Τον καιρό της κρίσης, όλοι μιλούν για την κρίση ως ευκαιρία.
Και η
καταληκτική κουβέντα όλων των οικονομολόγων είναι ότι η κρίση
αντιμετωπίζεται με ανάπτυξη.
Πολύς λοιπόν λόγος γίνεται για την
ανάπτυξη.
Δεν θα αναφερθώ στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον και την φορολογία
εδώ. Θα παρουσιάσω όμως αμέσως παρακάτω κάποιες αδρές σκέψεις μου τι
σημαίνει για μένα ανάπτυξη, με τα μάτια στο 2021, τη χρονιά ορόσημο ...
που
στην τελευταία ομιλία του στη ΔΕΘ, ο Αντώνης Σαμαράς έθεσε ως χρονιά
πραγμάτωσης των οραμάτων και των προσδοκιών όλων των Ελλήνων.
Το αναπτυξιακό μοντέλο που έχω κατά νου, εδράζεται σε εννέα βραχίονες
για τους οποίους παραθέτω μια περιορισμένη και για αυτό, ατελή,
περιγραφή – αναφορά. Ευελπιστώ να μπορέσω να εξειδικεύσω με πιο
αναλυτικές προτάσεις – δέσμες ιδεών, προκειμένου να δοθεί πεδίο γόνιμου
διαλόγου και ανταλλαγής ιδεών.
- Ενεργειακή αυτοτέλεια
Ανάπτυξη δεν μπορεί να ξεκινήσει αν η χώρα δεν έχει ενεργειακή
αυτάρκεια. Αν δεν παράγει δηλαδή φθηνή ενέργεια και άμεσα αξιοποιήσιμο
ενεργειακό φορτίο, κατάλληλο να σηκώσει την αναπτυξιακή δυναμική της
χώρας. Και έχουμε τέτοιο, άφθονο και φθηνό, στα τεράστια λιγνιτικά μας
κοιτάσματα, τα οποία σήμερα, στο όνομα μιας ασαφούς και δήθεν
ευαισθητοποιημένης περιβαλλοντικά πολιτικής, τα θέτουμε στο περιθώριο,
απαξιώνοντας παραγωγικές μονάδες, προσωπικό και τεχνολογίες. Στη εξίσωση
πρέπει να μπει ακόμη και η εξορρυκτική δραστηριότητα σε πετρέλαιο και
φυσικό αέριο, που ακόμη βρίσκεται στη χώρα μας σε εμβρυικό στάδιο. Δεν
συνιστά παραίτηση από δικαιώματα, ούτε υποδούλωση σε ξένες δυνάμεις, αν
συντονισμένα και με βάση τις αρχές του διεθνούς δικαίου, η χώρα μας
επιτέλους ξεκινήσει σταδιακά και με τη βοήθεια αμοιβαία επωφελών
συμφωνιών με συμμάχους και εταίρους και με το αζημίωτο για εμάς, την
εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, ιδιαίτερα αν αυτές οι πολιτικές
συνοδεύονται από ανακήρυξη ΑΟΖ και πιο ενεργή προστασία των διεθνώς
κατοχυρωμένων δικαιωμάτων της χώρας μας. Διότι και από αυτούς έχουμε και
μάλιστα πολύ. Το Project Helios μπορεί να περιμένει, μέχρι τουλάχιστον
να υλοποιηθεί με όρους που να ικανοποιούν και τον παραγωγό (Ελλάδα) και
όχι μόνο τον καταναλωτή (Γερμανία)..
- Διατροφική αυτάρκεια
Σε μια παλαιότερη ανάρτησή μου είχα μιλήσει για την πολιτική σε αυτό
το επίπεδο. Για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν ώστε η χώρα να καταστεί
διατροφικά αυτάρκης. Οι εξελίξεις στην οικονομία επιβεβαιώνουν ότι ο
στόχος αυτός εκτός από οικονομικό αποτέλεσμα έχει πλέον και κοινωνική
διάσταση. Το πρώτο βήμα για να αισθανθούμε δυνατοί, ειδικά σε περίοδο
κρίσης, είναι να νιώσουμε ότι μπορούμε να παράξουμε και να ζήσουμε από
τη γη μας και τις θάλασσές μας. Η γη και η θάλασσα, έχει θρέψει Έλληνες
εδώ και χιλιάδες χρόνια. Πέραν των προφανών οικονομικών πλεονεκτημάτων
της διατροφικής αυτάρκειας της χώρας, προσθέστε ακόμη ότι η διατήρηση
του πληθυσμού στις αγροτικές – ημιαστικές περιοχές περιορίζει την
αστυφιλία, προάγει την κοινωνική ειρήνη, μειώνει το μέσο κόστος
διαβίωσης, συμβάλλει στην οικονομική ευεξία των απομακρυσμένων περιοχών,
αποτελεί στρατηγικό εργαλείο άσκησης εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής
ειδικά στις νησιωτικές περιοχές και στην ηπειρωτική παραμεθόριο.
- Τουριστικές Υπηρεσίες.
Δεν ξέρω για εσάς αλλά έχω βαρεθεί την αναρχία και την αισθητική
κακοποίηση των rooms to let, όπου κάθε καλοκαίρι συνωστίζονται αμφιβόλου
ποιότητας και χαμηλού βαλαντίου τουρίστες από κάθε μεριά του πλανήτη,
κυρίως όμως από τους Βόρειους, καταναγκασμένους εταίρους μας. Τον
τουρισμό τον εννοώ ως ένα ποιοτικό προϊόν που η ελληνική πολιτεία πρέπει
να το πουλά σε συνειδητοποιημένους τουρίστες και με αυξημένη
προστιθέμενη αξία. Με κίνητρα για επενδύσεις μεγάλων μονάδων, αλλά και
με μέριμνα για ποιοτικές μικρές μονάδες. Με σεβασμό στο περιβάλλον, με
αξιοποίηση του προσκυνηματικού, του περιβαλλοντικού, του συνεδριακού
τουρισμού αλλά και αυτού της κρουαζιέρας και των πόλεων. Ακόμη και με
μακρά ενοικίαση και αξιοποίηση βραχονησίδων και νησίδων, υπό την
προϋπόθεση ότι δεν θίγεται ο αμυντικός σχεδιασμός της χώρας. Δεν με
ενδιαφέρει τόσο να καταγράφω ετησίως αύξηση των αφίξεων. Με ενδιαφέρει
να καταγράφω ετησίως αύξηση της ετήσιας κατά κεφαλή τουριστικής δαπάνης
στη χώρα από τους επισκέπτες της. Το ανθρώπινο δυναμικό το έχουμε, τον
φυσικό πλούτο τον διαθέτουμε, καιρός να αξιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματά
μας.
- Παιδεία – Πολιτισμός
Το πραγματικό πυρηνικό όπλο στη φαρέτρα της ελληνικής πολιτείας.
Απίστευτα τεράστιες επιστημονικές πηγές από την αρχαιότητα ως σήμερα
μένουν αναξιοποίητες. Με αναμόρφωση και νέο όραμα η Ακαδημία Αθηνών
μπορεί να προσφέρει τεράστιο πολιτιστικό και επιμορφωτικό έργο αντί της
σημερινής της κατάστασης, που ομοιάζει περισσότερο με άσυλο γερόντων. Με
άνοιγμα της Παιδείας σε ξένα, ακόμη και κερδοσκοπικού χαρακτήρα,
πανεπιστήμια, με ανταλλαγή καθηγητών, με τη δημιουργία σε συνεργασία με
ξένα ινστιτούτα, ερευνητικών κέντρων στην Ελλάδα και δη στην περιφέρεια
της χώρας, μπορεί να τονωθεί όχι μόνο το παραγόμενο επιστημονικό έργο
αλλά και οι τοπικές οικονομίες. Ακόμη και η ενεργότερη σύνδεση της
πολιτιστικής μας βιομηχανίας με άλλες, πιο πεζές βιομηχανίες, όπως αυτή
του κινηματογράφου, μπορούν να κατατάξουν τη χώρα στο χάρτη με τους
ιδανικούς προορισμούς του Hollywood για τη δημιουργία ταινιών, ιδίως
αφού τα τελευταία χρόνια οι ταινίες με θέμα Χλαμύδα – Σανδάλι έχουν
πέραση. Περιβάλλον έχουμε, τα αρχαία τα έχουμε, υποδομές σίτισης –
ενδιαίτησης έχουμε, άφθονο φυσικό φως έχουμε, ιδανικές καιρικές συνθήκες
έχουμε, τεράστια γκάμα ιστοριών και μύθων από τις οποίες μπορούν να
γραφούν χιλιάδες σενάρια έχουμε, γιατί να μην αξιοποιήσουμε το πυρηνικό
μας όπλο σε ένα κόσμο που διψάει για Ελλάδα;
- Ναυτιλία – Ναυπήγηση
Ανάπτυξη για μένα στον κλάδο αυτό είναι (α) να έχω υπό ελληνική
σημαία και τα 4500 ελληνόκτητα πλοία, (β) να τα έχω επανδρωμένα κατά
πλειοψηφία με Έλληνες ναυτικούς, (γ) τουλάχιστον το 10% ετησίως αυτών να
ναυπηγείται ή να συντηρείται – επισκευάζεται στην Ελλάδα. Δύσκολο θα
μου πείτε. Ίσως. Αλλά προκλητικό. Δεν στέκομαι μόνο στον πολιτικό
αντίκτυπο της προβολής σημαίας στα μήκη και τα πλάτη της οικουμένης. Το
εγχείρημα είναι και οικονομικά ενδιαφέρον. Αυξάνεις την απασχόληση,
μειώνεις ανεργία, τονώνεις τα ασφαλιστικά ταμεία. Το κράτος πρέπει να
δώσει έμφαση στη ναυτική εκπαίδευση, στη μείωση του κόστους διατήρησης
σημαίας, στο σταθερό οικονομικό περιβάλλον, στην προσέλκυση επενδύσεων
και στη δημιουργία ναυτιλιακών κέντρων, αλλά και καταλυτικά να επέμβει
στην συνεννόηση εφοπλιστών – πλοιοκτητών και ναυτικών. Το οικονομικό
αποτέλεσμα της προσέλκυσης στο ναυτικό επάγγελμα περίπου 50.000 με
70.000 χιλιάδων Ελλήνων σε συνδυασμό με την άνθιση των παραναυτικών –
παραναυτιλικαών επαγγελμάτων και υπηρεσιών, μπορεί να συμβάλλει στην
οικονομικά αποδοτική απασχόληση πάνω από 500.000 επαγγελματιών και
υπαλλήλων.
- Τεχνολογία – Τηλεπικοινωνίες – Εφαρμογές.
Με ανθρώπινο δυναμικό εξαιρετικά εξοικειωμένο με αυτούς τους τομείς
της οικονομίας τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, είναι να
απορεί κανείς γιατί ποτέ το ελληνικό κράτος δεν έδωσε την ευκαιρία που
ζητά ο κλάδος αυτός της οικονομίας. Είναι αδιανόητο το επιστημονικό μας
δυναμικό να μη μπορεί να εκφράσει τη δημιουργικότητα και την
εφευρετικότητά του. Τα τεχνολογικά πάρκα πρέπει να είναι η πρώτη
προτεραιότητα. Κίνητρα πρέπει να δοθούν σε επιχειρήσεις και οργανισμούς
που υπηρετούν αυτόν τον κλάδο να εγκατασταθούν στη χώρα και να
επενδύσουν στις τεχνολογίες. Αλλά και τα πανεπιστημιακά μας ιδρύματα
πρέπει να μπουν στις εξελίξεις δυναμικά. Δορυφορικά συστήματα,
τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, λογισμικό, συστήματα πληροφορικής,
νανοτεχνολογία, μικροϊατρική, ρομποτικές εφαρμογές, βιοϊατρική, γενετική
τροφίμων, κλπ θα καταστήσουν τη χώρα πρωτοπόρο τεχνολογικά και θα της
δώσουν και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στο εξωτερικό.
- Πολεμική Βιομηχανία
Εξειδικευμένο μέρος του αμέσως ανωτέρω κλάδου είναι ο τομέας των
στρατιωτικών εφαρμογών και της πολεμικής βιομηχανίας. Η χώρα μας είναι
ένας από τους μεγαλύτερους πελάτες παγκοσμίως εξειδικευμένου και
τεχνολογικά προηγμένου στρατιωτικού υλικού. Και όμως, από τις προμήθειες
απουσιάζουν χαρακτηριστικά τα ελληνικής προέλευσης, σχεδιασμού και
παραγωγής συστήματα και εφαρμογές. Προγράμματα αιχμής τεχνολογίας μένουν
στα συρτάρια. Στις εταιρίες του κλάδου πρέπει να δοθεί η ευκαιρία τους.
Να συμμετέχουν ενεργά με τα προϊόντα τους στον αμυντικό σχεδιασμό της
χώρας που πρέπει να είναι και στο μέλλον προσανατολισμένος σε απειλές
που ακόμη δεν έχουν εκλείψει και να λαμβάνουν το μέρισμα της
εμπιστοσύνης της πολιτείας με διαφανή συμβόλαια και διαδικασίες που θα
εμπεδώσουν την αμοιβαία εμπιστοσύνη κράτους και παραγωγών και θα τους
επιτρέψουν την συνέχιση της ανάπτυξής τους εγχωρίως, τροφοδοτώντας έναν
από τους πιο απαιτητικούς πελάτες παγκοσμίως αλλά και εξωχωρίως, με το
βλέμμα στραμμένο στις εξαγωγές υλικού και την παγκόσμια αγορά.
- Υποδομές
Η χώρα είναι εκ της θέσεώς της και της κατασκευής της μια πρόκληση
για οποιονδήποτε θέλει να επενδύσει στις υποδομές. Διαθέτει προκλητικό
χερσαίο κορμό με διαρκή υψομετρική εναλλαγή αλλά και αρχιπελαγική δομή.
Μειονέκτημα θα πείτε. Θεωρώ πως όχι. Είναι θέμα και εδώ προτεραιοτήτων.
Δρόμοι, Λιμάνια, Αεροδρόμια, Εμπορικός Σιδηρόδρομος για μαζική εξαγωγική
χερσαία μεταφορά προς Βορρά και Ανατολή, με κόμβους – κλειδιά σε
λιμάνια και αεροδρόμια, είναι παράγοντες που βοηθούν την εξωστρέφεια της
χώρας και την αναγάγουν σε διαμετακομιστικό κέντρο παγκοσμίως.
Τοποθετούν την Ελλάδα ξανά στο χάρτη. Η οικονομική ωφέλεια προφανής
ακόμη και για τα δορυφορικά επαγγέλματα και τις υπηρεσίες που κινούνται
σε επάλληλους κύκλους γύρω από αυτή την οικονομική δραστηριότητα.
- Τράπεζες – Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες
Δεν είμαι από κείνους που ρίχνουν το ανάθεμα στις Τράπεζες. Είναι
εύκολη ρητορεία και δημαγωγική προσέγγιση να βρίζεις κάτι που γνωρίζεις
ότι στο τέλος το χρειάζεσαι απελπισμένα. Προτιμώ μια άλλη προσέγγιση.
Αυτή της έντιμης συνεννόησης κράτους – τραπεζιτών. Άλλωστε και οι δύο,
ξεκινούν με βασική παραδοχή την οικονομική ωφέλεια. Το κράτος πρέπει να
διαθέτει στους κόλπους του οργανωμένο, ισχυρό και παραγωγικά
προσανατολισμένο τραπεζικό σύστημα. Και οι τραπεζίτες γνωρίζουν ότι
χωρίς ανάπτυξη, οικονομική πρόοδο και κοινωνική ειρήνη, οι εργασίες τους
διακυβεύονται. Η απρόσκοπτη χρηματοδότηση των ανωτέρω οκτώ
δραστηριοτήτων είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την αναπτυξιακή πορεία
της χώρας μας. Τα κεφάλαια που απαιτούνται πρέπει να αναζητηθούν
πρωτογενώς από το εγχώριο σύστημα, το οποίο πρέπει να στηριχθεί με
κατάλληλες πολιτικές. Η ανατροφοδότηση του τραπεζικού μας συστήματος με
το μέρισμα επιτυχίας της αναπτυξιακής πορείας της χώρας και του λαού της
είναι το καύσιμο της τραπεζικής και χρηματοοικονομικής δράσης του
κλάδου. Για την οικονομία της κουβέντας υπενθυμίζω ότι και εδώ
διαθέτουμε όχι μόνο τις υποδομές αλλά και το εξειδικευμένο προσωπικό.
Συμπέρασμα
Η χώρα διαθέτει στρατηγικά πλεονεκτήματα. Η κατάσταση που σήμερα
αντιμετωπίζουμε μπορεί να αναστραφεί πολύ πιο γρήγορα από ότι
φαντάζονται μερικοί και να αποδώσει ωφέλειες για όλους τους κοινωνικούς
εταίρους στη χώρα μας. Τι χρειάζεται επομένως;
Για μένα δύο βασικά πράγματα.
Πρώτον, αλήθειες, κυρίως από το πολιτικό σύστημα και για το πολιτικό
σύστημα. Τα σκάνδαλα, τα λάθη, τις παραλείψεις, τις ανοησίες, τις
μικροπρέπειες του παρελθόντος πρέπει να τα μάθουμε, να τα κατανοήσουμε,
να ωριμάσουμε μαζί τους και να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να
τιμωρήσουμε αλλά κυρίως, να γυρίσουμε σελίδα. Θα μας κάνει καλό και
ατομικά, στις δικές μας μικρότητες, τις δικές μας μικροπαρανομίες και
μικροπρέπειες, στις δικές μας ατέλειες.
Δεύτερον, πρόγραμμα και όραμα. Οι επερχόμενες εκλογές που αργά ή
γρήγορα θα επισυμβούν, είναι ίσως οι πιο κρίσιμες από την επταετία.
Γιατί εν πολλοίς, θα καθοριστεί από το αποτέλεσμά τους, η πορεία των
Ελλήνων ως κοινωνικό σώμα, ως οικονομική μονάδα και ως εθνική συλλογική
ομάδα ανθρώπων, στις επόμενες δεκαετίες. Πρέπει να αποφασίσουμε σωστά
και μυαλωμένα και για να το κάνουμε αυτό χρειάζεται να έχουμε λόγο και
γνώση. Τα πολιτικά προγράμματα δεν αρκεί να εξαντληθούν στις
ξεπερασμένες ρητορείες για το ποιος είναι καλύτερος. Απαιτείται
επεξήγηση πολιτικών, δράσεων και ενεργειών, ώστε να κρίνουμε τι μας
βγάζει από τη δίνη, τι μας κάνει αξιοπρεπείς, τι μας δίνει μέλλον, τι εν
τέλει, μας αξίζει ως έθνος.
Η πολιτική δύναμη που δεν συνειδητοποιήσει την χρησιμότητα
που έχει στον επικείμενο εκλογικό αγώνα, η επεξεργασία και κατάθεση
ενώπιον του εκλογικού σώματος, ενός ολοκληρωμένου αναπτυξιακού μοντέλου,
η παρουσίασή του, με την αναγκαία εξειδίκευση ανά τομείς, στους
κοινωνικούς εταίρους και η διαλεκτική και καλόβουλη συζήτηση μαζί τους,
για την βελτίωση ή αναπροσαρμογή του στις τρέχουσες ανάγκες και
συνθήκες, ίσως, κατά τη γνώμη μου, απωλέσει ένα καταλυτικής σημασίας
πολιτικό πολλαπλασιαστή εκλογικής ισχύος και κινδυνεύει να ξεπεραστεί
από τις εξελίξεις και την Ιστορία, ως πολιτική δύναμη ατελέσφορη και
ανίκανη να προσφέρει βιώσιμη και αξιοπρεπή διέξοδο και όραμα. Και ας
απαιτείται αρχικώς και μέχρι την ολοκληρωμένη υλοποίηση αυτής της
προοπτικής, η εφαρμογή, προσωρινώς, και περιοριστικών μέτρων.
Ierofantis.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου