Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2014

Μπορεί να καταπολεμηθεί ο αποπληθωρισμός;

Εδώ και αρκετό καιρό ακούμε συνεχώς περί αποπληθωρισμού.
Πιο συγκεκριμένα, διαβάζουμε ότι η Ευρώπη και η ΕΚΤ αγνοούν τους κινδύνους του αποπληθωρισμού και αυτό έχει επιδεινώσει την τωρινή κατάσταση στον νότο της Γηραιάς Ηπείρου.
Κατ΄ αρχάς ο αποπληθωρισμός δεν είναι κακός καθεαυτού, διότι όταν οι τιμές πέφτουν, οι κερδισμένοι είναι οι καταναλωτές. 
Άρα το πρόβλημα δεν είναι οι μειωμένες τιμές στα ηλεκτρονικά είδη.
Επίσης, αποπληθωρισμό μπορεί να έχουμε όταν υπάρχει παραγωγική υπερπροσφορά...
Σε αυτή την περίπτωση, όταν έχουν φτιαχτεί πολύ περισσότερα εργοστάσια από τις ανάγκες της αγοράς (κυρίως λόγω επιδοτήσεων, βλέπε Κίνα), τότε δεν μπορεί η κεντρική τράπεζα να κάνει τίποτα, διότι δεν έχει νόημα. Θα πρέπει να μειωθεί, να καταστραφεί δηλαδή, ένα μέρος αυτής της παραγωγικής δυνατότητας.
Διότι όταν έχουμε υπερπροσφορά παραγωγής, ο ανταγωνισμός είναι έντονος και προκειμένου να μπορεί ένα εργοστάσιο να λειτουργεί -έστω με οριακό κέρδος- απαιτεί να συμπιεστεί το κόστος. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε και μείωση μισθών. Διότι αν δεν λειτουργεί το εργοστάσιο, θα έχουμε αύξηση της ανεργίας και πολλές φορές είναι προτιμότερο να μειωθούν οι μισθοί από το να αυξηθεί η ανεργία.

Το πρόβλημα με τον αποπληθωρισμό είναι όταν πέφτουν οι τιμές σε ενυπόθηκα στοιχεία και στα διάφορα financial assets, που στη συνέχεια επηρεάζει την ποιότητα των πιστώσεων στους τραπεζικούς ισολογισμούς.

Το πρόβλημα όμως και εδώ, είναι ότι δεν μπορείς να καταπολεμήσεις ένα τέτοιου είδους αποπληθωρισμό, όταν μιλάμε για φούσκα που ξεφουσκώνει, είτε αυτό είναι οι τιμές των ακινήτων είτε μετοχές.

Το μόνο που μπορείς να κανείς σε αυτή την περίπτωση, είναι να καλύψεις την ζημιά του ξεφουσκώματος, δηλαδή τις ζημιές στους τραπεζικούς ισολογισμούς. Αν κανείς κάτι το διαφορετικό, απλά θα σου μείνει το χρέος, και τον αποπληθωρισμό δεν θα τον αποτρέψεις. Ειδικά στην περίπτωση της Ιαπωνίας, ο αποπληθωρισμός  σε πολύ μεγάλο βαθμό έχει να κάνει με το ξεδίπλωμα στην αγορά ακινήτων, που ακόμα και μετά από 20 χρόνια, οι τιμές συνεχίζουν και πέφτουν, ή στην καλύτερη περίπτωση είναι σταθερές.

Από εκεί και πέρα, ο αποπληθωρισμός σε χρεόγραφα μπορεί να καταπολεμηθεί (όταν σκάσει η φούσκα), αλλά μόνο σε συνδυασμό με την καταγραφή των ζημιών στους τραπεζικούς ισολογισμούς και αν η κεντρική τράπεζα αγοράσει αρκετά ομόλογα από την αγορά, με την ελπίδα ότι ένα μέρος αυτού θα διοχετευτεί στην αγορά μετοχών, που θα κάνει τους πολίτες να αισθάνονται πιο πλούσιοι, για να τους κάνει να καταναλώσουν περισσότερο, για να ανέβει η ζήτηση και να σταθεροποιηθούν οι τιμές, για να μην μειωθούν οι μισθοί κτλ κτλ κτλ.

Αλλά ακόμα και αν το κανείς αυτό, δεν θα λύσει το πρόβλημα του δημοσίου χρέους.

Η κατάληξη είναι ότι το θέμα του αποπληθωρισμού δεν είναι τόσο απλό, και κατά την άποψή μου δεν μπορεί να λυθεί εύκολα, διότι μια από τις πιο σημαντικές παραμέτρους στην εξίσωση είναι το δημογραφικό πρόβλημα πολλών χωρών, που καμία κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να λύσει.

Του Γιώργου Καισάριου

Δεν υπάρχουν σχόλια: