Δημοσκοπήσεις: Η διόγκωση της «γκρίζας ζώνης», η αδυναμία της αντιπολίτευσης και η πρόκληση για την κυβέρνηση

Οι αλλεπάλληλες δημοσκοπήσεις, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τους τελευταίους δύο μήνες, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Καταγράφουν μια εικόνα επιδεινούμενης κρίσης αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος, που αποτυπώνεται με διόγκωση της λεγόμενης «γκρίζας ζώνης», των αναποφάσιστων ψηφοφόρων δηλαδή και οδηγεί σε μια παγίωση των δημοσκοπικών ποσοστών των κομμάτων, κανένα εκ των οποίων δε δείχνει αυτή την ώρα δυναμική τέτοια, που να προμηνύει ανατροπές.

Η τελευταία δημοσκόπηση της Alco ήταν χαρακτηριστική. 

Το ποσοστό των αναποφάσιστων ερωτηθέντων, που τον περασμένο Ιανουάριο ήταν στις έρευνες της εταιρείας στο 11,9%, έφθασε, με συνεχή άνοδο μέσα στον χρόνο, στο 21,5%. 

Σύμφωνα με την εταιρεία, πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό, που έχει καταγράψει στις μετρήσεις της, από το 2016, δείγμα ίσως της ρευστότητας στο εκλογικό σώμα.

Από την “ακτινογραφία” αυτού του ποσοστού, προκύπτει ότι 3 στους 4 αναποφάσιστους είναι άτομα σε παραγωγική ηλικία: ...

το 44% ηλικίας 45-64 ετών και το 32% ηλικίας 25-44 ετών. Το 18% των αναποφάσιστων είναι άνω των 65 και το 6% είναι νέοι, ηλικίας 17-24%, πολλοί από τους οποίους θα ψηφίσουν για πρώτη φορά στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. 

Δεύτερο χαρακτηριστικό τους, η πολιτική τους τοποθέτηση: 

το 23% δηλώνει ότι ανήκει στον κεντροδεξιό χώρο κι επίσης ένα 23% τοποθετείται στο κέντρο. Επίσης, 23% απαντά “τίποτα” ως αυτοπροσδιορισμό, 13% κεντροαριστεροί, 7% δεξιοί και 5% αριστεροί. 

Τα δύο αυτά στοιχεία της «ακτινογραφίας» των αναποφάσιστων έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι ο μεσαίος χώρος και οι εργαζόμενοι, οικογενειάρχες και νέοι αποτελούν αυτή την ώρα τον «καταλύτη» των πολιτικών εξελίξεων, καθώς με δεδομένη τη δημοσκοπική δύναμη των κομμάτων, η τελική τους τοποθέτηση μπορεί να κρίνει ή και να αλλάξει τη δυναμική των κομμάτων. 

Αποτελεί, ταυτόχρονα, μια μεγάλη “δεξαμενή”, κυρίως για την κυβέρνηση, που καλείται πλέον να πείσει ότι διαθέτει ό,τι δεν διαθέτει η αντιπολίτευση. Πρόκειται για την μερίδα εκείνων των πολιτών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν με τον πιο έντονο τρόπο προβλήματα, όπως η στεγαστική κρίση, η αδυναμία εκπλήρωσης οικονομικών υποχρεώσεων λόγω των πληθωριστικών πιέσεων, αναζητούν ακόμη ένα καλύτερο μέλλον. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι από τη δημοσκόπηση της Alco, προκύπτει ότι οι πολίτες, στην πλειοψηφία τους, θεωρούν ότι η αντιπολίτευση δεν μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. 

Στην ερώτηση “ποιο κόμμα της αντιπολίτευσης μπορεί να προσφέρει αξιόπιστη εναλλακτική κυβερνητική προοπτική”, το 54% των ερωτηθέντων απαντά “κανένα”, με το ΠΑΣΟΚ να βρίσκεται στο 11%, παρουσιάζοντας μάλιστα πτώση 3 ποσοστιαίων μονάδων και τα υπόλοιπα κόμματα να ακολουθούν με μονοψήφια ποσοστά. 

Εικόνα μονόδρομου ή αδιεξόδου, δηλαδή, για ένα εκλογικό σώμα, που εντοπίζει τα προβλήματα και τις προκλήσεις των καιρών, αλλά δε βρίσκει ουσιαστικά πολιτική λύση σε αυτά. 

Είναι ενδεικτικό ότι το 81% των ερωτηθέντων, για παράδειγμα, δε διαπιστώνουν καμία αλλαγή στο θέμα της ακρίβειας, παρά τις κυβερνητικές παρεμβάσεις ή το 69% που δεν κρίνει αποτελεσματική την κυβερνητική πολιτική για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας - σε αντίθεση με τα υψηλά ποσοστά αποδοχής για την εξωτερική πολιτική και την άμυνα, που ξεπερνούν τα ποσοστά της ΝΔ- ή το 83% που διαπιστώνει κρίση θεσμών στη χώρα, χωρίς ίχνος αυτής της δυσαρέσκειας να την πιστώνεται η αντιπολίτευση.

Η εικόνα της «γκρίζας ζώνης» παραμένει αναλλοίωτη σε όλες τις μετρήσεις του τελευταίου διαστήματος, με τα θέματα, που προκύπτουν στην επικαιρότητα να «επιδεινώνουν» αυτό το κύμα, αντί να ξεκαθαρίζουν το τοπίο ή να οδηγούν αυτό το κομμάτι των απογοητευμένων πολιτών σε μια άλλη πολιτική κατεύθυνση. 

Η κυβέρνηση αναμένει πλέον να αποτυπωθεί στις επόμενες μετρήσεις το θέμα των ΕΛΤΑ και των αγροτικών αποζημιώσεων, που αφορούν, κυρίως, την περιφέρεια και ενδεχομένως να προσδώσουν αρνητικό πρόσημο.

Ταυτόχρονα, όμως, η επικείμενη εφαρμογή των οικονομικών μέτρων από το Νοέμβριο έως και τον Ιανουάριο, εκτιμάται, από το κυβερνητικό επιτελείο, ότι θα επιδράσουν θετικά, αναδεικνύοντας το πεδίο της οικονομίας και την στόχευση της ενίσχυσης των εισοδημάτων ως κεντρικά ζητήματα, που «απαντούν» για παράδειγμα στο θέμα της ακρίβειας και απευθύνονται ιδιαίτερα σε συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών, όπως η μεσαία τάξη, οι οικογένειες και οι νέοι. 

Την ίδια ώρα, οι διεργασίες στην κεντροαριστερά και το επόμενο βήμα του Αλέξη Τσίπρα αναμένεται να καταδείξει και την πορεία της αντιπολίτευσης, με το διακύβευμα για εκείνη και την έως τώρα αδυναμία της να διατυπώσει πειστική πρόταση διακυβέρνησης, να προσδιορίζεται σαφώς από τους πολίτες.

Λίδα Μπόλα