Ο μύθος του ηπιότερου ασφαλιστικού νομοσχεδίου

Η συζήτηση για τις επερχόμενες αλλαγές στο ασφαλιστικό οφείλει, πρώτα απ’ όλα, να εντοπίσει το ακριβές σημείο εκκίνησης και δεσμευτικού για τη χώρα μας, προσδιορισμού των μεταβολών. Κατά τη συνήθη πρακτική, η αντιτιθέμενη συναφής επιχειρηματολογία βασίζεται στο κείμενο του ασφαλιστικού νομοσχεδίου που οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες, μάλιστα, εμφανίζουν ως ηπιότερη εκδοχή όσων το ΔΝΤ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Κομισιόν επεδίωκαν ανεπιτυχώς, λόγω της ελληνικής αντίστασης, να μας επιβάλουν.
Η πρακτική αυτή δεν ...
είναι συμβατή με την αλήθεια και την πραγματικότητα: επιχειρεί να αναδείξει και επιβάλλει έναν μύθο στη θέση της αλήθειας.
Οι γενικές ρυθμίσεις του ασφαλιστικού περιέχονται, ήδη, στο Μνημόνιο που η χώρα μας συνυπέγραψε με το ΔΝΤ, την Ε.Ε. και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το Μνημόνιο αυτό έχει ήδη νομοθετηθεί ως Παράρτημα του ήδη ψηφισθέντος, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, από δεκαημέρου, νόμου και αποτελεί το βασικό κείμενο στο οποίο θα προσαρμοσθούν με περισσότερα από ένα νομοσχέδια και οι ρυθμίσεις του ασφαλιστικού.
Συνεπώς, σε όσα σημεία (και είναι πολλά και ουσιαστικά) προκύπτει δυσαρμονία μεταξύ συγκεκριμένων ρυθμίσεων του ασφαλιστικού νομοσχεδίου που δημοσιοποιήθηκε και του Μνημονίου, σε όσες δηλαδή περιπτώσεις διαπιστώνεται ότι συγκεκριμένες ρυθμίσεις του ασφαλιστικού νομοσχεδίου είναι ευνοϊκότερες από τις αντίστοιχες προβλέψεις του Μνημονίου, αυτό σημαίνει ότι θα ακολουθήσει και νέα ασφαλιστική νομοθετική παρέμβαση που θα προσαρμόσει και τις ευνοϊκότερες αυτές ρυθμίσεις στις επιταγές του Μνημονίου.
Ως παραδείγματα αυτών των αποκλίσεων αναφέρω τις προβλέψεις του Μνημονίου για την 37ετία (σήμερα προβλέπεται η συνταξιοδότηση με 37 συντάξιμα έτη χωρίς όριο ηλικίας ενώ το Μνημόνιο ζητά 40 έτη με προσαρμογή μέχρι το 2015 και με όριο ηλικίας το 60ό έτος από 1.1.2011). Επίσης, τη θέσπιση της ηλικίας των 60 ετών ως ελάχιστης ηλικίας συνταξιοδότησης από 1.1.2011, ακόμη και για αυτούς που υπάγονται σήμερα στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα (που σημαίνει επιμήκυνση της ηλικίας συνταξιοδότησης κατά 5 - 7 χρόνια ακόμη και για τους σημερινούς ασφαλισμένους στα ΒΑΕ). Οι ρυθμίσεις αυτές δεν περιλαμβάνονται στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, με δεδομένο, όμως, ότι το κεντρικό σημείο αναφοράς είναι το Μνημόνιο είναι βέβαιο ότι αναμένεται και δεύτερο πλέον επώδυνο ασφαλιστικό νομοσχέδιο (η τροποποίηση του σημερινού με τη μέθοδο των τροπολογιών κατά τη διαδικασία ψήφισής του στη Βουλή).
Η ίδια διαπίστωση ισχύει και για το αναμενόμενο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών με το οποίο θα προσαρμοσθούν και εξισωθούν, προς τα πάνω, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών του Δημοσίου με τα αντίστοιχα των ανδρών. Τις ρυθμίσεις αυτές τις έχει, ήδη, καταγράψει το Μνημόνιο που προβλέπει «εισαγωγή ενός ενιαίου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στα 65 έτη ακόμη και για τις γυναίκες στον δημόσιο τομέα – σταδιακά από την 1η Ιανουαρίου 2011 – που θα ολοκληρωθεί ως τον Δεκέμβριο του 2013». Το νομοσχέδιο, συνεπώς, του υπουργείου Οικονομικών θα περιορισθεί να εξειδικεύσει αυτήν την ήδη νομοθετημένη διεθνή υποχρέωση της χώρας μας, θα διευκρινίσει δηλαδή πώς θα κατανεμηθεί, στη διάρκεια της 3ετίας 2011 - 2013, η αύξηση των ορίων ηλικίας των γυναικών. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι η σήμερα ισχύουσα συνταξιοδότηση λόγω 37ετίας (οπότε δεν απαιτείται συμπλήρωση οποιουδήποτε ορίου ηλικίας) μετατρέπεται σε συνταξιοδότηση λόγω 40ετίας, τα σημερινά όρια στην περίπτωση των τριτέκνων γυναικών του Δημοσίου (που σήμερα απαιτεί 20 συντάξιμα χρόνια χωρίς οποιοδήποτε όριο ηλικίας), μπορεί να αυξηθούν μέχρι και 20 έτη!!
Συνεπώς, είναι λάθος να συζητούμε για τις αλλαγές, με βάση το ασφαλιστικό νομοσχέδιο: οι αλλαγές έχουν προσδιορισθεί στο Μνημόνιο που αποτελεί, ήδη, νομοθετημένη διεθνή δέσμευση της χώρας μας. Μπορεί να απαιτηθούν δύο ή και περισσότερα ασφαλιστικά νομοσχέδια για την εξειδίκευση των συγκεκριμένων προβλέψεων του Μνημονίου, σε κάθε, όμως, περίπτωση, το πλαίσιο των νομοσχεδίων αυτών είναι ήδη καθορισμένο από το Μνημόνιο.
Μπορούμε, συνεπώς, να καταγράψουμε, από τώρα πού θα καταλήξουν, σε κύρια ζητήματα, οι ασφαλιστικές αλλαγές:
- Περιορισμός του ποσοστού συσσώρευσης σε έναν μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 1,2% (η μείωση των συντάξεων είναι τεράστια, αφού ο σημερινός ετήσιος ρυθμός είναι 2% – μείωσή του κατά 60%).
- Υπολογισμός των συντάξεων με συνεκτίμηση των αποδοχών στο σύνολο του συντάξιμου βίου αντί της καλύτερης πενταετίας της τελευταίας δεκαετίας που ισχύει σήμερα (αν συνεκτιμήσουμε ότι προβλέπεται ωρίμανση κατά 0,06/έτος, ενώ στην πράξη οι αποδοχές αυξάνουν κατά 5 - 10% ανά τριετία, οι απώλειες για τους μελλοντικούς συνταξιούχους θα είναι σοβαρότατες και μπορεί να ξεπεράσουν και το 40%).
- Περιορισμός της πρόωρης συνταξιοδότησης: από 1.1.2011 αυξάνεται η ηλικία πρόωρης συνταξιοδότησης στα 60 έτη, συμπεριλαμβανομένων και των εργαζομένων στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα (επιβαρύνονται με 5-7 πρόσθετα έτη) αλλά και των εργαζομένων με 40 χρόνια εισφορών.
- Κατάργηση των ειδικών όρων που ισχύουν για τους ασφαλισμένους πριν από το 1993 (επιδείνωση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, συνταξίμων ετών και τρόπου υπολογισμού της σύνταξης).
-Ουσιαστική αναθεώρηση της λίστας των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων.
- Μείωση των συνταξιοδοτικών παροχών κατά 6% ετησίως για τα άτομα που συνταξιοδοτούνται μεταξύ των 60 και 65 με περίοδο συνεισφορών μικρότερη των 40 ετών.
Η κυριότερη, όμως, δέσμευση της χώρας μας προκύπτει από την υποχρέωσή της να σχεδιάζει οποιαδήποτε ασφαλιστική μεταρρύθμιση «σε στενή διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα» και να ζητά και εξασφαλίζει «την επικύρωση των μεταρρυθμίσεων αυτών από την Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΡΩΜΑΝΙΑ Επιστημονικού Συμβούλου ΙΝΕ-ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ
Το ποντίκι