Οι μικρο-οικονομικές διαστάσεις της κρίσης

Του Χρύσανθου Λαζαρίδη

Σε κάθε οικονομική κρίση υπάρχουν οι μακρο-οικονομικές πλευρές που αφορούν τα συνολικά μεγέθη, το ΑΕΠ, το έλλειμμα, το χρέος κ.λπ. Γι’ αυτά μιλάμε συνεχώς. Υπάρχουν, όμως, και οι μικρο-οικονομικές διαστάσεις, που αφορούν τη διάρθρωση των αγορών και τις στρεβλώσεις τους. Γι’ αυτές μιλάμε πολύ σπάνια…

Σήμερα, λοιπόν, θα σταθούμε στις μικρο-οικονομικές πλευρές της κρίσης: Παρά τη μεγάλη μείωση του τζίρου σε μια σειρά από «ζωτικούς κλάδους» της ελληνικής οικονομίας -τουρισμός, οικοδομή, λιανεμπόριο- οι τιμές δεν λένε να υποχωρήσουν αισθητά. Κι αυτή η «ανελαστικότητα» αποδεικνύει ότι υπάρχουν στρεβλώσεις.

Για να υπάρχει υγιής οικονομική δραστηριότητα, δεν αρκεί η αγορά να είναι «ελεύθερη», πρέπει να είναι και «τέλεια». Γιατί οι μονοπωλιακές πρακτικές, τα ολιγοπώλια, τα καρτέλ, οι εναρμονισμένες πρακτικές, όλα αυτά αποτελούν σοβαρές στρεβλώσεις.

Ετσι, λοιπόν, η εξυγίανση μιας ελεύθερης αγοράς αφορά ακριβώς αυτό: να χτυπηθούν οι στρεβλώσεις. Ελεύθερη αγορά σημαίνει, πάνω απ’ όλα, αγορά «τέλειου ανταγωνισμού», όχι ζούγκλα επιχειρηματικής ασυδοσίας και κερδοσκοπικής βουλιμίας...

Για να επιστρέψουμε στην περίπτωσή μας:

- Αν συνεχιστεί η μείωση τζίρου, χωρίς μείωση τιμών, τότε η ύφεση στην Ελλάδα θα είναι πολύ οδυνηρή. Και δεν θα ευθύνεται η διεθνής κρίση γι’ αυτό…

- Αντίθετα, όσο υποχωρούν οι τιμές τόσο θα «φρενάρει» η ύφεση. Η μείωση των τιμών μπορεί να «απορροφήσει» την πτώση της ζήτησης, ώστε να συγκρατηθεί υψηλότερα το πραγματικό ΑΕΠ.

- Αν η ύφεση είναι βαθιά, τότε κάποιες επιχειρήσεις κάθε κλάδου θα σπάσουν τα καρτέλ και θα μειώσουν τις τιμές τους (όπως έγινε ήδη στη γαλακτοβιομηχανία). Θα έχουμε μεγάλη ύφεση, αλλά παράλληλα θα έχουμε σπάσιμο των καρτέλ, άρα ταχύτερη ανάπτυξη με μεγαλύτερη διάχυση αμέσως μετά.
Ταυτόχρονα, μεγάλη ύφεση, θα αναγκάσει την Κομισιόν να μας δώσει μια ακόμα χρονιά διορία για να μειώσουμε το έλλειμμα κάτω του 3%, δηλαδή και το 2011, όπως είχε υποσχεθεί, άλλωστε…

- Αν πάλι το κράτος παρέμβει και σπάσει τα καρτέλ -με σοβαρές διαρθρωτικές παρεμβάσεις- τότε θα έχουμε μικρότερη πτώση του ΑΕΠ, άρα μικρότερη ύφεση, αλλά και ταχύτερη ανάπτυξη μετά.

Και στις δύο περιπτώσεις τα καρτέλ δεν θα αντέξουν. Απλώς, αν τα σπάσει το κράτος, η ύφεση που θα μεσολαβήσει θα είναι μικρότερη, ενώ αν σπάσουν από μέσα, τότε η ύφεση που θα μεσολαβήσει θα είναι πιο βαθιά και οδυνηρή.

Τα καρτέλ έτσι κι αλλιώς θα σπάσουν, όπως φαίνεται. Το ερώτημα είναι αν θα υποφέρουμε πολύ ή λίγο, μέχρι να γίνει αυτό.

Από την κυβέρνηση εξαρτάται.

Και μόνο…