9+1 μέτρα για να μπει τάξη στο χάος με τις παραλίες

Τάξη στο άναρχο καθεστώς των παραλιών επιχειρεί να βάλει η κυβέρνηση, αφαιρώντας τις αρμοδιότητες από τους Δήμους και καθιερώνοντας ηλεκτρονικές δημοπρασίες για τις θέσεις και τις ομπρέλες, επιβάλλοντας ελάχιστο πλαφόν για την κατάληψη του χώρου και σφράγιση μέσα σε 24 ώρες για τις αυθαιρεσίες.

Το νομοσχέδιο που ανακοίνωσε σήμερα ο υπ. Εθνικής Οικονομίας, Κ. Χατζηδάκης, επιχειρεί να επιβάλει ένα νέο τοπίο, με κυρίαρχο μέτρο την αφαίρεση αρμοδιοτήτων από τους Δήμους για να σπάσει ένα χρόνιο απόστημα συναλλαγής μεταξύ των «γνωστών» και τη σφράγιση, μαζί με υψηλά πρόστιμα όταν διαπιστώνονται παραβάσεις.

«Θέλω να μπείτε στα παπούτσια μου. Αν φτάσουμε τον Απρίλιο και συνεχίζεται αυτή η κατάσταση με τους Δήμους, εγώ τι θα πω; Ότι έχουμε ένα σύστημα αποκέντρωσης που εγγυώμαι ότι θα λειτουργήσει;... Αποφασίζουμε να προχωρήσουμε μπροστά και ξέρουμε ότι θα κριθούμε από τα αποτελέσματα», ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης, απαντώντας στο επιχείρημα ότι η κυβέρνηση αφαιρεί τη συγκεκριμένη αρμοδιότητα από την αποκεντρωμένη διοίκηση. Και δεσμεύτηκε ότι φέτος η κυβέρνηση θα είναι ακόμη πιο αποφασιστική, ακόμη πιο αποτελεσματική από πέρυσι το καλοκαίρι.

Το νομοσχέδιο τίθεται σε δημόσια διαβούλευση με στόχο να ψηφιστεί τον επόμενο μήνα προκειμένου οι νέες ρυθμίσεις που αφορούν στις διαδικασίες εκμίσθωσης του αιγιαλού και της παραλίας να εφαρμοστούν από την προσεχή θερινή τουριστική περίοδο.

1. Καθιερώνεται ένα πλαφόν τα παραχωρούμενης έκτασης, με μέγιστο τα 500 τετραγωνικά μέτρα και όχι πάνω από το 50% του αιγιαλού. Τα ομπρελοκαθίσματα θα επιτρέπονται μόνο στο 60% της έκτασης των 500 τμ. Το υπόλοιπο 40%, οφείλει ο παραχωρησιούχος να το έχει ελεύθερο. Έτσι, αν μια παραλία έχει εμβαδόν π.χ. 20 στρέμματα, τα 10 στρέμματα τουλάχιστον θα πρέπει να είναι ελεύθερα. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οι ομπρέλες και ξαπλώστρες σε κάθε παραχώρηση δεν μπορούν να καταλαμβάνουν πάνω από 300 τ.μ. (το 60 % της έκτασης) ή 150 τ.μ. σε περιοχές Natura. 

2. Απόσταση ανάμεσα στις όμορες παραχώρησης. Δεν θα μπορούν οι παραχωρήσεις να είναι συνεχόμενες σε μια παραλία, χωρίς να αφήνουν στο μεταξύ τους ελεύθερο χώρο. Και γι' αυτό η απόσταση που πρέπει να τηρούν μεταξύ τους, βάσει του νόμου, τώρα μεγαλώνει. Και από τα 2 μέτρα αυξάνεται στα 6 μέτρα (3 εκατέρωθεν των παραχωρήσεων).

3. Δημοπρασίες για θέσεις και ξαπλώστρες, πλέον μόνο ηλεκτρονικές. Αφαιρείται η αρμοδιότητα των δημοπρασιών από τους Δήμους, μεταβιβάζεται στην κεντρική κυβέρνηση και πλέον θα γίνεται μόνο ηλεκτρονικά. Επιδίωξη της κυβέρνησης να σταματήσει η ψιθυρολογία για εξυπηρέτηση των τοπικών συμφερόντων και των «γνωστών». Οι διαγωνισμοί θα γίνονται με βάση ένα μαθηματικό τύπο, με συντελεστή βαρύτητας ανά περιοχή και τις εκτιμώμενες αξίες. Στο ηλεκτρονικό σύστημα θα εισάγονται συγκεκριμένα, το τμήμα του αιγιαλού που θα παραχωρηθεί, προσδιορισμένο ως πολύγωνο, η έναρξη και η λήξη της παραχώρησης εντός του έτους, η διάρκεια της παραχώρησης και ο χρόνος διενέργειας της ηλεκτρονικής δημοπρασίας, καθώς και οι όροι της σύμβασης παραχώρησης. Κάθε σύμβαση θα έχει διάρκεια 3 έτη. Κάθε διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρώνεται μέχρι τις 31 Μαρτίου κάθε έτους ώστε να υπάρχει χρόνος προετοιμασίας ενόψει της τουριστικής περιόδου. Για φέτος η διαδικασία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 15 Μαΐου.

4. Ρυθμίζεται το καθεστώς για τις όμορες επιχειρήσεις (είναι οι περιπτώσεις όπου πίσω από τον αιγιαλό ή την παραλία, βρίσκεται ο  χώρος όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση και, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να παρεμβάλλεται μεταξύ τους οδός, πλατεία ή άλλος κοινόχρηστος χώρος ή ακίνητο που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου ή στην ΕΤΑΔ). Οι παραχωρήσεις σε όμορες επιχειρήσεις γίνονται με την τιμή εκκίνησης που θεσπίζει το σχέδιο νόμου για τις δημοπρασίες, προσαυξημένη κατά 20 % με μέγιστη διάρκεια επίσης τα τρία χρόνια. Ομοίως για συμβάσεις παραχώρησης αυτής της κατηγορίας που συνάπτονται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025, ορίζεται ως κατώτατο το μέγιστο μίσθωμα για την ίδια περιοχή που συμφωνήθηκε σε συμβάσεις μετά την 1η Ιανουαρίου 2017. Στην διαδικασία αυτή (των όμορων επιχειρήσεων) εντάσσονται ξενοδοχειακά καταλύματα, κάμπινγκ, κέντρα αναψυχής, ναυταθλητικά σωματεία, επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής και επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ομπρελών και ξαπλωστρών, εφόσον φυσικά υποβάλουν σχετικό αίτημα. Σε περιπτώσεις που υπάρχουν συνεχόμενες όμορες επιχειρήσεις, προβλέπεται υποχρεωτικά ελεύθερη ζώνη πλάτους 6 μέτρων για την πρόσβαση του κοινού (3 μέτρα σε κάθε πλευρά).

5. Έλεγχοι με μεικτά κλιμάκια (Κτηματικές, ΑΑΔΕ, Αστυνομία, κα), και από σύγχρονες τεχνολογίες, όπως drones.

6. Πρόστιμα: Αν δεν υπάρχει καθόλου σύμβαση παραχώρησης θα εκδίδεται διαταγή σφράγισης της επιχείρησης εντός 24 ωρών. Επίσης, θα επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 4πλάσιο τίμημα της τιμής εκκίνησης της ηλεκτρονικής δημοπρασίας που έγινε για τη συγκεκριμένη περιοχή. Αν διαπιστώνεται κατάληψη της παραλίας καθ’ υπέρβαση της παραχώρησης θα εκδίδεται πράξη απομάκρυνσης των παράνομων στοιχείων εντός 48 ωρών. Σε περίπτωση υποτροπής όταν υπάρχει σύμβαση εκτός από το πρόστιμο, αν η παράβαση είναι εκτεταμένη θα επιβάλλεται οριστική σφράγιση. 

Οι σοβαρές παραβάσεις περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:

α) κατασκευή έργων ή διαμόρφωση του αιγιαλού και της παραλίας,

β) χρήση του αιγιαλού και παραλίας για σκοπό διαφορετικό από τον συμφωνηθέντα ή κατά τρόπο που προκαλεί αλλοίωση της φυσικής του μορφολογίας,

γ) κατάληψη και χρήση έκτασης εκτός του παραχωρηθέντος τμήματος,

δ) μερική ή ολική μεταβίβαση της χρήσης σε τρίτο πρόσωπο, όταν αυτή δεν προβλέπεται στον νόμο ή στη σύμβαση παραχώρησης,

ε) παρεμπόδιση της ελεύθερης, απρόσκοπτης και ασφαλούς διέλευσης του κοινού στον αιγιαλό και την παραλία,

στ) μη διατήρηση σε καθημερινή βάση καθαρού του αιγιαλού ή της παραλίας με την τοποθέτηση κάδων απορριμμάτων και ανακύκλωσης,

ζ) μη ανάρτηση σε εμφανές σημείο στον αιγιαλό ή την παραλία προσδιοριστικών στοιχείων της παραχώρησης, όπως των συντεταγμένων, του αριθμού απόφασης παραχώρησης και των δικαιωμάτων του κοινού, και

η) μη τοποθέτηση εγκαταστάσεων ντους, αποδυτηρίων, αποχωρητηρίων, προσβάσιμων για το κοινό.

7.  Υποχρεώσεις των παραχωρησιούχων. Έχουν την υποχρέωση να καθαρίζουν τις παραλίες, να επιτρέπουν την πρόσβαση πολιτών με ειδικές ανάγκες στις θάλασσες και να υπάρχει αναρτημένο ένα QR Code, βάση του οποίου ο λουόμενος να ελέγχει αν τηρούναι οι όροι της σύμβασης, ώστε μετά να μπορεί να κάνει καταγγελίες μέσω ειδικής εφαρμογής που θα μπορεί να κατεβάζει στο κινητό του. Επίσης, καθιερώνεται η υποχρέωση να έχουν ναυαγοσώστες.

8. Ο πολίτης σε ρόλο ελεγκτή. Σκανάροντας το QR-code κάθε πολίτης θα μπορεί να δει το διάγραμμα του παραχωρούμενου αιγιαλού και να υποβάλει άμεσα καταγγελία αν διαπιστώσει υπέρβαση  της παραχώρησης.

9. Καθιερώνονται οι «Απάτητες Παραλίες». Οι παραλίες υψηλής προστασίας που βρίσκονται σε περιοχές Natura και για τις οποίες θα απαγορεύεται η παραχώρηση και κατ’ επέκταση η τοποθέτηση ομπρελών, ξαπλωστρών κλπ.. Οι απάτητες παραλίες θα καθοριστούν με κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής (π.χ. η ύπαρξη προστατευόμενων οικοτόπων, σπάνιων ειδών χλωρίδας / πανίδας, ο χαρακτηρισμός τους ως καίριων περιοχών βιοποικιλότητας. Ορίζεται ότι ο παλαιός αιγιαλός που συνορεύει με απάτητες παραλίες είναι κοινόχρηστος ενώ τα υπόλοιπα τμήματα του παλαιού αιγιαλού επανέρχονται στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και άρα θα μπορούν να αξιοποιούνται από την ΕΤΑΔ.

10. Μητρώο Συμβάσεων. Δημιουργείται Μητρώο Συμβάσεων Παραχώρησης Απλής Χρήσης Αιγιαλού και Παραλίας στο οποίο καταγράφονται τα δεδομένα όλων των συμβάσεων μαζί με φωτογραφίες και γεωχωρικά δεδομένα.

Γιώργος Φιντικάκης