Του Γιώργου Ι. Κωστούλα
Εξίσου μακριά από τα δύο άκρα: τους απρόβλεπτους οραματιστές της στιγμής, που τσαλαπατούν την καθημερινότητα, και τους τυπολάτρες διαχειριστές-τηρητές των διαδικασιών, αναζητείται το σπάνιο: ο προσγειωμένος Ηγέτης και εμπνευσμένος Μάνατζερ. Δύο σε ένα. Ένας αναλυτικός, πρακτικός δωδεκάλογος-οδηγός για αποτελεσματική, εμπνευσμένη διοίκηση.
Το ζητούμενο; Ο αποτελεσματικός μάνατζερ. Ένα πορτρέτο του, μέσα από ένα μείγμα 6+6 συστατικών (έξι σήμερα και έξι στο επόμενο κείμενο):
1. Ένα ασυμβίβαστο: Μάνατζμεντ και Δημοκρατία
Το μόνο που δε χαρακτηρίζει τον κόσμο των επιχειρήσεων είναι η δημοκρατία. Αυτός είναι ο μέγιστος συμβιβασμός, το πρώτο μάθημα που παίρνουν όσοι προσέρχονται για 
καριέρα στο Μάνατζμεντ.
Υπάρχει η ιεραρχία, ενδεχομένως ορισμένες συνθήκες ενθάρρυνσης, ίσως κάποιες συμμετοχικές διαδικασίες, αλλά από εκεί και πέρα οτιδήποτε συμβαίνει στην εταιρική ζωή είναι αποτέλεσμα ικανοτήτων, επιλογών, ευκαιριών, τύχης, ίσως αμέλειας ή αδιαφορίας, ακόμη και ανεπάρκειας ή ανικανότητας, σίγουρα όμως όχι αποτέλεσμα ψηφοφορίας.
Η υπεύθυνη, αποτελεσματική ενάσκηση διοίκησης δεν απαιτεί την αποδοχή, την κατανόηση, ούτε τη συναίνεση όλων. Κάθε προσπάθεια για την ικανοποίηση των πολλών είναι αποθέωση της μετριοπάθειας, της μετριότητας και της αναποτελεσματικότητας.
2. Ανοικτοί ανοδικοί δρόμοι επικοινωνίας
Ελέγχετε πάντα το βαθμό της διαθεσιμότητάς σας και της προσβασιμότητας των υφισταμένων σας προς το πρόσωπό σας. Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν εμπόδια για την εσωτερική ανοδική επικοινωνία μαζί σας. Ενθαρρύνετε τη δημιουργία εταιρικού περιβάλλοντος, όπου η καταφυγή για βοήθεια δεν πρόκειται να χρεωθεί ως ανεπάρκεια των προσφυγόντων -κατωτέρων . Η στιγμή που οι υφιστάμενοί σας θα πάψουν να σας φέρνουν προβλήματα για λύση είναι ακριβώς η στιγμή που θα έχετε πάψει να διοικείτε. Είναι η στιγμή που είτε θα έχει χαθεί η εμπιστοσύνη των υφισταμένων σας προς το πρόσωπό σας, είτε, απλούστατα, αυτοί θα έχουν πεισθεί ότι τα προβλήματα (και η διοίκηση) δεν σας ενδιαφέρουν πια.
3. Φειδωλή χρησιμοποίηση συμβούλων και ειδικών
Μην μπλοκάρεστε από ειδικούς συμβούλους, φανταχτερούς τιτλούχους και βαρύγδουπες αυθεντίες. Όλοι αυτοί σπάνια έχουν σπουδαία κρίση. Μπορεί να εντυπωσιάζουν στις αίθουσες συσκέψεων, σε συνθήκες θερμοκηπίου ή αμμοδόχου, αλλά καταρρέουν όταν βρεθούν αντιμέτωποι με τον πραγματικό κόσμο.
Χρησιμοποιήστε τις αυθεντίες επ’ ωφελεία σας. Μην αφήνεστε σ’ αυτούς. Μάθετε απ’ αυτούς, συμβουλευθείτε τους, αναζητήστε τους ως μέντορες, αλλά μη φοβάστε να αντιπαρατεθείτε μαζί τους. Να θυμάστε ότι ακόμα και μια αυθεντία έχει τα όρια της, που μπορεί να τα έχει καλύψει. Και να έχει απλώς μετατραπεί σε χειροκροτητή. Η πραγματική ηγεσία δεν ενεργοποιείται και δεν ωφελείται ποτέ από την τυφλή υπακοή των παρατρεχάμενων. Γενικώς, αν έχετε έναν γιέσμαν να δουλεύει για σας, ο ένας από τους δύο σας περισσεύει.
Πολιτικές, στρατηγικές και αποφάσεις που εκπορεύονται από γυάλινους πύργους, παρέες και απρόσιτους “αλάνθαστους” αστεράτους αποθαρρύνουν τη συμμετοχή. Προκαλούν δυσπιστία και αποπροσανατολίζουν τους μαχητές της πρώτης γραμμής, που μάχονται τους ανταγωνιστές και εξασφαλίζουν την παραγωγή και τις πωλήσεις της εταιρείας.
4. Τακτική αμφισβήτηση διαδικασιών και λεπτομερειών
Μην υποτιμάτε τις λεπτομέρειες. Επιτρέψτε στους συνεργάτες σας να το κάνουν αυτό. Εσείς κρατηθείτε καχύποπτα άγρυπνοι. Πολλοί μάνατζερ, συμπεριλαμβανομένων των μοδάτων προοδευτικών, οραματιστών κ.λπ., νομίζουν ότι πρέπει να είναι υπεράνω των λειτουργικών λεπτομερειών. Οι καλοί μάνατζερ κατανοούν ότι η τήρηση των λεπτομερειών μπορεί να παράγει συμμόρφωση και διαδικαστική ασφάλεια, όμως, η συνακόλουθη επανάπαυση αμβλύνει τη σκέψη, την εγρήγορση και τη συνεχή αναζήτηση του καλύτερου. Αυτός είναι ο λόγος που οι έμπειροι μάνατζερ, ενώ θεσμοθετούν την αυστηρή τήρηση των διαδικασιών, συγχρόνως ενθαρρύνουν την αμφισβήτησή τους. Επ’ αυτού, μην παραλείπετε να λειτουργείτε, συχνά πυκνά, όχι ως οργανωτές, αλλά ως αποδιοργανωτές.
5. Ενθάρρυνση ανοδικής πρωτοβουλίας
Είναι, πάντοτε σχεδόν, ευκολότερο να αποσπάσετε από κάποιον – και κυρίως από τον προϊστάμενό σας – τη συγγνώμη του παρά την έγκρισή του. Οι μέτριοι μάνατζερ δεν κάνουν κάτι, εάν προηγουμένως δεν έχουν τη ρητή διαβεβαίωση ότι αυτό επιτρέπεται. Αντίθετα, οι αποτελεσματικοί μάνατζερ κάνουν αυτό που νομίζουν ότι πρέπει να κάνουν, εκτός και αν ρητά τους έχει απαγορευτεί.
Παρακάμψτε την ιεραρχία, αν κρίνετε ότι αυτό βοηθάει την αποτελεσματικότητά σας. Η δουλειά του μάνατζερ δεν είναι να παίρνει επιχειρηματικούς κινδύνους, που συνδέονται μόνο με το εξωτερικό περιβάλλον της εταιρείας, αλλά και με το εσωτερικό - κυρίως μ’ αυτό. Οι προϊστάμενοί σας μάνατζερ δεν πρόκειται ποτέ να ενθαρρύνουν κάτι τέτοιο φανερά. Σίγουρα, όμως, θα τους αρέσει πολύ στα κρυφά.
6. Συνεχής επιδίωξη της αλλαγής
Σε όλες τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς υπάρχουν, πάντοτε, εγκατεστημένες ρουτίνες που προστατεύουν, αν δεν υποθάλπουν κιόλας, καταστάσεις από τις οποίες όλοι επωφελούνται. Η αποφυγή ρίσκων γίνεται κουλτούρα. Οι αποφάσεις παίρνονται μόνο για άμυνα και συντήρηση. Κανένας δε δοκιμάζει κάτι καινούργιο. H άσκηση της εξουσίας εξαντλείται σε ένα παιχνίδι συμβιβασμών και ισορροπιών, με τη σύμφωνο γνώμη, με την αποδοχή όλων. Ο πήχης όλο και κατεβαίνει. Όλοι γίνονται ειδικοί στην τέχνη του “μπουρδουκλώματος”, του “κουκουλώματος”. Δάσκαλοι στο πώς θ’ αποφευχθούν οι σκοτούρες. “Μη θίγετε τα κακώς κείμενα”, “μην πάτε γυρεύοντας, αν θέλετε να μην έχετε εκπλήξεις”, “αν δε σπάσει κάτι δεν το επισκευάζουμε”, είναι οι επικρατούντες χρυσοί κανόνες, που όλοι τηρούν και σέβονται.
Όλα τα παραπάνω είναι εύκολο να σας αποκοιμίσουν. Είναι η σημαία των μετρίων, των ανεπαρκών, των βολεμένων. Αυτών που πιστεύουν ότι το μέλλον είναι εξασφαλισμένο, ως συνέχεια του παρόντος, χωρίς προσπάθεια, προσαρμογή, αλλαγή. Ψάξτε κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων. Μην είστε και τόσο προβλέψιμοι. Ταράζετε τα νερά.
Θα συνεχίσουμε όμως στο επόμενο, με τα υπόλοιπα έξι συστατικά του προτεινόμενου δωδεκάλογου.
* O κ. Κωστούλας είναι τέως Γενικός Διευθυντής εταιρειών του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα. Συγγραφέας. Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο: “Και οι Μάνατζερ έχουν ψυχή...”, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Επτάλοφος.
gcostoulas@gmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου