Του Ηλία Σιακαντάρη
Οι αμφιβολίες για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, η επιβράδυνση του ιδιωτικού τομέα της Ευρωζώνης (PMI), ακόμη και οι διακρατικές εντάσεις με τις ΗΠΑ λόγω διαρροών Σνόουντεν, αποδείχθηκαν χαμηλό εμπόδιο για τον καλπασμό των αγορών: Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια απλώς διέκοψαν για λίγο το μακρύτερο ανοδικό σερί από το 2009. Το γεγονός ότι έχουν ανακτήσει «μόνο» τα 2/3 της βουτιάς του 2008 (συγκρινόμενα με την πλήρη ανάρρωση της Wall Street) κάνει αρκετούς αναλυτές να μιλούν για «growth story» στις ευρωπαϊκές μετοχές.
Πόσο όμως συμφωνούν με τις ανακοινώσεις για την πραγματική οικονομία; Η τελευταία σοδειά...
μακροοικονομικών στοιχείων από την Ευρωζώνη δείχνει ότι η αισιοδοξία υποχωρεί σε χαμηλά τριμήνου. Αλλά και στην Αμερική ο δείκτης S&P σπάει ρεκόρ: Το να ανακαλύπτει νέα ύψη την ώρα που ο κεντρικός της τραπεζίτης προειδοποιεί ότι η αμερικανική οικονομία είναι πολύ αδύναμη για να αποσύρει τα δεκανίκια, προκαλεί εύλογη απορία.
***
Η άνοδος δεν περιορίζεται στα χρηματιστήρια. Στο κεντρικό Λονδίνο, οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν κατά 10% τον Οκτώβριο. Στη Γερμανία, η Bundesbank προειδοποιεί για «φούσκα»: Οι τιμές των διαμερισμάτων στις επτά μεγάλες πόλεις είναι υπερτιμημένες κατά 20%. Η Ισπανία ανακοινώνει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης (0,1%), έστω και αν η στρόφιγγα δανεισμού προς τον ιδιωτικό τομέα παραμένει κλειστή. Επιπλέον, ανακοινώνει σταθεροποίηση της ανεργίας. (Το γεγονός ότι ο αριθμός των ισπανικών νοικοκυριών μειώθηκε κατά 80 χιλιάδες σε ένα χρόνο, επηρεάζοντας το ποσοστό, βοηθά στην αισιοδοξία.) Το «καλωσήρθες ανάκαμψη» ακούγεται σε όλο και περισσότερες γλώσσες. Αρκεί να παραμείνει στο πάρτι το εύκολο χρήμα. Μιλάει όλες τις γλώσσες, και από ό,τι φαίνεται δεν θα φύγει.
***
Μετά το καλοκαίρι, το μοτίβο άλλαξε. Ακολουθώντας την ιστορική μεταβολή του Μπεν Μπερνάνκι στο θέμα της μείωσης ρευστότητας (QE), η μία μετά την άλλη οι κεντρικές τράπεζες παρατούν τα υπονοούμενα για μείωση του τυπώματος ή για αύξηση επιτοκίων. Κάποιες τα μειώνουν κιόλας. Πέντε χρόνια μετά την κατάρρευση της χρηματοπιστωτικής πίστης, ανοίγει ένας νέος κύκλος ενίσχυσης των αγορών με φθηνό χρήμα – καθώς το καύσιμο από τον προηγούμενο τελειώνει. Οι ενέσεις ρευστότητας θα συνεχιστούν και το 2014, δεν το αμφισβητεί σοβαρά κανείς πια. Αυτές θα ενισχύουν χρηματιστηριακούς δείκτες αλλά και άλλα επενδυτικά προϊόντα, από ομόλογα μέχρι διαμερίσματα-τρόπαια στο Κένσινκτον, στην Παρκ Αβενιου ή την Κού’νταμ. Σε αυτή τη νέα φάση νομισματικής στήριξης δεν υπάρχει επιστροφή – τουλάχιστον όχι χωρίς απερίγραπτη αναστάτωση, που δεν θέλει να αναλογιστεί άνθρωπος. Φανταστείτε κάποιον φορτωμένο με ογκώδεις σακούλες να ανεβαίνει μια κυλιόμενη σκάλα γεμάτη κόσμο. Αν αποφασίσει να κάνει μεταβολή για να επιστρέψει κάτω, θα δημιουργήσει απίστευτη σκηνή: Κατάλληλη για κωμωδία βωβού κινηματογράφου, αλλά απολύτως καταστρεπτική όταν η «σκάλα» είναι το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
***
Οι αγορές είναι εγκλωβισμένες στην άνοδο. Το χρέος, η έκθεση, ο κίνδυνος κάθε τύπου θα συσσωρεύονται. Οι στατιστική θα είναι σε όλο και μεγαλύτερη δυσαρμονία με την πραγματικότητα. Οι πολιτικές λύσεις θα γίνονται πιο δύσκολες όσο η κυλιόμενη σκάλα οδηγεί ψηλότερα. Σήμερα οι παγκόσμιοι δείκτες μετοχών είναι σε υψηλά του 2007. Η έκθεση των μεγάλων κεντρικών τραπεζών έχει ξεπεράσει τα $20 τρισ. Εκθεση, που θα γίνει τοξική αν τα επιτόκια αυξηθούν, έστω και λίγο. Αυτό θα συμβεί τη στιγμή που οι επενδυτές σταματήσουν να αγοράζουν ομόλογα με τον ρυθμό που τα αγοράζουν σήμερα. Αρα μοιάζει μονόδρομος το γέμισμα της τσέπης τους με περισσότερα δανεικά από τις κεντρικές τράπεζες. Κάτι που με τη σειρά του αυξάνει περαιτέρω το ρίσκο. Και όλα αυτά για μια «ίσα βάρκα-ίσα νερά» ανάπτυξη. Παραμένει ωστόσο «καλύτερη λύση» από αυτή της βίαιης αναδίπλωσης. Ειδικά όταν κανείς δεν έχει περιγράψει άλλη διέξοδο.
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου