Κοντά στην πισίνα...

του Σενέρ Λεβέντ

Προψές ήμουν φιλοξενούμενος σε ένα ελληνοκυπριακό σπίτι στη Λευκωσία. Καθίσαμε κοντά στην πισίνα με τη φιλόξενη οικογένεια. Ο καιρός ήταν δροσερός, αλλά όχι κρύος. Ο σπιτονοικοκύρης μπήκε αμέσως στο θέμα, αφού ήπιε μερικές γουλιές κόκκινο κρασί. Και άρχισε ανάμεσά μας μια τόσο σε βάθος κουβέντα για το Κυπριακό, που νόμισα ότι βρισκόμουν στο τραπέζι των συνομιλιών.

Από την αρχή κιόλας της συνομιλίας μας αντιλήφθηκα ότι απέναντί μου δεν ήταν ένας απλός Ελληνοκύπριος που έχυνε δάκρυα για τη διαίρεση της Κύπρου, που αναφερόταν άκαιρα για την ειρήνη και θρηνούσε λέγοντας «αχ πόσο αδέλφια είμαστε». Έλεγε πολύ διαφορετικά πράγματα από όσα έχω ακούσει και διαβάσει μέχρι σήμερα.
«Η καλύτερη λύση στις σημερινές συνθήκες είναι τα δύο χωριστά, γειτονικά κράτη, και η Τουρκία να είναι η μοναδική εγγυήτρια δύναμη αυτού του κράτους», είπε.
Σάστισα βεβαίως. Εσείς δεν θα σαστίζατε; Μήπως σοβαρολογούσε ο άνθρωπος; Ναι, πολύ. Συνέχισε να μιλά:
«Εμείς χάσαμε τον πόλεμο. Η πλευρά που ηττάται στον πόλεμο αποδέχεται τους όρους του νικητή. Αν δεν τους αποδεχτεί, δεν υπάρχει συμφωνία. Πάντα έτσι συνέβαινε στην ιστορία».
«Γιατί πρέπει να είναι η Τουρκία η μοναδική εγγυήτρια δύναμη;», τον ρώτησα. Η απάντησή του ήταν η εξής:
«Τι να κάνουμε τους υπόλοιπους; Η ανησυχία των Τουρκοκυπρίων για την ασφάλεια είναι πολύ σημαντική. Επιπλέον, η στρατηγική θέση του νησιού είναι πολύ σημαντική για την Τουρκία, που δεν θέλει να εγκαταλείψει ποτέ τον έλεγχο της Κύπρου. Ας είναι η εγγυήτρια δύναμη και αν προκύψει καμιά ανακατωσούρα εδώ, να επέμβει».
«Δεν εμπιστεύεσαι την Ευρωπαϊκή Ένωση;», τον ρώτησα. Η απάντησή του ήταν κατηγορηματική και σαφής:
«Όχι, δεν την εμπιστεύομαι».
Ακριβώς τότε ήρθε και ο ενήλικας γιος του ανθρώπου αυτού. Κάθισε στην άκρη του τραπεζιού και μας κοίταξε. «Μην αναλώνεστε άδικα. Δεν μπορείτε να φτάσετε πουθενά. Η γενιά σας δεν θα μπορέσει ποτέ να λύσει αυτό το πρόβλημα», είπε.
«Τότε πες μας εσύ πώς θα λυθεί», του είπα.
«Τα δύο χωριστά κράτη θα γίνουν ξεχωριστά μέλη της ΕΕ. Αν το κράτος στο βορρά καταστεί μέλος της ΕΕ, θα ανακουφιστεί πολύ η Τουρκία και θα αποκομίσει σημαντικό πλεονέκτημα μέσα στην ΕΕ. Έτσι θα ησυχάσει και η Κύπρος».
«Από τη γενιά σου πόσοι σκέφτονται όπως εσένα;», τον ρώτησα.
Χαμογέλασε με ένα ύφος πολύ σίγουρο. «Το 99%», είπε.
«Θα το γράψω αυτό», του είπα.
«Γράψε το», μου απάντησε.
Ο άνθρωπος διαθέτει πολλή επιρροή και επίδραση πάνω στους πολιτικούς. Με ρώτησε για τη στάση της τουρκικής πλευράς, για να εδραιώσει την άποψή του στο θέμα των δύο χωριστών κρατών και τι θα απαντήσει η τουρκοκυπριακή κοινότητα αν κληθεί να επιλέξει ανάμεσα στη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία και τα δύο χωριστά κράτη.
«Σίγουρα θα διαλέξει τα δύο χωριστά κράτη», είπα.
Χάρηκε και ενθουσιάστηκε σαν να πήρε αυτό που ήθελε. «Ιδού», είπε, «αυτό πρέπει να υλοποιήσουμε ουσιαστικά». Δεν ήταν καθόλου ικανοποιημένος από κανέναν από τους Ελληνοκύπριους ηγέτες. Μίλησε για όλους και τους στόλισε έναν προς έναν. Ο Μακάριος, λέει, δεν μπόρεσε να δει το μέλλον. Τότε, λέει, ο ίδιος ήταν 25 χρόνων περίπου. Προειδοποίησε το Μακάριο.
«Παραιτήσου από αυτά τα όνειρα. Ακόμη και αν κάνεις τους Τουρκοκύπριους να καταρρεύσουν οικονομικά, δεν θα μπορέσεις να τους αφανίσεις. Η Τουρκία δεν θα το επιτρέψει αυτό, θα καταλάβει το νησί», του έλεγε. Ο Μακάριος, λέει, τραβούσε μια βαθιά τζούρα από το τσιγάρο του και του απαντούσε ως εξής:
«Μη φοβάσαι, δεν θα γίνει τίποτα».
Ο Σπύρος Κυπριανού, λέει, ήταν άνθρωπος χωρίς θάρρος και φοβητσιάρης. Ο Βασιλείου είναι χαζός, λέει, ενώ ο Κληρίδης κοίταζε το κέφι του και τη ζωή του. Για τον Παπαδόπουλο, λέει, δεν αξίζει να μιλά καθόλου κανείς. Ο δε Χριστόφιας, λέει, δεν αντιλαμβάνεται προς τα πού πηγαίνει. «Η Τουρκία συμπεριφέρθηκε έξυπνα το 1974 και δεν κατέλαβε όλο το νησί», είπε και πρόσθεσε: «Αν το καταλάμβανε θα αναγκαζόταν να αποσυρθεί από εδώ όπως αποσύρθηκε το Ιράκ από το Κουβέιτ». Γέμισε η στήλη μου. Η συνέχεια αύριο.
ΠΟΛΙΤΗΣ