Δευτέρα 11 Ιουνίου 2012

Κόκκινος συναγερμός για τις καταθέσεις -Σε μια τριετία ο πλούτος των Ελλήνων γύρισε πίσω 15 χρόνια

Όσοι έχουν προσέξει τα τηλεοπτικά σποτάκια των τελευταίων ημερών δεν έχουν την παραμικρή αμφιβολία: Οι τράπεζες διαφημίζουν προθεσμιακές καταθέσεις με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους, τόσο σε επιτόκια, όσο και σε ειδικές συνθήκες. 
Τι σημαίνει αυτό; 
Πολύ απλά, ότι έχουν ανάγκη ρευστού. 
Μπορεί για τις τέσσερις μεγάλες τράπεζες η ανακεφαλαιοποίηση να προχωρεί όμως ακόμη και γι’ αυτές, η σωτήρια αυτή διαδικασία δεν σημαίνει ότι έχουν και ζεστό χρήμα στα ταμεία τους.
Άλλωστε, όπως είναι γνωστό, το μεγαλύτερο μέρος των...
18 δισ. ευρώ που έχουν χορηγηθεί στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα για την κάλυψη των τραπεζών, δεν είναι ρευστό, αλλά εγγυήσεις και ομόλογα. Δηλαδή, χαρτιά, που δεν έχουν «αντίκρισμα» όταν ένας καταθέτης πάει να σηκώσει τα λεφτά του.


Αντίθετα οι καταθέτες που πηγαίνουν στα γκισέ για να σηκώσουν τα χρήματα τους, αυξάνονται γεωμετρικά μέρα με τη μέρα, από τις εκλογές του Μαΐου μέχρι και σήμερα. Είτε θέλουν απλά να τα πάρουν σπίτι τους, είτε να στείλουν στο εξωτερικό. Για τον λόγο αυτό και οι τράπεζες έβγαλαν τα διαφημιστικά των προθεσμιακών, ώστε να κρατήσουν το χρήμα στα ταμεία τους. Μπορεί με τον τρόπο αυτό το χρήμα να τους κοστίζει περισσότερο, σίγουρα όμως είναι καλύτερο από μια κατάθεση που φεύγει…

Από την επομένη των εκλογών της 6ης Μαΐου μέχρι και την περασμένη Παρασκευή, οι πληροφορίες λένε ότι οι αναλήψεις (και μεταφορές) κάθε τύπου ξεπέρασαν τα 4 δισ. Οι πιο συντηρητικοί μιλούν για 3,5 δισ. ευρώ, αλλά ορισμένες πηγές μιλούν ακόμη και για 5 δισ. ή και περισσότερα.

Το γεγονός είναι πως οι Έλληνες τραβούν συνεχώς χρήμα, ενώ οι επίσημες καταθέσεις πλησιάζουν το ψυχολογικό όριο των 160 δισ. ευρώ. Δηλαδή από τα τέλη του 2009, έχουν «φύγει» με τον έναν ή τον άλλον τρόπο πάνω από 80 δισ.  ευρώ. Κάτι που σημαίνει  ότι σε επίπεδο καταθέσεων η Ελλάδα μέσα σε τρία χρόνια κρίσης γύρισε σχεδόν 15 χρόνια πίσω (σε καταθετική βάση), δηλαδή κάπου στο 1999-2000.

Την δεκαετία 2000-2009 οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες είχαν αυξηθεί κατά 132 δισ. Σε αυτά όμως θα πρέπει να συνυπολογιστούν οι καταθέσεις σε θυγατρικές του εξωτερικού, αλλά και τα 40 δισ. που κατατέθηκαν από ξένους καταθέτες στις ελληνικές τράπεζες λόγω των υψηλών επιτοκίων που προσέφεραν. Με τη συνεκτίμηση των παραγόντων αυτών (τα λεφτά που έφυγαν, λοιπόν, δεν ήταν μόνο ελληνικά, αλλά και ξένα) οι ελληνικές καταθέσεις βρίσκονται αρκετά πίσω από το 2000. 

Τι σημαίνει αυτό για τις τράπεζες; Ότι μετά την ανακεφαλαιοποίηση και τις απαραίτητες αυξήσεις κεφαλαίου θα πρέπει και αυτές να επαναπροσδιοριστούν στα αντίστοιχα μεγέθη. Κι όσες δεν ανταποκρίνονται στα νέα δεδομένα θα υποστούν τις συνέπειες. Το μήνυμα της Τρόικας για την ΑΤΕ -και άλλες μικρές τράπεζες- την περασμένη Πέμπτη το βράδυ, μέσω του Reuters ήταν μια προειδοποιητική βολή: Όποια τράπεζα δεν καλύπτει τις προϋποθέσεις λειτουργίας της επόμενης ημέρας, θα σβήνεται από το χάρτη. Και βέβαια μια τράπεζα που δεν καλύπτει τη σχέση δανείων προς καταθέσεις θα έχει πρόβλημα.

Για αυτό και οι τραπεζίτες φοβούνται τη διαρκή εκροή καταθέσεων που έχει δημιουργήσει η μετεκλογική (και προεκλογική) αβεβαιότητα. Τις τελευταίες εβδομάδες οι διαρκείς βολές από το εξωτερικό και ο φόβος είτε μιας αποχώρησης της χώρας από το ευρώ είτε μιας χρεοκοπίας εντός του ευρώ, έχει ανάψει τα τηλέφωνα στα private και personal bankings, ενώ σχηματίζει και ουρές στα γκισέ.

Όσοι έχουν αρκετό χρήμα ρωτούν ποιες είναι οι προϋποθέσεις μεταφοράς στο εξωτερικό, ενώ όσοι δεν έχουν, φροντίζουν να διαμοιράσουν τον κίνδυνο σε πολλές τράπεζες στο εσωτερικό, απλά για να τύχουν της εγγύησης καταθέσεως ανά λογαριασμό και πρόσωπο.

Οι περισσότερες ερωτήσεις αφορούν τα «κλασσικά»: Το ποσό που απαιτείται για να ανοίξει ο λογαριασμός, τα δικαιολογητικά, και αν απαιτείται φυσική παρουσία ή και μόνιμη διαμονή. Στα ερωτήματα αυτά, η απάντηση ποικίλλει για κάθε περίπτωση.

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο λογαριασμός εξωτερικού μπορεί να ανοιχτεί χωρίς ελάχιστο όριο, άλλες με όριο 50.000 ευρώ, και προθεσμιακές με όριο τα 200.000 ευρώ. Η διαφορά εξαρτάται και από το είδος του λογαριασμού. Οι ξένες τράπεζες πέραν του διαβατηρίου, ζητούν πιστοποιητικό προέλευσης της κατάθεσης και βεβαίωσης της ελληνικής τράπεζας ότι το χρήμα είναι καθαρό.

Σε μερικές περιπτώσεις ζητούν και μεταφρασμένες τις φορολογικές δηλώσεις και τα εκκαθαριστικά των τελευταίων ετών.  Έτσι, απαιτείται και επίσημη μετάφραση των εγγράφων, γεγονός που σημαίνει ότι ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να απευθυνθεί είτε στην πρεσβεία του κράτους που τον ενδιαφέρει είτε στο Υπουργείο Εξωτερικών. Εάν όλα αυτά δεν έχουν αποθαρρύνει τους ενδιαφερόμενους ο επόμενος παράγοντας αποθάρρυνσης είναι οι αποδόσεις. Φυσικά τα 4-6% των αποδόσεων προθεσμιακών στην Ελλάδα, απλά δεν υπάρχουν. 

Στη Βρετανία και την Γερμανία, που θεωρούνται οι πλέον ασφαλείς προορισμοί, οι Έλληνες δεν βρίσκουν κάτι καλύτερο από 1%.
Και κάπως έτσι, πολλοί επιλέγουν να παραμείνουν …Ελλάδα. Το κακό, όμως είναι, όπως εκμυστηρεύονται τραπεζικά στελέχη, ότι ο κόσμος έχει χάσει την πίστη του στην αξιοπιστία των ελληνικών τραπεζών.

Γνωρίζοντας ότι σύντομα μπορεί να βρεθούν κρατικοποιημένες, οι περισσότεροι πελάτες ρωτούν το αυτονόητο: Θα μπορέσει ένα χρεωκοπημένο κράτος να εγγυηθεί τη λειτουργία των τραπεζών και τις καταθέσεις; Θεωρητικά αυτό είναι βέβαιο. Στην πράξη πάντως, οι καταθέσεις συνεχίζουν να κάνουν φτερά…


Joffrey Postman

Δεν υπάρχουν σχόλια: