Πώς γεννήθηκε η Χρυσή Αυγή

Η πορεία του κόμματος που έφτιαξε ο Μιχαλολιάκος

Η Χρυσή Αυγή ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 1980, ως περιοδικό εθνικοσοσιαλιστικού προβληματισμού. 

Οι καιροί, όπως αναφέρει στο δημοσίευμά της η «Καθημερινή» δεν ήταν οι ευνοϊκότεροι για την Ακροδεξιά. Η κοινωνία πήγαινε αριστερά. Η Ν.Δ. είχε καταφέρει μέσω της απορρόφησης των σημαντικότερων στελεχών της να «ξεδοντιάσει» την «Εθνική Παράταξη», που στέγαζε κυρίως βασιλόφρονες, αλλά και θιασώτες της δικτατορίας. Το κόμμα της 4ης Αυγούστου του Κ. Πλεύρη, που είχε ιδρυθεί το 1965 είχε διαλυθεί από το 1977...

Η απογοήτευση από την πολιτική ήταν εμφανής και στα στελέχη του κόμματος της 4ης Αυγούστου που έφτιαξαν τη Χρυσή Αυγή: «Θεωρούμε την πολιτική μια πολύ βρώμικη υπόθεση και τους εαυτούς μας πολύ αγνούς για να αναμειχθούν σε αυτήν», αναφέρεται στο πρώτο τεύχος του περιοδικού.

Το Κόμμα της 4ης Αυγούστου, όπως αναφέρει η Καθημερινή, αντανακλούσε τον ιδιότυπο ελληνικό φασισμό του καθεστώτος Μεταξά και τον αντιεβραϊσμό του Πλεύρη. Η Χρυσή Αυγή, ωστόσο, γεννήθηκε ως εθνικοσοσιαλιστική ομάδα, κάτι που πρώην στελέχη του κόμματος, πέρα από ιδεολογικές προτιμήσεις, αποδίδουν και στη βούληση του Νίκου Μιχαλολιάκου να δημιουργήσει ένα σχηματισμό τόσο ακραίο, άρα και τόσο κλειστό, ώστε να μπορεί να τον ελέγχει.

Οι αμοιβαίες αντιπάθειες ανάμεσα στους φυλάρχους της Ακροδεξιάς ήταν παροιμιώδεις και το ότι ο κ. Μιχαλολιάκος δεν ήθελε να βρίσκεται υπό τις εντολές άλλων το έδειξε η σύντομη θητεία του στην ηγεσία της Νεολαίας της ΕΠΕΝ, την οποία είχε ιδρύσει ο Γιώργος Παπαδόπουλος. Ο διορισμός έγινε κατ’ εντολήν του δικτάτορα, τον οποίο είχε γνωρίσει ο Μιχαλολιάκος ως κρατούμενος για ακροδεξιά δράση στις φυλακές Κορυδαλλού. 

Παρά το ότι η αρχική πρόθεση της ομάδας ήταν αντίθετη στην πολιτική δραστηριοποίηση και ακόμα το 1993 η οργάνωση κήρυττε την αποχή από τις εκλογές με το σύνθημα «μαύρο στους πολιτικάντηδες», ήδη από το 1983 φάνηκε ότι ο Μιχαλολιάκος προσανατολιζόταν να δοκιμάσει τη δύναμή της στην κάλπη. 

Το μυστήριο, το πώς ο Άρειος Πάγος αποδέχθηκε μια οργάνωση που το καταστατικό της-όπως αποκάλυψε ο Δ. Ψαρράς στο βιβλίο του «η Μαύρη Βίβλος της Χρυσής Αυγής»- αποτελεί ύμνο στον εθνικοσοσιαλισμό και δηλώνει ρητά ότι ο «δημοκρατικός τρόπος διακυβέρνησης δεν είχε θέση στο κίνημά μας’, έχει εξήγηση.

Όπως αναφέρει η καθηγήτρια της Παντείου, Βασιλική Γεωργιάδου, στον φάκελο που κατέθετε τότε η Χ.Α. δεν υπήρχε καταστατικό, αλλά μια δήλωση στο πνεύμα του νομοθετικού διατάγματος του Φ. Γκιζίκη (59/1974) ότι: «… αι αρχαί του κόμματος αντιτίθενται προς πάσαν ενέργειαν αποσκοπούσαν εις την βίαιαν κατάληψιν της εξουσίας ή την ανατροπήν του ελεύθερου δημοκρατικού πολιτεύματος». 
Αυτή επέτρεψε στη Χ.Α. την εκλογική συμμετοχή ως τον Ιούνιο του 2012. Ένα καταστατικό, διαφορετικό φυσικά, κατατέθηκε στον Άρειο Πάγο μόλις τον Αύγουστο του 2012. 
Την πρώτη απόπειρα πάντως αποτόλμησε η Χ.Α. μόλις το 1994, εκτιμώντας ότι το εθνικό κύμα που είχε φουντώσει λόγω του «σκοπιανού» και του γιουγκοσλάβικου εμφυλίου την ευνοούσε. Τη δεκαετία αυτή, η Χ.Α. δείχνει για πρώτη φορά ότι μπορεί να αλλάξει «προσωπείο» ώστε να διευρύνει την εκλογική της απήχηση. Έκτοτε, ο Μιχαλολιάκος και η ομάδα του αυτοπροσδιορίζονται ως «εθνικιστές». Τα αποτελέσματα ήταν πάντως απογοητευτικά, η Χ.Α. συγκέντρωσε μόλις το 0,11% έναντι 0,78% του ανταγωνισμού της ΕΠΕΝ. Το ίδιο άσχημα πήγε και στις εκλογές του 1996.

Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Χ.Α. άρχισε να διεκδικεί την κυριαρχία στο πεζοδρόμιο. Είναι το διάστημα που πυκνώνουν οι καταγγελίες για επιθέσεις κατά αριστερών και αλλοδαπών από μέλη της Χ.Α., όπως δείχνει η λίστα που παρέδωσε ο κ. Μ. Γλέζος στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Νίκο Δένδια. Τα «αποκαλυπτήρια» για την κοινή γνώμη, ωστόσο, έγιναν τον Ιούνιο του1998, με τη δολοφονική επίθεση ομάδας χρυσαυγιτών κατά του φοιτητή Δ. Κουσουρή στα δικαστήρια της Ευελπίδων. Για την επίθεση αυτή παραπέμφθηκε σε δίκη ο επικεφαλής της «Φάλαγγας» και θεωρούμενος ως υπαρχηγός του Μιχαλολιάκου, Αντ. Ανδρουτσόπουλος, επονομαζόμενος και ως «Περίανδρος». Ο «Περίανδρος» δεν συνελήφθη, αλλά παρέμεινε φυγόδικος ως το 2005, που παραδόθηκε και καταδικάστηκε. 

Η Χ.Α. συμμετείχε, σύμφωνα με το δημοσίευμα, σε ένα ευρύτερο συμμαχικό σχήμα, την Πρώτη Γραμμή υπό τον Κ. Πλεύρη στις ευρωεκλογές του 1999. Αν και η επίδοση των περίπου 50.000 (0,75%) κρίθηκε ως επιτυχία, το σχήμα διαλύθηκε άμεσα, δείχνοντας την αδυναμία του κ. Μιχαλολιάκου να συνυπάρξει με «συνεταίρους». 

Αυτός που τάραξε τα λιμνάζοντα ύδατα της ελληνικής Ακροδεξιάς ήταν ο κ. Γ. Καρατζαφέρης με την ίδρυση του ΛΑΟΣ, το 2000. Αναγνωρίζοντας ότι υπήρχε δυναμική, η Χ.Α. συμμετείχε στις δημοτικές εκλογές του 2002 στον συνδυασμό για την υπερνομαρχία με 4 στελέχη της (ανάμεσά τους ο Ηλ. Παναγιώταρος). Όταν αυτό αποκαλύφθηκε, ο κ. Μιχαλολιάκος επιχείρησε να πάρει αποστάσεις από τον ναζισμό, στέλνοντας εξώδικα σε τρεις εφημερίδες για να μην χρησιμοποιούν τον όρο «νεοναζιστικό» για να χαρακτηρίσουν το κόμμα του.
Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, η δραστηριότητα της Χ.Α. φαίνεται να σημειώνει κάμψη. Υπό την πίεση της υπόθεσης Κουσουρή, επιχείρησε να διαμορφώσει ένα «εθνικό μέτωπο» υπό τον έλεγχό της, την Πατριωτική Συμμαχία, που καταφέρνει να συγκεντρώνει 1,37% στις δημοτικές εκλογές στην Αθήνα. Και αυτό το εγχείρημα, ωστόσο, διαλύεται από τον Μιχαλολιάκο το 2007.

Η εκλογική επιτυχία του ΛΑΟΣ (2007) απενοχοποιεί τη συζήτηση για το μεταναστευτικό και η Χ.Α. σπεύδει να υιοθετήσει αυτή την ατζέντα. Το κόμμα συμμετέχει και στις δύο εκλογές του 2009 και στις δημοτικές του 2010 με το 5,29% στην Αθήνα, όπου ο Ν. Μιχαλολιάκος εκλέγεται δημοτικός σύμβουλος. Το 2012 η Χρυσή Αυγή εμφανίζεται σφόδρα αντιμνημονιακή ενώ για να συμπλεύσει με τις διαθέσεις της κοινής γνώμης στο θέμα της συμμαχίας με το Ισραήλ, από το 2011 περιορίζει και την αντισημιτική ρητορική της. 

Από τα πεπραγμένα του κόμματος μετά τις εκλογές του 2012 δεν είναι πάντως όλοι ευχαριστημένοι. Ο Μιχαλολιάκος ματαίωσε το προγραμματισμένο για τον Οκτώβριο του 2012 συνέδριο του κόμματος και σύμφωνα με στελέχη του χώρου, υπήρξαν δύο συνάξεις χρυσαυγιτών, όπου εκδηλώθηκε γκρίνια, η μία εξ αυτών στον Αμπελώνα της Λάρισας τον Απρίλιο και η άλλη στην Αθήνα.