Η επιτυχία της ευρωπαϊκής αποτυχίας

Την περασμένη εβδομάδα αναρωτήθηκα τι είναι αυτό το οποίο θα ανακοινώσουν οι της Ευρώπης, που θα ήταν μια απάντηση στις υποβαθμίσεις της S&P. 

Τελικά ήρθε η Παρασκευή και εγώ δεν κατάλαβα τίποτα από όσα ειπώθηκαν.

Ο πρόεδρος της Κύπρου το είπε σωστά, λέγοντας ότι, κανονικά η Ευρώπη θα έπρεπε να κάνει επανάσταση ενάντια στους Merkel και Sarkozy (υποθέτω όπως έκαναν οι Βρετανοί), αλλά ο κάθε ένας από μας, τους χρειάζεται και του δύο για κάτι.  

Οι Άγγλοι όμως δεν τους χρειάζονται για τίποτα και έκαναν την επανάσταση τους... λέω εγώ.

Οι Άγγλοι δεν ανησυχούν για τις επιπτώσεις στο City μετά από το veto του πρωθυπουργού τους.  

Η Angela Knight, πρόεδρος της ένωσης...

τραπεζών Αγγλίας, είπε ότι η αγορά χρησιμοποιεί το City σαν βάση για τις παγκόσμιες δραστηριότητες της, όχι σαν βάση για την Ευρώπη. Ως εκ τούτου κανείς δεν βλέπει αρνητικές συνέπειες από το veto της Αγγλίας.

Η επανάσταση της Αγγλίας, άσχετα από το αν είναι σωστή ή όχι, είναι ένα θετικό γεγονός. Το θετικό έχει να κάνει με το γεγονός ότι κάποιος εναντιώθηκε επιτέλους σε πολιτικές που δεν έχουν νόημα.

Όπως για παράδειγμα το σχέδιο των Ευρωπαίων να διοχετεύσουν 200 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ, με σκοπό να έρθουν στην Ευρώπη από την πίσω πόρτα. Για πρακτικούς λόγους αυτό το σχέδιο έχει τελειώσει. Οι Αμερικανοί (δια στόματος Obama) είπαν ότι δεν δέχονται ένα τέτοιο σχέδιο, διότι η Ευρώπη είναι αρκετά πλούσια και μπορεί να χειριστεί το πρόβλημα μόνη της. 

Υπάρχουν άλλα κράτη που έχουν περισσότερη ανάγκη τις υπηρεσίες του ΔΝΤ που είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση από την Ευρώπη.

“Η Bundestag (η Γερμανική βουλή) θα εξετάσει προσεκτικά τις πιθανότητες συνταγματικού προβλήματος, που θα μπορούσε να προκύψει από την άμεση παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή ενός Ευρωπαίου Επίτροπου, στους εθνικούς προϋπολογισμούς και συνεπώς, στις δημοσιονομικές εξουσίες του κοινοβουλίου. Η Ομοσπονδιακή Βουλή θα λάβει μεγάλη προσοχή για να διασφαλιστεί ότι η εν λόγω συνταγματικοί κίνδυνοι αποφευκτούν .”

Αυτά είναι τα λόγια του Norbert Lammert, προέδρου του Γερμανικού κοινοβουλίου. Υποθέτω δεν έχει πρόβλημα να κάνει η Γερμανία παρέμβαση σε άλλες χώρες, αλλά έχει πρόβλημα να γίνει παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην ίδια την Γερμανία. Υπόθεση κάνω ότι αν μπορούν Ευρωπαίοι Eπίτροποι να κάνουν παρεμβάσεις σε άλλες χώρες, γιατί και όχι στην ίδια τη Γερμανία, αν στο μέλλον χρειαστεί και η Γερμανία δημοσιονομική πειθαρχία όπως η Ελλάδα.

Άρα αν υποθέσουμε ότι υπάρχει κάποιο συνταγματικό κόλλημα (της Γερμανίας δηλαδή), μάλλον θα ανατραπεί αυτό που θέλει να κάνει η Merkel. Άρα άλλο ένα καλό που μας προέκυψε, είναι ότι τίθεται θέμα δημοκρατικής ανατροπής. Πόσο νόμιμη δηλαδή είναι η δυνατότητα ενός θεσμοθετημένου οργάνου της Ευρώπης να κάνει παρεμβάσεις που να ανατρέπει αποφάσεις εθνικών κοινοβουλίων. Ο καλός Γερμανικούς πρόεδρος έχει δίκαιο, η έχουμε δημοκρατία η δεν έχουμε.

