Θεωρητικά, οι νέες δυνάμεις είναι ένα κομμάτι της παλιάς αντιπολίτευσης απέναντι στον Άσαντ, η οποία είχε ηττηθεί στον εμφύλιο, μετά την παρέμβαση των Ρώσων, του Ιράν και της Χεζμπολάχ. Οι καταβολές των πιο σημαντικών οργανώσεων σε αυτόν τον συνασπισμό πάνε πίσω στην Αλ Κάιντα. Δηλαδή οι δυνάμεις που κυριαρχούν στη Συρία κουβαλούν την κληρονομιά της τζιχαντιστικής - φονταμενταλιστικής σουνιτικής παράταξης στη Μέση Ανατολή.
Σε σχέση με τη Ρωσία, είναι ο μεγάλος χαμένος καθώς χάνει την επιρροή της στη Μέση Ανατολή;
Για αυτό πρέπει να περιμένουμε λίγο. Η Ρωσία έχει ήδη από το 2014, όταν άρχισε να παρεμβαίνει στρατιωτικά στη Σύρια, κατοχυρώσει μια πολύ σημαντική θέση, έχει στρατιωτικές εγκαταστάσεις, έχει δύναμη και ελέγχει λιμάνια.
Δεν είμαι σίγουρος ότι θα εγκαταλείψει αυτό το κεκτημένο και δεν είμαι σίγουρος ότι δεν είχε και έχει τελικά την ανοχή της Ρωσίας αυτή η νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. Όσο απασχολημένες και επιβαρυμένες και αν είναι οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις στην Ουκρανία, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον Άσαντ. Τουλάχιστον η ρωσική αεροπορία θα μπορούσε να επιχειρήσει και να ανακόψει ή να καθυστερήσει την προέλαση των τζιχαντιστών. Αντιθέτως, η Ρωσία δεν έκανε τίποτα. Κάτι που σημαίνει ότι η νέα κατάσταση που διαμορφώνεται είναι με τις ευλογίες, αν όχι ανοχή της Ρωσίας.
Ο Ερντογάν από την άλλη φαίνεται να ενισχύεται… Ποια η κατάσταση για τους Κούρδους στην περιοχή;
Ο στόχος της Τουρκίας στη Συρία ήταν διπλός: Από τη μία η ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, καθώς διαχρονικά η Τουρκία στήριξε πολύ τις δυνάμεις της συριακής αντιπολίτευσης με υλικό και διπλωματικά. Δεύτερον, στόχος ήταν ο περιορισμός και η εκκαθάριση της Β.Δ Συρίας από τις κουρδικές πολιτοφυλακές.
Το αν θα είναι κερδισμένη ή χαμένη από τη νέα κατάσταση θα αποδειχθεί από την εξέλιξη των πραγμάτων. Πάντως, αν θα έπρεπε να κάνουμε μια εκτίμηση από τις πρώτες ώρες, θα λέγαμε, ναι, η Τουρκία είναι κερδισμένη, γιατί ο Άσαντ έφυγε.
Αν ο δεύτερος διαχρονικός της στόχος είναι η εξουδετέρωση των Κούρδων στην περιοχή, τότε αυτό θα εξαρτηθεί από το κατά ποσό θα ταυτιστούν σε αυτό το σημείο η νέα κατάσταση στη Συρία με την Τουρκία, το οποίο δεν αποκλείω. Αλλά νομίζω ότι αυτό θα πάρει λίγες εβδομάδες για να το διαπιστώσουμε και έχει να κάνει και με το πώς θα κινηθούν και οι ίδιοι οι Κούρδοι εντός της Συρίας.
Θεωρητικά και οι Κούρδοι είναι σε κάποιο βαθμό ικανοποιημένοι, γιατί ο Άσαντ ήταν βασικός αντίπαλος, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν επικρατεί μεγάλη αβεβαιότητα ως προς το μέλλον τους.
Πώς σχολιάζετε τη στάση των ΗΠΑ και του Ισραήλ;
Προς το παρόν όλοι θα περιμένουν να δουν πώς ακριβώς θα κινηθεί το καθεστώς, είναι δύσκολο να φανταστεί κάποιος ότι οι ΗΠΑ είτε με τον Μπάιντεν, είτε με τον Τραμπ θα κινηθούν προληπτικά για να στηρίξουν τους Κούρδους ή για να περιορίσουν το νέο καθεστώς. Δεν υπάρχουν δυνάμεις στην Ουάσιγκτον που θα υποστήριζαν πιο ενεργή ανάμειξη στη Συρία.
Όπως και την προηγουμένη φορά επί Τραμπ, η τύχη των Κουρδών είναι συνάρτηση μιας μεγάλης διαπραγμάτευσης, η οποία αν ξεκινήσει και εμπλακούν οι ΗΠΑ θα γίνει μεταξύ Τουρκίας, ΗΠΑ και Ισραήλ σε κάποιο βαθμό. Επίσης, θα ήθελα να πω πως δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι οι ΗΠΑ έχουν τη δυνατότητα, ακόμα και αν το προτιμούν, να προσφέρουν τη βοήθεια που χρειάζονται οι Κούρδοι για να επιβιώσουν. Ας μην ξεχνάμε πως δεν το έκαναν κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας Τραμπ, μένει να φανεί αν θα το κάνουν τώρα.
Βέβαια, όλα θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη του καθεστώτος. Αν δηλαδή εξελιχθεί σε ένα νέο ισλαμικό κράτος, δεν αποκλείεται αρκετές δυνάμεις να παρέμβουν.
Πόσο πιθανό είναι; Ποια τα σενάρια για την επόμενη μέρα στη Συρία;
Υπάρχουν τρεις εκτιμήσεις, τρία σενάρια. Το ένα είναι ότι το νέο καθεστώς είναι αυτό που είπαμε, ένα πολύ ακραίο φονταμενταλιστικό καθεστώς, το οποίο θα επιδιώξει να αντικαταστήσει ή να υποκαταστήσει το ισλαμικό κράτος, το οποίο απέτυχε το 2014. Και να δημιουργήσει το δικό του ισλαμικό καθεστώς και κράτος στη Συρία άμεσα.
Το δεύτερο σενάριο είναι να επαληθευτεί αυτό που ακούγεται τις τελευταίες ώρες ότι έχουν γίνει πολύ πιο μετριοπαθείς απ’ ό,τι ήταν πριν αυτές οι δυνάμεις και παρότι δεν πρόκειται να πάμε προς μια δημοκρατική Συρία, θα πάμε προς μια Συρία που θα είναι ανεκτική και σε άλλες θρησκείες και δόγματα.
Ωστόσο, υπάρχει και ένα τρίτο σενάριο, να δούμε στην αρχή μια τέτοια ανοχή από το νέο καθεστώς, όπως το είδαμε και στο Αφγανιστάν τον πρώτο καιρό της επικράτησης των Ταλιμπάν, έτσι ώστε να μην προκληθούν αντιδράσεις και προοδευτικά να δούμε ένα κράτος με τη σαρία ως νόμο.
Θα ήθελα να σας ρωτήσω για το Ισραήλ και το Ιράν. Πώς επηρεάζονται από τη νέα αυτή κατάσταση;
Το Ιράν αυτήν τη στιγμή χάνει και το τελευταίο σημαντικό προπύργιό του στην περιοχή. Έχασε τη Χαμάς, στην ουσία έχει χάσει τη Χεζμπολάχ, χάνει και τη Συρία, οπού είχε πολύ μεγάλη επιρροή και υπάρχει μεγάλος αριθμός ιρακινών στρατευμάτων στην περιοχή. Βλέπει τον λεγόμενο άξονα της αντίστασης να εξαερώνεται απολύτως. Ο μόνος σύμμαχος που μένει στο Ιράν είναι οι Χούθι τηςΥεμένης που και αυτοί βεβαίως δεν αποτελούν πλατφόρμα ισχύος και υπέροχης, όπως ήταν το ασαντικό καθεστώς και η Χεζμπολάχ στο Λίβανο. Υπάρχει μια κατάσταση πλήρους υποχώρησης ως προς την περιφερειακή υπεροχή που μπορεί να ασκήσει.
Σε ό,τι αφορά το Ισραήλ, η πρώτη αντίδραση των Ισραηλινών είναι ότι στα σύνορά τους μπορεί να έχουν μια ακόμη απειλή. Γιατί με τον Άσαντ ναι μεν δεν είχε το Ισραήλ καλές σχέσεις, αλλά υπήρχε ήδη από τον πόλεμο του 1967 μια κατανόηση και μια νεκρή ζώνη στα υψίπεδα του Γκολάν.
Με τον Άσαντ στη Συρία, το Ισραήλ δε βίωνε μετά από πολλά χρόνια απειλή από τη χώρα αυτήν. Νομίζω άλλωστε ότι ήδη έχουν προωθηθεί ισραηλινά στρατεύματα προληπτικά προς τα σύνορα του Γκολάν και νομίζω πως το Ισραήλ θα περιμένει και θα είναι σε ετοιμότητα.
Τέλος, η ισχυροποίηση του Ερντογάν πώς μας επηρεάζει;
Αν πρέπει να κάνουμε μια αξιολόγηση αυτή η περαιτέρω αποσταθεροποίηση μάλλον εξυπηρετεί τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στον βαθμό που εμάς μας εξάπτει η σημερινή κατάσταση της ηρεμίας.
Η Τουρκία και η όποια ενέργειά της θα απορροφηθεί πλήρως πια από το τι συμβαίνει στη Συρία. Μπορεί να δούμε πολλούς ανθρώπους να προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα της Τουρκίας ως προσφυγές το επόμενο διάστημα, αρά ένας λόγος παραπάνω η Τουρκία να επιθυμεί ηρεμία στα ελληνοτουρκικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου