Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Άγγελος Κότιος, μιλά για τη φιλοσοφία διαχείρισης της ακαδημαϊκής κοινότητας, τα προβλήματα των πανεπιστημίων, το άσυλο και τους φοιτητές «Το πανεπιστήμιό μας είναι ένας χώρος αδιάλειπτης εκπαιδευτικής και ερευνητικής δραστηριότητας, με δυναμική εξέλιξη, διεύρυνση των επιστημονικών του πεδίων και καθιέρωσή του ως ενός σημαντικού πανεπιστημίου στον εθνικό και διεθνή χάρτη της εκπαίδευσης και της έρευνας» επισημαίνει στη συνομιλία μας ο κ. Κότιος...
Πρωινό Δευτέρας και το Πανεπιστήμιο Πειραιώς ήταν σε ρυθμούς εξεταστικής. Πολυάριθμοι φοιτητές κοιτούσαν τις σημειώσεις τους λίγο πριν από τις εξετάσεις, κάποιοι κάπνιζαν στο αίθριο του κτιρίου, το μέρος όπου επιτρέπεται το κάπνισμα.
Στο γραφείο του πρύτανη η απρόσκοπτη θέα προς την πόλη ήταν εντυπωσιακή. Το κτίριο όπου στεγάζεται βρίσκεται στον πυρήνα του αστικού ιστού του Πειραιά και αποτελεί βασική συνιστώσα της καθημερινότητας της τοπικής κοινωνίας.
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Άγγελος Κότιος, βρίσκεται ήδη στα μισά της θητείας του και στις πρώτες κουβέντες που ανταλλάσσουμε προβάλλει το επιστημονικό έργο του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού ιδρύματος, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ποιότητα της εκπαίδευσης αλλά και στην αποτελεσματικότητα όσον αφορά την παραγωγή νέας και εφαρμοσμένης γνώσης.
Σήμερα το Πανεπιστήμιο Πειραιώς διαθέτει τέσσερις σχολές, δέκα ακαδημαϊκά τμήματα και μια τεράστια φοιτητική κοινότητα, το σύνολο της οποίας ξεπερνά τους 15.000 προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές.
Πέραν των οικονομικών σπουδών, έχει επεκταθεί και σε άλλους επιστημονικούς τομείς, όπως η ναυτιλία, η πληροφορική, η ασφάλιση, οι διεθνείς σχέσεις, η ενέργεια, το περιβάλλον και ο τουρισμός.
«Το πανεπιστήμιό μας είναι ένας χώρος αδιάλειπτης εκπαιδευτικής και ερευνητικής δραστηριότητας, με δυναμική εξέλιξη, διεύρυνση των επιστημονικών του πεδίων και καθιέρωσή του ως ενός σημαντικού πανεπιστημίου στον εθνικό και διεθνή χάρτη της εκπαίδευσης και της έρευνας» επισημαίνει στη συνομιλία μας ο κ. Κότιος.
Η φιλοσοφία του όσον αφορά τη διαχείριση της ακαδημαϊκής του κοινότητας στηρίζεται στους εξής τέσσερις πυλώνες: καινοτομία, έρευνα, εξωστρέφεια και αριστεία.
Στο πανεπιστήμιο έχουμε διαμορφώσει μια κουλτούρα διαλόγου και συναίνεσης.
Η αλήθεια βρίσκεται στη μέση.
Δεν είμαστε ούτε υπέρ του μπάχαλου ούτε υπέρ της βίας. Αναμφίβολα, η βία γεννά βία.
Επιθυμία δική μου είναι να βρίσκονται εκτός πανεπιστημίου και οι παραβατικές ομάδες αλλά και οι δυνάμεις ασφαλείας.
Ας μας αφήσουν όλοι στην ησυχία μας. Οι φοιτητές δεν είναι ούτε αντίπαλοι ούτε εχθροί. Όλα αντιμετωπίζονται με λογική και διάλογοΤο Πανεπιστήμιο Πειραιώς ιδρύθηκε το 1938 ως Σχολή Βιομηχανικών Σπουδών, το 1958 έγινε η Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή και από το 1989 λειτουργεί ως Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
«Ένα πανεπιστήμιο πρέπει να μεταδίδει τη γνώση μέσω της έρευνας και της διδασκαλίας, να προετοιμάζει τους φοιτητές για την εφαρμογή της σε όλους τους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής.
Ωστόσο, δεν αρκούν μόνον αυτά. Απαιτείται να είναι και βασικό συστατικό της κοινωνίας, γι' αυτό διατηρούμε άριστη σχέση με την πόλη και τους φορείς», τονίζει και προσθέτει:
«Προβάλλουμε τη σοβαρότητα και την ευθύνη. Είμαστε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο στο οποίο η κοινωνία μας έχει αναθέσει μια αποστολή, τη μετάδοση μιας ποιοτικής εκπαίδευσης, τη διάδοση καινοτόμων ιδεών και την επικέντρωση στις ακαδημαϊκές αρχές και αξίες. Οφείλουμε να πρωταγωνιστούμε ως ένας εκπαιδευτικός πόλος αναφοράς, ως πεδίο γόνιμου διαλόγου και ελεύθερης ανάπτυξης των ιδεών, είτε στην ακαδημαϊκή κοινότητα είτε στην κοινωνία. Δεν είμαστε ένα αφηρημένο πανεπιστήμιο χωρίς πυξίδα αλλά στοχεύουμε στην κάλυψη όλων των πεδίων που άπτονται μιας σύγχρονης οικονομίας και της αγοράς εργασίας».
Ο ίδιος μεγάλωσε στους κόλπους μιας αγροτικής οικογένειας στη Δράμα και επέλεξε τη μόρφωση ως όπλο για τη δική του κοινωνική ανέλιξη. Όπως διευκρινίζει:
«Μόνο με τη μόρφωση πραγματοποιείται η κοινωνική ανακατάταξη.
Ο πατέρας μου ήταν καπνοπαραγωγός. Έτσι, είχα να αναμετρηθώ με το αλέτρι και το βιβλίο και διάλεξα το δεύτερο.
Επιπλέον, εδώ φοιτούν νεαρά παιδιά λαϊκών οικογενειών από τον Κορυδαλλό, τη Νίκαια και τη Δραπετσώνα.
Προφανώς, οι νέοι της Κηφισιάς και της Εκάλης επιλέγουν κατευθείαν τα γνωστά πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Άρα, οφείλουμε να δίνουμε στους φοιτητές μας τη δυνατότητα της απόκτησης όλων όσα χρειάζονται προκειμένου να ζήσουν αξιοπρεπώς, με αρχές και αξίες».
Το Πανεπιστήμιο Πειραιώς ιδρύθηκε το 1938 ως Σχολή Βιομηχανικών Σπουδών,
το 1958 έγινε η Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή και
από το 1989 λειτουργεί ως Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Τον ρωτάω αν πιστεύει στο δημόσιο πανεπιστήμιο κι εκείνος απαντά:
«Προφανώς. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές πνευματικές αγκυλώσεις. Μεταξύ αυτών και το παράδοξο στην υποχρεωτική εκπαίδευση να παρέχεται η δυνατότητα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και στην τριτοβάθμια, η οποία είναι προαιρετική, να μη δίνεται το δικαίωμα αυτό.
Προσωπικά, επειδή είμαι υπέρ των ελεύθερων επιλογών των ανθρώπων, δεν έχω κανένα πρόβλημα να λειτουργούν παράλληλα και ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά κρίνω τη συζήτηση υπερβολική. Σε πολλές χώρες του εξωτερικού υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά έχουν μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Το ζήτημα είναι ότι κυριαρχούν εσφαλμένες μέθοδοι αξιολόγησης της κατάταξης των πανεπιστημίων διεθνώς. Αγνοούν το βασικό κριτήριο της σχέσης εισροής-εκροής.
Για παράδειγμα, η δημόσια δαπάνη ανά φοιτητή στο δικό μας πανεπιστήμιο αγγίζει τα 500 ευρώ, όταν στο London School of Economics ξεπερνά τα 25.000 ευρώ. Επίσης, εμείς έχουμε 200 καθηγητές κι εκείνοι 800. Όμως, πολλές φορές συμβαίνει, ειδικά οι επιμελείς φοιτητές μας, να αποδεικνύονται καλύτεροι, παρά τα δυσανάλογα ποσοστά που σας ανέφερα.
Επομένως, το δημόσιο πανεπιστήμιο, αν και με πενιχρά μέσα και χαμηλούς πόρους σε σχέση με άλλες χώρες, καταφέρνει να πρωτοπορεί και να στέκεται ισάξιο των ανταγωνιστών του.
Ο Σωκράτης, να σας θυμίσω, στον δρόμο δίδασκε, όχι σε αίθουσες και κτίρια. Συνεπώς, τα χρήματα που ξοδεύουν οι γονείς για τα παιδιά τους δεν πάνε χαμένα. Αυτό αποδεικνύεται και από τους εξαιρετικούς δείκτες ως προς την απορρόφηση των φοιτητών μας στον εργασιακό τομέα».
Ποιες δυσκολίες έχει να αντιμετωπίσει σήμερα το πανεπιστήμιο;
«Η κρίση προκάλεσε πολλές αρνητικές επιπτώσεις, όπως η εκροή διδακτικού προσωπικού και διοικητικού δυναμικού, αλλά και η κατακόρυφη μείωση των χρηματοδοτικών πόρων. Το πανεπιστήμιο, έτσι κι αλλιώς, έχει απολέσει τον δημόσιο χαρακτήρα του, αφού λειτουργεί πλέον στη βάση της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Εμείς, μέσω ιδίων πόρων που φέρνουμε από ερευνητικά προγράμματα, καλύπτουμε στελεχιακά κενά που προέκυψαν από την κρίση. Άρα, σε μεγάλο βαθμό έχουμε έτσι κι αλλιώς ιδιωτικοποιηθεί. Ευτυχώς, δεν κάναμε καμία έκπτωση ως προς το περιεχόμενο της εκπαίδευσης» αναφέρει.
Η συζήτηση οδηγείται στους φοιτητές και στις απορίες που συνήθως εκφράζουν. Με το πληθωρικό του στυλ υποστηρίζει:
«Στέκονται σε τομείς που πράγματι χρήζουν βελτίωσης, ειδικά όσον αφορά τη φοιτητική μέριμνα, την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου και τις υποδομές. Ωστόσο, το επόμενο χρονικό διάστημα θα ολοκληρωθούν κάποιοι διαγωνισμοί και θα μπορέσουμε να επεκταθούμε σε διάφορα κτίρια και σημεία στην πόλη του Πειραιά. Παράλληλα, βρισκόμαστε σε συνεχή διάλογο με τους φοιτητές μας, δεν έχουμε προβλήματα συνύπαρξης, προσφέρουμε εξαιρετική σίτιση και προσεχώς έχουμε σκοπό να δημιουργήσουμε ξενώνες, είτε για τους φοιτητές του εξωτερικού είτε για όσους έχουν ανάγκη στέγασης».
Ποιο είναι το βασικό πρόβλημα της εκπαίδευσης;
«Η αναντιστοιχία των προγραμμάτων σπουδών των τμημάτων της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με τις ανάγκες της οικονομίας. Έχουμε πάμπολλα τμήματα, χωρίς όμως να διαθέτουμε ένα στρατηγικό σχέδιο. Μονολιθικά εκπαιδευτικά αντικείμενα πρέπει να αποτελέσουν παρελθόν και να ευθυγραμμιστούμε με τις επιταγές της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης. Να αναρωτηθούμε ποια τμήματα χρειάζονται και για ποια σπαταλιούνται πόροι άνευ λόγου. Υπάρχουν γνωστικά αντικείμενα, όπως ο κλάδος των logistics, στα οποία τα κενά δεν έχουν καλυφθεί συγκριτικά με τις προσφερόμενες θέσεις εργασίας. Και δυσκολευόμαστε να τις καλύψουμε γιατί πολλές σχολές δεν έχουν προσαρμοστεί στη σύγχρονη πραγματικότητα των νέων τεχνολογιών, αυτοματισμού, ρομποτικής και παγκοσμιοποιημένης οικονομίας».
Συνεχίζει, λέγοντας πως κατά τη διάρκεια της κρίσης τα αμφιθέατρα γέμισαν, η παρακολούθηση των μαθημάτων αυξήθηκε ραγδαία και το ίδιο συνέβη με το ποσοστό των ενεργών φοιτητών.
Ποια εξήγηση δίνει;
«Η κρίση οδηγεί στη μάθηση και λειτουργεί ως κίνητρο. Μάλιστα, στα οικονομικά λέμε ότι η κρίση λειτουργεί ως μητέρα της καινοτομίας. Η κρίση σε ξυπνά και σε ωθεί να αναλάβεις πρωτοβουλίες ώστε να κάνεις μια μεγαλύτερη προσπάθεια, επειδή έχουν περιοριστεί οι δυνατότητες και ο ανταγωνισμός έχει γιγαντωθεί. Δεν είναι τυχαίο ότι ανεβαίνει η αυτοαπασχόληση με τη δημιουργία πολλών start-ups. Για να το πετύχεις αυτό χρειάζεσαι γνώσεις και δεξιότητες».
«Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές πνευματικές αγκυλώσεις.
Μεταξύ αυτών και το παράδοξο στην υποχρεωτική εκπαίδευση να
παρέχεται η δυνατότητα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας
και στην τριτοβάθμια, η οποία είναι προαιρετική,
να μη δίνεται το δικαίωμα αυτό».
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Τι θα συμβούλευε σήμερα έναν νέο;
«Να κάνει μια καλή επιλογή σπουδών και να δώσει βάρος στις ξένες γλώσσες και την ψηφιακή ανάπτυξη. Φυσικά, να αξιοποιήσει ένα πολύ σημαντικό εργαλείο που λέγεται Erasmus, προκειμένου να αποκτήσει εξωστρέφεια, να γίνει πολίτης του κόσμου και να διευρύνει τους ορίζοντές τους».
Σε πρόσφατο ταξίδι του στην Κίνα ήρθε σε επαφή με πολλούς νέους και φοιτητές της πολυπληθούς χώρας οι οποίοι επιθυμούσαν να έρθουν να σπουδάσουν στο πανεπιστήμιο Πειραιώς. Μας γνωρίζουν ως τον άλλον μεγάλο πολιτισμό και από τις επενδύσεις της Cosco στο λιμάνι, το οποίο μάλιστα θεωρούν το «κεφάλι του θαλασσινού δράκου».
Υπάρχει κάποια παθογένεια που τον ενοχλεί;
«Η άποψη ότι για όλα φταίνε οι άλλοι. Επίσης, η διαφθορά. Από αρχαιοτάτων χρόνων είναι πολύ βαθιά ριζωμένη στην ελληνική κοινωνία. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι έχει εξελιχθεί σε κάτι "γονιδιακό" που δύσκολα μπορεί να λυθεί».
Όσον αφορά το θέμα της κατάργησης του ασύλου, ο κ. Κότιος πιστεύει ότι δεν μπορεί ένα τέτοιο ζήτημα να αντιμετωπίζεται με μανιχαϊστικές λογικές.
«Στο πανεπιστήμιο έχουμε διαμορφώσει μια κουλτούρα διαλόγου και συναίνεσης. Η αλήθεια βρίσκεται στη μέση. Δεν είμαστε ούτε υπέρ του μπάχαλου ούτε υπέρ της βίας. Αναμφίβολα, η βία γεννά βία. Επιθυμία δική μου είναι να βρίσκονται εκτός πανεπιστημίου και οι παραβατικές ομάδες αλλά και οι δυνάμεις ασφαλείας. Ας μας αφήσουν όλοι στην ησυχία μας. Οι φοιτητές δεν είναι ούτε αντίπαλοι ούτε εχθροί. Όλα αντιμετωπίζονται με λογική και διάλογο».
Λίγο προτού τον αποχαιρετήσω τον ρωτώ τι σημαίνει η λέξη «παιδεία» για εκείνον.
«Να αποκτάς αρχές και αξίες ηθικής. Γνώση και δεξιότητες σε ένα επιστημονικό πεδίο. Πρωτίστως, όμως, για μένα παιδεία είναι η καλλιέργεια της αρετής. Άρα, ολοκληρώνοντας θα έλεγα ότι παιδεία είναι ο αρμονικός συνδυασμός αρετής και γνώσης».
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO 785
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
25.1.2020 | 11:53
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
Πηγή: www.lifo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου