Εφεδρεία ή απολύσεις; Απάντηση: "Μονοετής κυκλική εφεδρεία"

Του Μανόλη Γιακουμάκη

Εκ πρώτης όψεως είναι άδικο που το δίλλημα εφεδρεία ή απολύσεις τίθεται μόνο για τον δημόσιο τομέα. 

Στον ιδιωτικό, δηλαδή στην πλειοψηφία των εργαζομένων,  η απάντηση είναι ξεκάθαρη: απολύσεις αν χρειαστεί.  

Η λογική είναι πιθανά απάνθρωπη, αλλά συχνά αποτελεσματική. 

Η επιχείρηση απολύει για να διασωθεί η ίδια, αδιαφορώντας για την εθνική οικονομία, τις πολιτικές απασχόλησης, την κοινωνική πολιτική.
Κατά κανόνα, στον ιδιωτικό τομέα θεωρείται ότι, αφενός, η επιχείρηση έχει...
ισχυρούς λόγους να απολύσει τους λιγότερο χρήσιμους για τις επιχειρησιακές τις ανάγκες και αφετέρου, η σχέση της με τους εργαζόμενους δεν είχε εξ’  αρχής περιγραφεί ως μόνιμη.

Στη περίπτωση του Δημοσίου τα πράγματα είναι διαφορετικά. 

Μέχρι σήμερα τέτοιο δίλλημα δεν υφίστατο, δεδομένης της συνταγματικής κατοχύρωσης της μονιμότητας. Το δίλλημα τίθεται σήμερα για καθαρά  ταμειακούς λόγους. Τίθεται από την πλευρά του ταμία, ως ερώτημα:  πόσους μπορώ να μισθοδοτήσω από τα δανεικά; Ενώ, δεν τίθεται σε σχέση με τους επιχειρησιακούς στόχους του Δημοσίου, δηλαδή: πόσους χρειάζομαι για να επιτύχω  τους στόχους μου; Με τον τρόπο επομένως που τίθεται, η απάντηση εξυπηρετεί  πολιτικές συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα και όχι ανασυγκρότησής του.

Είναι προφανές ότι στην κατάσταση που διανύουμε τα δημόσια ταμεία δεν έχουν την δυνατότητα να μισθοδοτούν κανένα  που δεν προσφέρει στη προσπάθεια διάσωσης της  χώρας. Που σημαίνει ότι κάθε μονάδα του Δημοσίου θα πρέπει να έχει στόχους, επιχειρησιακό σχέδιο και ετήσιο απολογισμό επιτευγμάτων. Στη συνέχεια θα δούμε πόσους χρειαζόμαστε και αν περισσεύουν. Η στενή δημόσια διοίκηση είναι παράγοντας εξόδου από την κρίση. Γι αυτό το λόγο είναι καταστροφική η πολιτική συρρίκνωσής της, ενώ είναι εθνικό ζητούμενο η πολιτική ανασυγκρότησής της και ανάδειξης της αποτελεσματικότητάς της.

Η δημόσια Παιδεία, η δημόσια Υγεία, η δημόσια Ασφάλεια, είναι αγαθά  μεγαλύτερης σημασίας και αξίας από τη συμμετοχή μας στο ευρώ. 

Είναι ξεκάθαρο ότι ενδεχόμενη έξοδός μας από το ευρώ θα αποτελέσει εθνική ήττα και επιστροφή στο παρελθόν, όμως είναι ζωτικότερο ζήτημα η συνέχιση ύπαρξης της ομάδας από τον υποβιβασμό της στην χαμηλότερη κατηγορία. Θέλουμε να ελπίζουμε ότι στο μέλλον, με καλύτερη διοίκηση, με καλύτερο προπονητή, με καλύτερους παίχτες, θα πάρουμε το πρωτάθλημα. Εξάλλου, οι μεγάλες ομάδες αρρωσταίνουν αλλά δεν πεθαίνουν. Με την παρατήρηση, βέβαια,  ότι  στην ιστορία η αγωνιστική σεζόν δεν μετριέται σε μήνες αλλά σε δεκαετίες.

Είναι πολύ πιθανόν ότι στο πλαίσιο μιας πολιτικής ανασυγκρότησης  του δημόσιου τομέα θα χρειαστούν και εφεδρεία και απολύσεις και κλείσιμο και ιδιωτικοποιήσεις τομέων.  Υπό την προϋπόθεση ότι στοχεύουμε στην ανασυγκρότηση και δημιουργία  ενός αποτελεσματικότερου  δημόσιου τομέα, που εξασφαλίζει καλύτερα δημόσια συστήματα παροχής υπηρεσιών και αποτελεσματικότερη διαχείριση του δημόσιου πλούτου, ενώ παράλληλα διασφαλίζεται η ομαλή μετάβαση στο νέο σχήμα. Αυτό είναι το εθνικά ζητούμενο και ο πρώτος λόγος ανήκει στη πολιτική.

Αν οι πολιτικοί μας δεν θέλουν να είναι οι υποτακτικοί της τρόικας, είναι ευκαιρία τώρα,  εν όψη εκλογών,  να μας πουν τι προτείνουν. Η ποιότητα των προτάσεών τους θα επηρρεάσει όχι μόνο την εθνική μας προοπτική αλλά και την πολιτική τους υπόσταση. Στη παρατήρηση, «ναι αλλά μέχρι τότε τι κάνουμε», πρέπει να πάρουμε μια απόφαση εδώ και τώρα, γιατί  τώρα πρέπει να περικόψουμε δαπάνες, τότε η προσωρινή απάντηση είναι: μονοετής κυκλική εφεδρεία.

*Ο Μανόλης Γιακουμάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ Μηχανικός Υπολογιστών του ΕΜΠ.