Οι οικονομολόγοι εδώ και καιρό ανησυχούν για την ανισότητα των εισοδημάτων και τις επιδράσεις της στην ευημερία.
Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι με πτυχίο Πανεπιστημίου κερδίζουν πολύ
περισσότερα από αυτούς που δεν έχουν αποφοιτήσει από το λύκειο. Αυτή η
διαφορά μεταφράζεται σε μεγάλες διαφορές στα επίπεδα κατανάλωσης, και
συνεπώς στα επίπεδα πρόνοιας.
Εμείς υποστηρίζουμε ωστόσο ότι αυτές οι
διαφορές ευημερίας επισκιάζονται από τις διαφορές της μακροζωίας μεταξύ
των ατόμων σε διαφορετικές κοινωνικό-οικονομικές ομάδες, και ...
κυρίως από
τις διαφορές στη μακροζωία μεταξύ των ατόμων με διαφορετικό μορφωτικό
επίπεδο.
Σε πρόσφατη έρευνα, χρησιμοποιούμε τη
Μελέτη Υγείας και Συνταξιοδότησης (HRS), για να αποδείξουμε ποιο είναι
το προσδόκιμο ζωής διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων, ανδρών και γυναικών,
από την ηλικία των 50 και έπειτα, με βάση τη μόρφωση, τον πλούτο, το
καθεστώς υπό το οποίο βρίσκονται στην αγορά εργασίας και την
οικογενειακή κατάσταση.
Κύρια αποτελέσματα
Το πρώτο γράφημα εμφανίζει ότι οι πιο σημαντικές διαφορές συνδέονται με την εκπαίδευση, η οποία αποδεικνύεται ότι είναι πολύ πιο σημαντική από ό,τι ο πλούτος. Στην ηλικία των 50 ετών, ένας λευκός άνδρας με πανεπιστημιακή μόρφωση προβλέπεται ότι θα ζήσει 6,1 περισσότερα χρόνια από ό,τι ένας που εγκατέλειψε πρόωρα το σχολείο. Αντίθετα, ένας λευκός άνδρας με πολλά λεφτά αναμένεται να ζήσει 3,8 περισσότερα χρόνια από έναν λευκό άνδρα με λίγα εισοδήματα. Πολύ παρόμοιες είναι οι διαφορές που ισχύουν και στις γυναίκες.
Το πρώτο γράφημα εμφανίζει ότι οι πιο σημαντικές διαφορές συνδέονται με την εκπαίδευση, η οποία αποδεικνύεται ότι είναι πολύ πιο σημαντική από ό,τι ο πλούτος. Στην ηλικία των 50 ετών, ένας λευκός άνδρας με πανεπιστημιακή μόρφωση προβλέπεται ότι θα ζήσει 6,1 περισσότερα χρόνια από ό,τι ένας που εγκατέλειψε πρόωρα το σχολείο. Αντίθετα, ένας λευκός άνδρας με πολλά λεφτά αναμένεται να ζήσει 3,8 περισσότερα χρόνια από έναν λευκό άνδρα με λίγα εισοδήματα. Πολύ παρόμοιες είναι οι διαφορές που ισχύουν και στις γυναίκες.
Επιπρόσθετα,
διαπιστώνουμε ότι ένας λευκός άνδρας πλήρως απασχολούμενος (σε δουλειά
πλήρους απασχόλησης είτε άνεργος που ψάχνει ενεργά για εργασία),
αναμένεται να ζήσει 3,4 χρόνια περισσότερο από ένα ανενεργό άτομο. Και
ένας παντρεμένος λευκός άνδρας αναμένεται να ζήσει 2,5 χρόνια
περισσότερο από ό,τι ένας άγαμος. Οι διαφορές για τις γυναίκες είναι
σημαντικά μικρότερες, αλλά παραμένουν μεγάλες.
Για να καταλήξουμε σε αυτές τις
διαφορές, δεν υπολογίζουμε το προσδόκιμο ζωής. Αντίθετα, υπολογίσαμε ένα
μοντέλου κινδύνου για επιβίωση, με τα κοινωνικό-οικονομικό
χαρακτηριστικά του επιπέδου υγείας, ως στοχαστικός ενδογενή παράγοντα.
Στη συνέχεια, χρησιμοποιήσαμε αυτές τις εκτιμήσεις για να υπολογίσουμε
το προσδόκιμο ζωής στην ηλικία των 50, για κάθε ομάδα. Η μεθοδολογία μας
επιτρέπει να προσπεράσουμε τα δύο προβλήματα που συνδέονται με τη χρήση
του προσδόκιμου ζωής. Το πρώτο πρόβλημα είναι ότι τα
κοινωνικό-οικονομικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων εξελίσσονται κατά τη
διάρκεια του κύκλου της ζωής (εκτός της εκπαίδευσης) και ως εκ τούτου,
το ίδιο κάνουν και τα σχετικά ποσοστά θνησιμότητας. Για παράδειγμα, το
ένα τρίτο των λευκών γυναικών που είναι παντρεμένες, στην ηλικία των 50
χωρίζουν ή μένουν χήρες πριν από την ηλικία των 70. Το δεύτερο πρόβλημα
είναι ότι τα ποσοστά θνησιμότητας έχουν την τάση να μειώνονται με το
χρόνο, και αυτό μπορεί να συμβεί σε διαφορετικούς ρυθμούς για τους
ανθρώπους σε διάφορες κοινωνικό-οικονομικές ομάδες.
Αποσύνθεση
Αν κοιτάξουμε αυτές τις διαφορές με
περισσότερες λεπτομέρειες, μαθαίνουμε ότι πρέπει να οφείλονται σε
παράγοντες που εξελίσσονται αργά με την ηλικία. Συγκεκριμένα,
χρησιμοποιούμε τις εκτιμήσεις για να αποσυνθέσουμε τις διαφορές στην
αναμενόμενη μακροζωία, σε τρεις συνιστώσες: i) τις διαφορές στον τομέα
της υγείας μεταξύ των κοινωνικό-οικονομικών τύπων που έχουν ήδη
παρουσιάσει στην ηλικία των 50, ii) τη διαφορετική εξέλιξη της υγείας με
βάση την κοινωνικό-οικονομική κατάσταση και iii) τα διαφορετικά ποσοστά
θνησιμότητας από τα άτομα με την ίδια υγεία αλλά με διαφορετικό
κοινωνικό-οικονομικό status.
Όπως εμφανίζουν το γράφημα 2 (για
άνδρες) και 3 (για γυναίκες), οι διαφορές αποδίδονται κυρίως στη φύση
των καλών κοινωνικό-οικονομικών συνθηκών που διασφαλίζουν την υγεία.
Αντίθετα, οι διαφορές στη θνησιμότητα έχουν πολύ λίγη σημασία. Για
παράδειγμα, η διαφορά στην αρχική κατανομή της υγείας μεταξύ των
απόφοιτων Πανεπιστημίου και αυτών που εγκατέλειψαν το λύκειο, προσδίδει
1,7 χρόνια στη διαφορά του προσδόκιμου ζωής για τους άνδρες και 1,1
χρόνια για τις γυναίκες. Στη συνέχεια, το γεγονός ότι η υγεία
επιδεινώνεται λιτότερο για αυτούς με υψηλή εκπαίδευση, δημιουργεί μια
διαφορά στο προσδόκιμο ζωής ύψους 4,7 ετών για τους άνδρες και 4,9 ετών
για τις γυναίκες.
Διαχρονικές τάσεις
Βγάλαμε τα συμπεράσματά μας με τα συγκεντρωτικά στοιχεία της HRS, τα οποία κυμαίνονται από το 1992 μέχρι το 2010. Η μεγάλη χρονική διάρκεια του HRS μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποκτηθούν κάποιες πληροφορίες για το πώς αυτές οι διαφορές για το προσδόκιμο ζωής, έχουν εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου. Οι πρώτες εκτιμήσεις καταγράφουν υψηλές αυξήσεις στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ των ομάδων με διαφορετική εκπαίδευση. Συνεπώς, ανακαλύπτουμε ότι οι διαφορές αναφορικά με την εκπαίδευση έχουν αυξηθεί, στο διάστημα 1992-2008, κατά 1,8 χρόνια για τους άνδρες και κατά 1,7 χρόνια για τις γυναίκες. Επιπρόσθετα, έχουμε επίσης καταγράψει σημαντικές αυξήσεις σε ό,τι αφορά στις διαφορές της οικονομικής κατάστασης (1,4 έτη για τους άνδρες, 0,7 έτη για τις γυναίκες), για τη σύνδεση με την αγορά εργασίας (0,7 και 0,6 έτη) και για την οικογενειακή κατάσταση (1 και 1,5 έτη).
Βγάλαμε τα συμπεράσματά μας με τα συγκεντρωτικά στοιχεία της HRS, τα οποία κυμαίνονται από το 1992 μέχρι το 2010. Η μεγάλη χρονική διάρκεια του HRS μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποκτηθούν κάποιες πληροφορίες για το πώς αυτές οι διαφορές για το προσδόκιμο ζωής, έχουν εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου. Οι πρώτες εκτιμήσεις καταγράφουν υψηλές αυξήσεις στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ των ομάδων με διαφορετική εκπαίδευση. Συνεπώς, ανακαλύπτουμε ότι οι διαφορές αναφορικά με την εκπαίδευση έχουν αυξηθεί, στο διάστημα 1992-2008, κατά 1,8 χρόνια για τους άνδρες και κατά 1,7 χρόνια για τις γυναίκες. Επιπρόσθετα, έχουμε επίσης καταγράψει σημαντικές αυξήσεις σε ό,τι αφορά στις διαφορές της οικονομικής κατάστασης (1,4 έτη για τους άνδρες, 0,7 έτη για τις γυναίκες), για τη σύνδεση με την αγορά εργασίας (0,7 και 0,6 έτη) και για την οικογενειακή κατάσταση (1 και 1,5 έτη).
Αυτές οι μεγάλες αυξήσεις έλαβαν χώρα
στη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου όπου υπήρξε μια σημαντική αύξηση
στην ανισορροπία των εσόδων και του πλούτου. Αν και δεν θέλουμε να
κάνουμε κάποια αιτιώδη δήλωση, είναι δύσκολο να μην σκεφτούμε ότι η
αύξηση της εισοδηματικής ανισότητας κρύβεται πίσω από την αύξηση της
οικονομικό-κοινωνικής κλίσης της μακροζωίας. Εάν ναι, θα πρέπει να
καταλήξουμε ότι η έξαρση της ανισορροπίας των εισοδημάτων τις τελευταίες
δεκαετίες, είχε πολύ περισσότερες επιπτώσεις από ό,τι είχε θεωρηθεί
μέχρι σήμερα.
Τα αποτέλεσμά μας αποδεικνύουν επίσης,
ωστόσο, ότι η εκπαίδευση φαίνεται να έχει μεγαλύτερη σημασία από ό,τι ο
πλούτος. Ως εκ τούτου, θα μπορούσε κάλλιστα να σημαίνει ότι η αύξηση του
κοινωνικό-οικονομικού παράγοντα συνδέεται επίσης στενά με την επιλογή:
με τα χρόνια, η ομάδα των λιγότερο μορφωμένων ή ανύπανδρων ανθρώπων, τα
έχει πάει χειρότερα σε ό,τι αφορά στην ικανότητά τους να επιβιώσουν.
Των Josep Pijoan-Mas, Victor Rios-Rull
* Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο VoxEU.org, ένα policy portal που ιδρύθηκε από το Center for Economic Policy Research (CEPR)
Πηγή:www.capital.gr
Αντικλείδι , http://antikleidi.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου