Δευτέρα 1 Μαρτίου 2010

Αθώα για το ελληνικό έγκλημα η Goldman Sachs

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ερευνά το ρόλο της Goldman Sachs στις χρηματοπιστωτικές ταχυδακτυλουργίες με τη βοήθεια των οποίων η Ελλάδα, μετά την προσχώρησή της στο ευρώ, χρησιμοποίησε συμβόλαια ανταλλαγής χρέους για να μεταθέσει τη λογιστική απεικόνιση του δημόσιου χρέους της κάπου στο μέλλον. 
Η ίδια η τράπεζα, και πολύ σωστά, λέει πως ‘δεν υπήρχε τίποτα το ανάρμοστο’ στις συναλλαγές που διευκόλυνε.
Στο όλο πράγμα βρίσκουμε όντως τα περισσότερα από τα στοιχεία του εγκλήματος. Υπάρχει θύμα – η εμπιστοσύνη στο εγχείρημα του κοινού νομίσματος. 
Υπάρχει όπλο: τα παράγωγα που βοήθησαν στην περικοπή του δημόσιου χρέους της Ελλάδας κατά 2,37 δις ευρώ. 
Υπάρχει δράστης, η ελληνική κυβέρνηση που γνώριζε ότι τα δημόσια οικονομικά της ήταν προβληματικά. 
Υπάρχει και συνένοχος – η Goldman Sachs που είχε την ικανότητα και τα χρηματοπιστωτικά εργαλεία να περιστείλει το ελληνικό δημοσιονομικό έλλειμμα και να μεταθέσει τις ελληνικές υποχρεώσεις κάπου στο μέλλον, σε χρόνο όπου η χώρα θα διασφάλιζε ότι ανταποκρίνονταν στους όρους του ευρώ.
Αυτό που λείπει όμως είναι ο νόμος που παραβιάστηκε.  
Οι αρχιτέκτονες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης εν γνώσει τους και με δόλο είχαν προσθέσει σε μια υποσημείωση του σχεδίου τις λέξεις ‘επιπλέον μέτρα’, προκειμένου να διευκολύνουν την Ιταλία να ‘μαγειρέψει’ τα δικά της νούμερα ώστε να προσχωρήσει στην Ευρωζώνη.
Την ίδια τρύπα εκμεταλλεύτηκε και η ...Ελλάδα, χωρίς να παραβιάσει κανέναν κανόνα, με τη βοήθεια της Goldman Sachs. 
Όταν επομένως η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκέλα Μέρκελ έλεγε πριν λίγες μέρες πως ‘θα είναι σκάνδαλο αν αποδειχτεί ότι οι ίδιες τράπεζες που μας έφεραν στο χείλος της αβύσσου βοήθησαν και την παραποίηση των στατιστικών’, υποδείκνυε τον ένοχο προς λάθος κατεύθυνση.
Το γονίδιο της επενδυτικής τραπεζικής οδηγεί τις τράπεζες να ανακαλύπτουν και να εκμεταλλεύονται τις ελαστικές ρήτρες και τις τρύπες των κανόνων προκειμένου να αποκομίσουν τα μέγιστα οφέλη από τις παράπλευρες επιπτώσεις μιας νομοθεσίας. 
Το να ψέγεις την Goldman Sachs επειδή άσκησε τη δυναμική της για λογαριασμό ενός πελάτη της είναι σαν να χτυπάς ένα γατάκι για τις περιπέτειές του με ένα κουβάρι μαλλί.
Η κοινωνία δεν θέλει την απαγόρευση της επενδυτικής τραπεζικής, όχι τουλάχιστον περισσότερο απ’  όσο ευνοεί την ευθανασία των γατιών που παίζουν με το μαλλί. Η λύση είναι να κρατάς το μαλλί σου καλά κλειδωμένο στο ντουλάπι. Η Ε.Ε. δεν είναι δυνατό να ανοίγει παραθυράκια προκειμένου να εξυπηρετήσει τις πολιτικές σκοπιμότητες της Ιταλίας και κατόπιν να διαμαρτύρεται όταν κι άλλοι εκμεταλλεύονται αυτά τα παραθυράκια.
Η δημιουργική λογιστική – που αποτελεί έναν κομψό τρόπο να ονομάσεις το μαγείρεμα των βιβλίων – δεν αποτελεί κάτι το νέο για τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Η Ιταλία χρησιμοποίησε  συμβόλαια ανταλλαγής χρέους που αφορούσαν ομόλογα σε γεν για να βελτιώσει την εικόνα των δημοσιονομικών της και να αποφύγει την ταπείνωση της μη εκπλήρωσης των κανόνων του ευρώ. 
Στη Μεγάλη Βρετανία, οι επονομαζόμενες Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα και διάφορες ιδιωτικές χρηματοπιστωτικές πρωτοβουλίες επέτρεψαν στην κυβέρνηση να μεταβιβάσει το οικονομικό βάρος των πολυδάπανων υποδομών της στους ισολογισμούς εταιριών που κατάφεραν με επιτυχία να τους διαχειριστούν και να φέρουν σε πέρας τα έργα. Οι εταιρείες αυτές συσσώρευσαν πολύ μεγάλα κέρδη επειδή βοήθησαν την κυβέρνηση να περιορίσει το βάρος του δημοσίου χρέους.
Είναι γνωστό το ανέκδοτο για τις ελληνικές στατιστικές. Το Σεπτέμβριο του 2004 η Ελλάδα έπρεπε να αναθεωρήσει τους αριθμούς των ελλειμμάτων της για τα έτη 2000, 2001 και 2002. Το έλλειμμα για το πρώτο έτος υπερδιπλασιάστηκε φτάνοντας το 4,1%, ενώ το έλλειμμα των δύο επόμενων ετών σχεδόν τριπλασιάστηκε φτάνοντας το 3,7%.
Για να το πούμε απλά αποδείχτηκε πως η χώρα είχε υπερβεί το κατώφλι του 3% που αποτελούσε όρο για τη συμμετοχή στην Ευρωζώνη κάθε χρονιά από τη στιγμή της  προσχώρησής της – κι αυτές οι παραβιάσεις δεν τιμωρήθηκαν. 
Για αυτό δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το ότι ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου εξομολογήθηκε ότι υπήρχαν ‘κάποιες ταχυδακτυλουργίες’ στους αριθμούς του ελληνικού ελλείμματος του έτους 2009.
Η πανωλεθρία της Ελλάδας είναι πολύ πιθανόν να επιταχύνει και να επιδεινώσει την ενίσχυση της εποπτείας στην αγορά παραγώγων. 
Η ενίσχυση θα αφορά ιδίως εκείνα τα συμβόλαια όπου ο αγοραστής δεν έχει κανένα συμφέρον στο παιχνίδι, αλλά καταλήγουμε να ορίζονται, για παράδειγμα, οι κανόνες της αγοράς ασφαλειών αυτοκινήτων από ανθρώπους που δεν έχουν όχι μόνο αμάξι αλλά ούτε καν άδεια οδήγησης, κι όμως στοιχηματίζουν στην πιθανότητα της συντριβής του αυτοκινήτου. Οι χρηματοπιστωτικές αρχές κατά πάσα πιθανότητα θα απαγορέψουν αυτές τις συμπεριφορές, αγνοώντας πόσο δύσκολη είναι η  διαφοροποίηση ανάμεσα στην αποτελεσματική διαχείριση κινδύνου και τη δημιουργία κινδύνου. Επιπλέον οι κυβερνήσεις νιώθουν εξαιρετικά άβολα με την ιδέα της δυνατότητας των επενδυτών να στοιχηματίζουν ενάντια στην αξιοπιστία μιας χώρας στην αγορά των συμβολαίων ασφάλισης έναντι κινδύνου πτώχευσης. Όλα αυτά λοιπόν μπορεί να προκαλέσουν μια μη επιθυμητή και μη αναγκαία παρέμβαση εκ μέρους των εποπτικών αρχών.
Το κόλπο που χρησιμοποίησε η Goldman Sachs για να βοηθήσει στο μαγείρεμα των δημοσιονομικών στοιχείων της Ελλάδας είχε να κάνει με τη χρήση ιστορικών μέσων όρων αντί των κυρίαρχων ισοτιμιών συναλλάγματος σε μια σειρά συναλλαγών ανταλλαγής χρέους. Η τακτική αυτή μπορεί να ελέγχεται για διάφορους λόγους, αλλά δεν είναι παράνομη. Τα συμβόλαια ανταλλαγής χρέους είναι συμβόλαια που διαπραγματεύονται μεταξύ συναινούντων ενηλίκων εκτός αγοράς, κι όσο και αν οι αξίες τους βρίσκονται μακριά από  την πραγματικότητα, τελικά δεν εμπίπτουν στη δικαιοδοσία κανενός.
Η Goldman Sachs έγινε στόχος της δημόσιας οργής εξαιτίας του παγκόσμιου εγχειρήματος  διάσωσης του χρηματοπιστωτικού κλάδου από τις κυβερνήσεις. Η ενόχληση είναι εύλογη. Οι επενδυτικές τράπεζες διακρίνονται από ελάχιστη ταπεινότητα και από υπερβολική αλαζονεία και δεν έχουν δείξει να αναγνωρίζουν πως, όσο έξυπνα κι αν είναι τα στελέχη τους, το γεγονός ότι ο κλάδος σήμερα υπάρχει το οφείλει στα χρήματα των φορολογουμένων που κράτησαν το σύστημα εν ζωή.
Σε ό,τι αφορά όμως τα ελληνικά συμβόλαια ανταλλαγής χρέους η Goldman Sachs δεν έκανε τίποτα κακό. Οι τιμητές της Ε.Ε. πρέπει να αναζητήσουν τους ενόχους στους κόλπους τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: