«Να γίνομαι άνεμος σαν τον χαρταετό»

«Ότι μπόρεσα να αποχτήσω μια ζωή από πράξεις ορατές για όλους, επομένως να κερδίσω την ίδια μου τη διαφάνεια, το χρωστώ σε ένα είδος ειδικού θάρρους που μου 'δωκεν η Ποίηση: Να γίνομαι άνεμος για τον χαρταετό και χαρταετός για τον άνεμο, ακόμη και όταν ουρανός δεν υπάρχει. Δεν παίζω με τα λόγια. Μιλώ για την κίνηση που ανακαλύπτει κανείς να σημειώνεται μέσα στη "στιγμή" όταν καταφέρει να την ανοίξει και να της δώσει διάρκεια».

Το απόσπασμα αυτό από το έργο «Μικρός Ναυτίλος» του Οδυσσέα Ελύτη ανακαλώ τη φετινή Καθαρά Δευτέρα ομοίως με αντίστοιχες.. εικόνες φυλαγμένες στη συναισθηματική μνήμη. Του χαρταετού που δημιουργείτο και της προσπάθειας να υψωθεί και να κάνει το δικό του ταξίδι παρότι οι καιρικές συνθήκες δεν ευνοούσαν. Ή όταν ευνοούσαν κι ο χαρταετός έκανε την πορεία του, παρουσίαζε απότομη πτώση και «ξάπλωνε» στις κορυφές των δέντρων. Το στοίχημα όμως είχε επιτευχθεί: ο χαρταετός είχε πετάξει και μαζί μ' αυτόν ζωγραφίζονταν στο πρόσωπο χαμόγελα μίας προσπάθειας ανύψωσης.

Η χρωματική αύρα των χαρταετών φέρνει μια δόση ευεξίας, οι ίδιοι οι χαρταετοί ξεχειλίζουν από πάθος για ζωή ανοίγοντας ένα παράθυρο αισιοδοξίας. Τους συμπεριέλαβε στο έργο του κι ο Αλέκος Φασιανός, σαν ένα προαιώνιο σύμβολο του ελληνικού στοιχείου που μεταφράζεται ως το πέταγμα της ψυχής προς το Θείο και γενικότερα προς την ελευθερία. 

Έργο του Αλέκου Φασιανού. Πηγή φωτ.: Facebook/ Έλληνες Ζωγράφοι - Greek painters

Στον πίνακα, στην κεντρική φωτογραφία του παρόντος σημειώματος, θαρρείς πως η μπλε ανθρώπινη φιγούρα αιωρείται μαζί με τον χαρταετό. Χαρακτηριστικό της γραφής του Φασιανού, άλλωστε, οι μορφές κινούνται κι αποκτούν ζωή, με τρία βασικά θέματα της γραφής του –διαμορφωμένης στις αρχές της δεκαετίας του ’60– που έμειναν αναλλοίωτα στη διάρκεια της πορείας του, τον άνθρωπο, τη φύση και το περιβάλλον.

Η ανύψωση που συμβολίζει ο χαρταετός, μα και η ένωση, έχει καταγραφεί και στη λογοτεχνία. Ανατρέχω στο διήγημα της Κύπριας συγγραφέως Μαρία Πυλιώτου, με τίτλο «Χαρούμενοι χαρταετοί», που αναφέρεται στην κατάσταση που ακολούθησε μετά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο το 1974 και το διαχωρισμό των Ελληνοκύπριων από τους Τουρκοκύπριους, και παραθέτω το παρακάτω απόσπασμα: 

«Χαρούμενα και τα δυο ανέβηκαν στην ταράτσα. Ο αέρας πρωινός - δροσερός φυσούσε από το Νότο. Και νάτος κιόλας ο χαρταετός όμορφος - καμαρωτός να πετά κι όλο να τραβά κατά το Βορρά. Ο σπάγκος ήταν μακρύς και γερός. Τον άφησαν όλο. Πόσο όμορφα νιώθανε. Σαν τον παλιό καλό καιρό.

Ξαφνικά λίγο πιο κάτω κατά το Βορρά, λίγο πιο πέρα από τη ''γραμμή'' από μια άλλη ταράτσα αντίκρυ, δυο άλλα παιδιά κουνούσαν τα χέρια χαρούμενα και ξεφώνιζαν. […]

[…] Δυο ταράτσες, τέσσερα παιδιά, μια ''γραμμή'' ανάμεσά τους κι ένας χαρταετός. Ακόμα κι ένα νήμα γερό που ξεκινά από τούτα τα παιδιά και φτάνει με το χαρταετό ως τ’ άλλα».

Ελεύθερη συνυποδηλωτικά η ψυχή καθώς ελεύθερα και δίχως όρια πορεύεται ο χαρταετός. Σαν χρωματιστά άνθη που ξεφυτρώνουν και πορεύονται στον ουρανό - η εικόνα τους αυτή, κάθε φορά, ανασύρει συναισθήματα από τα πρώτα μας πετάγματα του χαρταετού. Διότι, στην εκπλήρωση της επιθυμίας και των ονείρων, τα όρια υπερβαίνονται.

Νεκταρία Μαραγιάννη