Στο παιχνίδι και οι Αμερικανοί για τον διάδρομο Ελλάδας- Κύπρου - Ισραήλ

Το κρατικό αμερικανικό επενδυτικό fund DFC, βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις για την είσοδό του στο μετοχικό κεφάλαιο του διαδρόμου Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, γεγονός που θα προσφέρει ακόμη περισσότερα οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη στη χώρα και την προσπάθεια να καταστεί ενεργειακός κόμβος.

Η είδηση έγινε γνωστή από την υφυπ. Ενέργειας Αλ. Σδούκου κατά τις επαφές της στην Ουάσινγκτον, με τον Αμερικανό υφυπ. Εξωτερικών, Τζ. Πάιατ στο πλαίσιο του 5ου Στρατηγικού Διαλόγου και ασφαλώς προσδίδει ισχυρή γεωπολιτική υπεραξία στον ηλεκτρικό διάδρομο Ευρώπης - Ασίας... Σύμφωνα με τις πληροφορίες η συγκεκριμένη συζήτηση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, χρειάζεται ακόμη πολύ δουλειά, ωστόσο το ενδιαφέρον των Αμερικανών είναι ισχυρό και ανοίγει πολλές νέες πόρτες, όπως τη χρηματοδότηση μέρους της υποδομής, συνολικής αξίας 1,9 δισ. ευρώ.

Σε διμερή συνάντηση με ανώτερα στελέχη του αμερικανικού κρατικού επενδυτικού ταμείου, που έγινε στο περιθώριο του Στρατηγικού Διαλόγου στο αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών, η κυρία Σδούκου υπογράμμισε το ενδιαφέρον του DFC (Οικονομικός και Αναπτυξιακός Οργανισμός Επενδύσεων των ΗΠΑ) να εξετάσει τη συμμετοχή του στο μετοχικό σχήμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ μέσα στους επόμενους μήνες. Και ανέλυσε τους λόγους για τους οποίους μια τέτοια αμερικανική επένδυση θα ήταν επωφελής για όλες τις πλευρές.

Μια τέτοια εξέλιξη είναι προφανές ότι θα ενίσχυε έτι περαιτέρω τη γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας. Στη νέα εποχή των καθαρών ενεργειακών διαδρόμων από την Αν. Μεσόγειο προς την Ευρώπη, όπου η Ελλάδα φιλοδοξεί να παίξει κομβικό ρόλο, η είσοδος του αμερικανικού fund στον όλο και πιο ώριμο ηλεκτρικό διάδρομο, όχι μόνο θα αναβάθμιζε τη σημασία του, αλλά και θα ενίσχυε τις πιθανότητες υλοποίησής του, πόσο μάλλον όταν η DFC χρηματοδοτεί τα έργα στα οποία μπαίνει. Η πώληση των Ναυπηγείων Ελευσίνας στην ONEX που δρομολογήθηκε το 2020 και έκλεισε πρόσφατα, έγινε με τη χρηματοδότηση 125 εκατ. δολαρίων από τον DFC, μέσω έκδοσης ομολογιακού δανείου.

Η εξέλιξη βοηθά σίγουρα την υλοποίηση του έργου, το οποίο ωριμάζει όλο και περισσότερο, έχει εγκεκριμένη χρηματοδότηση από την ΕΕ, πρόσφατα ανακοίνωσε η Κυπριακή Δημοκρατία ότι μπαίνει στο μετοχικό του κεφάλαιο, κάτι το οποίο συζητούν δύο κρατικά fund της περιοχής, το ισραηλινό Aluma και το TAQA από το Άμπου Ντάμπι.

Αφαιρώντας από το συνολικό εκτιμώμενο κόστος 1,9 δισ. ευρώ, τα εξασφαλισμένα κοινοτικά κονδύλια των 657 εκατ. ευρώ και τα 100 εκατ. με τα οποία θα εισέλθει η Κυπριακή Δημοκρατία, απομένουν 1,1 δισ. Δίχως να έχει ακόμη προχωρήσει σε βάθος η συζήτηση για το ύψος του τραπεζικού δανεισμού, αναμφίβολα τυχόν είσοδος του αμερικανικού κρατικού οργανισμού στο έργο, θα συμβάλει στην ευρύτερη χρηματοδοτική στήριξη.

Η Ελλάδα διεκδικεί κεντρικό ρόλο στη νέα εποχή των μεγάλων διασυνδέσεων της Ευρώπης με την Ανατολική Μεσόγειο, έχοντας ιδιαίτερα μεγάλη σημασία για τις ΗΠΑ, όπως με το φυσικό αέριο που πρόκειται να φτάνει ακόμη και στην Ουκρανία μέσω της Αλεξανδρούπολης.

Οι εξαγωγικές δυνατότητες του ελληνικού συστήματος φυσικού αερίου και οι προοπτικές διασύνδεσης του με όλη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αυξήθηκαν περαιτέρω με την πρόσφατη συμμετοχή της Σλοβακίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας στον αποκαλούμενο «Κάθετο Διάδρομο». Το έργο που έχει σχεδιαστεί εδώ και μια δεκαετία για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας των χωρών της περιοχής, απέκτησε νέα δυναμική μετά την πολεμική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και αποτελεί ένα από τα μείζονα θέματα αμερικανικού ενδιαφέροντος σε ό,τι αφορά την Ελλάδα.

Κινήσεις όπως η ανάπτυξη του «Κάθετου Διαδρόμου» και το αμερικανικό ενδιαφέρον για είσοδο στον ηλεκτρικό διάδρομο Ελλάδας - Κύπρου - Ισράηλ δείχνουν τις προοπτικές που υπάρχουν στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Το είχε δείξει και η πρόσφατη επίσκεψη Μπλίνκεν με γνώμονα αυτή η στρατηγική συνεργασία να αναπτύσσεται όλο και περισσότερο και η χώρα να λειτουργεί ως πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή.

Εξάλλου, η Ελλάδα πέραν των στρατιωτικών διευκολύνσεων, έχει αναδειχθεί σε αξιόπιστο σύμμαχο στις μεγάλες περιφερειακές κρίσεις, στην Ουκρανία, στην Ανατολική Μεσόγειο, στον πόλεμο της Γάζας, και με τη συμμέτοχη σε περιφερειακές πρωτοβουλίες όπως τα σχήματα συνεργασιών 3+1,ο μελλοντικός Διάδρομος IMEC (Ινδία -Μ.Ανατολή - Ευρώπη), στα σχέδια ενεργειακής απεξάρτησης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στην επιχείρηση Prosperity Guardian για τη διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα…

Γιώργος Φιντικάκης