Η κρίση του χρέους θέλει κι άλλο χρέος!

Για πολλούς διεθνείς παρατηρητές το πρόβλημα των ελληνικών δημόσιων οικονομικών είναι ενδεικτικό των συνεπειών της παγκόσμιας κρίσης του 2008.  

Η εξήγηση θέλει πολλές χώρες που ακολούθησαν επεκτατική δημοσιονομική πολιτική για να αντισταθμίσουν τις αρνητικές συνέπειες από τη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης, την κατάρρευση της αγοράς κατοικίας μετά το σκάσιμο της φούσκας των τοξικών κτλ στην πραγματική οικονομία.
Σύμφωνα με αυτήν τη συλλογιστική, κάποια στιγμή θα ερχόταν η ώρα να πληρωθεί ο λογαριασμός και η Ελλάδα είναι πρώτη στη σειρά. Πρόκειται για μια απλοϊκή εξήγηση αν σκεφτεί κανείς ότι η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με ικανοποιητικό ρυθμό το 2008 και μόνο η ύφεση του 2009 δικαιολογούσε εν μέρει τη διεύρυνση του ελλείμματος του προϋπολογισμού.
Η κρίση του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι ασφαλώς ένα πολύ πιο σύνθετο φαινόμενο.
Όμως, εδώ που φτάσαμε προέχει το ξεπέρασμα της κρίσης.
Θεωρητικά, μια χώρα με εθνικό νόμισμα που ...
είναι διεθνώς αποδεκτό θα μπορούσε να μειώσει την πραγματική αξία του δημόσιου χρέους της τυπώνοντας νέο χρήμα για να αποπληρώσει τους πιστωτές της.
Προφανώς, η Ελλάδα δεν ανήκει σε αυτήν την κατηγορία.

Επομένως, οι εναλλακτικές λύσεις είναι ουσιαστικά δύο:
Πρώτον, η τεχνική χρεοκοπία και,
δεύτερον, η έκδοση επιπλέον δημόσιου χρέους.
Εξυπακούεται ότι η δεύτερη επιλογή είναι προτιμότερη από πολλές πλευρές.
Όμως, για να πουληθούν νέα κρατικά ομόλογα θα πρέπει να υπάρχουν αγοραστές κι αυτοί δεν μπορεί παρά να είναι ξένοι, καθότι οι δυνατότητες απορρόφησης του ελληνικού χρηματοοικονομικού συστήματος είναι περιορισμένες. Οι ξένοι επενδυτές γνωρίζουν πολύ καλά ποια είναι η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών της χώρας, κοινώς ότι διαθέτει μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα και δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Γνωρίζουν επίσης πως η γήρανση του πληθυσμού θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, το οποίο εμφανίζει ήδη μεγάλο έλλειμμα.
Οι πιο προβληματισμένοι, όπως ο "γκουρού" κ. Bill Gross της Pimco, θα πρόσθεταν την πολιτική πραγματικών θετικών επιτοκίων που ακολουθεί η ΕΚΤ, δηλαδή η κεντρική τράπεζα της Ελλάδας, και η οποία δεν ευνοεί την αναθέρμανση της οικονομίας ώστε να μειωθεί το έλλειμμα ευκολότερα.
Επομένως, η χώρα θα πρέπει να πείσει τους δυνητικούς αγοραστές του δημόσιου χρέους να επανακάμψουν. Για να το πετύχει θα χρειαστεί επίπονη προσπάθεια για μεγάλο χρονικό διάστημα με προσήλωση στους στόχους μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος που έχουν τεθεί στο πρόγραμμα σταθερότητας και τιμολόγηση των ομολόγων με κριτήρια αγοράς και όχι πολιτικά.
Φυσικά, η επίτευξη των στόχων του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης γίνεται δυσκολότερη όταν αυτοί βασίζονται στην αύξηση των φόρων σε περιβάλλον οικονομικής ύφεσης, καθότι το αποτέλεσμα είναι πιο αβέβαιο απ’ ό,τι η μείωση των δαπανών.
Γίνεται επίσης ακόμη πιο δύσκολο αν το κόστος δανεισμού παραμένει σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με το παρελθόν. Αν όμως θέλουμε να αποφύγουμε τα χειρότερα, κοινώς δραματική υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου, θα πρέπει να συνεχίσουμε εκδίδοντας νέο δημόσιο χρέος και να αγοράσουμε χρόνο ώστε να σταθεροποιήσουμε και κατόπιν να μειώσουμε το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Γι’ αυτόν τον λόγο, η κρίση του δημόσιου χρέους θέλει κι άλλο χρέος.
Dr. Money
dr@euro2day.gr