Μάχη ενάντια στον χρόνο και τις δυνατότητες που προσφέρει στη βορειομακεδονική πλευρά η χαλαρή ασάφεια των προβλέψεων για την εμπορική χρήση του όρου «Μακεδονία - μακεδονικός» δίνει η Αθήνα και η επιλογή του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας για κατοχύρωση του σήματος «Macedonia the GReat» είναι στη σωστή κατεύθυνση, παρά την ενόχληση που έχει προκαλέσει στα Σκόπια, την οποία επιχείρησε να διασκεδάσει με νέες δηλώσεις του ο πρωθυπουργός...Ζόραν Ζάεφ.
Ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Β. Ελλάδος παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα, παρουσία και του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, το νέο σήμα που θα καθιστά διακριτή την προέλευση των προϊόντων της Μακεδονίας από εκείνα της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, καθώς είναι προφανές ότι η κωλυσιεργία στην ολοκλήρωση των όσων προβλέπει η Συμφωνία των Πρεσπών δημιουργεί αρνητικό τετελεσμένο εις βάρος των ελληνικών επιχειρήσεων στη Μακεδονία.
Αρχικά με ανεπίσημη διαρροή του, το υπουργείο Εξωτερικών στα Σκόπια έκανε λόγο για «μονομερή προσέγγιση που θα μπορούσε να υπονομεύσει την αμοιβαία εμπιστοσύνη και να επηρεάσει αρνητικά τις προσπάθειες και τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί μέχρι στιγμής μεταξύ των δύο χωρών, τα οποία αποτελούν παράδειγμα υπέρβασης των διμερών προκλήσεων».
Το βορειομακεδονικό ΥΠΕΞ μάλιστα επεσήμανε ότι τα ζητήματα αυτά «πρέπει να προσεγγίζονται μέσω του διαλόγου και με συμβουλευτική και εξειδικευμένη βοήθεια διεθνούς ομάδας εμπειρογνωμόνων για εμπορικές ονομασίες, εμπορικά σήματα και προστασία σημάτων».
Ήταν προφανές ότι το βορειομακεδονικό ΥΠΕΞ δεν επιθυμούσε να προβεί σε επίσημη ανακοίνωση, καθώς θα δημιουργούσε αρνητικό κλίμα για την κυβέρνηση Ζάεφ, λίγο πριν από την είσοδο στην τελική ευθεία για τις πρόωρες εκλογές.
Ο Ζ. Ζάεφ επιχείρησε, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, να εμφανιστεί διαλλακτικός, λέγοντας ότι «η επιτροπή που θα λειτουργήσει βάσει της πρόβλεψης της Συμφωνίας των Πρεσπών θα επιλύσει μόνιμα το θέμα της επωνυμίας των προϊόντων που προέρχονται από την περιοχή της Μακεδονίας χωρίς να γίνεται σύγχυση». Αναγνώρισε μάλιστα ότι «ο καθένας έχει το δικαίωμα να θέσει τα λογότυπα του. Η μονομερής προβολή εμβλήματος δεν είναι κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, ωστόσο οι μόνιμες νομικές λύσεις καθορίζονται μέσω της διεθνούς τεχνογνωσίας, η οποία θα πρέπει να εγκαθιδρυθεί» δήλωσε ο Ζάεφ.
Το πρόβλημα με το άρθρο 1 (3θ) της Συμφωνίας των Πρεσπών, η οποία άφησε άλυτο το μείζον θέμα της εμπορικής χρήσης των όρων «Μακεδονία» και «μακεδονικός» -παραπέμποντάς το στην «καλή πίστη» των επιχειρηματικών κοινοτήτων των δύο χωρών και τη διευκόλυνση της συνεννόησης από διεθνή ομάδα ειδικών-, είναι ότι δεν έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα και δεν προβλέπει κάτι πολύ σημαντικό: τι θα συμβεί αν οι δυο επιχειρηματικές κοινότητες, παρά τις προσπάθειές τους, δεν κατορθώσουν κατά τη διάρκεια του χρονοδιαγράμματος των 3 ετών να βρουν λύση. Αντιθέτως, η συμφωνία προβλέπει ρητά ότι «τίποτα στο άρθρο 1 (3θ) «δεν θα επηρεάσει την παρούσα εμπορική χρήση μέχρις ότου εξευρεθεί αμοιβαία συμφωνία, όπως προβλέπεται σε αυτό το υπο-τμήμα».
Συνεπώς, εάν δεν βρεθεί «αμοιβαία συμφωνία», είτε λόγω αδυναμίας των δύο πλευρών είτε επειδή η επιχειρηματική κοινότητα της Βόρειας Μακεδονίας θελήσει να τορπιλίσει την εξεύρεση λύσης, βάσει της ίδιας της συμφωνίας θα μπορεί να συνεχισθεί ή εμπορική χρήση των όρων «Μακεδονία και μακεδονικός» όπως συνέβαινε μέχρι τώρα.
Με τη Συμφωνία των Πρεσπών πρακτικά το μόνο που έπρεπε να αλλάξει είναι η ονομασία της χώρας. Οπουδήποτε δηλαδή υπάρχει η ένδειξη «Made in Republic of Macedonia» να αντικατασταθεί από το «Made in Republic of North Macedonia». Ομως όλα τα άλλα χαρακτηριστικά, λογότυπα ονομασίες κ.λπ. θα έμεναν αναλλοίωτα: «Product of Macedonia», «Macedonian Wines», «Macedonian Food», «Macedonian Textiles»...
Ήδη από το άρθρο 1(3ζ) η Συμφωνία των Πρεσπών άνοιγε ένα επικίνδυνο παράθυρο, καθώς προέβλεπε ότι η εξαίρεση για τη χρήση των όρων «Μακεδονία» και «μακεδονικός» που προβλέπεται από το ολέθριο άρθρο 7 της Συμφωνίας, θα μπορεί να χρησιμοποιείται και για «δραστηριότητες». Και αυτή η εξαίρεση περιλαμβάνει κάθε είδους δραστηριότητα, από αθλητική και πολιτιστική («μακεδονικό ποδόσφαιρο», «μακεδονικό θέατρο») μέχρι και οικονομική («μακεδονική οικονομία», «μακεδονική γεωργία», «μακεδονικός τουρισμός», «μακεδονική κτηνοτροφία» κ.λπ.).
Καθώς σύντομα στα Σκόπια μπορεί να υπάρχει άλλη κυβέρνηση, η οποία δεν είναι τόσο πρόθυμη να συμβάλει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων με καλή πίστη, και με δεδομένο ότι το θέμα των εμπορικών ονομασιών, σημάτων και επωνυμιών επαφίεται στις επιχειρηματικές κοινότητες των δύο χωρών και συνεπώς δεν μπορεί να ασκηθεί πίεση σε διπλωματικό επίπεδο ούτε να υπάρξει επίκληση παραβίασης της Συμφωνίας των Πρεσπών, πολύ ορθά οι Βορειοελλαδίτες εξαγωγείς, με τη στήριξη της κυβέρνησης σπεύδουν να κατοχυρώσουν λογότυπα τα οποία θα προσφέρουν την αναγκαία διάκριση των προϊόντων της Μακεδονίας από εκείνα της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας.
Όμως και σε πολιτικό επίπεδο η Αθήνα δεν πρέπει να εγκαταλείψει την προσπάθεια για εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης, ασκώντας πίεση στα Σκόπια, ώστε οι σχέσεις των δύο χωρών να μην αναλωθούν τα επόμενα χρόνια σε ένα διαρκές «κυνηγητό» στα ράφια των καταστημάτων όλου του κόσμου για τη διαπίστωση παραβιάσεων και καταχρηστικής χρήσης του όρου «Μακεδονία» και «μακεδονικός» για εμπορικούς σκοπούς.
Του Νίκου Μελέτη
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 19 Νοεμβρίου 2019
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου