ΓΙΑΤΙ ΓΕΛΑΕΙ ΣΤΙΣ ΚΗΔΕΙΕΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ;
Σκωτσέζικο ντους!Να μιλάς με τον Γιάννη Ζουγανέλη έχει υγρασία και εναλλαγές θερμοκρασίας, από το θερμό, στο παγωμένο, αλλά ποτέ στην έρημο και στην αμμοθύελλα.
Είναι όλο παραδοχές, καταιγιστικός, αχολογάς όσο και η αστραπιαία σκέψη του.
Γελάς ενώ βουρκώνεις και αντίστροφα!
Ένα παιδί που πριν χρόνια του έκανε ιδιαίτερα. Δεν μίλαγε, δεν άκουγε και δεν έβλεπε.
Η κηδεία του πάππου του που ξεσκέπασαν το φέρετρο και ήταν μέσα άλλος πεθαμένος...
Το Πανεπιστήμιο και η ακαδημαϊκή του πλευρά που δεν έχει δημοσιοποιήσει.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι που γέλασαν χυδαία όταν ένας τυφλός έπεφτε πάνω σε μια κολόνα ενώ προσπαθούσε να πληρώσει. Όλο εικόνες. Όλο συναισθήματα. Και όλο αλήθεια. Η αλήθεια ενός καλλιτέχνη…
Από την Αλεξάνδρα Τσόλκα
-Ηθοποιός, μουσικός, τραγουδιστής, συγγραφέας των κειμένων, αλλά και δάσκαλος στην -ανώτατη να πω;- εκπαίδευση;
«Στην ανύπαρκτη εκπαίδευση να πεις. Στην εκπαίδευση που προβοκάρει ο ένας τον άλλον με πρώτους τους εξουσιάζοντες. Και ειδικά στην Ελλάδα αυτοί που προβοκάρουν περισσότερο τα της παιδείας, είναι οι ίδιοι οι της παιδείας. Οι κορυφαίοι της αλλά και οι εφαρμοστές της, που δεν αντιδρούν. Τα προγράμματα εκπαίδευσης είναι για να φτιάχνουν μορφώματα και όχι για μορφωμένους και καλλιεργημένους. Σαν να χουν στόχο όλα στον αφελληνισμό, πράγμα που βολεύει κατά όπως φαίνεται και το παγκόσμιο σύστημα. Ένα παγκόσμιο σύστημα που είναι πιο ισχυρό από όποιο κράτος. Σκέψου λοιπόν, την κατάσταση εδώ που ούτε κράτος υπάρχει αλλά ούτε και σύστημα! Και η ζωή πάει μπροστά από κάτι δασκάλους αφοσιωμένους, από κάτι διανοούμενος μοναχικούς. Ο πολύ αγαπημένος μου και σεβαστός Γιανναράς, είπε κάποτε μια τεράστια αλήθεια. Είπε πως αν στην Ελλάδα κλείναν όλα μαζί τα σχολεία δεν θα το παίρναμε χαμπάρι».
- Ακαδημαϊκά, σε τι επικεντρώνεσαι;
«Άρχισα κάνοντας «Φιλοσοφία των τεχνών», μέσα από το σύστημα Ορφ, για απελευθέρωση εκφραστικών μέσων. Μόνο έτσι μπορούμε να εκτεθούμε γιατί πρέπει. Μόνο έτσι είμαστε άνθρωποι. Χωρίς αυτοέκθεση είμαστε φοβικά όντα. Η φοβία μας γίνεται άρνηση, ένα δηλητήριο δηλαδή. Ασχολήθηκα με την εκπαίδευση από Νηπιαγωγείο μέχρι Πανεπιστήμιο. Έκανα τη διατριβή μου και διδακτορικό για διαφορετικότητα μέσα από τις προσωπικότητες των αναπήρων, που ήταν πάντα περιθωριοποιημένοι. Δεν υπάρχει ισότητα για αυτούς φυσικά. Η νέα κοινωνία δεν έχει θέση να τους δώσει, ούτε τους υπολογίζει. Και ούτε αστική ευγένεια δεν παρατηρείται καν. Προσπαθώ, όμως, να είμαι καλλιτέχνης σε όλα. Και με τις δυο μου καλλιτεχνικές υποστάσεις. Υπηρετώ την υποκριτική που αν και λέγεται έτσι, μόνο υποκρισία δεν έχει, αλλά αλήθεια. Και είναι φαιδρές κάτι λογικές που χρησιμοποιούν την «υποκριτική» για να παρομοιάσουν καταστάσεις στη Βουλή, κυρίως. «Μη παίζετε» λένε ως κατηγόρια, «θέατρο». Και ποιοι το λένε; Τα εθνικά μιάσματα! Και βγαίνουν οι ίδιοι και στις τηλεοράσεις και τους αντιμετωπίζουν οι ψευτοδημοσιογράφοι με σοβαρό τρόπο».
-Με όλες αυτές τις ανησυχίες και ασχολίες, η ταυτότητα σου τι επάγγελμα γράφει;
«… Άμα σου πω δεν το χω κοιτάξει;… Μάλλον καλλιτέχνης. Την περίοδο της Αναγέννησης πάντως θα γράφε το όνομα μου στο επάγγελμα».
-Και εσύ; Τι λες για τον εαυτό σου;
«Τίποτα δεν έχω για τον εαυτό μου να πω. Είμαι ένας παρατηρητής και βλέπω ότι συμβαίνει και προσπαθώ να το εκφράσω μέσα από τις υποστάσεις της τέχνης, του λαού μας που είμαστε μέρος του. Ενός λαού που αγωνίστηκε πολύ. Ειδικά οι προηγούμενοι, οι γονείς μας, οι παππούδες μας. Αγωνιστήκαν, προδόθηκαν, δεν τους φροντίσαμε. Ενός λαού που δεν έχει, όμως, σοφία. Και πώς να χει; Με συνεχή λογική σκλαβιάς, είτε από ξένους, είτε από έλληνες;».
-Πόσα χρόνια έχεις στη μουσική;
«Είμαι 56 χρονών –και ακόμα δεν το 'χω πιστέψει- και στα 15 μου ήμουν μουσικός. Πριν 40 χρόνια! Και σ' αυτά τα χρόνια, ορίζομαι, πασχίζω, αντιλαμβάνομαι, αυτοαναιρούμαι, αλλάζω. Και φυσικά έκανα και τρομερά λάθη που δεν αποποιούμαι. Και πώς να τα αποποιηθώ κιόλας. Μπορώ; Κάτι τέτοιο θα σήμαινε πως είμαι ανώτερος. Αρχ@@δια είμαι! Αυτό που έχει αντιληφθεί ο κόσμος για μένα είναι ανάλογο και της δικής του αντιληπτικότητας και αντίστροφα. Έχω ευρεία παιδεία, δυο καλλιτεχνικές υποστάσεις, άρα είμαι πολυτελέστερος απ' αυτό, αλλά δεν είμαι της ματαιοδοξίας και άλλα τέτοια…».
-Έχεις γενικά καλή σχέση με τον χρόνο;
«Τον προσέχω τον χρόνο. Ενεργώ όμως με τον χώρο περισσότερο παρά με τον χρόνο. Φτιάχνω χώρους μέσα στον χρόνο, για να μη διαλύομαι, ούτε και να αποσπώμαι. Άρα λέω πως έχω σχέση ουσιαστική με τον χρόνο και τον εαυτό μου και τους ανθρώπους».
