Δευτέρα 22 Ιουνίου 2015

Κινδυνεύει η αστική μας δημοκρατία;

Ένα ερώτημα αρχίζει να πλανάται καθώς η πορεία των διαπραγματεύσεων φαίνεται πως οδηγεί στη ρήξη. 

Κινδυνεύει το δημοκρατικό μας πολίτευμα; 

Οι δημοκρατικοί μας θεσμοί, με όλες τις ανεπάρκειες τους, κινδυνεύουν να εκφυλισθούν; 

Τα ερωτήματα αυτά πιθανόν σε κάποιους να μοιάζουν κινδυνολογικά ή και προβοκατόρικα ακόμα. 
Ας δούμε όμως το θεωρητικό τους έρεισμα και τις πρακτικές απολήξεις του...

Ο Σύριζα –παρά την ιστορική καταβολή του αρχικού του πυρήνα- δεν είναι ένα κλασσικό μαρξιστικό-λενινιστικό κόμμα. Αυτή τη σφραγίδα την κρατεί σφικτά το ΚΚΕ. 
Ο Σύριζα είναι ένα κόμμα της νέας ευρωπαϊκής αριστεράς με σαφέστατο αντικαπιταλιστικό προσανατολισμό και εγκολπώνεται όλα τα κινήματα κοινωνικής κριτικής. Εχει δε, δύο μορφές πολιτικής πρακτικής. Την θεσμική και την κινηματική. Η δεύτερη, προσδιορίζεται απο την αρχή της άμεσης δημοκρατίας, που παρακάμπτοντας τις θεσπισμένες απο το σύνταγμα και τους νόμους πολιτικές λειτουργίες, παράγει αποτελέσματα και συλλογικές βουλήσεις, που ο τρόπος σχηματισμού τους δεν προστατεύεται απο τις γνωστές εγγυήσεις. Χαρακτηριστικό γνώρισμα των μορφών άμεσης δημοκρατίας είναι πως οι κανόνες του παιχνιδιού δεν είναι προκαθορισμένοι απο θεσμικές ρυθμίσεις αλλά διαμορφώνονται απο τις πλειοψηφίες.

Αυτός ο συνδυασμός των δύο μορφών δράσεων χαρακτηρίζει την πολιτική δραστηριότητα του Σύριζα. Η δοσολογία καθορίζεται κάθε φορά απο την ένταση της πολιτικής πάλης τόσο στην κεντρική πολιτική σκηνή, όσο και στο εσωτερικό του κόμματος, όπου οι διάφορες συνιστώσες υιοθετώντας λειτουργίες ακτιβισμού, καθορίζουν σε τελική ανάλυση τον τρόπο δράσης του.

Χαρακτηριστική περίπτωση η "επιτροπή για το χρέος". Μια εξωθεσμική μάζωξη κάποιων ακτιβιστών και πολιτικών, που επελέγησαν αυθαίρετα απο την πρόεδρο της βουλής και τους συνεργάτες της, τα πορίσματα της οποίας δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα. Ετσι, η αξιοποίηση τους αγγίζει τα όρια της θεσμικής εκτροπής. Αποκλειστικός στόχος αυτής της επιτροπής είναι να παρέμβει πολιτικά στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές και η προβολή βέβαια της προέδρου της. Νομίζω πως γίνονται άμεσα αντιληπτές οι συνέπειες τυχόν υιοθέτησης του πορίσματος της απο την ελληνική βουλή, υπό την μορφή ψηφίσματος, όχι μόνον για την διαπραγμάτευση για το χρέος αλλά για την συνολική διαπραγμάτευση. Ενώ παρατηρείται, το θεσμικά άτοπο φαινόμενο, οι αποφάσεις μίας μάζωξης να ενδύονται τον τύπο του ψηφίσματος του ελληνικού κοινοβουλίου. Συγχρόνως αποσκοπεί η λειτουργία της επιτροπής, στην απόδοση πολιτικών ευθυνών σε όσους –κατά τα συμπεράσματα της- δημιούργησαν αυτό το χρέος. Ομως διαφαίνεται και μία έντονη τάση οι ευθύνες να μην περιοριστούν στο πολιτικό επίπεδο αλλά να επεκταθούν και στο ποινικό. Εδώ ακριβώς βρίσκεται η θεσμική εκτροπή (αν επισυμβεί αυτό). Μια άτυπη επιτροπή να λειτουργεί ως οιονεί προανακριτική και να αποστέλλει το πόρισμα της στους εισαγγελείς.

Μία ακόμα πιό δυσοίωνη προοπτική για την δημοκρατία μας, διαγράφεται στο χώρο των ΜΜΕ. Εκεί ένας συνδυασμός επαπειλούμενων φόρων και περιορισμού των αδειών, δημιουργεί άμεσο ζήτημα πληροφόρησης, άμεσο ζήτημα δημοκρατίας. Η εθνικολαϊκιστική συγκυβέρνηση, προφανώς, δεν επιζητεί να θεραπεύσει τις χρόνιες παθογένειες αυτού του χώρου, αλλά να τις ρυθμίσει με γνώμονα το πολιτικό της όφελος. Μόνο που στον συγκεκριμένο τομέα τέτοιου είδους παρεμβάσεις θίγουν βασικές πτυχές του δημοκρατικού μας πολιτεύματος.

Θα μπορούσα να αναφερθώ και σε άλλα παραδείγματα πολιτικών συμπεριφορών που να μας οδηγούν σε ζοφερές σκέψεις για το μέλλον της δημοκρατίας μας. Γιατί η αλλοίωση της επέρχεται σταδιακά, με διολίσθηση. Με παραβίαση των δημοκρατικών κανόνων ανα κοινωνική περιοχή. Όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος βρίσκεται στη δήλωση του ίδιου του Τσίπρα: "είμαστε κυβέρνηση, δεν είμαστε ακόμα εξουσία." Με δεδομένη την πολιτική διαπαιδαγώγηση τη δική του και των στελεχών του, όλοι υποψιαζόμαστε τι σημαίνει αυτό.
Του Σάκη Μουμτζή

* Ο κ. Σάκης Μουμτζής είναι συγγραφέας

Δεν υπάρχουν σχόλια: