Κλειδί η τύχη των ομήρων - Το Ισραήλ ξεμένει από διπλωματικά «καύσιμα»

Το θανάσιμο αδιέξοδο που δημιουργείται στη Γάζα και το αρνητικό κλίμα που δημιουργούν οι συνεχιζόμενες μεγάλες απώλειες μεταξύ των αμάχων προκαλούν ασφυκτική πίεση στο Ισραήλ για να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, ενώ ο διεθνής παράγοντας κινητοποιείται για την εξεύρεση λύσης στο θέμα των ομήρων που θα δρομολογούσε πιθανότατα και στην κατάπαυση του πυρός.

Το Ισραήλ, ενώ προχωρά αργά και μεθοδικά την επιχείρηση για εξόντωση των δομών και της ηγεσίας της Χαμάς στην πόλη της Γάζας, βρίσκεται υπό πίεση ακόμη και από τους στενότερους συμμάχους του καθώς η ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα απειλεί να πυροδοτήσει νέες εντάσεις με αποστασιοποίηση... των υποστηρικτών του και σκλήρυνση της στάσης των μέχρι τώρα μετριοπαθών αραβικών χωρών, ενώ το Ιράν προειδοποιεί ότι η ένταση της ισραηλινής επιχείρησης οδηγεί σε επέκταση της σύγκρουσης εκτός Γάζας.

Ενδεικτική ήταν η αποδοκιμασία της ιδέας του Μπ. Νετανιάχου, για παραμονή του Ισραηλινού Στρατού για απροσδιόριστο χρόνο στη Γάζα, από την Ουάσιγκτον και η προειδοποίηση όλων των διεθνών παραγόντων ότι μια νέα κατοχή στη Γάζα θα είναι καταστροφική. Το Ισραήλ αναδιπλώθηκε, μεν χωρίς όμως να θέτει χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της επιχείρησης και κυρίως χωρίς να διαφαίνεται ποια θα είναι η επόμενη ημέρα στη Γάζα. 

Η αποστασιοποίηση ήταν ευδιάκριτη και από την Ελλάδα με τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη να δηλώνει στο Politico: «Όσο περνάει ο καιρός και όσο το Ισραήλ συνεχίζει αυτή την πολύ επιθετική στρατιωτική επιχείρηση, ναι, θα υπάρχει αυξημένη ανησυχία αναφορικά με την αναλογικότητα αυτής της ισραηλινής απάντησης. Και μιλώ ως φίλος του Ισραήλ. Πιστεύω ότι μερικές φορές οι φίλοι πρέπει να λένε τη σκληρή αλήθεια στους φίλους τους, ότι εν τέλει δεν πρέπει να υπονομεύσουμε τον στρατηγικό στόχο: τη νίκη έναντι της Χαμάς».

Οι Αμερικανοί που από την πρώτη στιγμή είχαν συνταχθεί με τη θέση του Ισραήλ εναντίον κάθε ιδέας για εκεχειρία, απαίτησαν από τον Μ. Νετανιάχου να αποδεχθεί τις ανθρωπιστικές παύσεις πράγμα που έγινε το απόγευμα της Πέμπτης. Με την προσδοκία ότι έτσι θα διευκολυνθεί η διπλωματική προσπάθεια που ήταν σε εξέλιξη σε όλα τα μέτωπα προκειμένου να προχωρήσει η διαπραγμάτευση για την απελευθέρωση ομήρων.

Ο αρχηγός της Χαμάς Ι. Χανιγιέ πήγε στο Κάιρο για συνομιλίες με τον αρχηγό των μυστικών Υπηρεσιών Α. Κάμελ, στην Ντόχα συναντήθηκαν ο διευθυντής της CIA Γ. Μπερνς ο διοικητής της Μοσάντ Ν. Μπαρνεα και ο πρωθυπουργός του Κατάρ, ενώ συναντήθηκαν ο εμίρης του Κατάρ με τον πρόεδρο του Αμπού Ντάμπι, ενώ την εφαρμογή των καθημερινών τετράωρων «ανθρωπιστικών παύσεων» ανακοίνωσε ο ίδιος ο πρόεδρος Μπάιντεν.

Το χαρτί των ομήρων είναι ίσως το ισχυρότερο όπλο της Χαμάς καθώς η απελευθέρωση έστω και ενός αριθμού ομήρων θα φέρει σε δύσκολη θέση το Ισραήλ, που δεν θα μπορεί να επιμείνει στη συνέχιση των επιχειρήσεων στην ίδια ένταση.

Βεβαίως για το Ισραήλ θα αποτελέσει μείζον θέμα να υποχρεωθεί να διακόψει την επιχείρηση πριν εκπληρωθεί ο στόχος για πλήρη εξόντωση της Χαμάς. Διότι είναι προφανές ότι ακόμη κι αν κατορθώσει να καθαρίσει τη Βόρεια Γάζα οι πυρήνες της οργάνωσης θα παραμείνουν στη νότια πλευρά, ενώ θα διατηρήσουν την επιρροή τους σε πολιτικό επίπεδο και αυτό θα συνεχίσει να αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για τη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας, αλλά και για την προσπάθεια επανάληψης των συνομιλιών για το Παλαιστινιακό.

Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Α. Μπλίνκεν αποδοκίμασε κάθε ιδέα για νέα κατοχή της Γάζας, έκανε λόγο όμως για μια πιθανή μεταβατική περίοδο μετά την παύση των συγκρούσεων, χωρίς να διευκρινίζεται τι ακριβώς θα σημαίνει αυτό. Και κυρίως ποιος θα αναλάβει τη διατήρηση περιβάλλοντος ασφαλείας στην περιοχή ώστε ούτε η Χαμάς να μπορέσει να δραστηριοποιηθεί και πάλι, αλλά ούτε να υπάρχει έμμεση ισραηλινή κατοχή.

Η Ουάσιγκτον δείχνει να ευνοεί την ανάληψη ρόλου στη Γάζα από την Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία από μόνη της όμως δύσκολα θα μπορέσει να αποκαταστήσει ένα περιβάλλον ασφάλειας, ενώ ο Μ. Αμπάς φέρεται να έθεσε ως όρο, η ανάληψη μιας τέτοιας ευθύνης να ενταχθεί σε μια συγκροτημένη και αποφασιστική προσπάθεια συνολικής επίλυσης του Παλαιστινιακού. 

Την ώρα που ήταν σε εξέλιξη αυτές οι εντατικές διαβουλεύσεις σημειώθηκαν επιθέσεις εναντίον αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ, κίνηση που μαρτυρά ότι ο «Άξονας της Αντίστασης» δεν θα διστάσει να εκμεταλλευθεί την κατάσταση προκειμένου να δείξει ότι ακόμη και μετά τη στρατιωτική ήττα της Χαμάς, παραμένει ισχυρός και μπορεί να επιφέρει πλήγματα ανά πάσα στιγμή.

Οι Αμερικάνοι πραγματοποίησαν πλήγματα σε ιρανικούς στόχους στη Συρία και στο Ιράκ στέλνοντας το μήνυμα ότι δεν θα διστάσουν να χρησιμοποιήσουν τη δύναμη πυρός που έχουν συγκεντρώσει στην περιοχή προκειμένου να προστατεύσουν τους στρατιώτες τους και να αποτρέψουν το άνοιγμα νέου μετώπου εναντίον του Ισραήλ.

Ενώ συνεχίζονται αποσπασματικά οι εκτοξεύσεις ρουκετών από τη Χεζμπολάχ, το Ισραήλ δέχθηκε μια ακόμη επίθεση την Πέμπτη από το έδαφος της Συρίας με στόχο την παραθαλάσσια πόλη Ελιάτ στον κόλπο της Άκαμπα, ένα ακόμη μήνυμα ότι η κλιμάκωση των επιχειρήσεων μπορεί να οδηγήσει σε άνοιγμα νέων επικίνδυνων μετώπων.

Η διεθνής κοινότητα αναζητά τρόπους ώστε να αποφευχθεί η ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα και είναι προφανές ότι οι δυνατότητες μεταφοράς βοήθειας από το πέρασμα της Ράφας είναι περιορισμένες και για πρακτικούς λόγους αλλά και για λόγους ασφάλειας.

Στο πλαίσιο αυτό η πρόταση του Κύπριου προέδρου Ν. Χριστοδουλίδη με τη στήριξη του Έλληνα πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη αλλά και του Γάλλου προέδρου Μακρόν έχει μπει στο τραπέζι και συζητήθηκε στη διάρκεια της Διάσκεψης του Παρισιού.

Η κυπριακή πρωτοβουλία «Αμάλθεια» θα περιλαμβάνει πέντε στάδια.

Το πρώτο στάδιο θα είναι η μεταφορά και συλλογή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Κύπρο, το δεύτερο στάδιο αφορά την επιθεώρηση, καταγραφή και αποθήκευση της ανθρωπιστικής βοήθειας που θα παραλαμβάνεται στην Κύπρο, το τρίτο στάδιο τη φόρτωση και επιθεώρηση της ανθρωπιστικής βοήθειας στα πλοία από λιμάνι της Κύπρου, πιθανότατα της Λάρνακας, το τέταρτο στάδιο τη διαδρομή μέσω ασφαλούς θαλάσσιου διαδρόμου και το πέμπτο και τελευταίο στάδιο την εκφόρτωση, παραλαβή και διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας στον άμαχο πληθυσμό της Γάζας.

Βεβαίως και αυτό το σχέδιο έχει πολλά τεχνικά αλλά και ουσιαστικά προβλήματα καθώς θα πρέπει να εξασφαλισθεί αποτελεσματικός έλεγχος των φορτίων ώστε να μην περιλαμβάνουν πολεμικό υλικό, να εξασφαλισθεί η ασφάλεια των πλοίων, να υπάρχει στη Γάζα αποτελεσματικός μηχανισμός που θα παραλάβει και θα διανείμει τη βοήθεια και βεβαίως να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα της έλλειψης κατάλληλου λιμανιού στη Γάζα για την προσέγγιση μεγάλων πλοίων.

Πάντως η Γαλλία έχει ήδη αποστείλει πλωτό νοσοκομείο στα ανοικτά της Γάζας και μετασκευάζει και δεύτερο ελικοπτεροφόρο σκάφος  για να έχει δυνατότητες περίθαλψης τραυματιών, ενώ και η Ιταλία εκδήλωσε ετοιμότητα να στείλει και δικό της πλωτό νοσοκομείο, μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν ώστε να αντιμετωπισθεί το εξαιρετικά επείγον πρόβλημα της περίθαλψης των χιλιάδων αμάχων τραυματιών από τον πόλεμο.

Νίκος Μελέτης