Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2025

Οι ΗΠΑ «ψηφίζουν» Ελλάδα - Τι σημαίνει αυτό;

Η εβδομάδα που πέρασε μπορεί να αποδειχθεί από τις πιο καθοριστικές για το μέλλον της χώρας τις επόμενες δεκαετίες.
 
Μέσα σε λίγα 24ωρα ανακοινώθηκαν εξελίξεις στρατηγικού χαρακτήρα, όπως:
  • Η απόφαση για υπεράκτια γεώτρηση στο Ιόνιο, με την ExxonMobil να κατέχει το 60% της κοινοπραξίας.
  • Η συμφωνία AKTOR–ΔΕΠΑ με την αμερικανική Venture Global για εισαγωγή LNG που θα κατευθύνεται στην Ανατολική Ευρώπη.
  • Η ενεργοποίηση του «Κάθετου Διαδρόμου» φυσικού αερίου (Αλεξανδρούπολη → Ανατολική Ευρώπη).
  • Νέες ενεργειακές και βιομηχανικές επενδύσεις.
  • Συμφωνίες Ελλάδας–ΗΠΑ σε ενέργεια και ναυτιλία.
  • Στρατηγικές συνεργασίες για data centers και υποδομές.

Η γεώτρηση της κοινοπραξίας ExxonMobil – Energean – Hellenic Energy μπορεί να αλλάξει επίπεδο για την ελληνική οικονομία, εφόσον εντοπιστούν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα. Τα επενδυτικά κεφάλαια που θα ακολουθήσουν, καθώς και τα πολλαπλασιαστικά οφέλη σε έσοδα, κέρδη και θέσεις εργασίας, είναι δυνητικά τεράστια. Αντίστοιχα οφέλη προκύπτουν και από τις υπόλοιπες συμφωνίες...

Το ενεργειακό συνέδριο στην Αθήνα, με τη συμμετοχή υπουργών της κυβέρνησης Τραμπ, έδειξε ότι η παρουσία της Chevron νοτίως της Κρήτης – σε περιοχή που αμφισβητείται από το τουρκολιβυκό μνημόνιο – δεν ήταν τυχαία. Αντικατοπτρίζει μια συνολικότερη στρατηγική των ΗΠΑ για τον ρόλο της Ελλάδας στη ΝΑ Μεσόγειο και στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.

Συχνά λέγεται πως οι πολιτικοί κρίνονται από τις πράξεις τους, όχι από τα λόγια τους. Ο Τραμπ μπορεί δημόσια να δείχνει «φιλικός» προς Πούτιν και Ερντογάν, όμως οι κινήσεις του μαρτυρούν διαφορετικές προθέσεις.
Το σχέδιο πλήρους ενεργειακής απεξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία, σε συνδυασμό με τον οικονομικό αποκλεισμό εταιρειών που συναλλάσσονται με αυτήν, αποκαλύπτει μια στρατηγική οικονομικής πίεσης προς τη Μόσχα. Οι μέχρι τώρα κυρώσεις αποδείχθηκαν «σουρωτήρι», αλλά το νέο κύμα θα είναι πολύ πιο στοχευμένο.

Ο Ερντογάν το διαπίστωσε άμεσα: έφυγε από τις ΗΠΑ χωρίς F-16 και F-35 επειδή τέθηκε ως όρος η ενεργειακή απεξάρτηση της Τουρκίας από τη Ρωσία - κάτι ζωτικό για την τουρκική οικονομία. Αν «κολοσσοί» από Κίνα και αλλού αναγκάζονται να κόβουν συναλλαγές με ρωσικές εταιρείες, είναι ζήτημα χρόνου να ισχύσει το ίδιο και για τουρκικές επιχειρήσεις.

Σε αυτή τη νέα γεωοικονομική αρχιτεκτονική, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε κρίσιμο κόμβο. Αποτελεί βασικό εργαλείο απεξάρτησης της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια, κάτι που της εξασφαλίζει πρωτοφανή γεωπολιτικά ανταλλάγματα. Όσο η Ελλάδα γίνεται απαραίτητη για τη δυτική ενεργειακή και αμυντική ισορροπία, η σταθερότητά της μετατρέπεται σε προτεραιότητα για τους συμμάχους. Αυτό ενισχύει τη θωράκισή της έναντι της Τουρκίας.

Ωστόσο, όπου υπάρχουν μεγάλα οφέλη, υπάρχουν και μεγάλα αντικρουόμενα συμφέροντα. Είναι αναμενόμενο να ενταθούν προσπάθειες αποσταθεροποίησης της χώρας, τόσο από Ρωσία και Τουρκία όσο και από εγχώρια κέντρα που επωφελούνταν επί χρόνια από το λαθρεμπόριο ρωσικού πετρελαίου. Δίκτυα επιρροής, «ανθρωπιστικές» βιτρίνες, αλλά και «χρήσιμοι ηλίθιοι» θα αξιοποιηθούν για την αποδυνάμωση της ελληνικής σταθερότητας.

Από την άλλη πλευρά, είναι θέμα χρόνου να δούμε την έναρξη εκκαθάρισης αυτών των δικτύων, ξεκινώντας από τη Βόρεια Ελλάδα.

Η ιστορία αποδεικνύει ότι όταν οι δυτικές δυνάμεις θεώρησαν την Ελλάδα κομβική για τη δική τους ασφάλεια, δεν την άφησαν στην τύχη της - όποιο και αν ήταν το κόστος. Από την Επανάσταση, ως τον Β’ Παγκόσμιο και τον Εμφύλιο, η γεωπολιτική αξία της χώρας καθόρισε τις εξελίξεις.

Οι εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας δεν σημαίνουν μόνο οικονομική πρόοδο. Προμηνύουν μεγάλες γεωπολιτικές ανατροπές - ίσως και εσωτερικές πολιτικές αλλαγές που ακόμη δεν μπορούμε να φανταστούμε.

Κώστας Στούπας

Δεν υπάρχουν σχόλια: