Στάθης Καλύβας: Γιατί οι καλλιτέχνες στη «συναυλία ειρήνης» μας φλομώνουν στην υποκρισία

Mε ένα οξύ κείμενο, που ανατρέχει στο πρόσφατο παρελθόν, ο Στάθης Καλύβας εξηγεί γιατί ενοχλεί η «συναυλία για την ειρήνη», μιλά για την αδυναμία να ειπωθεί η λέξη «Ουκρανία», αλλά και για βαθιά υποκρισία.
Mε τίτλο τον γνωστό στίχο «Πού 'ναι τα χρόνια, ωραία χρόνια», ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στην Οξφόρδη Στάθης Καλύβας γράφει στο Facebook ένα κείμενο με σαφείς αναφορές στην πρόσφατη ιστορία και σαφείς αιχμές για τους διοργανωτές της συναυλίας ειρήνης που διοργανώνεται στις 29 Μαρτίου, χωρίς να γίνεται η παραμικρή αναφορά στην Ουκρανία και την πολεμική εισβολή που δέχεται από τη Ρωσία...
Ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στην Οξφόρδη αναρωτιέται, μεταξύ άλλων, «γιατί όταν δεν μπορείς να καταλάβεις τι εστί Πούτιν, τι είναι μια στρατιωτική εισβολή, ποιος είναι ο θύτης και ποιος το θύμα, τότε γιατί να σε πάρω στα σοβαρά όταν μου λες για την αθωότητα του Αμίρ και του Ακίφ ή για οποιοδήποτε άλλο θέμα που ξεφεύγει από τον χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας;»

Ακολουθεί η ανάρτηση του Στάθη Καλύβα:

«Γιατί ενοχλεί τόσο πολύ η συναυλία "για την ειρήνη"; Επειδή είμαστε εναντίον της ειρήνης; Ποιος όμως είναι υπέρ του πολέμου; 'Η γιατί γίνεται με τρόπο που δεν κατονομάζει θύτες και θύματα, ουσιαστικά εξισώνοντάς τους; Μήπως όμως οι καλλιτέχνες μας είναι ευαίσθητοι άνθρωποι που δεν θέλουν να ανακατευτούν με σύνθετα γεωπολιτικά προβλήματα. Μήπως αυτά είναι για τους "ειδικούς" και όχι για τους καλλιτέχνες;

Ας πάμε 23 χρόνια πίσω, σχεδόν μέρα τη μέρα, στις 30 Μαρτίου 1999. Διανοούμενοι και καλλιτέχνες πραγματοποιούν τότε καθιστική ολονύκτια διαμαρτυρία, διαμαρτυρόμενοι για την επίθεση στη Γιουγκοσλαβία. Συμμετέχουν οι Θάνος Μικρούτσικος, Μάρω Δούκα, Διονύσης Τσακνής, Παντελής Βούλγαρης, Ιωάννα Καρυστιάνη, Γιώργος Νταλάρας, Λάκης Λαζόπουλος, Σωκράτης Μάλαμας, Κυριάκος Κατζουράκης κ.ά. Μάλιστα, με ανακοίνωσή τους καλούν τους πολίτες της Αθήνας να αφήσουν τη ''θαλπωρή της πολυθρόνας τους και να κατεβούν απόψε στην αμερικανική πρεσβεία, για να διαμαρτυρηθούν κατά των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ στη Σερβία''.

Δεν είναι βέβαια αυτή η μόνη τους δράση. Γίνονται τότε πολλές συναυλίες, σχεδόν καθημερινά. Για παράδειγμα, στις 26 Απριλίου πραγματοποιείται μεγάλη συναυλία στο Σύνταγμα με τον Μίκη Θεοδωράκη, που εκφωνεί και τον κεντρικό λόγο: ''…Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι μπαίνουμε σε έναν νέο Μεσαίωνα. Προμηθευτείτε ρουχαλάκια ζεστά, μας περιμένει ένας ιστορικός παγετός. Από την αρχή των βομβαρδισμών δήλωσα ότι όλα αυτά περί εθνοκάθαρσης είναι προσχήματα. Μοναδικός στόχος τους είναι να μεταβάλουν την αιρετική Γιουγκοσλαβία σε καμένη γη''. Για να καταλήξει: ''Βελιγράδι, τραγουδάμε για σένα, είμαστε στο πλευρό σας, το δίκαιο είναι μαζί σας και το δίκαιο θριαμβεύει''. Ούτε όμως γίνονται συναυλίες μόνο στην Ελλάδα!

Τον Απρίλιο κι ενώ μαίνονται οι βομβαρδισμοί στη Γιουγκοσλαβία, ταξιδεύει στο Βελιγράδι και πραγματοποιεί στην κεντρική πλατεία μια συναυλία συμπαράστασης ο Γιώργος Νταλάρας μαζί με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη κι εθελοντές μουσικούς. Εύκολα βρίσκουμε άπειρα τέτοια παραδείγματα για άπειρα θέματα. Οι Ελληνες καλλιτέχνες δεν είναι ευαίσθητες απολίτικες φωνές. Το αντίθετο. Δεν διστάζουν να καταγγείλουν, να στηλιτεύσουν και να καταδικάσουν με καθαρό και άμεσο τρόπο, με στεντόρεια φωνή. Θα μπορούσε να πει κανείς πως η "συναυλία συμπαράστασης" είναι ένα genre που αφθονεί στη χώρα μας. 

Να ένα πρόσφατο παράδειγμα: πριν λίγες μέρες και ενώ έβρεχε βόμβες στην Ουκρανία, την Τετάρτη 16 Μαρτίου, πραγματοποιείται στη Μυτιλήνη μεγάλη συναυλία συμπαράστασης για τους Αμίρ και Ακίφ, πρόσφυγες από το Αφγανιστάν που έχουν καταδικαστεί σε 50 χρόνια φυλακής o καθένας, με την κατηγορία του διακινητή, ενώ δεν είναι, ισχυρίζονται οι καλλιτέχνες που εδώ δεν διστάζουν να πάρουν καθαρά θέση. Στη συναυλία συμμετέχουν οι Φ. Δεληβοριάς, Μ. Φριντζήλα, Μ. Παπαγεωργίου, Δ. Μητσοτάκης, Δ. Μυστακίδης, Φ. Σιώτας, Σπ. Γραμμένος, SaLia Balia Band, Ν. Φασουλή και ο Κ. Πλατανιάς.

Μιλάνε λοιπόν οι καλλιτέχνες με τρόπο ευθύ και άμεσο, έξω από τα δόντια. Εκτός και αν επιλέξουν να μιλήσουν μέσα από τα δόντια, όπως γίνεται στην προκειμένη περίπτωση. 

Επιστρέφω λοιπόν στο ερώτημα γιατί ενοχλεί η συγκεκριμένη ενέργεια. 

Αφενός γιατί μας φλομώνουν στην υποκρισία ή, για να το πω αλλιώς, μας δουλεύουν κανονικά. Και αφετέρου γιατί δείχνει πως στην πραγματικότητα συντάσσονται με τους θύτες. 

Εμένα πάντως το πρώτο με ενοχλεί περισσότερο από το δεύτερο. Και αυτό γιατί το δεύτερο μας δίνει το μέτρο τους και μας βοηθά να τους κρίνουμε. 

Γιατί όταν δεν μπορείς να καταλάβεις τι εστί Πούτιν, τι είναι μια στρατιωτική εισβολή, ποιος είναι ο θύτης και ποιος το θύμα, τότε γιατί να σε πάρω στα σοβαρά όταν μου λες για την αθωότητα του Αμίρ και του Ακίφ ή για οποιοδήποτε άλλο θέμα που ξεφεύγει από τον χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας; 

Προφανώς θα σε αγνοήσω, θυμίζοντάς σου την Ουκρανία που δεν τολμάς καν να κατονομάσεις και αυτό είναι μια κατάκτηση νομίζω».

fb