«Χορός» αποκαλύψεων! Οι καυτοί διάλογοι Μέρκελ, Σαμαρά και ΔΝΤ που «έσπρωξαν» τη χώρα στις εκλογές!

Από το Hilton στο Βερολίνο, στην βίλα και το μπιστρό του Παρισιού

– Όλο το παρασκήνιο της διαπραγμάτευσης ξεσκεπάζει η Wall Street Journal

– Ποιες ήταν οι απαιτήσεις του ΔΝΤ

– Η μάχη Σαμαρά για τη σωτηρία της χώρας

Τους καυτούς διαλόγους μεταξύ της καγκελαρίου Α. Μέρκελ, του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και των εκπροσώπων του ΔΝΤ, που είχαν ως συνέπεια να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές, αποκαλύπτει με δημοσίευμά της η Wall Street Journal...

Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, υπό την πολιτική πίεση να βγάλει την χωρά από το μνημόνιο, ζήτησε βοήθεια από τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ για την ανακούφιση μέρος του χρέους στην Ελλάδα, την περασμένη άνοιξη.

Η κα Μέρκελ ζήτησε διερμηνέα για να μεταφράζει τη φράση «ελάφρυνση του χρέους», σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν καλά τη συνεδρίαση. Στη συνέχεια, είπε στον Σαμαρά: «Δεν ακούγεται καλά στα γερμανικά».

Το απόσταγμα αυτής της συνομιλίας ήταν ένα πρώιμο σημάδι, ότι η Ελλάδα δεν μπορούσε να αναμένει επιείκεια από τη γερμανική ηγεσία των πιστωτών της.

Το χρονικό του πως η Αθήνα και οι δανειστές της, έφεραν την κρίση που υπόβοσκε στην ευρωζώνη σε σημείο πολιτικού βρασμού, βασίζεται σε συνεντεύξεις με 18 ανώτερους αξιωματούχους στην Ελλάδα, την Ευρώπη και πέραν αυτής.

Πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είπαν ότι η Ελλάδα είναι ένοχη για το αμάρτημα της ύβρης, επειδή προσπάθησε να τελειώσει τον έλεγχο των πιστωτών πριν από τον καθορισμό της οικονομίας της.

Αλλά αν ο κ Σαμαράς χάσει τις εκλογές της Κυριακής, για αυτό θα ευθύνεται ο άκαμπτος μηχανισμός της Ευρώπης.

«Πάντα λέμε στις χώρες της κρίσης «να συνεχίσει με οδυνηρές πολιτικές, αν θέλετε να παραμείνετε στο ευρώ», είπε ένας ανώτερος Γερμανός αξιωματούχος. «Αλλά είναι δύσκολο για αυτές. Το μόνο που προσφέρουμε είναι το μαστίγιο.»

Ο κ Σαμαράς, ένας γλυκύς συντηρητικός, ο οποίος ταλαντεύεται μεταξύ του κρατισμού και λαϊκισμού, κάποτε ήταν αντίθετος στις αυξήσεις φόρων και στις περικοπές δαπανών που απαιτούνται βάσει του μνημονίου.

Ως ηγέτης της αντιπολίτευσης το 2011, ο κ Σαμαράς ανέφερε ότι η συμφωνία «ασφυκτιά μόνιμα την ελληνική οικονομία. Αντί να κατηγορεί την κρίση χρέους για τα σκληρά μέτρα, δήλωνε «Είναι το μνημόνιο που μας έχει φέρει πιο κοντά στην πτώχευση».

Αλλά μετά τη νίκη εκλογές τον Ιούνιο του 2012, ο κ Σαμαράς ταξίδεψε στο Βερολίνο για να προσφέρει στην κα Μέρκελ ένα συμβιβασμό.

Έκανε πρόβες στις ατάκες του, με τους βοηθούς για έξι ώρες στο Hilton Berlin, και κατάφερε να πείσει τη Μέρκελ ότι θα εφαρμόσει τα μέτρα. Εκείνη τον υποστήριξε, παρακάμπτοντας τους άλλους στο Βερολίνο, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Οικονομικών της, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε -που ήθελε να «κλωτσήσει» την Ελλάδα έξω από το ευρώ.

Για σχεδόν δύο χρόνια, ο κ Σαμαράς εφάρμοσε αρκετές από τις απαιτήσεις του μνημονίου, για να ικανοποιήσει τους επιθεωρητές του ΔΝΤ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της γνωστής Τρόικα.

Κάθε θετική έκθεση εξασφάλιζε για την Ελλάδα ένα ακόμη μέρος των χρημάτων του πακέτου διάσωσης.

Το δημοσιονομικό έλλειμμα συρρικνώθηκε, αλλά το ίδιο έκανε και η οικονομία στην Ελλάδα.

Στις αρχές του 2014, το ΑΕΠ ήταν κατά 27% μικρότερο από ό, τι πριν από την οικονομική κρίση. Η ανεργία είχε φτάσει το 28%. Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις είχαν βυθιστεί στο χρέος καθώς τα εισοδήματα υποχώρησαν. Μια κρίση χρέους που ξεκίνησε από την κυβέρνηση είχε εξαπλωθεί προς τον ιδιωτικό τομέα. Και παρόλο που η ύφεση έληξε τελικά, οι ψηφοφόροι είχαν υποστεί αρκετά δεινά

Η κυβέρνηση και οι ευρωπαϊκές αρχές διαλαλούσαν την έκδοση ομολόγου από την Ελλάδα, τον Απρίλιο, η πρώτη σε τέσσερα χρόνια. Η Ελλάδα είχε επίσης επιτύχει ένα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα: Με τα φορολογικά έσοδα καλύπτονταν οι δημόσιες δαπάνες, με εξαίρεση τους τόκους του χρέους.
Όμως, η πρόοδος αυτή είχε ως τίμημα υψηλότερους φόρους για τους φορολογούμενους, και βαθιές περικοπές στις αμοιβές, τις συντάξεις και την υγειονομική περίθαλψη.

«Για πολλούς απλούς Έλληνες, το πρωτογενές πλεόνασμα σημαίνει ότι απλά είναι φτωχότεροι», δήλωσε ο Ν. Μαλκουτζής ιδρυτής του MacroPolis.gr, ιστότουπου πολιτικής και οικονομικής ανάλυσης.

«Αλλά η ελπίδα ήταν ότι είχαμε φτάσει κοντά στην γραμμή του τερματισμού».

Κατά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Μάιο, ο κ Σαμαράς αντιμετώπισε μια νεώτερη, αριστερή έκδοση του εαυτού του: Τον Αλέξη Τσίπρας, ο οποίος κατηγόρησε την κρίση για την λιτότητα, και όχι την λιτότητα για την κρίση.

Ο κ Σαμαράς, εν τω μεταξύ, είπε στους ψηφοφόρους ότι τα βάσανα τελειώνουν. «Δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα», είπε σε ένα συλλαλητήριο στην Αθήνα. Το «Δεν υπάρχουν νέα μέτρα» έγινε το σύνθημα του. Αλλά υπό το καθεστώς του μνημονίου, η Ελλάδα είχε ακόμη την δέσμευση να αυξήσει το πρωτογενές πλεόνασμα στο 4,5% του ΑΕΠ και να το κρατήστε το εκεί για χρόνια.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε πρώτος στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι νομοθέτες από το κόμμα του κ Σαμαρά, τη Νέα Δημοκρατία, κατέστησαν σαφές ότι δεν μπορούσαν να περάσουν άλλα αντιλαϊκά μέτρα.

Ο πρωθυπουργός προχώρησε σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης, αντικαθιστώντας ρεφορμιστές υπουργοί με λαϊκιστές που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ.

Προτεραιότητα του κ Σαμαρά ήταν να βγάλει την χώρα από τα δεσμά του προγράμματος διάσωσης όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Το σχέδιό του ήταν να αρνηθεί οποιαδήποτε περισσότερα δάνεια διάσωσης μετά το 2014, και να στηριχτεί σε πωλήσεις ομολόγων.

Ζήτησε, μόνο, μια δυνατότητα υπερανάληψης από την Ευρώπη για να διαβεβαιώσει τους επενδυτές ομολόγων.

Σύμφωνα με το σχέδιο του οι επιθεωρήσεις θα ελαχιστοποιούταν και το ΔΝΤ θα πήγαινε «σπίτι του»

Ο κ. Σαμαράς ήλπιζε να ανακοινώσει την νίκη του, τα τέλη του 2014. Με την οικοδόμηση πολιτικής ώθησης, θα μπορούσε να κερδίσει μια δύσκολη ψηφοφορία στη Βουλή των Ελλήνων: Την επιλογή νέου Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας τον Φεβρουάριος 2015.

Για να δουλέψει το σχέδιο του κ Σαμαρά, η Ελλάδα θα έπρεπε να περάσει την τελευταία σημαντική επιθεώρηση της τρόικας που θα απελευθέρωνε € 7,2 δισεκατομμύρια από το πακέτο στήριξης.

Το πρόβλημα ήταν ένα ανεκτέλεστο υπόλοιπο των μεταρρυθμίσεων που έσερνε η ελληνική κυβέρνηση από έλεγχο σε έλεγχο, και αυτό αφορούσε σε μια σειρά τοξικά, αντιλαϊκά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των μεταρρυθμίσεων στη φορολογία, τις συντάξεις, την εργασία, τις τράπεζες, τα στεγαστικά δάνεια, τα συνδικάτα, η ρύθμιση της αγοράς και του κρατικού μισθολογίου που η κυβέρνηση έλπιζε να διαχύσει πολιτικά σε ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Οι απαιτήσεις για περικοπές των συντάξεων και αύξηση του ΦΠΑ, για παράδειγμα, ισοδυναμούσαν με «πολιτική αυτοκτονία», όπως δήλωσε ένας ανώτερος Έλληνας αξιωματούχος.

Όλες οι πλευρές αποδέχθηκαν ότι η Ελλάδα δεν μπορούσε να ολοκληρώσει το σύνολο των απαιτήσεων από στο τέλος του έτους.

Η τρόικα συναντήθηκε με Έλληνες αξιωματούχους στο Παρίσι στις αρχές Σεπτεμβρίου για να μάθει, το μέγεθος των μεταρρυθμίσεων, που ήταν πρόθυμη να κάνει η κυβέρνηση.

Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στη βίλα ενός διπλωμάτη, οι Έλληνες υπουργοί και οι βοηθοί του κ Σαμαράς ήταν σκόπιμα ασαφής.

Ένας στενός συνεργάτης του Σαμαρά απαίτησε την επίδειξη σεβασμού από πλευράς ΔΝΤ για την δημοσιονομική εξυγίανση που είχε καταφέρει η Ελλάδα.

Τη νύχτα, ανώτατοι αξιωματούχοι από τις δύο πλευρές δείπνησαν σε ένα μικρό μπιστρό κοντά στην Αψίδα του Θριάμβου, αφού πρώτα έγινε έλεγχος για πιθανούς Έλληνες τουρίστες στην τοποθεσία.

Η τρόικα πρότεινε περισσότερο χρόνο για την αναθεώρηση και επέκταση της γραμμής διάσωσης στο 2015. Αλλά αυτό θα μπορούσε να στερήσει στην Αθήνα το πολιτικό έπαθλό για την απελευθέρωση της Ελλάδας από το πρόγραμμα μέχρι τα Χριστούγεννα.

Οι Έλληνες απάντησαν ότι δεν ήθελαν περισσότερα χρήματα από την Ευρώπη ή το ΔΝΤ μετά τον Δεκέμβριο, όταν η χώρα θα γυρίσει στις αγορές ομολόγων. Η τρόικα ήταν επιφυλακτική.

Κατά την επιστροφή στη βίλα, ο διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Declan Costello τελείωσε τις συνομιλίες στο Παρίσι διαβάζοντας μεγαλόφωνα ένα κατάλογο με τις μεταρρυθμίσεις που δεν είχε υλοποιήσει η Ελλάδα. «Είναι αδύνατο για μας να δεχτούμε να μην κάνετε τίποτα για όλα αυτά», είπε.

Ο κ Σαμαράς στη συνέχεια ζήτησε την βοήθεια μιας ανώτερης δύναμη, και αυτή δεν ήταν η Παναγία.

Σε μια επίσκεψη, την 23η του Σεπτεμβρίου, στη γερμανική καγκελαρία, ζήτησε από την κα Μέρκελ να κατανοήσει ότι δεν μπορούσε να θεσπίσει τόσα πολλά αντιλαϊκά μέτρα κατά τη διάρκεια του 2014.

Αν η Ευρώπη συνεχίσει να πιέζει την Ελλάδα πάρα πολύ σκληρά, θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια πολύ λιγότερο συνεργάσιμη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ , προειδοποίησε.

Οι δύσκολες μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να αναβληθούν- και να πραγματοποιηθούν υπό το καθεστώς μια πιο ήπιας συμφωνίας που θα απελευθέρωνε την Ελλάδα από τα δεσμά της τρόικας.

«Θέλουμε να κηρύξουμε τη επιτυχία του προγράμματος και την νίκη της κυβέρνησης» είπε ο κ Σαμαράς στην Γερμανίδα καγκελάριο. «Θα ήταν μια μεγάλη επιτυχία για την Ευρώπη, αν η Ελλάδα, μπορούσε τελειώσει με το πακέτο διάσωσης».

Η κα Μέρκελ ρώτησε αν οι αγορές ομολόγων ήταν έτοιμες να χρηματοδοτήσουν την Ελλάδα.

Αν όχι, τότε η Ελλάδα θα χρειαστεί περισσότερα από μια απλή προληπτική γραμμή στήριξης από την Ευρώπη. Θα χρειαστεί ένα άλλο πακέτο διάσωσης, απάντησε η Μέρκελ.

Η κα Μέρκελ δήλωσε ότι στην επόμενη φάση, η Ελλάδα θα εξακολουθεί να χρειάζεται ισχυρή επιθεώρηση, συμπεριλαμβανομένου του ΔΝΤ, διαφορετικά, δεν θα υπήρχε καμία εγγύηση ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει με τις μεταρρυθμίσεις.

Προέτρεψε τον Έλληνα Πρωθυπουργό να ολοκληρώσει την αναθεώρηση της τρόικας.

Η γερμανική πλευρά αισθάνθηκε ότι η Ελλάδα προσπαθούσε «να έχει και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο».

Στην οπτική των Γερμανών, ο Σαμαράς ήθελε να καταφέρει καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις τώρα-και ανεπαρκείς ελέγχους αργότερα.

Ένα ταξίδι στην Αθήνα από την τρόικα έγινε μια εβδομάδα αργότερα, που σημαδεύτηκε από μικρή πρόοδο σχετικά με τις επίμαχες μεταρρυθμίσεις.

Όταν ο υπουργός οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης, προσπάθησε να προγραμματίσει την επόμενη συνάντηση, ο κ Costello, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε: «Ας συναντηθούμε όταν έχετε σημειώσει μεγαλύτερη πρόοδο σε αυτά τα θέματα».

Τον Οκτώβριο, η Ελλάδα πρότεινε ένα νόμο για τον προϋπολογισμό που εξόργισε την τρόικα. Θα επέτρεπε σε πολλούς Έλληνες, με φορολογικές οφειλές, να εξοφλήσουν τα ποσά που χρωστούσαν σε 100 μηνιαίες δόσεις.

Όμως οι αξιωματούχοι της Τρόικα δεν ήταν καθόλου χαρούμενοι με αυτή την πρωτοβουλία.

Πίστευαν ότι η επιείκεια της συγκεκριμένης ρύθμισης, θα υπονόμευε την ήδη αδύναμη είσπραξη φόρων στην Ελλάδα.

Αμέσως μετά ακλούθησε μια βουτιά στις τιμές των ελληνικών ομολόγων που βύθισε τις πιθανότητες για την Ελλάδα, για μια αύξησης των ιδίων κεφαλαίων της.

Η ρευστοποιήσεις αντανακλά εν μέρει τις υποψίες των επενδυτών ότι η διαπραγμάτευση της Ελλάδα με την τρόικας δεν πήγαινε καλά, και τους φόβους ότι η κυβέρνηση μπορεί να πέσει, στις προεδρικές εκλογές που είχαν προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο.

Με την Τρόικα να αρνείται να επιστρέψει στην Αθήνα, αξιωματούχοι των δύο πλευρών, συναντήθηκαν και πάλι στο Παρίσι κατά το μήνα Νοέμβριο για να προσπαθήσουν ξεπεράσουν το αδιέξοδο.

Οι Έλληνες αξιωματούχοι, ανησυχούσαν ότι η αναθεώρηση θα μπορούσε να αποτύχει, και έκαναν κάποιες παραχωρήσεις.

Το ΔΝΤ διατήρησε τα αιτήματά του για σκληρές αλλαγές στα εργασιακά και τις συντάξεις.

Ήθελε επίσης επιπλέον μέτρα λιτότητας για να καλύψει το αναμενόμενο έλλειμμα του προϋπολογισμού από την χαλάρωση των φορολογικών εσόδων.

Οι Έλληνες αξιωματούχοι θεωρούσαν ότι το ΔΝΤ είναι άκαμπτο και υπερβολικά απαισιόδοξο στις προβλέψεις του. Δεν υπήρχε πλέον αμφιβολία ότι το ΔΝΤ απέφευγε μια συμφωνία που παραχωρούσε στην Ελλάδα € 7.200.000.000, ως ανάχωμα και εκβιασμό έναντι μιας πιθανής ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.

«Τραβάτε το χαλί, κάτω από αυτή την κυβέρνηση» δήλωσε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο Χρύσανθος Λαζαρίδης, ανώτατος σύμβουλος του κ Σαμαράς-Το ΔΝΤ δεν αναμειγνύεται στην πολιτική, ήταν η απάντηση.

Η ΕΚΤ, συνήθως ένας ήσυχος παρατηρητής στις συνομιλίες της τρόικας, υποστήριξε την άποψη του ΔΝΤ ότι η Ελλάδα έκανε πολύ λίγα.

Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έδειξε μεγαλύτερη συμπάθεια για το πολιτικό κόστος των μεταρρυθμίσεων, αισθάνθηκε πως οι μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα για τους φόρους και τις συντάξεις μειώθηκαν απότομα.

Η Επιτροπή έκρινε πως η Ελλάδα προσέφερε αρκετά για να δικαιολογήσει άλλη μια επίσκεψη της τρόικας στην Αθήνα, αλλά δεν ήταν αρκετό για να κλείσει την αναθεώρηση.

Το ΔΝΤ, εν τω μεταξύ, δεν υποστήριξε αυτή την άποψη.

Στις 30 Νοεμβρίου οι Έλληνες, όλο και πιο νευρικοί, έκαναν νέες παραχωρήσεις μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Οι προτάσεις, στις οποίες περιλαμβανόταν υψηλότερος ΦΠΑ στα ξενοδοχεία, προκάλεσε δημόσια οργή μετά από διαρροές των ηλεκτρονικών μηνυμάτων στα ΜΜΕ.

Το ΔΝΤ ήθελε περισσότερα. Η Γερμανία, η οποία έφερε το ΔΝΤ στην κρίση της Ευρώπης, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Αθήνα δεν κατάλαβε: Δεν θα υπήρχαν χρήματα για τις χώρες που δεν κατάφερναν να ολοκληρώσουν τα προσυμφωνηθέντα, .ακόμη, η Επιτροπή δεν ήταν ικανοποιημένη.

«Οι Έλληνες είχαν φτάσει στο όριο του τι μπορούν να κάνουν», είπε ο αξιωματούχος που εδρεύει στις Βρυξέλλες. «Και δεν ήταν πραγματικά αρκετά καλό».

Ο κ Σαμαράς είχε ξεμείνει από χρόνο για να επιτύχει τις νίκες που είχε ελπίσει, πριν το Ελληνικό Κοινοβούλιο ψηφίσει για την προεδρία.

Στις αρχές Δεκεμβρίου, ο κ Σαμαράς αποφάσισε πως η επιβίωση της κυβέρνησης του απαιτούσε μια «καλή ζαριά».

Έφερε προς τα εμπρός την προεδρική ψηφοφορία, και ανέβαλε μια συμφωνία με την τρόικα μέχρι το 2015.

Το στοίχημα του ήταν ότι αρκετοί νομοθέτες θα υποστήριζαν τον υποψήφιο του για την προεδρία, επειδή, αν δεν γινόταν αυτό, το σενάριο των πρόωρων εκλογών θα μπορούσε να ρίξει τους βουλευτές, μαζί με τη χώρα.

Το τέχνασμα απέτυχε. Μια κυβέρνηση που είχε υποσχεθεί τον τερματισμό του μνημονίου, να περιορίσει τα μέτρα, να αποβάλλει το ΔΝΤ, και να μειώσει το χρέος είχε επιστρέψει με άδεια χέρια.

Ο νικητής των εκλογών της Κυριακής πρέπει να γεφυρώσει ένα ακόμη μεγαλύτερο χάσμα.

crash