Ομηρος στο Ιράν Έλληνας δημοσιογράφος...

Ο 30χρονος δημοσιογράφος που βρισκόταν στο Ιράν καλύπτοντας τις προεδρικές εκλογές της 12ης Ιουνίου για λογαριασμό της αμερικανικής εφημερίδας “Washington Times”, συνελήφθη την περασμένη Τετάρτη για «παράνομες δραστηριότητες» κι ενώ βρισκόταν στο αεροδρόμιο «Μεχραμπάντ» της ιρανικής πρωτεύουσας, προκειμένου να επιστρέψει στην Ελλάδα μέσω Ντουμπάι.

«Έχει έρθει αρκετές φορές στο Ιράν για λογαριασμό διαφόρων ΜΜΕ, αλλά δεν γνωρίζω την ακριβή κατηγορία της σύλληψής του», σημείωσε ο Ιρανός αξιωματούχος Μ. Μογκατασαντέχ, παροτρύνοντας // νουθετώντας τους ξένους δημοσιογράφους να ασκούν "υπεύθυνα" το λειτούργημά τους.

Οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Ι. Αθανασιάδης είχε υπερβεί τα όρια της χορηγειθείσης άδειας που είχε λάβει και κινήθηκε πέραν των ορίων της Τεχεράνης. Σύμφωνα με άλλες πηγές, οι ιρανικές αρχές προέβησαν σε αυτή την ενέργεια σε μια προσπάθεια επίδειξης πυγμής προς τα διεθνή ΜΜΕ που κατέγραφαν τις μετεκλογικές διαδηλώσεις.

Μέχρι αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση για τον αν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες κατά του δημοσιογράφου, ούτε για το ακριβές μέρος της κράτησής του ενώ άγνωστο παραμένει το αν επετράπη στον Έλληνα Πρέσβη να συναντήσει τον Αθανασιάδη. Εντωμεταξύ, η μη κυβερνητική οργάνωση «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα», ανεβάζει τον αριθμό των συλληφθέντων δημοσιογράφων σε 34 ενώ μετά το ξέσπασμα των ταραχών, οι ξένοι δημοσιογράφοι περιορίστηκαν στα ξενοδοχεία και τα γραφεία τους. Ο μόνιμος ανταποκριτής του BBC, Τζον Λέι, ειδοποιήθηκε να εγκαταλείψει τη χώρα «μέσα σε 24 ώρες».

Η ζωή του Ιάσονα Αθανασιάδη μοιάζει με παιδικό όνειρο, σημείωνε πριν τέσσερις μήνες σε άρθρο του στην Καθημερινή ο Δημήτρης Ρηγόπουλος. Γεννημένος στην Ελλάδα, ο Ιάσονας ζει από τα 15 του στο εξωτερικό. Άφησε γρήγορα την ασφάλεια της Αγγλίας για την Αίγυπτο. Το Κάιρο ήταν η πρώτη στάση μιας επαγγελματικής διαδρομής με πολλούς σταθμούς στην ευρύτερη Μέση Ανατολή: Συρία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιράν, Ιράκ, Αφγανιστάν.

Αυτό που τον οδήγησε στη Μέση Ανατολή και τον Περσικό Κόλπο ήταν μια πρόσκληση που του είχε κάνει ο πατέρας του όταν ζούσε στο Αλέπο, να περάσουν κάποιο καιρό μαζί στη Συρία. "Προσκολλήθηκα στη Μέση Ανατολή το 1996, ιδιαίτερα όταν ταξίδεψα με τον πατέρα μου στη Βηρυττό. Περπατώντας μέσα στο μεταπολεμικό τοπίο της ανοικοδόμησης, δεν μπορούσα παρά να ανακαλέσω την Αθήνα -το ίδιο αρχιτεκτονικό χάος, ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα από άναρχες άσπρες πολυκατοικίες με χρωματιστές τέντες. Η μόνη διαφορά με του Ζωγράφου, τη γειτονιά στην Αθήνα όπου μεγάλωσα, ήταν ότι οι τέντες στη Βηρυττό ήταν σημαδεμένες από οβίδες και κομμένες σε μαύρα κομματάκια από τις εκρήξεις."

Η εμπειρία αυτή, είχε πει ο ίδιος, έθρεψε τον ενθουσιασμό του για την περιοχή ενώ την ενασχόλησή του με τη δημοσιογραφία, την έχει αποδόσει στη μητέρα του. Ο ίδιος υπηρετεί το είδος της πιο απαιτητικής δημοσιογραφίας: ταξιδεύει συνέχεια, μαθαίνει τη γλώσσα της χώρας που επισκέπτεται για μικρό ή μεγαλύτερο διάστημα, προσπαθεί να καταλάβει τους ανθρώπους και εμβαθύνει στην κουλτούρα και τον πολιτισμό τους.

Ο Μπρους Κλαρκ, συγγραφέας και δημοσιογράφος και επικεφαλής του Τμήματος Διεθνών Ειδήσεων του περιοδικού Economist, τον γνωρίζει προσωπικά και μίλησε για εκείνον στο newstime.gr: «Ο Ιάσων είναι ένας από τους καλύτερους Έλληνες δημοσιογράφους της γενιάς του. Έχει αφιερώσει όλη του την καριέρα στο να καλύπτει τη ζωή των απλών ανθρώπων στη Μέση Ανατολή με αντικειμενικότητα, ήθος και επαγγελματισμό.» Μιλάει συνολικά πέντε γλώσσες, μεταξύ των οποίων αραβικά και περσικά.

Σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με το πόσο τον βοήθησε η πολυετής παραμονή του σε χώρες της ευαίσθητης περιοχής της Μέσης Ανατολής, ο Ιάσων είχε απαντήσει:

"Μου επιτρέπεται να σκέφτομαι ανεξάρτητα, να μαθαίνω χιλιάδες πράγματα από τις επιτόπου εμπειρίες μου και να προκαλώ τον εαυτό μου καθημερινά. Μου έχει δοθεί η πολυτέλεια να διαμορφώνω μόνος μου τη σκέψη μου για τα σημαντικά ζητήματα της μέρας. Τελικά, με απελευθέρωσε από μια δουλειά ενός γραφιά αγκυλωμένου σε ένα γραφείο."

Σε άλλη του συνέντευξη εξηγούσε:

"Αν εξαιρέσεις το γεγονός ότι σίγουρα περνάω καλύτερα απ' το να είμαι τραπεζικός και να γυρίζω στο σπίτι για να κάτσω μπροστά στην τρεμοπαίζουσα μετριότητα της ελληνικής τηλεόρασης, κάθε μέρα της ζωής μου εδώ πέρα είναι μια μέρα που την έχω ζήσει, με κάθε έννοια της λέξης."

Ειδικότερα, για το Ιράν πιστεύει ότι είναι η πιο σύνθετη και παράδοξη χώρα που έχει γνωρίσει και που καθορίζει το μέλλον ολόκληρης της Μέσης Ανατολής. Για εκείνον, το πιο σημαντικό για το Ιράν –και στο οποίο το θέμα των πυρηνικών μπορεί να έχει θέση– είναι η σχέση της χώρας με τον σύγχρονο κόσμο και πώς γίνεται ένα θεοκρατικό καθεστώς να είναι ταυτόχρονα μια από τις πιο ανεπτυγμένες τεχνολογικά χώρες στον κόσμο, το πώς, δηλαδή, συμβιβάζεται αυτή η όψη της χώρας με ένα θεοκρατικό καθεστώς.

"Πουθενά αλλού δεν βλέπεις μια τόσο ιδιαίτερη μείξη λαών, θρησκειών και φυλών. Πουθενά αλλού η πολιτική δεν είναι τόσο υποβαθμισμένη και διεφθαρμένη, αλλά και τόσο ενδιαφέρουσα [...] Πολλοί άνθρωποι μου λένε, μισοαστεία μισοσοβαρά, ότι σπαταλάω τα νιάτα μου, τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου, σε μια περιοχή στην οποία αποτελούν τυπικά χαρακτηριστικά η θρησκευτική δυσανεξία, η βία, και μια θρησκεία της πλειονότητας, η οποία φαίνεται να στύβει και την τελευταία σταγόνα ευχαρίστησης από τη ζωή, για να της ενέσει αμαρτία και ενοχή. Αλλά ποτέ δεν ξεχνώ από πού έρχομαι -από την Ελλάδα- και τη ζωή μου εκεί, στην οποία μπορώ πάντα να επιστρέψω. Για πολλούς εδώ δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, δεν έχουν δρόμο διαφυγής.", είχε πει σε συνέντευξή του στη Lifo, την άνοιξη του 2006.

Ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον στοιχείο του Ιράν για τον Ιάσονα, ήταν το ότι υπέστη τρεις μεγάλες εισβολές, που επηρέασαν την ιστορία του: την ελληνική, την αραβική και τη μογγολική. Στην ίδια συνέντευξη, παρατηρούσε σχετικά: "Σήμερα, η διανόηση του Ιράν περηφανεύεται για το γεγονός ότι υπήρξε αυτή η επαφή με την Ελλάδα και δεν είναι καθόλου σπάνιο σε κάποιο δείπνο να ακούσεις τους Πέρσες να συζητούν πολύ σοβαρά πως οι φιλοσοφίες των δύο πολιτισμών, η ελληνική και η περσική, επηρέασαν η μία την άλλη. Επιπλέον, υπάρχει μία απέχθεια για τους Άραβες, η οποία διαπερνά όλη την κοινωνία. Όσο για τη σημερινή εποχή, οι Έλληνες αναγνωρίζονται ως περισσότερο δυτικοί από τους Ιρανούς. Ξέρουν ότι ανήκουμε στην ΕΕ αλλά δε μας θεωρούν Ευρωπαίους - κι αυτό είναι μεγάλο κοπλιμέντο, προερχόμενο από έναν αρχαίο ανατολικό λαό, ιδιαίτερα περήφανο για τις ρίζες και την ιστορία του."

Ο Ιάσων Αθανασιάδης Φόουντεν γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Ο πατέρας του είναι Βρετανός, ερευνητής στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών και η μητέρα του, Πολύμνια Αθανασιάδη είναι καθηγήτρια Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μελετήτρια της καθ' ημάς Ανατολής. Ο Ιάσονας έχει τόσο ελληνική, όσο και βρετανική υπηκοότητα και είναι κάτοχος βρετανικού διαβατηρίου. Οταν ήταν 15 ετών, η οικογένειά του μετακόμισε στη Μεγάλη Βρετανία. Ολοκλήρωσε εκεί το λύκειο και σπούδασε Αραβικές και Σύγχρονες Μεσανατολικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου έφυγε για την Αίγυπτο όπου εργάστηκε για λογαριασμό της Ελληνικής Υπηρεσίας του BBC και της εβδομαδιαίας «Αλ Αχράμ» του Καΐρου. Το 2003, χρονιά της εισβολής των ΗΠΑ στο Ιράκ, δούλεψε στο Αλ Τζαζίρα στην Ντόχα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Κι ένα χρόνο μετά επέστρεψε στην Αθήνα, στο πλαίσιο της κάλυψης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 από το BBC World. To 2005, μεταφέρει τη βάση του στο Ιράν, όταν γίνεται δεκτός από το τμήμα Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Τεχεράνης. Εφυγε από την Τεχεράνη το 2007 όταν κέρδισε μια υποτροφία Nieman στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Είναι ο δεύτερος Έλληνας που τυγχάνει αυτής της υποτροφίας και ένας από τους νεότερους υπότροφους, μιας και η υποτροφία απευθύνεται σε mid-career journalists.

Σήμερα ζει και εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη, από όπου κατάγεται η οικογένεια Αθανασιάδη. Έχει καλύψει δημοσιογραφικά τον Τουρκόφωνο κόσμο στέλνοντας ανταποκρίσεις, μεταξύ άλλων, στην Athens News, το περιοδικό Odyssey και παράλληλα, μαθαίνει την τουρκική γλώσσα. Έχει συνεργαστεί με την εκπομπή "Ταξιδεύοντας" της Μάγιας Τσόκλη από το Κάιρο και τη Δαμασκό και γύρισε ταινία για τη σύγκρουση Ισραήλ - Χεζμπολλάχ το 2006.

Εκτός από δημοσιογράφος, είναι και πολύ καλός φωτογράφος. Είναι ο πρώτος ξένος φωτογράφος που εξέθεσε φωτογραφίες για την καθημερινή ζωή στο Ιράν. Έχει πραγματοποιήσει εκθέσεις φωτογραφίας στην Αθήνα από ταξίδια του στο Ιράν, το Ιράκ, το Αφγανιστάν. Φωτογραφίες του έχουν εκτεθεί και στην Τεχεράνη υπό την αιγίδα της ελληνικής πρεσβείας με θέμα: «Ελληνισμός στην Περσία: Από τον Μέγα Αλέξανδρο στην Ισλαμική Δημοκρατία».

Ο διευθυντής της «Ουάσινγκτον Τάιμς», Τζον Σόλομον ανέφερε σχετικά με το θέμα ότι αρχικά, οι ιρανικές αρχές δεν είχαν δώσει στη δημοσιότητα τα ακριβή στοιχεία του δημοσιογράφου, αλλά η εφημερίδα υπέθεσε ότι πρόκειται για τον Ιάσονα Αθανασιάδη, που δούλευε ως freelancer. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών κ. Γρ. Δελαβέκουρα, οι ελληνικές αρχές βρίσκονται σε επαφή με την οικογένειά του. Έχουν, επίσης, προβεί στα απαραίτητα διαβήματα προς τις ιρανικές αρχές, τόσο στην πρεσβεία τους στην Ελλάδα όσο και στην Τεχεράνη, ζητώντας την απελευθέρωση του 30χρονου δημοσιογράφου.

Τέλος, ο Μπρους Κλαρκ, έχοντας γνώση των διαπραγματεύσεων που διεξάγονται μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των Ιρανικών Αρχών, εξέφρασε μέσω του newstime.gr την ελπίδα ότι αυτή η υπόθεση θα έχει πολύ σύντομα αίσιο τέλος. "Από ό,τι ξέρω η ελληνική κυβέρνηση κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να αφεθεί ο Ιάσων ελεύθερος. Όλοι οι φίλοι του ελπίζουμε ότι η υπόθεση θα έχει πολύ σύντομα αίσιο τέλος."