Όπως η General Motors έτσι και η Ελλάδα;

Για όσους δεν έχουν παρακολουθήσει τις εξελίξεις, η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία General Motors στο τελευταίο τρίμηνο είχε κέρδη - ρεκόρ.

Πιο συγκεκριμένα, για το τρίτο τρίμηνο του 2010, τα αποτελέσματα είχαν ως εξής:

* Πωλήσεις $ 34,1 δισ.
* Κέρδη $ 2 δισ.
* Κέρδη ανά μετοχή $ 1,20 * Θετικές ταμειακές ροές $ 1,4 δισ. 

Η εταιρεία σε γενικές γραμμές πάει καλά, παρόλο που η κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία δεν είναι τόσο ευνοϊκή. Όχι μόνο αυτό, αλλά μετά από πολλά χρόνια κερδίζει και μερίδιο αγοράς εντός των ΗΠΑ. Επίσης στην Αμερική παράγει κέρδη ενώ στην Ευρώπη ακόμα έχει οριακές χασούρες.
Το ερώτημα είναι, για ποιο λόγο η GM ξαφνικά έχει κέρδη; Δεν ήταν αυτή που πτώχευσε πριν λίγο καιρό;

Η εταιρεία πτώχευσε μεν, αλλά εξακολουθεί και υπάρχει σαν διαφορετική οντότητα διότι αναδιαρθρώθηκε.

Πιο συγκεκριμένα, απαλλάχτηκε ο ισολογισμός της από τα βάρη του παρελθόντος που δεν άφηναν περιθώριο ελιγμού και δεν έδιναν τη δυνατότητα στην εταιρεία να μπορεί να παράγει κέρδος.
Όταν μια εταιρεία έχει υπερβολικό χρέος, τότε ακόμα και να πουλάει προϊόντα και υπηρεσίες με μεγάλο μεικτό περιθώριο κέρδους, είναι αδύνατον να μπορεί να παράγει μετά φόρων κέρδη λόγω του κόστους των τόκων και άλλων χρηματοπιστωτικών εξόδων. Τέτοια ήταν η περίπτωση της General Motors, της οποίας η κατάσταση είχε φτάσει στο απροχώρητο.
Η αμερικανική κυβέρνηση αναλύοντας τα νούμερα, είδε ότι δεν υπήρχε κανένα νόημα να χρηματοδοτήσει την εταιρεία. Έπρεπε η εταιρεία να απαλλαχτεί από τις υπερβολικές της υποχρεώσεις.

Ο υποχρεώσεις αυτές ήταν προς τις τράπεζες, τα συνδικαλιστικά συνταξιοδοτικά ταμεία και προς τους ομολογιούχους. Καθώς κανένας από τους πιστωτές δεν ήθελε να υποχωρήσει, η υπόθεση της εταιρείας οδηγήθηκε στο πτωχευτικό δικαστήριο.
Εκεί λοιπόν ο δικαστής έκανε αυτό που έπρεπε να κάνει προκειμένου να διασφαλιστεί η οντότητα της εταιρείας για το συμφέρον των εργαζομένων αλλά και των πιστωτών.
Και επειδή τα νούμερα δεν έβγαιναν για όλους (διότι αν έβγαιναν δεν θα έφτανε σε αυτό το σημείο), όλοι έχασαν. Αποφασίστηκαν λοιπόν τα εξής: 

* Οι senior bonds holders ($27 δισ.) αναγκάστηκαν να πάρουν το 10% της καινούργιας εταιρείας που σήμερα έχει αξία περίπου 50 δισ. (κούρεμα 80% περίπου).
* Το αμερικανικό υπουργείο οικονομιών που έβαλε χρήματα στο καινούργιο σχήμα απέκτησε το 60,8%.
* Η Καναδική κυβέρνηση με το Ontario 11,7%.
* Τα συνδικάτα, σε ανταλλαγή των υποχρεώσεων της εταιρείας, 17,5%.
* Με την αναδιάρθρωση, η καινούργια εταιρεία είχε μόνο $17 δισ. σε δάνεια, έναντι $97 πριν την αναδιάρθρωση.
* Οι κοινές μετοχές διαγράφτηκαν (οι μέτοχοι υπέστησαν χασούρα 100%).
Επιπλέον, η εταιρεία μείωσε τον συνολικό αριθμό των εργαζομένων και έκλεισε αρκετές γραμμές παραγωγής.

Ορισμένοι στην Ελλάδα νομίζουν ότι η General Motors πάει καλά διότι πλέον είναι υπό κρατικό έλεγχο. Είναι μεν υπό κρατικό έλεγχο, αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος που πάει καλά. Έχει βελτιωθεί η επίδοση της διότι απλά δεν έχει τα βάρη που είχε προ της αναδιάρθρωσης.
Από αυτή την υπόθεση άπαντες βγήκαν χαμένοι και ειδικά οι μέτοχοι. Οι δε πιστωτές επίσης έχασαν το 80% των χρημάτων τους, αλλά μόνο και μόνο διότι ήταν senior. Εννοείται ότι οι subordinated lenders έχασαν τα πάντα.
Περίπου η ίδια συνταγή είχε γίνει με την Marconi το 2003 -και περίπου το ίδιο διαδραματίζεται αυτή την εποχή με ορισμένες εταιρείας στο Χ.Α. όπως Καρδασιλάρης και Μαΐλλης. Τούτο είναι, η μετατροπή μέρους του χρέους σε μετοχές με σκοπό να μειωθεί ο συνολικός δανεισμός για να μπορεί να εξυπηρετηθεί το υπόλοιπο.
Όταν λοιπόν μια εταιρεία δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τα χρέη της, δεν έχει κανένα νόημα να της δώσεις περαιτέρω πιστώσεις. Αν δεν μπορεί να εξυπηρετήσει  Χ πιστώσεις, δεν θα μπορεί να εξυπηρετήσει 2Χ πιστώσεις.
Περίπου το ίδιο γίνεται σε επίπεδο κρατών. Αν δεν μπορείς να εξυπηρετήσεις τις υποχρεώσεις σου, οι υποχωρήσεις σου αναδιαρθρώνονται για να μπορεί να εξυπηρετηθεί ένα μικρότερο ποσό. Και όπως και στην περίπτωση της General Motors, έτσι και σε επίπεδο κρατικού χρέους οι δανειστές θα βγουν χαμένοι. Δεν υπάρχει μαγική συνταγή για να πληρωθούν όλοι διότι απλά τα νούμερα δεν βγαίνουν. Οι ομολογιούχοι βέβαια τα γνωρίζουν αυτά και έχουν κάνει mark down τα μακροπρόθεσμα ελληνικά ομόλογα.

Σε αντίθεση όμως με την General Motors (και Καρδασιλάρη, Μαΐλλη κτλ), οι ομολογιούχοι δεν μπορούν να κάνουν ένα debt to equity swap με κρατική οντότητα για να ανακτήσουν ένα επιπλέον μέρος των χρημάτων τους. Οι ομολογιούχοι είναι αναγκασμένοι να δεχτούν μια ανταλλαγή παλαιοτέρων ομολόγων με καινούργια μικρότερης ονομαστικής αξίας. Επίσης γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν μπορούν να τα βάλουν με καμία κρατική οντότητα σε κανένα δικαστήριο σε καμία δικαιοδοσία.

Η κατάληξη των σκέψεων σήμερα είναι ότι, όταν τα νούμερα δεν βγαίνουν, τόσο σε επίπεδο εταιρειών όσο και κρατών απαιτείται αναδιάρθρωση. 

 Όπως την έκανε η General Motors έτσι την κάνει σήμερα και η Ελλάδα (μικρότερο κράτος, πιο αποτελεσματική οικονομία, απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων κτλ). 

Επίσης, όπως και στην περίπτωση της General Motors, έτσι και στην περίπτωση της Ελλάδος, οι ομολογιούχοι θα υποστούν ζημιά.  

Όχι όμως διότι έτσι πρέπει ή τους τα έχουμε πληρώσει ή διότι μας χρωστάνε ή διότι είμαστε μάγκες, αλλά διότι η πραγματικότητα των αριθμών συνηγορεί ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
Του Γιώργου Καισάριου
giorgos.kaisarios@capital.gr

Πηγή:www.capital.gr