Mια (άλλη) Ευρώπη παρακαλώ…

Άρθρο αναγνώστριας του blog

Πολύς λόγος έχει γίνει και πολύ μελάνι έχει χυθεί τον τελευταίο καιρό για την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας με αφορμή την παραμονή ή την έξοδο της  από την Ευρωζώνη.

Είναι σχεδόν μόνιμη επωδός -κατακλείδα σε κάθε συζήτηση που γίνεται είτε δημοσίως (από το Κοινοβούλιο και τις βαρύγδουπες  δηλώσεις  των  πρωτοκλασάτων στελεχών των μεγάλων κομμάτων περί «ευρωπαϊκής οικογένειας» μέχρι τις δημοσιογραφικές και μη αναλύσεις   ενώπιον των ΜΜΕ και του διαδικτύου) 

είτε και κατ’ ιδίαν μεταξύ απλών ανθρώπων, οι οποίοι εκφράζουν την αγωνία και τον προβληματισμό τους για το που οδεύουμε ως χώρα καθώς –όπως αποδεικνύεται από τα πράγματα και τα γεγονότα- είχαμε την ‘’τύχη’’ να βρεθούμε στο μάτι του κυκλώνα  μέσα σε αυτήν την πολιτική και οικονομική συγκυρία...

Κάποιες φορές ο λόγος που αρθρώνεται υπέρ της  παραμονής μας στην Ευρώπη είναι  σοβαρός και υπεύθυνος. 

 Στηρίζεται στη μέχρι τούδε πορεία μας  και έχει τη λογική του μισογεμάτου ποτηριού. 

Έχουμε διανύσει –λένε οι υπέρμαχοι της Ευρωπαϊκής προοπτικής μας- αρκετά χιλιόμετρα ως μέλος αυτού του πολιτικού μορφώματος που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση  και έχουμε ωφεληθεί ποικιλοτρόπως από την οικονομική και όχι μόνο στήριξή της. Το γεγονός ότι κατά καιρούς δεν καταφέραμε ως Κράτος και ως πολίτες να αξιοποιήσουμε πλήρως τα προνόμια που μας παρείχαν οι διάφοροι Ευρωπαϊκοί φορείς οφείλεται άλλοτε στην γενικότερη αδυναμία του Κράτους να κινηθεί με μεγαλύτερη ευελιξία και ταχύτητα και να απορροφήσει τα κοινοτικά κονδύλια, άλλοτε στην παροιμιώδη ελληνική κακοδαιμονία και ανοργανωσιά και  άλλοτε στην  έλλειψη ενημέρωσης για την άσκηση των δικαιωμάτων μας ως Ευρωπαίοι πολίτες. 

Αν εμείς δεν σταθήκαμε στο ύψος των περιστάσεων και λειτουργήσαμε όλα αυτά τα χρόνια με τυχοδιωκτισμό και ανευθυνότητα τότε αναμφισβήτητα δεν φταίνε σε τίποτε οι εταίροι μας. 

Είναι κρίμα λοιπόν –συνεχίζουν οι υποστηρικτές αυτής της άποψης – εξαιτίας της περιδίνησης μας σε αυτήν την πρωτόγνωρη ομολογουμένως οικονομική κρίση να χάσουμε όλα αυτά τα προνόμια και να βρεθούμε από τη μια μέρα στην άλλη μόνοι, αδύναμοι και αποκομμένοι σε αυτή τη γωνιά της Ευρώπης να πολεμάμε  τα ‘’θηρία’’ των αγορών και της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.

Κάποιες άλλες φορές  βέβαια ο λόγος  που αρθρώνεται υπέρ της  παραμονής μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση -ιδιαίτερα όταν εκφέρεται από πολιτικά χείλη- είναι καθαρά δημαγωγικός και  έχει αποκλειστικό στόχο την εξυπηρέτηση  μικροπολιτικών συμφερόντων. 

Η ευρωπαϊκή μας πορεία γίνεται μια sine qua non γαρνιτούρα σε ένα πολιτικό έδεσμα που σερβίρεται από κάποιους εκπροσώπους του Κοινοβουλίου ως ο μοναδικός τρόπος διεξόδου της  χώρας από την κρίση. 

Η ιδέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης γίνεται συχνά το περιεχόμενο κάθε πολιτικής κορώνας και παράλληλα δίνει  παράταση σε ένα  παραπαίον και κουρασμένο πολιτικό σύστημα που δεν έχει προφανώς άλλον τρόπο να κρατηθεί στο προσκήνιο παρά μόνον με το αναμάσημα μεγάλων και ρομαντικών ιδεών περί Ενωμένης Ευρώπης. 

Μ’ αυτόν τον τρόπο κάθε πολιτικός και πολιτικάντης που θέλει και επιδιώκει να διατηρήσει εαυτόν στην πολιτική αρένα και δεν διαθέτει κάποιο πρόγραμμα ή έστω κάποια  ρεαλιστική πρόταση επαναλαμβάνει μηχανικά και άνευρα τις ίδιες προτάσεις για την  επιτακτική ανάγκη της χώρας να είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Ευελπιστεί δηλαδή- έχοντας προφανώς ψυχανεμισθεί τις σκέψεις και το φόβο του μέσου Έλληνα να μην απομονωθεί και να μη μείνει αβοήθητος σε αυτή τη δυσμενή για αυτόν πολιτικο-οικονομική συγκυρία- πως έτσι θα γαντζωθεί στο πολιτικό παιχνίδι και θα περάσει στην επόμενη φάση της ιστορίας – η οποία όπως όλα δείχνουν (αυτόν και τους όμοιους του) τον έχει προσπεράσει.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα επιχειρήματα όσων  εκφράζονται ευθαρσώς και απολύτως υπέρ της όποιας Ευρωπαϊκής μας προοπτικής – είτε ανήκουν στην κατηγορία αυτών που έχουν αγνές και άδολες προθέσεις και λειτουργούν ανιδιοτελώς είτε ανήκουν σε αυτή των δημαγωγών και οπορτουνιστών- δεν φαίνονται με μια πιο προσεκτική ματιά ιδιαιτέρως πειστικά.  

Δεν καταφέρνουν να δώσουν σαφείς και εμπεριστατωμένες απαντήσεις για  το ποια θα είναι η προοπτική της χώρας από εδώ και πέρα  μέσα στην Ευρώπη όταν και το δικό της μέλλον φαίνεται ζοφερό και αβέβαιο. 

Σε μια εποχή  που τα περιθώρια για την Ελλάδα μέρα με τη μέρα στενεύουν, τα τελεσίγραφα που τίθενται ένθεν κακείθεν διαδέχονται το ένα το άλλο, η Ευρώπη καλείται να κερδίσει τα δικά της πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά στοιχήματα και να λύσει το γρίφο που πιθανότατα η ίδια μέσα από πολιτικές συγκρούσεις, ολιγωρίες και σκοπιμότητες έχει δημιουργήσει. 

Παράλληλα,  καλείται να προβληματιστεί γιατί παρά τις  ιδεαλιστικές  προθέσεις των οραματιστών της (Jean Monnet, Robert Schuman κ.α) κατέληξε να δημιουργεί πολίτες και χώρες δύο ταχυτήτων, γιατί επιμένει να προσδιορίζει την ταυτότητα της και το μέλλον της με αμιγώς οικονομικούς έως και χρηματιστηριακούς όρους, γιατί παλινδρομεί ανάμεσα  στις ανάγκες και τα συμφέροντα των κρατών μελών –ισχυρών και μη-  και στην προσπάθεια της για πλήρη ενοποίηση.

Ίσως για αυτό τελικά η όποια  επιχειρηματολογία περί Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης  δεν φαίνεται να περνάει στην ελληνική κοινωνία, η οποία σημειωτέον μέχρι πρότινος διακρινόταν για τον φιλοευρωπαϊσμό της, σαν κάτι αυτονόητο και θέσφατο. 

Προφανώς  μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινής γνώμης  έχει ήδη αρχίσει να αντιμετωπίζει με  σκεπτικισμό  και δυσπιστία αυτό το θολό ευρωπαϊκό τοπίο. Και πιθανόν κατά διαβολική σύμπτωση ‘’κλήρωσε’’ στην Ελλάδα να βρίσκεται στην καινούρια εμπροσθοφυλακή  (όπως άλλωστε πολύ εύστοχα έχει αναφερθεί σχετικά ο Μ. Μαzower στο υπέροχο άρθρο του στους ΝΥ Τimes) και να δώσει τις απαντήσεις, πρώτη μέσα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, όχι  τόσο ή όχι μόνο για το δικό της μέλλον στη Ευρώπη όσο για το σε τι είδους Ευρώπη θέλει να παραμείνει, ειδικά τώρα που η εποχή των παχιών αγελάδων τόσο για την ίδια όσο και για τους εταίρους της έχει ίσως και ανεπιστρεπτί παρέλθει. 

Και θα πρέπει τελικά να αποφασίσει αν της ταιριάζει μια Ευρώπη που φαίνεται να έχει διαγράψει σχεδόν μονοκοντυλιά όλες τις υψηλές αξίες, τα ιδανικά και τις αρχές που αναπτύχθηκαν στο έδαφος της (από την δημοκρατία της αρχαίας Αθήνας μέχρι το Διαφωτισμό και την Αναγέννηση) και χορεύει ξέφρενα στους ρυθμούς  των αγορών και των οικονομικών συμφερόντων αδιαφορώντας ή κάνοντας τα στραβά μάτια για τον τρόπο με τον οποίο  παρακάμπτονται  οι συνταγματικά προβλεπόμενες δημοκρατικές διαδικασίες ανάδειξης κυβερνήσεων στις  χώρες του Νότου. Θα πρέπει να αποφασίσει αν της ταιριάζει μια Ευρώπη που μοιάζει να αγνοεί επιδεικτικά την καταπάτηση ή ενίοτε την πλήρη εξαφάνιση  θεμελιωδών εργασιακών  δικαιωμάτων, να παραγνωρίζει το ίδιο επιδεικτικά  το πόσο πλήττονται από την κρίση οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες  και να παραδέχεται επισήμως ότι οι υπηρεσίες της δεν έχουν καταγράψει   τον ακριβή αριθμό των αστέγων της  γιατί  δεν έχει προσδιοριστεί (!) ακόμη  η  έννοια του αστέγου.

Πιθανόν μέσα από μακροχρόνιες συζητήσεις, αντεγκλήσεις και ζυμώσεις η χώρα να βρει τελικά τη θέση που θα της άρμοζε  στην Ευρώπη ή  τουλάχιστον τη θέση που θα έκανε κάθε Έλληνα να νιώθει καλά  που βρίσκεται στους κόλπους της. Ίσως βέβαια  η Ελλάδα να γίνει η απαρχή του προβληματισμού και του επαναπροσδιορισμού της ευρωπαϊκής ταυτότητας εντός και εκτός συνόρων.  Η ιστορία θα δείξει αν  αυτό το ταξίδι  θα είναι μοναχικό για τη χώρα και  τους κατοίκους της ή αν θα υπάρξουν συνοδοιπόροι που σε βάθος χρόνου θα γίνουν αληθινοί σύμμαχοι και  φίλοι.

Το μόνο που μπορούμε να ευχηθούμε είναι οι όποιες επιλογές ,αποφάσεις και εξελίξεις  ακολουθήσουν να είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και να έχουν γνώμονα το καλώς εννοούμενο συμφέρον των λαών της Ευρώπης, τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους και την μακροχρόνια ευημερία τους.

Μόνον έτσι  η Ευρώπη θα ανταποκριθεί στον ιστορικό της ρόλο και θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.

Μόνον έτσι θα γράψει μια από τις φωτεινές της σελίδες και θα γίνει η Ευρώπη που θα θέλαμε να είναι.

Η Ευρώπη που θα θέλουμε να ανήκουμε.

(Γιατί είμαστε όλοι μικρές δυνάμεις τώρα, και για άλλη μια φορά η Ελλάδα πολεμάει στην πρώτη γραμμή του αγώνα για το μέλλον –  Μark  A.Mazower Bρετανός ιστορικός και συγγραφέας, Prof. of History at Columbia University,USA)

της Δήμητρας Σαρβάνη, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη

by Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com