-Τους θες τους ανθρώπους, ε;
«Ναι. Δεν είμαι της μοναξιάς καθόλου. Μόνο να πιω νερό και να πάω στην τουαλέτα αντέχω μόνος μου. Όλα τα άλλα γίνονται με ανθρώπους. Πώς να φας μόνος; Χωρίς ανθρώπους; Γίνεται;»…
-Σου κόστισε η περιπέτεια υγείας του Σάκη Μπουλά…
«Πάρα πολύ. Πάρα πολύ. Πάρα πολύ. Είναι όμως νικητής. Είναι δυνατός. Τα 'χει καταφέρει ξανά. Έχει ψυχικά αποθέματα. Είναι όμως και λίγο αυτοκαταστροφικός. Πάντα του πρόσεχε τους άλλους και όχι τον εαυτό του. Είναι ένας ευγενής, απέριττος άνθρωπος. Συνυπήρξαμε. Συνυπάρχουμε. Και θα συνυπάρχουμε. Είμαστε μαζί, από τα εφηβικά μας χρόνια. Σαράντα χρόνια πριν, πήγαμε για οντισιόν στον Μάνο Χατζιδάκι, αυτό το πλάσμα με την μουσική την συνυφασμένη με τον ήχο της ίδιας της Ελλάδας. Ο Χατζιδάκις, ένας αναρχικός παγκόσμιας εμβέλειας, ένας ανιδιοτελής άνθρωπος, ένας σπουδαίος ποιητής έργου σπουδαίου. Από αυτή τη συνεργασία, πολλά πήραμε και μας στήριξε πολύ. Εμένα με πήγε αυτός στον Πατσιφά τότε. Ε και με τον Σάκη, ήμασταν μαζί λοιπόν στην οντισιόν του Μάνου και κουμπώσαμε αμέσως, μετά χρόνια μαζέψαμε σε λογικές και αν και διαφορετικοί είχαμε πάντα μια αρμόνια στη σχέση μας και σεβασμό και αποδοχή».
-Συνεχίζεις τον αγώνα σου στην εκπαίδευση ατόμων με θέματα κώφωσης και επικοινωνίας;
«Άτομα με αναπηρία λέγονται. Όλα τα άλλα είναι του κ@@ου και χαριεντισμοί. Άτομα με ειδικές ανάγκες, με ειδικές ικανότητες και μαλακίες. Το άλλοθι μας είναι αυτοί οι χαρακτηρισμοί για να μπορέσουμε να τους αντιμετωπίζουμε. Είμαστε απολίτιστοι και απόλυτα ρατσιστές σαν κοινωνία. Χειρότερος ακόμα και από τον φυλετικό ρατσισμό, είναι αυτός ο κοινωνικός. Εγώ να σου δικαιολογήσω –να ψάξω και να βρω δικαιολογίες- πως κάποιοι γίνανε ρατσιστές φυλετικά λόγω της έλλειψης μεταναστευτικής πολιτικής. Κοινωνικά όμως, να μην αποδέχεσαι κανέναν διαφορετικό, πως δικαιολογείται; Πού είναι αυτός ο πολιτισμός ανάμεσα στους ανθρώπους; Να σε ρωτήσω και χρόνια το ρωτάω. Μπόρεσες εσύ να ερωτευτείς, κάποτε, κάποιον που δεν είναι αρτιμελής; Κάποιον που δεν μιλάει; Δεν βλέπει; Όλοι μοντέλα θέλουμε για συντρόφους. Τα οποία μοντέλα που επιθυμούμε διακαώς, είναι βέβαια δημιουργία του λάιφ στάιλ. Ενός λάιφ στάιλ αντίστοιχου με τη μαζικότητα που θέλουν οι κομουνιστές. Και τους κομμουνιστές τους αγαπώ, άσχετα που βρίσκομαι αριστερότερα από τη λογική των παλιών, πριν δεκαετίες αρχών τους. Λάιφ στάιλ και κομμουνισμός λοιπόν, στηρίζουν και στηρίζονται στη μαζικότητα, είτε το αναγνωρίζουμε, είτε όχι».
-Θυμάμαι πριν χρόνια, μου έλεγες για ένα παιδί σου, που προσπαθούσες να το βγάλεις από τη σιωπή, στην επικοινωνία, που δεν άκουγε, δεν μιλούσε και δεν έβλεπε. Ήθελα πάντα να σε ρωτήσω τι έγινε μ' αυτό το παιδί. Λοιπόν;
«Λοιπόν, αυτό το παιδί είναι εξαιρετικό, ζει με τον δικό του τρόπο, την προσωπική, ατομική του λογική στον μεγάλο κόσμο τον συμβατικό. Είναι γύρω στα 28 και μπορεί να συνεννοηθεί με τους πάντες. Γράφει, διαβάζει, χρησιμοποιεί κινητό και στέλνει μηνύματα και έχει μια ευφυΐα τρομερή σε διαφορετικά επίπεδα. Κατανοεί το πολύπλοκο και πολύ νέο στα μαθηματικά, στη φυσική. Είναι μια χαρά. Είναι με ένα χαμόγελο και ζει τη δική του ζωή. Και αντιλαμβάνεται τα πάντα, με κεραίες νομίζεις πια. Ναι! Σα να έχει κεραίες».
-Έχεις άμυνες συναισθηματικές σε περιστατικά που μπορούν να πονέσουνε βαθιά;
«Έχω, αλλά δε μπορώ να τις πω δημόσια. Μπορώ, πάντως, να ξεφεύγω. Και ο σαρκασμός βέβαια, είναι μια τέτοια άμυνα. Και τον χρησιμοποιώ ακόμα και μέσα στη διαδικασία των αναπήρων. Και δεν τους αντιμετωπίζω διαφορετικά. Γιατί θα έπρεπε, δηλαδή! Έχω βριστεί, έχω αντιπαρατεθεί άσχημα, έχω πιαστεί σχεδόν στα χέρια με ανάπηρο. Με έναν από την Ομοσπονδία. Παλιά μου είχαν πει ανάπηροι, πως όλους τους σατιρίζω και αυτούς τους αγνοώ. Έτσι κάναμε με τον Μπουλά, το Ροζ Μουγκός, που το 'χω και τώρα στην Ακτή. Είναι ένα συγκρότημα μουγκών που τραγουδάνε με νοήματα μόνο, σουξέ της εποχής. Επί ίσοις όροις όλα. Όλα».
-Κουράστηκες ποτέ; Είπες θα τα παρατήσω όλα;
«Όχι. Μα@@κίες είναι αυτά και δεν τα μπορώ. Πιστεύω πως δεν είμαι μανιακός με τη δουλειά. Μ' αρέσει να ξεκουραστώ, αφού κουραστώ. Η κούραση είναι απόφαση. Υπάρχει όταν δεν αγαπάμε τη ζωή και την καθημερινότητα μας. Υπάρχει όταν δεν είμαστε ποιητές και δεν ποιούμε με αφοσίωση και μεράκι έργο. Αν δεν αγαπάς τη δουλειά σου, αν δεν είσαι ποιητής, γίνεται αγγαρεία, βραχνάς, κούραση. Οι δημόσιοι υπάλληλοι που συμπεριφέρονται άσχημα δεν είναι ποιητές. Αυτοί είναι κουρασμένοι. Και χυδαίοι. Τα κάνουν όλα κουρασμένα. Την αναπνοή τους, το φαί τους, τις εντολές που σου δίνουν. Σηκώνουν το βλέμμα, κουρασμένα, σα χαμαιλέοντες! Και θέλουν να τους συμπαραστεκόμαστε για να μας ταλαιπωρούν κι άλλο. Έπρεπε να δεις πόσο χυδαία, πρόστυχα, φέρονταν τους γονείς μου! Έπρεπε να τους δεις να γελάνε με τυφλούς! Έπεσε ο τυφλός στην κολώνα που πήγαινε να πληρώσει τους λογαριασμούς του και αυτοί γελάγανε, ξεκαρδίζονταν. Τι να κρυβόμαστε; Και όσοι διαβάσουν αυτά εδώ, θα διαχωριστούν. Θα πουν δεν είμαστε οι άλλοι, εμείς. Δεν ανήκουμε. Είμαστε όλοι εξαιρέσεις».
-Το κλισέ, λέει, πως οι άνθρωποι που κάνουν τους άλλους να γελούν, δε γελάνε οι ίδιοι. Ισχύει στην περίπτωση σου;
«Γελάω πάρα πολύ. Φυσικά όπως παίζω δεν είμαι στη ζωή. Πάω κάπου και μου λένε «τι έχεις»; Μα δεν είμαι στη σκηνή! Αλλά γελάω. Κάθε μέρα. Με κάθε ευκαιρία. Στις πρόβες αυτό τον καιρό γελάω. Τώρα μίλησα με τον Σάκη και γελάγαμε με θέματα υγείας! Στις κηδείες γελάω πολύ. Μα μου συμβαίνουν και περίεργα. Πάμε να θάψουμε τον παππού μου και τον ανοίξαμε και ήταν… ένας άλλος μέσα. Έπαθε η μάνα μου! Με έβριζε! Για όλα εγώ έφταιγα! «Γιαννάκη; Δεν είναι ο μπαμπάς μου» μου λέγε και εγώ γέλαγα… Άμυνες αυτές είναι! Το γέλιο είναι πολιτισμός! Η ποιότητα του γέλιου είναι πολιτισμός. Το γέλιο είναι σαν φιλί. Αν δαγκώσεις στο φιλί πας χαμένος…»…
-Χαίρεις φήμης, κοινού φανατικού, αναγνώρισης. Θεωρείς ότι τη μουσική που φτιάχνεις την έχεις επικοινωνήσεις αρκετά; Είσαι ικανοποιημένος;
«Επικοινωνείται πάρα πολύ και στο εξωτερικό και πρωτογενώς, όμως έργα σε άλλους δρόμους, συμφωνικά όχι. Έτσι δε γίνεται πάντα; Μη κρίνεις από τη δουλειά του Μονρικόνε γιατί και αυτόν τον μάθαμε από την ταινία το «Για μια χούφτα δολάρια». Οι συμφωνικές και οι όπερες στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό δεν έχουν προβολή. Πάμε στα σίγουρα. Λένε συχνά πως δεν υπάρχουν νέοι μουσικοί. Υπάρχουν! Αλλά σάμπως τους ακούει κανείς; Τα ραδιόφωνα που φαινομενικά στηρίζουν το καλό παίζουν 50 τραγούδια. Κανονικά κάθε έργο είτε το θεωρείς καλό, είτε κακό πρέπει να το παρουσιάσεις. Στη λαϊκή βάζουν όλα τα προϊόντα στους πάγκους, ο κόσμος διαλέγει. Εμείς, γενικά, έχουμε θανατολαγνία. Αγαπάμε τον καλλιτέχνη μετά θάνατον. Τον Παύλο Σιδηρόπουλο, που κάναμε πολύ παρέα, τον Νικόλα τον Άσημο, δεν τους έπαιζε κάνεις και μη σου πω, πως τώρα που πέθανε γνώρισαν και τον Ρασούλη. Ο Νίκος ο Μαμαγκάκης, ο δάσκαλος μου, κάποια στιγμή στενοχωριόταν γιατί ένα έργο του δεν εκτιμούταν καθόλου. «Μην ανησυχείς» του είπα, «κάποια στιγμή θα πεθάνεις και θα γίνει της πουτάνας».
-Το παιδί σου είναι μια καλλιτέχνης ευρείας αποδοχής όσον αφορά την ποιότητα και το ταλέντο της. Σίγουρα την καμαρώνεις, ε;
Έχω υπερβεί τον όρο κόρη μου, πλέον, γιατί είναι ένα αστέρι. Είναι εξαιρετική. Είναι ένα άτομο μέσα στον κόσμο που δεν μάσησε σε τίποτα, που ψάχνεται, που είναι γήινη και δε πάει στα φράγκα. Αυτό καλό θα ταν να το μάζευε και λίγο γιατί μου ζητάει και δανεικά! Ε! Τώρα πια δε μας περισσεύουν. Είναι ταπεινό, φιλικό, δυνατό πλάσμα και αυτό οφείλεται και στην Ισιδώρα, τη μάνα της, που είναι διαμαντένια και έγινε συχνά σάκος του μποξ ανάμεσα μας. Τα λέει όλα ένα τραγούδι που είπαμε μαζί και γράψαμε τη μουσική του, το «Να φυλάγεσαι»… Να τ' ακούσεις…
-Μετά από τόσα χρόνια δουλειάς, λοιπόν, χρήματα δε περισσεύουν;
«Μόνος μου πάλεψα και συχνά δεν ήξερα και πως, αλλά δεν εισέπραξα από τη δουλειά μου αχαριστία. Δεν κλέψαμε -άντε ελάχιστα μαύρα- αλλά δεν έπεσε η οικονομία έξω από μας. Όμως είναι για όλους δύσκολα. Δεν περισσεύουν, όχι».
-Απόψε; Καινούργια αφετηρία για την ΑΚΤΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ;
«Μια παρέα ανθρώπων. Να γελάσει ο κόσμος. Να σκεφτεί. Να ηλεκτριστεί. Να τον χαϊδέψουμε αλλά και να κοιτάξουμε κάπου όλοι μαζί, να κοροϊδέψουμε …»…
Σ.Σ: Ακούω το τραγούδι που είπε, σε στίχους ενός ακόμα ανθρώπου – θησαυρού του πολύτιμου Αντώνη Ανδρικάκη. Είναι η εξομολόγηση ενός γονιού στο παιδί του, όλο τρυφερότητα, αγωνία και παραδοχή ανθρώπινης αδυναμίας. Ανάμεσα σ' αλλά λέει…
«…Τις νύχτες σε νανούριζα και έχτιζα το όνειρό σου
και εγώ ονειρευόμουνα τον κόσμο τον δικό σου
μεγάλωσες μεγάλωσα δεν έχω απαντήσεις
φοβάμαι τώρα πιο πολύ τον κόσμο που θα ζήσεις.
Τις νύχτες που φοβόμουνα μου κράταγες το χέρι
και περπατούσαμε μαζί μέσα στο παραμύθι
μεγάλωσες μεγάλωσα κανένας πια δεν ξέρει
να μπει στον φόβο του αλλουνού να τον εξαφανίσει…»
** Η μουσική παράσταση «Τα παιδία παίζει» παρουσιάζεται στην Ακτή οδού Πειραιώς (τηλ: 2103418020, Πειραιώς 178 και Λαμίας 4). Η γνωστή παρέα ξεκινά την Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου και κάθε Παρασκευή και Σάββατο μέχρι το Σάββατο του Λαζάρου «που τελικά φέτος δεν θα αναστηθεί». Εμφανίζονται με σειρά ηλικίας, όπως διαβάζουμε:
Λάκης Παπαδόπουλος, γνωστός στην επαρχία σαν Λάκης με τα ψηλά ρεβέρ.
Νίκος Ζιώγαλας, από την Βέροια άρτι αφιχθείς πριν 35 χρόνια στην Αθήνα .
Τζώνης Βαβούρας, Ελληνοαμερικάνος με feeling Αλβανού.
Μπάμπης Στόκας, ο γνωστός αρχηγός των Πυξ Λαξ από τις Δυτικές Συνοικίες.
Αντώνης Κρόμπας, 39 χρονών ηθοποιός, εκκολαπτόμενος συγγραφεύς και δεν ντρέπεται καθόλου.
Και τον μικρό Γιαννάκη Ζουγανέλη, βέρο Αθηναίο, γεννημένο στο νοσοκομείο της Έλενας με γυναικολόγο της μάνας του τον Γρηγόρη Λαμπράκη.
Μια μουσική παράσταση «…για την πολιτική βία, το σεξ, τον παραλογισμό της καθημερινότητας, τις σχέσεις των ανθρώπων και όλα για τη χαρά της ζωής και της επικοινωνίας».
newpost
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου