H διεθνής πολιτική σκακιέρα σήμερα

Aναδημοσίευση από το ιστολόγιο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΣ

1) Παρά τα όσα εγράφησαν, τα αποτελέσματα της συνόδου του G20 ήσαν πενιχρά. Ουσιαστικά, ο Ομπάμα αντέδρασε στις θέσεις του Βερολίνου, όχι των Ευρωπαίων. Οι κρίσιμες διαφορές των δύο χωρών αφορούσαν κατ΄ αρχήν την άρνηση της Ανγκελα Μέρκελ να εξαγγείλει πακέτο αναθέρμανσης της οικονομίας όπως ο Ομπάμα. Η Ουάσιγκτον κατανοεί, όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του και το ινστιτούτο Stratfor, ότι η ενίσχυση της αμερικανικής ζήτησης, χωρίς παράλληλα τόνωση και της γερμανικής, θα λειτουργήσει προς όφελος του Βερολίνου διότι θα αυξηθούν οι γερμανικές εξαγωγές. Επιπλέον, η γερμανίδα καγκελάριος δεν υποχώρησε ούτε στο αίτημα να πληρώσει για τη διάσωση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος.
2) Ανάλογα ήταν τα πράγματα και στο Στρασβούργο. Οι Σύμμαχοι είναι διχασμένοι σχετικά με το Αφγανιστάν και δεν δεσμεύθηκαν σε κάτι περισσότερο από ρητορικές διακηρύξεις.
Δεν είναι μόνον η αδυναμία ή η απροθυμία των Ευρωπαίων να δώσουν κάτι παραπάνω.
Είναι η μείωση της σχετικής ισχύος των ΗΠΑ σε πλανητικό επίπεδο που αναιρεί τη δυνατότητά τους να ασκήσουν πιέσεις στους Ευρωπαίους.
3) Οι χώρες της Ε.Ε. που έχουν τους λόγους τους να μην θέλουν την Τουρκία στα πόδια τους, εννοούμε πλήρες μέλος της Ε.Ε., έχουν αρπάξει την ευκαιρία που τους έδωσε η άκριτη στάση της Άγκυρας και επιχειρηματολογούν περισσότερο πειστικά πλέον για το πόσο επικίνδυνο θα ήταν για την Ευρώπη να συμπεριληφθεί η Τουρκία στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Ο γερμανικός και γαλλικός τύπος έγραψε ότι η στάση της Τουρκίας στο θέμα της εκλογής του Γ.Γ. του NATO, την απομάκρυνε από την Ευρώπη. Οι Αμερικανοί γνωρίζουν καλά, αν και δεν πρόκειται να το ομολογήσουν, ότι πιθανή πλήρης ένταξη της Τουρκίας θα αποδυνάμωνε την ΕΕ σε στρατηγικό επίπεδο. Υπάρχει όμως και άλλη μία διάσταση του τουρκικού ρόλου που αφορά τη Ρωσία.
4) Ο Ομπάμα γνωρίζει ότι η βασική πρόκληση για την Ουάσιγκτον είναι οι σχέσεις με τη Μόσχα, η οποία δεν φαίνεται διατεθειμένη να υποχωρήσει εύκολα σε πάγια αιτήματά της χωρίς απτά ανταλλάγματα. Καθώς οι Γερμανοί (και δευτερευόντως οι Γάλλοι) επιθυμούν έναν διάλογο με τους Ρώσους ώστε να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους, η Ουάσιγκτον κοιτάζει προς την Αγκυρα ως μελλοντικό αντίβαρο στη ρωσική πολιτική στην κρίσιμη, λόγω ενεργειακών πόρων, περιοχή του Καυκάσου.
5) η Ρωσία, μέσω της κρατικά ελεγχόμενης εταιρείας OAO Gazprom (GAZP.RS), σκοπεύει να “πάρει τον έλεγχο πηγών ενέργειας εκτός των ρωσικών συνόρων,” και να “γίνει η μοναδική προμηθεύτρια φυσικού αερίου της Ευρώπης”.
6) Η Ρωσία Απαντά στην κρίση Ρουμανίας- Μολδαβίας με την κρίση στην Γεωργία
7)Πιθανή συμφωνία Τουρκίας- Αρμενίας θα μπορούσε να μεταβάλει την ισορροπία ισχύος υπέρ των αμερικανικών συμφερόντων. Αρχικά, θα άνοιγε έναν εναλλακτικό ενεργειακό δρόμο για να φθάσει φυσικό αέριο από τον Καύκασο, την Κεντρική Ασία και τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη, περιορίζοντας τον ρωσικό κλοιό. Με τον τρόπο αυτόν, ίσως να αδυνάτιζε και ο δεσμός Βερολίνου- Μόσχας στο πεδίο αυτό. Υποχρεώνοντας τη Ρωσία σε θέση άμυνας στο... γήπεδό της (ενέργεια), ο Ομπάμα ελπίζει ότι θα αποσπάσει τη συναίνεσή της στα θέματα που εκείνος θέλει (π.χ. Ιράν). Στα πλαίσια αυτά η Τουρκία ζητά πρώτα η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν να διευθετήσουν τη διένεξή τους για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
8) Ο επικεφαλής της κρατικής επιχείρησης ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν επισκέφθηκε στις 27 Μαρτίου τη Μόσχα. Εκεί σε μία χαμηλών τόνων τελετή στα κεντρικά γραφεία της Gazprom υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης, το οποίο δεσμεύει φυσικό αέριο από τα δύο νέα κοιτάσματα του Αζερμπαϊτζάν για ρωσική κατανάλωση και ενδεχομένως για εξαγωγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν και η συμφωνία δεν είναι προς το παρόν νομικά δεσμευτική, θα μπορούσε να υπονομεύσει σημαντικά τη βιωσιμότητα του σχεδίου Ναμπούκο.
9) Αναφορικά με το Ιράν σημειώνεται μια σημαντική μεταστροφή της πολιτικής των ΗΠΑ την οποία διστακτικά παρακολουθούν Κίνα και Ρωσία οι οποίες είναι ενάντια στην επιβολή νέων κυρώσεων επι του Ιράν και παράλληλα δημόσια ζητούν από το Ιράν να μην προχωρησει σε στρατιωτική χρήση της πυρηνικής ενέργειας.
Το Ιράν δηλώνει ότι είναι έτοιμο για συνομιλίες με τη Δύση, εάν οι συνομιλίες αυτές βασιστούν στο σεβασμό και στη δικαιοσύνη, δήλωσε ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, που ανακοίνωσε παράλληλα ότι δοκιμάστηκαν επιτυχώς δυο νέες συσκευές εμπλουτισμού ουρανίου στο πλαίσιο του πυρηνικού προγράμματος. "Το Ιρανικό έθνος εξ αρχής υποστήριξε τις διαπραγματεύσεις, αλλά διαπραγματεύσεις που να βασίζονται στη δικαιοσύνη και στο σεβασμό ", ανέφερε ο Αχμαντινετζάντ. "Μονόπλευρες διαπραγματεύσεις, διαπραμγατεύσεις υπό όρους, υπό προϋποθέσεις ή σε ατμόσφαιρα απειλής δεν είναι κάτι που θα το δεχόταν κανένα ελεύθερο άτομο", δήλωσε ο κ. Αχμαντινετζάντ και καταλήγοντας επισήμανε ότι "το Ιρανικό έθνος είναι πάντα έτοιμο για διαπραγματεύσεις".
10) Οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα υποστηρίζουν ότι η Βόρεια Κορέα εκτόξευσε πύραυλο μεγάλου βεληνεκούς και όχι δορυφόρο, παραβιάζοντας έτσι την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας που απαγορεύει την εκτόξευση τέτοιων πυραύλων.
Η Ιαπωνία επιδιώκει να βγει απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας με την οποία η Πιονγιανγκ θα κατηγορείται ότι παραβίασε την απόφαση 1718, όμως η Ρωσία και η Κίνα, που έχουν δικαίωμα βέτο, αντιτίθενται. Πεκίνο και Μόσχα δηλώνουν ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία ότι η εκτόξευση του πυραύλου, που σύμφωνα με τη Βόρεια Κορέα έθεσε σε τροχιά δορυφόρο, συνιστά παραβίαση της συγκεκριμένης απόφασης. Με δεδομένη την απροθυμία Κίνας και Ιαπωνίας να βρεθεί συμβιβαστική λύση, το θέμα έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο.
11) «Η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αποφασισμένες να παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς και σε βάθος την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Κίνα- και ιδιαίτερα στο ζήτημα του Θιβέτ- στη Ρωσική Ομοσπονδία, στη Λευκορωσία, στη Βιρμανία, στη Βόρεια Κορέα, στην Κούβα, στο Σουδάν και σε άλλες χώρες, όπου άνθρωποι καθ΄ όλα τίμιοι και με ελεύθερο πνεύμαυφίστανται διώξεις μόνο και μόνο επειδή εκφράζουν τη γνώμη τους».
12) Η Κινεζική ηγεσία οταν αντιλήφθηκε την επικείμενη κατάρρευση του κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη, ο εκλιπών πρόεδρος Ντενγκ Σιαοπίνγκ είχε προειδοποιήσει ότι η Κίνα θα πρέπει να τηρήσει χαμηλό προφίλ στη διεθνή σκηνή και να «περιμένει να έρθει η ώρα της». Είχε δίκιο τότε να είναι προσεκτικός, διότι δεν ήταν καθόλου βέβαιο πώς θα αντιμετώπιζε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας την πολιτική θύελλα. Η οικονομία της χώρας θα έπρεπε να κάνει ένα ξεκίνημα τη στιγμή που η Κίνα θεωρούνταν από πολλούς στη Δύση ως «παρίας», λόγω της βίαιης καταστολής των γεγονότων στην πλατεία Tιενανμέν του Πεκίνου.
Tώρα που η Δύση βρίσκεται σε αναταραχή, οι ηγέτες της χώρας βλέπουν μία ευκαιρία εάν όχι να αντικαταστήσουν την αμερικανική ισχύ, τουλάχιστον να αρχίζουν να τη διαχειρίζονται με κάπως μεγαλύτερη συμμετοχή στις διεθνείς υποθέσεις, χάρις στο γόητρο που της εξασφάλισε ο υψηλός ρυθμός της οικονομικής ανάπτυξης και η σημασία του για την διεθνή ανάκαμψη.
13) Πρίν λίγες μέρες ο Αμερικανός στρατηγός ε.α. Scowcroft σε συνέντευξη στη δημοσιογράφο της εφημερίδας Ναγκεχάν Αλτσί ομολόγησε πως έκλεισαν τα μάτια στο ΡΚΚ και ότι το χρησιμοποίησαν εναντίον του Ιράν.
Ο Scowcroft είπε: «Για μας ήταν πολύ σημαντικός ο ρόλος του PJEAK το οποίο είναι παρακλάδι του ΡΚΚ στο Ιράν. Το υποστηρίξαμε και το ενθαρρύναμε. Σήμερα, όμως, η κατάσταση έχει αλλάξει. Θέλουμε το Ιράν δίπλα μας. Κατά τον πόλεμο του Ιράκ, πολεμούσαμε στα μέτωπα του νότου. Η κουρδική περιοχή ήταν αρκετά ήσυχη. Έτσι, εμείς δεν θέλαμε να κυνηγήσουμε το ΡΚΚ και να καταναλώσουμε τη δύναμή μας. Τώρα, οι ΗΠΑ στη Μ. Ανατολή θα ακολουθήσουν νέα πολιτική. Έχουν μεγάλη ανάγκη την Τουρκία. Θα πρέπει, πλέον, να περάσουμε και πέραν από μια στρατιωτική συμμαχία».
14) Το Ιράκ που θα προσπαθήσει να επιβιώσει μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων θα θυμίζει -τηρουμένων των αναλογιών- τον Λίβανο ως προς το διεθνές του στίγμα Στην καλύτερη των περιπτώσεων την αμερικανική κατοχή θα αντικαταστήσει ένα διπλό προτεκτοράτο με «Προστάτιδες Δυνάμεις» την Τεχεράνη που θα επηρεάζει την Αραβική Σιιτική Πλειοψηφία και την Αγκυρα που θα ελέγχει και θα επηρεάζει την Σουνιτική Μειοψηφία Αραβες και Κούρδους.- Η ενότητα του Ιράκ έστω και σε επίπεδο χαλαρής Συνομοσπονδίας είναι το κοινό ζωτικό συμφέρον της Τουρκίας και του Ιράν που θέλουν με κάθε μέσο και κόστος να αποτρέψουν την ίδρυση ανεξάρτητου Κουρδικού Κράτους στο Βόρειο Ιράκ. Ενας άλλος ενδιαφερόμενος για την ενότητα του Ιράκ είναι η Συρία, καθώς διάσπαση της γειτονικής χώρας θα πυροδοτήσει δίχως αμφιβολία συγκρούσεις ανάμεσα στην κυβερνώσα μειοψηφία των Αλαουιτών και πλειοψηφία των Σουνιτών.Η τελευταία διαπίστωση ενισχύει τον ρόλο των Κούρδων: Τόσο απέναντι στην Αγκυρα και στην Τεχεράνη όσο και σε ό,τι απομείνει από την κεντρική κυβέρνηση στη Βαγδάτη όπου μπορούν να συνεχίσουν να παίζουν τον ρόλο της Τρίτης Δύναμης μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών.
ΠΗΓΕΣ :ΒΗΜΑ,Flash.gr,Capital.gr,ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,ΝΕΑ,ΗΜΕΡΗΣΙΑ, infognomonpolitics.blogspot.com, strategy-geopolitics.blogspot.com