Η Κίνα έχει διαμηνύσει ότι προτίθεται να συμμετάσχει έτσι ώστε να βοηθήσει την eυρωπαϊκή κατάσταση, αλλά όχι μέσω αγορών δημοσίου χρέους. Το κατά κεφαλήν εισόδημα της Ευρώπης είναι πολλαπλό από αυτό της Κίνας. Το να βοηθήσει η Κίνα την Ευρώπη αγοράζοντας δημόσιο χρέος είναι πολιτικά απαράδεκτο, έχουν διαμηνύσει Κινέζοι πολιτικοί.

Θα μπορούσαν όμως οι Κινέζοι να αγοράσουν ευρωπαϊκές μετοχές, ή να συμμετάσχουν σε αναπτυξιακά έργα (λιμάνια ας πούμε). Σε κάθε περίπτωση όμως, η όποια συμμετοχή της Κίνας θα πρέπει να συνοδεύεται και από μια ικανοποιητική απόδοση κεφαλαίου. Και από ό,τι δείχνουν τα πράγματα, οι αγορές ιταλικού και ισπανικού χρέους δεν φαίνονται και τόσο καλή επένδυση όταν κάποιος αναλύσει το ρίσκο σε σχέση με το όφελος.

Η μη εμπλοκή της Κίνας, του ΔΝΤ και των ΗΠΑ είναι θετικό γεγονός, διότι έτσι θα αναγκαστεί η Ευρώπη να πάρει αποφάσεις που έχει μέχρι σήμερα αμελήσει.

Χτες ο DAX έπεσε 3,3% και το EURUSD 1,4% περίπου. Για όποιον νομίζει ότι η αγορά βλέπει κάτι το θετικό σε αυτά που υποτίθεται ότι αποφασίστηκαν την Παρασκευή (εγώ ακόμα δεν κατάλαβα τι αποφασίστηκε), μάλλον δεν βλέπει καλά το ταμπλό.

Επίσης, αν νομίζουν οι της Ευρώπης ότι λέγοντας απλά ότι δεν θα γίνουν κουρέματα, είναι ικανό να φτιάξει την κατάσταση, τότε πληρώνουν τζάμπα όλους αυτούς που τους συμβουλεύουν.

Εγώ από την πλευρά μου θα επαναλάβω κάτι που έχω πει πολλές φορές από αυτό το βήμα ένα χρόνο τώρα. Τούτο είναι το ότι όλα αυτά που παρουσιάζουν σαν λύση οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν είναι λύση και δεν θα κάνει απόλυτος τίποτα για να διορθώσει το πρόβλημα στην Ευρώπη.

Το πρόβλημα να επαναλάβω, πέραν από το πρόβλημα ορισμένων κρατών να είναι μη βιώσιμα (όπως η Ελλάδα), είναι το ότι ο τραπεζικός κλάδος στην Ευρώπη έχει ανάγκη να μείωση τη μόχλευση του, χωρίς να γκρεμίσει το σύστημα όλο.

Αυτό μεταξύ άλλων σημαίνει ότι θα πρέπει οι τράπεζες να ξεδιπλώσουν το carry trade που κάνουν με την ΕΚΤ και θα πρέπει να αντικαταστήσουν τη βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση που χρησιμοποιούν (για να να χρηματοδοτήσουν αυτό το carry trade) με μακροχρόνια, ή μια πιο μόνιμη χρηματοδότηση. Ένας άλλος τρόπος να το πούμε πιο απλά, είναι ότι θα πρέπει να αυξήσουν δραματικά τα ίδια τους κεφάλαια.

Όπως λένε οι Αγγλοσάξονες, πολλές φορές no news is good news (καθόλου νέα είναι καλά νέα). Λαμβάνοντας υπόψη του πόσα νέα είχαμε από την Ευρώπη τον τελευταίο καιρό, που κατέληξαν να γίνουν άσχημα νέα (ενώ μας τα πλάσαραν για καλά), είναι ανακούφιση το ότι δεν υπήρχε τίποτα σημαντικό στη σύνοδο της Παρασκευής προς ανακοίνωση.

Διότι αν την Παρασκευή υπήρχε κάποιο “καλό νέο”, χτες όχι μόνο δεν θα είχαν γκρεμιστεί οι αγορές, αλλά ο κόσμος όλος.

Γιώργος Καισάριος