Η κυβέρνηση να ακούσει τις κραυγές αγωνίας του επιχειρηματικού κόσμου

Η κυβέρνηση οφείλει, έστω και τώρα, να ακούσει τις κραυγές αγωνίας του επιχειρηματικού κόσμου

Η πιστωτική ασφυξία απειλεί όλο και περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις. 
Η έλλειψη ρευστότητας, η δυσκολία πρόσβασης στη χρηματοδότηση, αλλά και το διαρκώς αυξανόμενο κόστος του δανεισμού, συνιστούν σήμερα μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, το τραπεζικό σύστημα εξακολουθεί να κρατά κλειστή τη στρόφιγγα των χορηγήσεων, παρά τα...
διαδοχικά πακέτα ρευστότητας και τις εγγυήσεις του Δημοσίου.

Ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης διαμορφώθηκε σε αρνητικά επίπεδα το 2010, ως αποτέλεσμα της ύφεσης αλλά και της αυξημένης αυστηρότητας των τραπεζών στην αξιολόγηση των αιτήσεων που δέχονται.
Συγκεκριμένα, όπως ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα διαμορφώθηκε το Δεκέμβριο του 2010 στα επίπεδα του -0,2%, από 4,1% το Δεκέμβριο του 2009.

Στις επιχειρήσεις ο ετήσιος ρυθμός πιστωτικής επέκτασης υποχώρησε στο 1%, σε σύγκριση με 5,1% πριν από ένα χρόνο. Ειδικότερα στη βιομηχανία, το αντίστοιχο ποσοστό έφθασε το -2,9%, ενώ στο εμπόριο το -3,5%. Η μείωση συνεχίστηκε και στο πρώτο δίμηνο του 2011, ενώ εκτιμάται ότι η πιστωτική επέκταση θα είναι αρνητική σε όλη τη διάρκεια του έτους.

Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις βρίσκονται στη χειρότερη θέση, από πλευράς ρευστότητας. Ακόμη και οι λιγοστές αιτήσεις χρηματοδότησης που γίνονται προς τις τράπεζες σε ποσοστό 75% απορρίπτονται.

Τα προβλήματα που δημιουργεί η δυσκολία πρόσβασης στη χρηματοδότηση, επιδεινώνονται πλέον και από το ιδιαίτερα υψηλό κόστος του δανεισμού. Ήδη η χώρα μας έχει από τα ακριβότερα επιτόκια δανεισμού στην ευρωζώνη, σε όλες τις κατηγορίες δανείων, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Ειδικότερα στα επιχειρηματικά δάνεια ύψους μέχρι 1 εκατ. ευρώ, η Ελλάδα είχε το 2010 το δεύτερο ακριβότερο επιτόκιο μετά την Κύπρο, με 6,32%, ενώ το αντίστοιχο στην Αυστρία ήταν 2,54%. Στα επιχειρηματικά δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ, η Ελλάδα είχε το τρίτο ακριβότερο επιτόκιο, μετά την Κύπρο και τη Σλοβενία, με 4,95%.

Φέτος, οι συνθήκες δανεισμού από πλευράς κόστους, είναι βέβαιο ότι θα επιδεινωθούν. Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αυξήσει το βασικό επιτόκιο του ευρώ στο 1,25% από 1%, οδηγεί ήδη τις ελληνικές τράπεζες σε αναπροσαρμογές των επιτοκίων τους. Αντίστοιχα, ο παρεμβατικός διατραπεζικός δείκτης Euribor τριμήνου κινείται σήμερα στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών, ξεπερνώντας το 1,5% και επιβαρύνοντας σημαντικά τα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου. Ειδικά για τα επιχειρηματικά δάνεια, το μέσο επιτόκιο διαμορφώνεται πλέον σε επίπεδα άνω του 6%.

Στις επιχειρήσεις ο ετήσιος ρυθμός πιστωτικής επέκτασης υποχώρησε στο 1%, σε σύγκριση με 5,1% πριν από ένα χρόνο. Ειδικότερα στη βιομηχανία, το αντίστοιχο ποσοστό έφθασε το -2,9%, ενώ στο εμπόριο το -3,5%

Το πλήγμα από την άνοδο του κόστους του χρήματος θα είναι βαρύ για τις επιχειρήσεις, αφού εκτιμάται ότι κάθε αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 0,25% θα επιβαρύνει μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις με περίπου  350 εκατ. ευρώ ετησίως. Εάν λοιπόν επιβεβαιωθεί το σενάριο περί νέων διαδοχικών αυξήσεων κατά 0,75% εντός του 2011, η επιβάρυνση εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, η επιβάρυνση για τα νοικοκυριά υπολογίζεται να αγγίξει τα 300 εκατ. ευρώ σήμερα και τα  900  εκατ. ευρώ, σε περίπτωση που ισχύσει το σενάριο της περαιτέρω αύξησης. Είναι προφανές ότι μια τέτοια εξέλιξη θα επιφέρει νέα μείωση στα ήδη χαμηλά επίπεδα κατανάλωσης, παγιώνοντας το αρνητικό κλίμα στην αγορά.

Οι κατά καιρούς ανακοινώσεις της κυβέρνησης για προγράμματα ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων, είτε παραμένουν στα χαρτιά είτε δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η δραστηριότητα του ΤΕΜΠΜΕ εμφανίζεται σήμερα μειωμένη 13 φορές σε σύγκριση με το 2009. Συγκεκριμένα, το 2009 είχαν δοθεί μέσω του ΤΕΜΠΜΕ εγγυήσεις για 54.000 δάνεια, ύψους 5 δισ. ευρώ περίπου, ενώ το 2010 χορηγήθηκαν εγγυήσεις για μόλις 4.200 δάνεια, συνολικού ύψους 253 εκατ. ευρώ.

Κάτω από τις σημερινές συνθήκες, είναι βέβαιο ότι θα συνεχιστεί το πάγωμα της αγοράς και θα καταστεί ακόμη δυσκολότερη η προσπάθεια εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την ύφεση. Απαιτείται επομένως η εφαρμογή ουσιαστικών πολιτικών και μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Προς αυτή την κατεύθυνση, το ΕΒΕΑ έχει προτείνει την κατάργηση της εισφοράς 0,6% επί των καταναλωτικών και επιχειρηματικών δανείων και 0,12% επί των στεγαστικών δανείων. Επιπλέον, θα πρέπει να προχωρήσει ταχύτερα η αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων μέσω του ΕΣΠΑ και να εφαρμοστεί στην πράξη ο συμψηφισμός οφειλών μεταξύ Δημοσίου και ιδιωτών.

Είναι επίσης ευθύνη του κράτους να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ώστε τα υψηλά ποσά που διατέθηκαν στις τράπεζες, μέσω των πακέτων ρευστότητας, να αξιοποιηθούν για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν να επιβιώσουν χιλιάδες επιχειρήσεις, να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας, να διασφαλιστεί το εισόδημα των εργαζομένων και των οικογενειών τους.

Η κυβέρνηση οφείλει, έστω και τώρα, να ακούσει τις κραυγές αγωνίας του επιχειρηματικού κόσμου και να λάβει άμεσα τα απαραίτητα
Κωνσταντίνος Μίχαλος