Σαν σήμερα, πριν 100 χρόνια, στις 27 Αυγούστου του 1922, το μαρτύριο και ο θάνατος του Μητροπολίτη Δράμας & Σμύρνης Χρυσοστόμου.

Παρά τις προτάσεις που του έγιναν από τις Μεγάλες Δυνάμεις να αποχωρήσει ασφαλής από τη Σμύρνη, καθώς το μέτωπο κατέρρεε, ο Χρυσόστομος αρνήθηκε να εγκαταλείψει το ποίμνιό του. 

Στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίας Φωτεινής, τέλεσε την τελευταία του Θ.Λειτουργία, ενθαρρύνοντας... 

...τους φοβισμένους πιστούς που είχαν κατακλύσει της εκκλησία: «Αδελφοί μου, η ώρα είναι δεινή, αλλά και ο Θεός είναι μεγάλος. Έχετε πίστιν εις Αυτόν. Δοκιμαζόμεθα, αλλά ας μην ολιγοπιστώμεν…» τους είπε. 

 Το απόγευμα της 27ης Αυγούστου, συλλαμβάνεται και οδηγείται στο διοικητήριο. Εκεί ο διοικητής Σμύρνης Νουρεντίν Πασάς τον κατηγόρησε για τη φιλελληνική του στάση, τον εξύβρισε και τον παρέδωσε στον εξαγριωμένο τουρκικό όχλο που είχε κατακλύσει την πλατεία του Διοικητηρίου. 



 Ακολουθεί το μαρτύριο του Ιεράρχη

Σύμφωνα με περιγραφές αυτοπτών μαρτύρων, τον Χρυσόστομο τον οδήγησαν σε ένα κουρείο, στις παρυφές των ευρωπαϊκών συνοικιών. Του φόρεσαν άσπρη μπλούζα κι έπειτα του ξερίζωσαν τα γένια, του κόψαν τη μύτη και τα αυτιά. 

 Στη συνέχεια, τον έσυραν στις τουρκικές συνοικίες, όπου τον διαμέλισαν και τον κατακρεούργησαν. Ουδείς έμαθε ποτέ τι απέγιναν τα λείψανα του ιερομάρτυρα της Σμύρνης. Άλλοι λένε πως ρίχθηκαν στη θάλασσα, άλλοι πως κάποιοι κάτι έθαψαν από αυτά… 





 Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο ως Ιερομάρτυρα, το 1992. Η μνήμη του εορτάζεται την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.