Η ηθική εξόντωση της Ελένης Παπαδάκη

Η ταφή της Ε. Παπαδάκη, 28 Ιανουαρίου 1945

Στις 21 Δεκεμβρίου 1944 συνελήφθη από την Πολιτοφυλακή του ΚΚΕ η μεγάλη ηθοποιός Ελένη Παπαδάκη. 

Δολοφονήθηκε την ίδια μέρα. 

Τα περιστατικά αυτού του φρικτού εγκλήματος έχουν καταγραφεί και αναλυθεί λεπτομερώς. Οι ευθύνες αποδόθηκαν με την εκτέλεση των φυσικών αυτουργών. 

Τι έγινε όμως με τους ηθικούς αυτουργούς;

Στις 23 Οκτωβρίου 1944 η γενική συνέλευση του σωματείου των ηθοποιών –που ελεγχόταν από το ΚΚΕ—αποφάσισε την διαγραφή της μεγάλης αυτής ηθοποιού, γιατί όπως διέδιδαν είχε σχέσεις με τον πρωθυπουργό Ι.Ράλλη. Ο φθόνος και το μίσος που έτρεφαν οι άσημοι και ατάλαντοι τότε ηθοποιοί του ΚΚΕ –άνδρες και γυναίκες-- προς την Ε.Παπαδάκη, τους είχε τυφλώσει τόσο που τους εμπόδιζε να δουν και να  αναγνωρίσουν την συμβολή της στην απελευθέρωση πολλών  αντιστασιακών κρατουμένων από τις φυλακές.

Εκείνο που προείχε ήταν η ηθική εξόντωση της. Αυτή είναι μια πάγια πρακτική των κομμουνιστικών κομμάτων από το 1917. Της φυσικής εξόντωσης, προηγείται η ηθική, που την αποενοχοποιεί. «Καλά να πάθουν» είναι το μόνιμο κλισέ όλων αυτών που είναι πρόθυμοι να δεχτούν τα ψεύδη των δολοφόνων και να αποδώσουν σε αυτούς το κίνητρο της απονομής δικαιοσύνης.

Εκατομμύρια άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και στελέχη και μέλη του κόμματος, διασύρθηκαν πρώτα και μετά εξοντώθηκαν. Η ατίμωση των αντιπάλων ήταν το φύλλο συκής της στυγνής βίας. Της βίας ως πολιτικής επιλογής. Η τρομοκρατία εναντίον των αντιφρονούντων, για να είναι ηθικά αποδεκτή έπρεπε να περιβληθεί τον μανδύα της υπηρέτησης υψηλών και πανανθρώπινων ιδανικών, που τα θύματα αντιστρατεύονται.

Ετσι και με την Ε.Παπαδάκη. Οι μετριότητες της σκηνής του θεάτρου ήθελαν να κόψουν το κεφάλι που προεξείχε. Επιζητούσαν εκδικητικά την ισοπέδωση. Και τον Οκτώβριο του 1944 αυτό μπορούσε να γίνει μόνον στο ηθικό επίπεδο. 

Οταν ξέσπασε τον Δεκέμβριο η κομμουνιστική ανταρσία και το ΚΚΕ επέλεξε την προσφιλή μέθοδο της φυσικής εξόντωσης των αντιπάλων του, η στιγματισμένη Ε.Παπαδάκη ακολούθησε την μοίρα της. Το πτώμα της βρέθηκε σε ομαδικό τάφο στις 26 Ιανουαρίου 1945 και η πάνδημη κηδεία της έγινε στις 28 του ίδιου μήνα.

Οι ηθοποιοί που βαρύνονταν με την ηθική αυτουργία της δολοφονίας, άσημες τότε, όταν με την πάροδο του χρόνου έγιναν διάσημες, προσπάθησαν με κάθε τρόπο να αποβάλουν την ρετσινιά που τις βάρυνε. Μάλιστα μια από αυτές σε πρόσφατη συνέντευξη της επανέφερε την ανόητη θεωρία πως την Ε.Παπαδάκη δολοφόνησε η Ιντέλλιντζες Σέρβις για να συκοφαντήσει το ΕΑΜ, αγνοώντας την δημόσια αυτοκριτική του Ν. Ζαχαριάδη στην 12^η Ολομέλεια του ΚΚΕ ( Ιούνιος 1945) που ανέλαβε την ευθύνη για την αποτρόπαια αυτή πράξη.

Αν θελήσουμε να κάνουμε ένα άλμα στον χρόνο, θα διαπιστώσουμε πως οι ιδεολογικοί απόγονοι των ηθικών αυτουργών, κληρονόμησαν τις ίδιες μεθόδους στιγματίζοντας ηθικά και προπηλακίζοντας με φυσική βία όλους αυτούς με τους οποίους διαφωνούν πολιτικά.

«Γερμανοτσολιάδες», «Τσολάκογλου», «δωσίλογοι» είναι ηθικές κατηγορίες που προσπαθούν να δικαιολογήσουν την βία που εκτρέφουν. 

Ευτυχώς, οι συνθήκες είναι εντελώς διαφορετικές από αυτές του Δεκεμβρίου του 1944.

Η μνήμη της Ε.Παπαδάκη ας μας θυμίζει πού μπορεί να οδηγήσει ο ιδεολογικός φανατισμός, το ταξικό μίσος και ο ανθρώπινος φθόνος. 

Του Σάκη Μουμτζή

liberal.gr