To σύνδρομο περικύκλωσης με συμμετοχή και των ΗΠΑ που «τρελαίνει» την τουρκική ηγεσία

Του Νίκου Μελέτη
Το δόγμα της αποτροπής της απόπειρας «περικύκλωσης» της Τουρκίας φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος στην τουρκική ατζέντα, καθώς εκτός από μόνιμο «σύνδρομο» του τουρκικού κατεστημένου, εξυπηρετεί τον στόχο της νομιμοποίησης της «αυτόνομης» πορείας της αλλά συγχρόνως αποτελεί και ένα καλό αφήγημα προκειμένου να δικαιολογηθούν στο εσωτερικό οι αποτυχίες του Τ. Ερντογάν στην οικονομία και η αδυναμία εξασφάλισης κερδών από την πολιτική που ακολουθεί στο Ουκρανικό...

Για την Άγκυρα τα σενάρια «περικύκλωσης» που κατά περιόδους είναι ιδιαίτερα προσφιλή στην τουρκική ηγεσία, γίνονται ακόμη πιο απειλητικά καθώς εκτιμάται ότι σε αυτά συμμετέχουν πλέον και οι Αμερικανοί και η ενδυνάμωση της συνεργασίας με την Ελλάδα, αλλά και η συνέχιση ενίσχυσης και των στρατιωτικών δεσμών με την Αίγυπτο αποκαλύπτουν τις αμερικανικές προθέσεις.

Η καχυποψία του Τ. Ερντογάν έναντι των Αμερικανών αρχής γενομένης από την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 που τότε ευθέως είχε γίνει λόγος για αμερικανική ανάμιξη στην προσπάθεια ανατροπής του Τ. Ερντογάν, κορυφώνεται το τελευταίο διάστημα λόγω και της στάσης του Προέδρου Μπάιντεν, ενώ σε αμερικανικό δάκτυλο αποδίδεται συχνά από τον Τούρκο ηγέτη και η «αρνητική» στάση των αγορών.

Για τον Τούρκο ηγέτη που θεωρεί ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να προσαρμοσθεί στις δικές του στρατηγικές φιλοδοξίες και να ταιριάξει τα αμερικανικά συμφέροντα στις δικές του επιλογές, αναγνωρίζοντας του ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή, η άρνηση του κ. Μπάιντεν να τον προσκαλέσει στον Λευκό Οίκο και η στροφή των Αμερικάνων προς την Ελλάδα, προκαλεί οργή και σπασμωδικές αντιδράσεις.

Αυτό έχει να κάνει βεβαίως όχι μόνο με την αναβάθμιση της MDCA και του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης αλλά και με το θέμα των εξοπλισμών

Η Τουρκία βλέπει ότι το παιγνίδι του εκβιασμού με τους S400 όχι μόνο δεν οδήγησε τους Αμερικανούς να συμβιβαστούν με την «ιδιορρυθμία» της Τουρκίας αλλά οδήγησε στον αποκλεισμό της από το πρόγραμμα των F-35, ενώ τώρα δυσκολεύεται, παρά τις συστάσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς το Κογκρέσο, ακόμη και για τον εκσυγχρονισμό και αγορά νέων F-16.
Και αυτό όπως επεσήμανε και σε ανάλυση του το έγκυρο Forbes μπορεί να οδηγήσει σε ανατροπή των δεδομένων στο Αιγαίο και αεροπορική κυριαρχία της Ελλάδας έως το τέλος της δεκαετίας.

Τη στιγμή που η Τουρκία μάλιστα ήλπιζε ότι με την πολιτική του «ουδέτερου» στην ουκρανική κρίση θα μπορούσε να αποσπάσει εκβιαστικά ανταλλάγματα από τη Δύση και τους Αμερικανούς, βρίσκεται τώρα ευθέως αντιμέτωπη με όλους τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ, προκαλώντας οργή στους Αμερικανούς που βλέπουν το σημαντικότερο στρατηγικό σχέδιο τους για επέκταση της Συμμαχίας προς τη Ρωσία με την ένταξη της Σουηδίας και της Φιλανδίας να υπονομεύεται από τις ιδιοτελείς επιδιώξεις της Τουρκίας. Και μάλιστα η Τουρκία δεν απαιτεί μόνο από τις δυο σκανδιναβικές χώρες να κηρύξουν τρομοκρατικές τις κουρδικές οργανώσεις της Β. Συρίας, που αποτελούν τον σημαντικότερο και μοναδικό σύμμαχο της Ουάσιγκτον στην περιοχή, αλλά προαναγγέλλουν και νέα στρατιωτική εισβολή στη Β. Συρία η οποία θα έχει στόχο τους Κούρδους, κάτι που θα γίνει προφανώς με την ανοχή και στήριξη του προέδρου Πούτιν.

Την Παρασκευή το τουρκικό κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Anadolu σε άρθρο του που πρόβαλε στην πρώτη σελίδα του ιστοτόπου του, παρουσίασε την εκδοχή της προσπάθειας περικύκλωσης της Τουρκίας αλλά και «υπονόμευσης» του ρόλου της μέσω της επιλογής των Αμερικανών να συνεργασθούν στενότερα με την Ελλάδα.
«Οι πιο στενοί δεσμοί ΗΠΑ-Ελλάδας μέρος του αγώνα για τον περιορισμό της αυξανόμενης περιφερειακής δύναμης της Τουρκίας-Αναλυτές αναφέρουν ότι ΗΠΑ και Ελλάδα φοβούνται ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αλλάξει ριζικά τη διατλαντική ασφάλεια, και ενίσχυσε την επιρροή της Τουρκίας» ήταν ο τίτλος του άρθρου.
Το Anadolu υποστηρίζει ότι η εξασφάλιση τριών ακόμη βάσεων στην Ελλάδα για τους Αμερικανούς, σε συνδυασμό με τη μια που ήδη λειτουργεί και η δρομολόγηση προμήθειας εξελιγμένων εξοπλισμών «ανατρέπει την ουδέτερη στάση της στην μακροχρόνια ελληνοτουρκική αντιπαράθεση». Και η ερμηνεία που έδιναν οι τούρκοι αναλυτές είναι ότι «η ανάδειξη της Τουρκίας σε αυτόνομη περιφερειακή δύναμη είναι ο κύριος λόγος της εντατικοποίησης της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας».

Στο άρθρο αναφέρεται επίσης ότι «ο αμερικανικός μηχανισμός ασφαλείας έχει αναγνωρίσει ότι η ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή μετατοπίζεται προς την Τουρκία και πρέπει να ελεγχθεί με την ενδυνάμωση της Ελλάδας», προσθέτοντας ότι η πίεση της Ουάσιγκτον για περισσότερες Ελληνικές Βάσεις αποσκοπεί στο «περιορισμό της Τουρκίας». Εκφράζεται επίσης η ανησυχία ότι η ανανέωση της MDCA και οι επακόλουθες ενέργειες «ενδέχεται να ανατρέψουν την ήδη εύθραυστη ισορροπία δυνάμεων μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας». Αντίστοιχα άρθρα εμφανίζονται στον τουρκικό Τύπο όπου διατυπώνεται επίσης η εκτίμηση ότι με πρωτοβουλία των Αμερικανών διαμορφώνεται μια ένα γραμμή ασφάλειας στην Ευρώπη που θα ξεκινά από τη Φιλανδία και θα καταλήγει στην Κρήτη, αφήνοντας έξω την Τουρκία.

Ενώ η Τουρκία βρίσκεται σε διαρκή διελκυστίνδα με τους Αμερικανούς για τα θέματα των εξοπλισμών την περασμένη εβδομάδα η αμερικανική κυβέρνηση με ιδιαίτερη ευκολία και παρά τις αντιδράσεις που υπάρχουν στο εσωτερικό του Κογκρέσου έδωσε το πράσινο φως για την πώληση 23 CH-47F Chinook και συνοδευτικού εξοπλισμού αξίας 2,6 δις δολαρίων στην Αίγυπτο και μια εβδομάδα πριν είχε εγκριθεί επίσης η πώληση στην Αίγυπτο πυραύλων TOW 2A (Radio Frequency (RF) Missiles) αξίας 691 εκ. δολαρίων.

«Η προτεινόμενη πώληση υποστηρίζει την εξωτερική πολιτική και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ συμβάλλοντας την ενίσχυση της ασφάλειας ενός Σημαντικού Συμμάχου Μη Μέλους του ΝΑΤΟ (Major Non-NATO Ally) που συνεχίζει να είναι σημαντικός στρατηγικός εταίρος στη Μέση Ανατολή» ανέφερε η επιστολή της DSCA προς το Κογκρέσο.

Τον Ιανουάριο είχε εγκριθεί επίσης η πώληση προς την Αίγυπτο 12 αεροσκαφών Super Hercules C-130 αξίας 2,2 δις δολαρίων και αντιαεροπορικά ραντάρ αξίας 355 εκατομμυρίων δολαρίων.

Η Αίγυπτος παραμένει ένας από τους ισχυρότερους ανταγωνιστές της Τουρκίας σε περιφερειακό επίπεδο και παρά τις προσπάθειες αποκατάστασης των σχέσεων η βαθιά προσωπική εχθρότητα μεταξύ των προέδρων των δυο χωρών καθιστά εξαιρετικά δύσκολο αυτό το εγχείρημα. Και στην παρούσα συγκυρία η Τουρκία αντιμετωπίζει με ιδιαίτερο προβληματισμό αυτή την αμερικανική στρατηγική στήριξη στην Αίγυπτο.

Έτσι στο γνωστό σύνδρομο περικύκλωσης της (όπως εκλαμβάνει την αναγνώριση της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά με τις Συνθήκες Λοζάνης και Παρισίων) προστίθεται και το σύνδρομο της στρατηγικής περικύκλωσης με «δάκτυλο» των Αμερικανών... 

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα η Τουρκία ανησυχεί ότι όχι μόνο μπορεί να υπάρξει μια σοβαρή αλλαγή στους συσχετισμούς τουλάχιστον στην αεροπορική ισχύ στο Αιγαίο αλλά και ότι μπορεί να υπάρξει μέσω της Ελληνοαμερικανικής στρατηγικής συνεργασίας σιωπηρή διολίσθηση της στάσης των Αμερικανών σε κρίσιμα για την ίδια ζητήματα όπως είναι η απαίτηση για αποστρατικοποίηση των νησιών, το εύρος του εναέριου χώρου αλλά κυρίως το θέμα της επέκτασης των χωρικών υδάτων της Ελλάδας.
Και πιθανότατα αυτή η αντίληψη που καλλιεργείται στην Άγκυρα είναι και ένας από τους λόγους που εξηγούν τα τελευταία ξεσπάσματα της τουρκικής ηγεσίας εναντίον της χώρας μας.