Δευτέρα 17 Νοεμβρίου 2008

¨ ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΗ Η ΚΡΙΣΗ ; ¨

Η Κρίση είναι ιδεολογική και Πολιτική.

Του Στάθη Σαραφόπουλου,
Οικονομολόγου,
π. Βουλευτή Δράμας.

Η κρίση που μαστίζει την Παγκόσμια Οικονομία με αποκορύφωμα τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών αποτελεί αντικείμενο δεκάδων, συχνά αντικρουόμενων, αναλύσεων. Για τους νεοφιλελεύθερους το πρόβλημα είναι ο κρατισμός και η ανεπαρκής απελευθέρωση των αγορών. Για τους πολιτικούς και τους δημοσιογράφους φταίει η απληστία και η ανηθικότητα κάποιων χρηματιστών. Σπάνιες είναι οι προσεγγίσεις που βασίζονται σε μια ανάλυση των αντικειμενικών συνθηκών που οδήγησαν την παγκόσμια οικονομία στη κατάσταση που ζούμε σήμερα. Έστω και να η ευθύνη των κερδοσκόπων στην παρούσα φάση είναι βαρύνουσα, τα πραγματικά αίτια της κρίσης είναι πάρα πολύ βαθύτερα.

Για να δώσει κανείς μια επαρκή απάντηση στο ερώτημα, γιατί αυτή η κρίση;, είναι απαραίτητο να ανατρέξουμε στην Οικονομική Θεωρία και Ιστορία. Στα μέσα της δεκαετίας του ΄70, μετά από μακρά περίοδο συνεχούς ανάπτυξης των δυτικών οικονομιών, επήλθε μια επίσης σκληρή Οικονομική Κρίση. Στην προσπάθεια τους να εξηγήσουν αυτό το φαινόμενο μέσω μιας μακροοικονομικής προσέγγισης σημαντικοί Οικονομολόγοι κυρίως από την Γαλλία (Michel Aglietta, Robert Boyer, Ali\ain Lipietz) συγκρότησαν την θεωρία της ρύθμισης (regulation).
Η βασική αυτής της Θεωρίας είναι ότι σε κάθε ιστορική περίοδο αντιστοιχεί ένα καθεστώς συσσώρευσης πλούτου που επιτρέπει την αύξηση της παραγωγικότητας αλλά και ένα σύστημα ρύθμισης που εγκαθιστά τις απαραίτητες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες για την εύρυθμη λειτουργία του πρώτου (συσσώρευση πλούτου). Το σύστημα ρύθμισης αποτελείται από κωδικοποιημένες πρακτικές που συνδέουν τους παραγωγικούς φορείς μεταξύ τους και καταλήγουν σε ένα γενικότερο πλαίσιο συμβιβασμού μεταξύ κοινωνικών τάξεων σε ότι αφορά τον τρόπο διαμοιρασμού του παραγομένου πλούτου. Δηλαδή γίνεται μια δίκαιη κατανομή, του πλούτου, μεταξύ των συντελεστών του που είναι το Κεφάλαιο και η Εργασία.

Από τις αρχές τις δεκαετίας του ΄50 μέχρι τα μέσα τις δεκαετίας του ΄70 η μαζική εκβιομηχανοποίηση της παραγωγής επέτρεψε την συνεχή αύξηση της παραγωγικότητας και την ανάλογη συσσώρευση πλούτου. Το σύστημα ρύθμισης εκείνης της περιόδου, παράλληλα με τον πλουτισμό των κατόχων κεφαλαίου, επέτρεψε και την πραγματική αύξηση εισοδήματος για τους εργαζόμενους. Μέσω των συχνών αυξήσεων μισθών, αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων μεταξύ συνδικάτων και επιχειρηματιών, των συλλογικών συμβάσεων , του συστήματος συνταξιοδότησης και του κοινωνικού κράτους η αγοραστική δύναμη αυξήθηκε παράλληλα με την παραγωγικότητα. Έτσι οι εργαζόμενοι μπόρεσαν για πρώτη φορά να συμμετάσχουν στην μαζική κατανάλωση.
Σαν αποτέλεσμα επήλθε η συνεχής ενδυνάμωση της ζήτησης και ο υψηλός ρυθμός ανάπτυξης των δυτικών οικονομιών για περισσότερα από είκοσι συνεχόμενα χρονια.
Όμως στα μέσα της δεκαετίας του '70 η παραγωγικότητα της άρχισε να φθίνει. Το πετρελαϊκό Σοκ του ΄70 δεν άργησε να μετατραπεί σε γενικευμένη οικονομική κρίση η οποία σημάδεψε την επόμενη δεκαετία.

Κατεδάφιση του Κοινωνικού Κράτους.

Τα χρόνια που ακολούθησαν απετέλεσαν μια περίοδο κατεδάφισης του συστήματος ρύθμισης της χρυσής 30ετίας από τις κυβερνήσεις Reagan και Thatcher, ακολούθησαν:

- Μετωπική Σύγκρουση με τα Συνδικάτα που οδήγησε στην αποδυνάμωση τους.
- έκαναν Μαζικές Ιδιωτικοποιήσεις, με αποτέλεσμα την
- Απορρύθμιση των Αγορών και του Χρηματιστηρίου και την
- Ελαστικοποίηση της Αγοράς Εργασίας.

Όταν η παραγωγικότητα άρχισε πάλι ν΄ αυξάνεται στα μέσα της 10ετίας του ¨90 με την εισαγωγή νέων Τεχνολογιών στο παραγωγικό σύστημα οι προϋπάρχοντες μηχανισμοί διαμοιρασμού του πλούτου ήταν ήδη ετοιμοθάνατοι.
Το τελειωτικό κτύπημα ήρθε από τις κυβερνήσεις Clinton και Blaire σε ΗΠΑ και Μεγ. Βρετανία αντίστοιχα, αλλά και σε Ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες με την προτροπή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υιοθέτησαν το μοντέλο του άκρατου νεοφιλελευθερισμού.
Στις αρχές του 21ου αιώνα το νέο καθεστώς είχε πια σταθεροποιηθεί .
Η γενίκευση βασίστηκε στο ολιγοπώλιο των πολυεθνικών και στην χρηματιστηριακή κερδοσκοπία.
Ταυτόχρονα οι Καπιταλιστές νέας κοπής αποδείχθηκαν πολύ πιο άπληστοι από τους πατερναλιστές προκατόχους τους.
Η νεοφιλελεύθερη τάξη πραγμάτων δεν είχε προβλέψει το μοίρασμα του συσσωρευμένου πλούτου μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Έτσι η αξία της ΕΡΓΑΣΙΑΣ έπεσε σε τέλμα παρ' όλη την πρόοδο της παραγωγικότητας.

Η Όξυνση των Κοινωνικών Ανισοτήτων.

Όπως δείχνει έρευνα του πανεπιστημίου του Barkeley της ΗΠΑ οι μισθοί έμειναν σχεδόν στάσιμοι μεταξύ 2000 και 2007.
Ταυτόχρονα το κόστος Υγείας (+68%) και της Παιδείας (+46%) εκτοξεύτηκε στα ύψη. Το ποσοστό του συνόλου του πληθυσμού χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ανέβηκε από 13,9% στο 15,6%.

Μεταξύ 2000 και 2006 τα ¾ του ρυθμού ανάπτυξης της αμερικάνικης Οικονομίας κατέληξαν στις τσέπες του πλουσιοτέρου 1% του πληθυσμού.
Αυτό το κομμάτι των Αμερικανών είδε το εισόδημα του να αυξάνεται με ρυθμό 11% ενώ ο μέσος όρος αύξησης ήταν 0,9% την ίδια περίοδο.
Ενώ το 1970 το 1% των πλουσιοτέρων αμερικανών κέρδιζε το 5% του συνόλου των μισθών, το 2007 το ποσοστό αυτό έφθασε το 12%.
Μια ανάλογη εικόνα είχαμε και στην Ελλάδα και στην πλειονότητα των Ευρωπαϊκών χωρών.
Με την ΑΠΕΙΛΗ της μεταφοράς της βιομηχανικής δραστηριότητας σε χώρες χαμηλού κόστους εργασίας, οι μισθοί συμπιέστηκαν και η πραγματική αγοραστική δύναμη μειώθηκε.

Όποιο κριτήριο και αν εξετασθεί είναι προφανές ότι στην νέα πραγματικότητα ο διαμοιρασμός του πλούτου ευνοεί με πρωτοφανή τρόπο το ΚΕΦΑΛΑΙΟ σε βάρος της ΕΡΓΑΣΙΑΣ.
Παράλληλα ή Ταυτόχρονα όμως η διαιώνιση του συστήματος απαιτεί υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης κάτι που εξαρτάται από την Οικονομική δραστηριότητα και άρα από την ζήτηση.

Πως μπορεί η αγορά να εξασφαλίσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης συμπιέζοντας ταυτόχρονα του μισθούς και τις κοινωνικές απολαβές;

Η λύση που βρέθηκε ήταν ο ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ. Οι αυξήσεις μισθών και το κοινωνικό κράτος αντικαταστάθηκαν από την πλασματική αγοραστική δύναμη των δανείων. Η επιλογή αυτή έγινε από την ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ.
Οι διαδοχικές νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις τα τελευταία 30 χρόνια μειώνουν σταθερά την φορολογία του Κεφαλαίου και απορυθμίζουν την Οικονομία της αγοράς. Η Fed κράτησε χαμηλά επιτόκια ευνοώντας έτσι τον δανεισμό.
Οι ενδιάμεσοι παραπλάνησαν πτωχά νοικοκυριά τα οποία αγόραζαν χρόνια χρήμα φθηνό είτε για κατοικία είτε για κατανάλωση. Οι Τράπεζες χορηγούσαν χρήμα χωρίς να ελέγξουν την δυνατότητα των δανειοληπτών να ξεπληρώσουν.
Τα Χρηματιστήρια (Wall Street) επέτρεπαν την μετοχοποίηση των Χρεών και την μεταπώληση τους στις διεθνείς αγορές με τα γνωστά αποτελέσματα.
Έτσι το πρόβλημα μεταφέρθηκε από τα Χρηματιστήρια στην πραγματική Οικονομία.
Η Τραπεζική Αγορά βρίσκεται στην ¨Κατάψυξη". Οι Τράπεζες δεν δανείζουν Χρήματα η μία στην άλλη γιατί φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους. Η Παγκόσμια αγορά διέρχεται κρίση ρευστότητας με αποτέλεσμα οι δυσκολίες για τις επιχειρήσεις να πολλαπλασιάζονται.

ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ η κρίση και η μείωση της δανειοδότησης κάνει τους καταναλωτές πιο συντηρητικούς.
Η μείωση της ΖΗΤΗΣΗΣ επηρεάζει αρνητικά τους ρυθμούς ανάπτυξης.

Η ανεργία αυξάνεται στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη όπου καταστρέφονται θέσεις εργασίας.

Το μέλλον δείχνει αβέβαιο.

Το Συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι η παρούσα κρίση δεν οφείλεται απλά στην απληστία κάποιων χρηματιστών, ούτε μόνο στην έλλειψη κανόνων στην αγορά των δανείων. Πρόκειται για μία πραγματική κρίση αξιών του καπιταλισμού και είναι αποτέλεσμα της συστηματικής απαξίωση της Εργασίας προς όφελος του Κεφαλαίου.
Η εκ νέου εξισορρόπηση του παγκοσμίου οικονομικού συστήματος δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με μέτρα της Οικονομίας της Αγοράς. Απαιτείται ριζική αναθεώρηση του Ιδεολογικού και Πολιτικού Οικοδομήματος του νεοφιλελευθερισμού που κυριάρχησε τις τελευταίες δεκαετίες.

Δράμα, 17 Νοεμβρίου 2008.

1 σχόλιο:

Stathis είπε...

Παρασκευή, 6 Μάρτιος 2009
Η αποτυχία των οικονομολόγων



Στο πάγωμα των αυξήσεων στους μισθούς των εργαζομένων στις ΗΠΑ αλλά και σε όλο τον κόσμο αποδίδει τη σημερινή κρίση ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης Richard Wolff


Υποστηρίζει ότι με τα εισοδήματα των εργαζομένων χαμηλά, οι τελευταίοι δεν μπορούσαν να απορροφήσουν τη διαρκώς αυξανόμενη παραγωγή.


Σύρθηκαν μάλιστα στον υπερδανεισμό προκειμένου να αποκαταστήσουν την αγοραστική τους δύναμη, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η σημερινή κρίση.


Ετσι, η διέξοδος δεν μπορεί παρά να είναι μια βαθιά κοινωνική αλλαγή.


*Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν μια βαθιά, παρατεταμένη ύφεση που αναμένεται να χειροτερέψει το 2009, παρά το οικονομικό πακέτο στήριξης της κυβέρνησης Ομπάμα. Είναι η πραγματική αιτία η κρίση στην πιστωτική αγορά που εξερράγη τον Σεπτέμβριο του 2008 ή υπάρχει κάτι βαθύτερο και πιο ανησυχητικό;

*Η αμερικανική οικονομία συνετρίβη εξαιτίας των βαθιών δομικών ανοιγμάτων που άρχισαν να δημιουργούνται από την τελευταία μεγάλη κατάρρευση, τη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του '30. Υπήρχαν τεράστια ανοίγματα μεταξύ δανειστών και δανειοληπτών, μεταξύ του εισαγωγικού και του εξαγωγικού εμπορίου, μεταξύ ιδιωτικών επιχειρηματικών στόχων και κοινωνικών στόχων και μεταξύ αγοραίων συναλλαγών και κρατικών ελέγχων των αγορών. Εντούτοις, το υπόβαθρο όλων αυτών ήταν το κλασικό καπιταλιστικό αίνιγμα όπου οι καπιταλιστές οδηγούν προς τον περιορισμό των μισθών, ενώ συγχρόνως χρειάζεται οι εργαζόμενοι να αγοράζουν την αυξανόμενη παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών. Εν ολίγοις, τα μαζικά εισοδήματα των εργαζομένων ήταν πάρα πολύ χαμηλά για να απορροφήσουν τα καπιταλιστικά αποθέματα. Ο δανεισμός με ιστορικά πρωτοφανή ποσά θα μπορούσε μόνο να αναβάλει την κατάρρευση της οικονομίας. Οταν οι εργαζόμενοι δεν μπόρεσαν πλέον να πληρώσουν για τη συσσώρευση περισσότερου χρέους, ακολούθησε η τρέχουσα οικονομική κατάρρευση.
*Δεν θα μπορούσε να ειπωθεί το ίδιο σήμερα για την παγκόσμια οικονομία στο σύνολό της; Ο οικονομολόγος Carl Wein-berg, είπε πρόσφατα ότι ακόμα κι αν οι πιστωτικές ροές αποκαθίστανται, τα προβλήματα δεν τελείωσαν για την παγκόσμια οικονομία.
*Η αποκατάσταση των πιστωτικών ροών είναι από μόνη της μια παράξενη ιδέα ή στόχος. Η κατάρρευση της οικονομίας εμφανίστηκε αρχικά επειδή επιπλέον δανεισμός δεν ήταν εφικτός για τα εκατομμύρια των αμερικανών εργαζομένων. Από τη στιγμή της κατάρρευσης της οικονομίας, εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ και την Ευρώπη έχουν χάσει τις δουλειές τους, υποχρεώθηκαν σε μείωση μισθών και έχασαν τις αποταμιεύσεις τους. Είναι τώρα λιγότερο αξιόπιστοι για πίστωση απ' ό,τι ήταν πριν την κατάρρευση. Οι πιστωτικές ροές δεν μπορούν να επαναληφθούν χωρίς βασικές αλλαγές στο οικονομικό σύστημα. Γι' αυτό τα δισεκατομμύρια που δόθηκαν στις τράπεζες απέτυχαν να επαναφέρουν το δανεισμό. Οι τράπεζες ξέρουν ότι οι κίνδυνοι του δανεισμού υπερβαίνουν κατά πολύ τα πιθανά κέρδη. Αυτό το γεγονός δεν μπορεί να εξαφανιστεί με φαντασίες περί αποκατάστασης της ευημερίας μας. Ηταν μια πιστωτική φούσκα βασισμένη στα θεμελιώδη προβλήματα της οικονομίας. Δεν μπορούμε, ούτε έπρεπε να θέλουμε, να επιστρέψουμε εκεί.
*Η οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ πριν την ύφεση ήταν προβληματική. Οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι, η μεσαία τάξη συρρικνώθηκε και οι συνθήκες για τους φτωχούς εργαζόμενους επιδεινώθηκαν. Συμφωνείτε πως ό,τι γνωρίζουμε από την πολιτική οικονομία του καπιταλισμού μάς οδηγεί αβίαστα σ' αυτό το πόρισμα;
*Συμφωνώ απολύτως. Πρώτον, έπειτα από έναν αιώνα πραγματικών αυξήσεων στους μισθούς, οι αμερικανοί εργαζόμενοι ανακάλυψαν στη δεκαετία του '70 ότι οι εργοδότες είχαν βρει τρόπους να μην αυξήσουν άλλο τους μισθούς των εργαζομένων. Με τη μεταφορά της παραγωγής σε περιοχές φτηνού εργατικού δυναμικού, με την ηλεκτρονική μηχανοργάνωση του χώρου εργασίας, με την προσέλκυση μεταναστών πρόθυμων να εργαστούν με χαμηλότερους μισθούς, οι αμερικανικές εταιρείες ήταν σε θέση να θέσουν σε τέρμα τις πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς των εργαζομένων. Από τη δεκαετία του '70 οι μισθοί ποτέ δεν επανέλαβαν την ιστορική τους τάση προς τα πάνω. Εν τω μεταξύ, η παραγωγικότητα εργασίας συνέχισε να ανεβαίνει. Με τους μισθούς στάσιμους και την παραγωγικότητα να αυξάνεται, οι ΗΠΑ βίωσαν μια ιστορική έκρηξη κέρδους στις δεκαετίες του '80 και του '90 που οδήγησε πολλούς να φαντάζονται ότι ο καπιταλισμός είχε με κάποιον τρόπο απελευθερωθεί από τις κλασικές αντιφάσεις του. Πράγματι, για να αποζημιώσουν τους αμερικανούς εργαζομένους για τη μη αύξηση στους μισθούς, μερικά από τα κέρδη τους τα προσέφεραν πίσω με τη μορφή δανεισμού ώστε να συνεχιστεί η ανοδική τάση της κατανάλωσης. Αυτό το σύστημα, λοιπόν, προέβη σε υπερ-επέκταση της πίστωσης, κάτι χαρακτηριστικό της καπιταλιστικής οικονομίας σε περιόδους έκρηξης κέρδους. Οθεν η ενδεχόμενη κατάρρευση όταν τα πιστωτικά όρια έφτασαν στο τέλος της γραμμής. Είναι λάθος να μιλάμε για «χρηματοπιστωτική» κρίση. Ναι, οι πρώτες καταρρεύσεις έκαναν την εμφάνισή τους στους πιστωτικούς οργανισμούς και ανάμεσα στις τράπεζες. Οι ρίζες της κρίσης, όμως, βρίσκονται πίσω από τις πράξεις κάθε καπιταλιστή, μεγάλου και μικρού, από τη Wall Street μέχρι τη Main Street. Ηταν το ότι έδωσαν τέλος στο καθεστώς της αύξησης των μισθών των εργαζομένων.
*Πολλοί αναλυτές συνάγουν το συμπέρασμα ότι η Ε.Ε. θα έχει μεγαλύτερη δυσκολία να ελέγξει την τρέχουσα διολίσθηση της οικονομίας απ' ό,τι οι ΗΠΑ. Συμμερίζεστε αυτές τις απόψεις;
*Οταν ξέσπασε η κρίση στις ΗΠΑ, οι εκθέσεις από την Ε.Ε. έλεγαν ότι η Ευρώπη θα παρέμενε σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστη. Κατόπιν ειπώθηκε ότι η διαφορά μεταξύ του αγγλοαμερικανικού μοντέλου (οικονομικός νεοφιλελευθερισμός) και του ηπειρωτικού ευρωπαϊκού προτύπου (σοσιαλδημοκρατία) θα διασφάλιζε στην Ε.Ε. ευκολότερη, συντομότερη και λιγότερο άδικη οικονομική κρίση πριν την επιστροφή στις καλές μέρες της ευημερίας. Τώρα, οι περισσότεροι παρατηρητές αναγνωρίζουν ότι τουλάχιστον οι παγκόσμιες οικονομικές διασυνδέσεις που έχουν πλέξει οι πολυεθνικές και οι μηχανισμοί της αγοράς -και οι οποίοι μέχρι προ τινος διατείνονταν ότι λειτουργούν πολύ καλά- μεταφέρουν τη βαθιά κρίση που πλήττει την αμερικανική οικονομία σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Η Ευρώπη δεν μπορεί να δραπετεύσει. Επιπλέον, οι ΗΠΑ έχουν περισσότερα όπλα στη διάθεσή τους και είναι θεσμικά και πολιτικά σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσουν την κρίση. Είναι επίσης καλύτερα τοποθετημένες για να μετατοπίσουν τα χειρότερα της κρίσης πάνω στην Ευρώπη από το να συμβεί το αντίθετο.
*Για ποιους λόγους ο Ομπάμα δεν κοίταξε για συμβούλους έξω από τους στενούς κύκλους της χρηματο-οικονομικής ελίτ;
*Η άνοδος του Ομπάμα στο πολιτικό προσκήνιο έγινε με τη στήριξη της κεντρώας πτέρυγας του Δημοκρατικού Κόμματος. Οι οικονομικοί σύμβουλοι για την εκστρατεία του προς το Λευκό Οίκο προέρχονταν από το κύριο κατεστημένο των οικονομικών και επιχειρηματικών κύκλων. Το Δημοκρατικό Κόμμα επικύρωσε κατά μεγάλο μέρος το νεοφιλελευθερισμό των τελευταίων 25 ετών όπως επικύρωσε τη νομισματική πολιτική του Μπους όλο το προηγούμενο έτος. Ο Ομπάμα ο ίδιος ψήφισε υπέρ αυτής της νομισματικής πολιτικής. Ως πρόεδρος συμπεριφέρεται ακριβώς όπως έδειχναν όλα τα έως τώρα δεδομένα: επέλεξε συμβούλους από τους συναδέλφους της ομάδας του Μπους και οικονομολόγους οι οποίοι είχαν συμβουλέψει την προεδρία Κλίντον και που διέφεραν ελάχιστα σε θέματα βασικής οικονομικής πολιτικής. Οι επιλογές του είναι περιορισμένες, δεδομένου ότι ουσιαστικά όλοι οι οικονομολόγοι του κατεστημένου έχουν περάσει τα τελευταία 30 έτη πανηγυρίζοντας πως η ιδιωτική επιχείρηση και οι αγορές εξασφαλίζουν αποδοτικότητα, ευημερία, και ανάπτυξη. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έμαθαν καν τα οικονομικά του κεϊνσιανισμού, πόσω μάλλον την κριτική θεωρία του καπιταλισμού. Οθεν η εκπληκτική ανικανότητά τους. Μέχρι τώρα, ό,τι έχουν κάνει είναι πολύ λίγα και πολύ καθυστερημένα.
*Σε ένα πρόσφατο άρθρο σας ασκείτε σφοδρή κριτική στο κατεστημένο των οικονομολόγων. Να συμπεράνουμε, ως εκ τούτου, ότι δεν είστε αισιόδοξος πως η τρέχουσα οικονομική κρίση θα μας διδάξει κάποια μαθήματα για τον καπιταλισμό;
*Οι σημερινοί μετριοπαθείς κεϊνσιανιστές θέλουν δημοσιονομική πολιτική αντί των νομισματικών πολιτικών που ήταν σε ευμένεια από την ομάδα του Μπους. Οι πιο αριστεροί κεϊνσιανιστές, όπως ο Stiglitz, θέλουν δημοσιονομική πολιτική συν την εθνικοποίηση των τραπεζών. Στο γενικό κλίμα ευφορίας για την εκλογή του Ομπάμα και την απομάκρυνση του Μπους, οι κεϊνσιανιστές δείχνουν ανίκανοι να δουν όλα τα εμπόδια που υπάρχουν για την επιτυχία της δημοσιονομικής πολιτικής και της εθνικοποίησης τραπεζών. Σε αυτό είναι τόσο τυφλοί όσο οι νεοφιλελεύθεροι προκάτοχοί τους, που ήταν εξίσου βέβαιοι ότι η νομισματική πολιτική θα τερμάτιζε την κρίση. Οι σημερινοί κεϊνσιανιστές απαριθμούν και αντιμετωπίζουν μόνο τις δομικές πτυχές της οικονομίας που παρήγαγε και διατρέφει την κρίση. Την ίδια στιγμή η περαιτέρω κοινωνική επιδείνωση και τα κινήματα ανθρώπων από τη βάση της κοινωνίας μάς προκαλούν να δούμε, τουλάχιστον, ορισμένα από τα σημερινά προβλήματα, από θέσεις πιο επικριτικές απ' αυτές των κεϊνσιανιστών. Αυτοί ανοίγουν διάπλατα τις πόρτες στη κοινωνική αλλαγή ως τη μόνη ουσιαστική λύση στην τρέχουσα κρίση.
Ποιος είναι
Ο RICHARD WOLFF είναι ομότιμος καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης και καθηγητής στο πρόγραμμα διεθνών σπουδών στο New School University στη Νέα Υόρκη. Είναι μια από τις δεσπόζουσες ακαδημαϊκές φυσιογνωμίες στις οικονομικές επιστήμες. Αποφοίτησε από το Harvard (magna cum laude), συνέχισε για μεταπτυχιακές σπουδές στο Stanford απ' όπου και απέκτησε μάστερ, στη συνέχεια πήγε στο Yale απ' όπου έλαβε μάστερ στην Ιστορία, ένα επιπλέον μάστερ στα Οικονομικά και το διδακτορικό του. Εχει δημοσιεύσει πάνω από 10 βιβλία και εκατοντάδες άρθρα και είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής της επιθεώρησης «Rethinking Marxism».
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία Στον ΧΡΟΝΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ
http://new.enet.gr