"Θα μάθετε τις λαλιές των ζώων για τις γυμναστικές επιδείξεις" μας είχε πει ο δάσκαλός μας ο Τσοκανταρίδης, στο σχολείο του σιδηροδρομικού σταθμού της Δράμας...
Hταν ο Σεπτέμβρης του 1965, και ήμουνα εννιά χρονών άνθρωπος ...και εννιά διαβόλων τέκνο! Oλα τότε ήταν πιο άμεσα, πιο κοντινά στην καθημερινότητά μας. Και μάθαμε το πρόβατο, τον σκύλο, το άλογο, την κουκουβάγια, τον λύκο, τον βάτραχο. Στην οντισιόν που ακολούθησε στα τέλη του Μάη, ενώπιον των δασκάλων, με επέλεξαν για τη λαλιά του αλόγου...
- agalo.JPG (226.64 KiB) 508 προβολές
Oλη τη σχολική χρονιά...χλιμιντρούσα εξασκούμενος! Για μήνες άκουγα και ΄΄αντέγραφα΄΄ αλογίσιες φωνές. Και εκεί προς το τέλος, ανακάλυψα ότι με ακούνε και απαντάνε τα άλογα... Σταμάτησε το κάρο του μανάβη, και σήκωσε αγέρωχα ο Ψαρής του το κεφάλι, για να μου ανταποδώσει τον χαιρετισμό. Και σάστισε το άλογο μόλις με είδε, σάστισα και εγώ, απορώντας για το κατόρθωμά μου.
Και επειδή ο δάσκαλός μας ο Τσοκανταρίδης ήταν δίκαιος άνθρωπος, με έβαλε τον Ιούνιο μπροστά σ' ένα τεράστιο μικρόφωνο, να καλώ όλα τα άλογα του κόσμου, δίπλα στο αμαξοστάσιο των ατμομηχανών του σταθμού. Και γέλαγαν ασταμάτητα γονείς, παιδιά... τρένα κι επίσημοι.
Ο... "διάλογος"!
Πέρασαν έτη πολλά από τότε, ποτέ όμως δεν έχασα την ευκαιρία ενός τέτοιου "διαλόγου" με τα άλογα που συναντούσα. Μόνο, που όσο περνούσαν τα χρόνια, ερχόταν ο πολιτισμός και μου λιγόστευε τις ευκαιρίες. Τα κάρα γίνανε... cars, τα ταξί αντικατέστησαν τις άμαξες (τα θρυλικά πα-ι-τόνια). Ηλθε η Γερμανία της μετανάστευσης, κι ερήμωσε τα χωριά. Τα UNIMOG, τα τρακτέρ, οι γερανοί, μπήκαν στα βουνά και τους κάμπους, φέρνοντας την ευκολία στις δουλειές.
- agalo2.jpg (59.08 KiB) 507 προβολές
Οταν στις αρχές της δεκαετίας του ΄80 άρχισαν να φεύγουν και οι τελευταίοι πεισματάρηδες γεωργοκτηνοτρόφοι, έμειναν μόνο οι ξυλοκόποι να χρησιμοποιούν άλογα, και κυρίως τα μουλάρια. Εκεί πάνω στη Δυτική Ροδόπη, έχουμε δυο και τρεις γενιές ελεύθερων αλόγων...
Εχουν γραφτεί πολλά γι΄ αυτά τα άτια των βουνών. Τριάντα χρόνια -και βάλε- γυρνάω στα βουνά και τα συναντάω, από τα 500 μέχρι τα 1.800 μέτρα υψόμετρο, ανάλογα με την εποχή του χρόνου... Κοπάδια από δέκα...δεκαπέντε άλογα μέχρι και πενήντα, άλλοτε απλησίαστα, άλλοτε πιο ήρεμα, βόσκουν χειμώνα-καλοκαίρι στις πλαγιές των βουνών. Δεν απομακρύνονται από κατοικημένες ή ημικατοικημένες περιοχές, ειδικά τα τελευταία χρόνια.
Οι βοσκές φθάνουν για όλους, κι έτσι δεν ακούστηκε ποτέ εκεί πάνω πρόβλημα ή παράπονο. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυξήθηκε αλματωδώς η δύναμη των λύκων, και δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός επιστήμονας για να το καταλάβεις...
Είχα να δω λύκο από το 1984, αλλά φέτος μέτρησα τουλάχιστον δέκα, πίσω από ένα διαλυμένο κοπάδι αλόγων! Δεκέμβρης μήνας ήτανε, στις προσήλιες πλαγιές της Σκαλωτής. Τους είδα, δεν τους άκουσα. Μέτρησα "νοματαίους" κι όχι πατήματα....
Ηλθαν φορές που κάποια άλογα είχαν και κουδούνια, ήλθαν φορές που μάλλον ήταν μπερδεμένα τα κοπάδια, ελεύθερα και ημιάγρια μαζί. Δυστυχώς, δεν είναι αδόκιμος ο όρος. Τα παρατάμε στα βουνά, κι όσα φάει ο λύκος, κι όσα χαθούνε! Συμφέρει, από το να τα φροντίζεις καθημερινά. Κι όταν τα χρειαστείς, τα ψάχνεις καμιά βδομάδα στα βουνά, οπότε...βρίσκεις τη φοράδα με ένα καινούργιο μικρό!
Οι επιθέσεις...
Θυμάμαι μια φορά, πριν από αρκετά χρόνια, τα φώναξα στη γλώσσα τους και μ' ακολούθησαν αρκετά χιλιόμετρα μέχρι το κοντινό χωριό. Το μυστικό είναι να σε ακολουθήσει ο αρχηγός. Τα πλησιάζεις στα 100-150 μέτρα και τα φωνάζεις, χωρίς όμως βιαστικές και θορυβώδεις κινήσεις και χωρίς να σε βλέπουν.
Από περιέργεια και μόνο θα βγουν σε λίγο πιο "ανοικτά". Είναι η κρίσιμη στιγμή. Αν είναι πρώην οικόσιτα, θα σε ακολουθήσουν άνετα. Αν είναι γεννημένα στο βουνό, θα σ' αφήσουν να τα πλησιάσεις, πάντα με τους ήχους της γλώσσας τους, το πολύ μέχρι 20-30 μέτρα... Από εκεί και πέρα, ειδικά όταν έχουν μικρά μαζί τους, καλπάζουν ξαφνικά -και υπέροχα- προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Το μικρό άλογο, σε μισή ώρα από τη γέννησή του, μετά από έντεκα μήνες στην κοιλιά της φοράδας, στέκεται στα πόδια του και πολύ γρήγορα μπορεί να την ακολουθεί. Το κακό με τους λύκους γίνεται κυρίως εκείνη την εποχή, την εποχή της γέννας! Τότε, ομάδες λύκων "σπάνε" την ομοψυχία των αλογίσιων κοπαδιών, και ξεμοναχιάζουν μάνα και μικρό μαζί. Η μάνα φυσικά, σπάνια θα εγκαταλείψει το μικρό της, είναι όμως πολύ ευάλωτη ακόμη και στην επίθεση ενός και μόνο έμπειρου λύκου.
Πέρυσι τον Σεπτέμβρη, κυκλοφορούσε μια φοράδα με το μικρό της για έναν μήνα στην περιοχή του φράγματος του Θησαυρού. Τη δεύτερη Κυριακή του Οκτώβρη, είχε χαθεί...Αν κατορθώσει ο λύκος και δαγκάσει το μικρό στα πισινά πόδια, το δυσκολεύει, και παρακολουθεί ήσυχος και σίγουρος πια το τέλος...
Η μάνα θα πλησιάσει κατοικημένη περιοχή ή δρόμο ικανής κυκλοφορίας, για να αισθάνεται πιο σίγουρη. Θα μείνει μέχρι το τέλος, για να δώσει τον μάλλον χαμένο αγώνα, απέναντι στην οικογένεια τον λύκων. Το υπόλοιπο κοπάδι των αλόγων θα συνεχίσει την πορεία του, τους ρυθμούς του, τη ζωή του.
--"Τι είναι ελευθερία ρε;" ρωτάει ο υλοτόμος Μιχάλης Παπαχρυσοστομίδης, ένας από τους πιο σέρτικους και πιο ντόμπρους χαρακτήρες της περιοχής.
Ο ίδιος δίνει και την απάντηση:
"Ελευθερία είναι να μην ξέρεις ούτε εσύ πότε και πού γεννήθηκες, να μη σκέφτεσαι πού θα είσαι αύριο, και να μην περιμένεις...επιδότηση. Να είσαι σαν τα άλογα! Και γράψε ρε μάγκα, ότι τα άλογα μιλάνε, κλαίνε, νιώθουν τον ερχομό του λύκου από μακριά, όπως και τη συμφορά".
Και μου θυμίζει αυτός ο βουνίσιος τον καθηγητή Μαρωνίτη, που στα μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα, καθώς δίδασκε Ομηρο στο αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής του Πανεπιστημίου, στεκόταν με δέος, στην αγάπη του ποιητή για τα άλογα...
Χρόνια πολλά μετά, έψαξα και βρήκα σε μετάφραση του Ν. Καζαντζάκη τη ραψωδία 408, όπου ο Ξάνθος, το ένα από τα δύο άλογα του Αχιλλέα, προαναγγέλλει τη συμφορά που έρχεται (ενώ ο ήρωας ετοιμάζει το άρμα του για να εκδικηθεί του Πάτροκλου τον χαμό).
- "Θα σε γλιτώσουμε, μη νοιάζεσαι, τρανέ, Αχιλλέα, και πάλι όμως ζυγώνει η μαύρη μέρα σου, κι ουδ είναι εμείς που φταίμε".
Και απαντά ο Αχιλλέας:
- "Τι Ξάνθε, μου μηνάς τον θάνατο, δεν σου ταιριάζει εσένα. Και γώ το ξέρω, είναι της μοίρας μου να σκοτωθώ, εδώ πέρα".
Κείμενο και φωτογραφίες, του Σωτήρη Δημηρόπουλου....
Για όσους έχουν βγεί έστω και μια φορά για "μάζεμα" (άγριων αλόγων) σε κάποιο βουνό.....
Και για όσους ακόμα και αν δεν το έχουν κάνει, τους άγγιξαν έστω και λίγο αυτές οι γραμμές....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου