Ο ασύμμετρος πόλεμος Ρωσίας - Ουκρανίας: Τι επιδιώκει ο Ζελένσκι

Με την Ουκρανία να έχει εισχωρήσει περισσότερο από 33 χιλιόμετρα στα ρωσικά εδάφη, να έχει θέσει υπό τον έλεγχό της την πόλη Σούντζα και τον στρατό να έχει επεκταθεί στις γειτονικές περιοχές Μπέλγκοροντ και Μπριάνσκ, το Κίεβο ανοίγει σταδιακά τα χαρτιά του για τα επόμενα βήματά του. 

Σύμφωνα με αναλυτές, το Κίεβο φαίνεται να κάνει σχέδια για να διατηρήσει τα νέα εδάφη και έχει μάλιστα δημιουργήσει το πρώτο του στρατιωτικό γραφείο στο Κουρσκ. Ωστόσο, η Ουκρανία δεν μπορεί να διεξάγει έναν συμμετρικό πόλεμο –άρμα εναντίον άρματος, στρατιώτης εναντίον στρατιώτη– επειδή οι Ρώσοι έχουν μεγαλύτερο αριθμό δυνάμεων.

Βάσει αυτών, η Ουκρανία φαίνεται να διατηρεί τα νέα εδάφη προκειμένου να τα χρησιμοποιήσει ως μοχλό πίεσης σε μία μελλοντική διαπραγμάτευση με τη Μόσχα. Αμερικανοί αξιωματούχοι εικάζουν... πως το Κίεβο θα ήταν ανοιχτό σε μία ανταλλαγή αυτών των εδαφών, με εκτάσεις που κατέκτησε ο ρωσικός στρατός κοντά στο Χάρκοβο την άνοιξη.

Στο μεταξύ, η εισβολή της Ουκρανίας στα ρωσικά εδάφη απειλεί την εικόνα του Πούτιν, με τον Ρώσο πρόεδρο να προσπαθεί να πείσει την κοινή γνώμη ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Μάλιστα, επιλέγει προσεκτικά τις λέξεις που χρησιμοποιεί, αποφεύγοντας τη λέξη «εισβολή». Αντί αυτής, κάνει λόγο για «κατάσταση στην παραμεθόριο περιοχή» ή «τα γεγονότα που διαδραματίζονται», χαρακτηρίζοντας «πρόκληση» την ουκρανική εισβολή.

Στόχος, πλέον, του Πούτιν, είναι μόνο «η εκδίωξη της Ουκρανίας από το ρωσικό έδαφος», δίχως καμία φωνή στη Ρωσία να υποστηρίξει ότι για αυτή (σ.σ την εισβολή στο Κουρσκ) είναι υπαίτιος ο ίδιος για τον πόλεμο που κήρυξε στην Ουκρανία στις 22 Φεβρουαρίου 2022.

Σε Μπέλγκοροντ και Μπριάνσκ έχουν επεκταθεί οι μάχες 

Σε περισσότερο από 33 χιλιόμετρα στο εσωτερικό της Ρωσίας είχαν προωθηθεί τα ουκρανικά στρατεύματα, όπως ισχυρίστηκε την Πέμπτη (15/8) ο στρατηγός Ολεξάντρ Σίρσκι, ο οποίος ανέλαβε ανώτατος στρατιωτικός διοικητής της Ουκρανίας τον Φεβρουάριο.

Οι ισχυρισμοί δεν μπόρεσαν να επαληθευτούν ανεξάρτητα, αν και αναλυτές που επικαλούνται οι New York Times εκτιμούν ότι η Σούντζα είναι πιθανότατα υπό πλήρη ουκρανικό έλεγχο. Οι μάχες τώρα έχουν επίσης επεκταθεί στις γειτονικές περιοχές Μπέλγκοροντ και Μπριάνσκ, όπου η Ρωσία λαμβάνει τώρα «αντιτρομοκρατικά μέτρα».

Σύμφωνα με τον Guardian, η εισβολή του ουκρανικού στρατού στα ρωσικά εδάφη έγινε με τεθωρακισμένα οχήματα δυτικών κρατών, χωρίς μάλιστα να τεθούν περιορισμοί στη χρήση τους από τις χώρες που τα προσέφεραν. Σ’ αυτά συμπεριλαμβάνονται τα αμερικανικά Stryker και τα γερμανικά Marder, με ανώτατη ταχύτητα περίπου 97 χιλιόμετρα/ώρα και 65 χιλιόμετρα/ώρα αντίστοιχα. Στην εισβολή φαίνεται ακόμα να χρησιμοποιήθηκαν και 13 άρματα Challenger 2 της Βρετανίας, ενώ υπάρχουν και ενδείξεις για τη χρήση αμερικανικού πυραυλικού πυροβολικού Himars.

Θα διατηρήσει η Ουκρανία τα νέα εδάφη;

Με την αιφνιδιαστική εισβολή των ουκρανικών δυνάμεων στη Ρωσία να βρίσκεται σε εξέλιξη, το Κίεβο φαίνεται να κάνει σχέδια για να διατηρήσει αυτά τα εδάφη, σύμφωνα με αναλυτές. Ο Σίρσκι ανακοίνωσε την Πέμπτη (15/8) ότι η Ουκρανία έχει δημιουργήσει το πρώτο της στρατιωτικό γραφείο στο Κουρσκ. Ενώ, ένας αναπληρωτής πρωθυπουργός συζήτησε το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός ανθρωπιστικού διαδρόμου που θα εκτείνεται από την περιοχή του Κουρσκ νότια μέχρι την ουκρανική συνοριακή περιοχή του Σούμι.

Σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη (15/8), ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι τα ουκρανικά στρατεύματα προστατεύουν τους Ρώσους πολίτες και ακολουθούν τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Αυτό, καθώς, μέχρι στιγμής τα ουκρανικά στρατεύματα δεν φαίνεται να αναπτύσσουν οχυρωματικές γραμμές, όπως αυτές παρατηρούνται στην ανατολική Ουκρανία – τάφροι και πυραμιδοειδή εμπόδια για να παρεμποδίσουν την πρόσβαση σε εχθρικά άρματα. 

Ένα τέτοιο οχυρωματικό έργο ενέχει κινδύνους, δήλωσε ο πρόεδρος του Ουκρανικού Κέντρου Ασφάλειας και Συνεργασίας, Σερχίι Κουζάν (σ.σ. μιας μη κυβερνητικής ερευνητικής ομάδας). Οποιαδήποτε σταθερή θέση θα ήταν εκτεθειμένη σε δυνητικά καταστροφικές ρωσικές αεροπορικές επιδρομές και θα ήταν δύσκολο να αντέξει σε επιθέσεις από διαφορετικές πλευρές, δεδομένου ότι η Ρωσία διατηρεί την υπεροχή της σε δυνάμεις και όπλα.

Ο Κουζάν είπε ότι η Ουκρανία θα πρέπει, αντ’ αυτού, να συνεχίσει να εκτελεί «εξαιρετικά ευέλικτες πολεμικές επιχειρήσεις», επιτιθέμενη σε σημεία όπου η Ρωσία δεν το περιμένει, πραγματοποιώντας επιδρομές με μικρές μονάδες για να διερευνήσει και να αποσταθεροποιήσει τη ρωσική άμυνα. 

Μοχλός πίεσης τα εδαφικά κέρδη της Ουκρανίας στη Ρωσία;

«Δεν μπορούμε να διεξάγουμε έναν συμμετρικό πόλεμο –άρμα εναντίον άρματος, στρατιώτης εναντίον στρατιώτη– επειδή οι Ρώσοι έχουν μεγαλύτερο αριθμό δυνάμεων», δήλωσε ο Κουζάν παρόλο που η Ουκρανία δεν έχει βρει μεγάλη αντίσταση από τις ρωσικές δυνάμεις σε αυτήν την περιοχή. Σύμφωνα με τους αναλυτές που επικαλούνται οι New York Times, η Μόσχα έχει αργήσει να οργανώσει μια αποτελεσματική άμυνα και δεν έχει ακόμη αντιμετωπίσει με επιτυχία τα ουκρανικά στρατεύματα στο Κουρσκ.

Υποστηρίζεται ότι τα εδαφικά κέρδη της Ουκρανίας στο εσωτερικό της Ρωσίας θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως μοχλός πίεσης. Ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν μεταφέρει στην Ουάσιγκτον ότι το Κίεβο θέλει να έχει «βέλη στη φαρέτρα του» για μία μελλοντική διαπραγμάτευση με τη Μόσχα. Αμερικανοί αξιωματούχοι εικάζουν πως το Κίεβο θα ήταν ανοιχτό σε μία ανταλλαγή αυτών των εδαφών, με εκτάσεις που κατέκτησε ο ρωσικός στρατός κοντά στο Χάρκοβο την άνοιξη.

Στο μεταξύ, ο Μικαΐλο Ποντόλιακ, κορυφαίος σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου, δήλωσε την Παρασκευή (16/8) ότι η Ρωσία θα αναγκαστεί να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μόνο αν υποστεί «σημαντικές τακτικές ήττες». Στο Κουρσκ, ο στρατός χρησιμοποιείται «για να πειστεί η Ρωσία» να προσέλθει σε «μια δίκαιη διαδικασία διαπραγμάτευσης», έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η Ουκρανία ισχυρίζεται επίσης ότι έχει αιχμαλωτίσει εκατοντάδες Ρώσους στρατιώτες, οι οποίοι θα μπορούσαν να ανταλλαγούν με Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου που κρατούνται από τη Ρωσία. Οι Ρώσοι που φρουρούσαν τα συνοριακά φυλάκια στο Κουρσκ ήταν κυρίως στρατεύσιμοι, που υπηρετούν στο πλαίσιο της επιστράτευσης της Ρωσίας, σε αντίθεση με τους «σκληροτράχηλους» συμβασιούχους και τις παραστρατιωτικές δυνάμεις που πολεμούν στα ανατολικά και τα νότια της Ουκρανίας.

Η έκθεση αυτών των κληρωτών σε κίνδυνο αποτελεί πολιτικό κίνδυνο για τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, και, στην Ουκρανία, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έκανε λόγο για ένα «απόθεμα» για ανταλλαγές που ολοένα μεγαλώνει. 

Το Κίεβο θέλει να αλλάξει την αφήγηση του πολέμου

Οι πραγματικοί στόχοι της επιχείρησης μπορεί να μην αφορούν καν το πεδίο της μάχης και το Κίεβο ίσως θέλει να στείλει εκ νέου ένα μήνυμα. Μετά την περσινή αποτυχία της πολυδιαφημισμένης αντεπίθεσης της Ουκρανίας και τις συνεχιζόμενες απώλειες στα ανατολικά, το Κίεβο φαίνεται ότι προσπαθεί να αλλάξει την αφήγηση του πολέμου.

Οι Ουκρανοί μπορεί να προσπαθούν να πείσουν τη Δύση ότι δεν θα τα παρατήσουν και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να τους επιτρέψουν να χρησιμοποιούν κατευθυνόμενους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς στο εσωτερικό της Ρωσίας. Αυτό έχει συμβεί ξανά στο παρελθόν: κατά τη διάρκεια των 30 μηνών αυτού του πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επανειλημμένα αρνηθεί να προμηθεύσουν την Ουκρανία με ορισμένα είδη όπλων ή να δώσουν άδεια χρήσης με ορισμένους τρόπους, υποχωρώνταςστη συνέχει στα αιτήματα του Ζελένσκι.

Υπενθυμίζεται ότο την τελευταία εβδομάδα, ο Ουκρανός πρόεδρος έθεσε το ζήτημα πληγμάτων στη Ρωσία με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς που προμηθεύει η Δύση τουλάχιστον τέσσερις φορές στις νυχτερινές βιντεοσκοπημένες ομιλίες του.

«Χρειαζόμαστε τις κατάλληλες άδειες από τους εταίρους μας για να χρησιμοποιήσουμε όπλα μεγάλου βεληνεκούς», δήλωσε τη Δευτέρα. «Αυτό είναι κάτι που μπορεί να προωθήσει σημαντικά το δίκαιο τέλος αυτού του πολέμου».