Του Γιώργου Ι. Κωστούλα
Ανακαλώ από τις πρόσφατες εφημερίδες τον καταγραμμένο σε μαγνητοταινία διάλογο μεταξύ του λόρδου Τόμας Τέιλορ -79 ετών παρακαλώ-, μέλους του ηγετικού πυρήνα του αγγλικού κυβερνώντος κόμματος και επισκεπτών, οι οποίοι του συστήθηκαν ως επιχειρηματίες από το Χονγκ Κονγκ.
Ο λόγος της επίσκεψης ήταν η μεσολάβηση του λόρδου για ευνοϊκές ρυθμίσεις και φοροαπαλλαγές επενδύσεών τους στη Μ. Βρετανία:
- Επισκέπτες: Και τι θα μας χρεώσετε για τις υπηρεσίες σας;
- Λόρδος: Συνάδελφοί σας, στο παρελθόν, για παρόμοιες υποθέσεις, δέχθηκαν να καταβάλουν !00.000 λίρες το χρόνο.
- Επισκέπτες: Δεν είναι μεγάλη μια τέτοια αμοιβή για τη συγκεκριμένη εκδούλευση;
- Λόρδος: Το θέμα δεν είναι αν είναι μεγάλη η αμοιβή. Το σημαντικό και το ζητούμενο είναι να δεχθώ να αναμειχθώ και βοηθήσω. Και για να γίνει αυτό πρέπει να μου ανοίξετε την όρεξη...
Το κλειδί του διαλόγου; Η λέξη: όρεξη.
Πολύπειρος ο λόρδος Τόμας, δε χάνει τα λόγια του και την ώρα του. Το θέμα δεν είναι αν θα ενδώσει στη δωροδοκία. Αυτό είναι δεδομένο. Το θέμα είναι... η όρεξη.
Δεν τίθεται, δηλαδή, θέμα διάθεσης, αρχών, αξιών και πεποιθήσεων, αλλά θέμα παρακίνησης, αντίστοιχης της γνωστής διέγερσης των σιαλογόνων αδένων και της σιαλόρροιας, ακαταμάχητης προπομπού κάθε γαστριμαργικής ευωχίας.
Είναι η όρεξη λοιπόν που παραβιάζει τις ανοικτές πόρτες της απληστίας, ακόμα και για έναν 79χρονο.
Αυτή εξουδετερώνει αρχές και αξίες, ταπεινώνει αλήθειες και ωθεί, ως “άπληστος πίθος”, σε αναθεώρηση αρνήσεων και αντιστάσεων.
Είτε προς τα πάνω, είτε προς τα κάτω.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η απολαυστική -αποδιδόμενη στον Λύντον Τζόνσον, πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ-, αποπομπή από το γραφείο του, λομπίστα-εκπρόσωπο υπόπτων συμφερόντων, που τον πολιορκούσε, όχι και τόσο διακριτικά, ποιος ξέρει τι υπαινισσόμενος.
Ο Τζόνσον, λοιπόν, μόλις διαπίστωσε ότι η κλιμακούμενη εκμαυλιστική αποφασιστικότητα του συνομιλητή του ήταν ικανή για όλα, τον απέπεμψε λέγοντάς του:
“Εξαφανίσου αμέσως και να μη σε ξαναβρώ στο δρόμο μου. Έγινες πολύ επικίνδυνος. Έχεις πλησιάσει πολύ τα όρια της προσωπικής μου ηθικής αντίστασης...”
Πανίσχυρη, λοιπόν, και ακαταμάχητη η απληστία. Πως εξηγείται;
Όλοι οι οικονομικοί πολιτισμοί της ιστορίας, παρά τα μεγαλοφυή ηθικά ευαγγέλιά τους, στην πραγματικότητα επιστράτευσαν και επιβράβευσαν την απληστία, καθιστώντας την βασικό εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης και αύξησης του κοινωνικού πλούτου.
Προοδευτικά και μετά την διαπίστωση του μάταιου κάθε προσπάθειας για εξουδετέρωσή της, μετέτρεψαν την απληστία από αμάρτημα σε καθήκον...
Η απληστία: μια πανίσχυρη υποκινησιακή δύναμη της ανθρωπότητας, μια, ακόμα, ακατανίκητη “δημιουργική καταστροφή”.
Αποκορύφωμα; Η επικράτηση της Γενικής Θεωρίας του Κέινς, όπου τα αδελφάκια της απληστίας “η αποταμίευση και η επένδυση έγιναν καθήκον αλλά και απόλαυση... Επί γης ειρήνη για τους κατέχοντες...”
“Ο πλούσιος μπορούσε, επιτέλους, να μπει στον παράδεισο αρκεί να αποταμίευε”, σημειώνει ο Μ. Κέινς στο έργο του: A Tract on Monetary Reform.
Ακόμα και ο Μαρξ, σχολιάζει:
“Η ιδέα της διαχείρισης της οικονομίας με βάση την ιδιωτική απληστία έχει δείξει μια εξαιρετική δύναμη να μεταμορφώνει τον κόσμο”.
Όλα τα παραπάνω, όμως, δε θα είχαν κανένα αποτέλεσμα αν η απληστία δεν είχε τη βιολογική της βάση. Αν δηλαδή ο άνθρωπος δεν ενσωμάτωνε την, όπως λένε, “ηθική αναπηρία”, εμφυτευμένη κατά τους βιολόγους στο γενετικό υλικό του:
“Να βρίσκεται, δηλαδή, συνεχώς αντιμέτωπος με την απληστία και πάντα να νικιέται απ’ αυτήν”.
Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε έχουμε να κάνουμε με ένα “θεϊκό καψόνι” εις βάρος του ανθρώπου:
“Τι νόημα έχουν οι άκαμπτοι ηθικοί κώδικες, που εξόρισαν την απληστία στην κόλαση των θανάσιμων αμαρτημάτων, όταν είναι αδύνατο να της αντισταθούμε;”
Λίγα λόγια ακόμα, που ίσως εξηγούν τη ρητορική καταδίκη της απληστίας, (το καψόνι του Θεού που είπαμε παραπάνω), πιστεύω ότι έχουν την αξία τους.
Μια άποψη, συγκεκριμένα. Ας τη δούμε:
Η ηθική καταδίκη δεν αφορά την απληστία ως υπόθεση συλλογική, στην υπηρεσία της αύξησης του κοινωνικού πλούτου. Μέχρις εδώ δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα και κάθε συνεισφορά είναι ευπρόσδεκτη και επιβεβλημένη. Η επωφέλεια έως και εκμετάλλευση, της γενετικής αναπηρίας που είπαμε παραπάνω, για κάθε προσπάθεια δημιουργίας συλλογικού πλούτου, υπήρξε τόσο παλιά όσο και ευπρόσδεκτη. Εκείνη που πρέπει να χαλιναγωγηθεί- και που συστημικά και συστηματικά ανηθικοποιείται και καταγγέλλεται- είναι η απληστία κατά τη διανομή του συγκεντρωμένου πλούτου.
Όλη η ρητορική καταδίκη της απληστίας αναφέρεται ακριβώς σ’ αυτή τη φάση του κύκλου και έχει στόχο την ενοχοποίηση τής διεκδίκησης μεριδίου της πίτας... από όλους.
Είναι δηλαδή σαν να λέμε:
Ναι στην απληστία που αυξάνει την πίτα. Όχι όμως στην απληστία της διανομής της. Και αυτό εξηγεί πολύ καλά, πολλά πράγματα.
emprosdrama.blogspot.com από Capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου