Πέμπτη 25 Ιουλίου 2024

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν πάντα πολιτικοί

Οι προσπάθειες να κρατηθεί η πολιτική μακριά από τον αθλητισμό δεν θα είναι ποτέ επιτυχείς.

Του ALI WALKER
στο Παρίσι

Αυτό το άρθρο είναι μέρος της ειδικής έκθεσης Future of the Olympics.

Αν κάτι θέλουν οι διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων να ξέρετε, είναι ότι η πολιτική δεν έχει θέση στην αθλητική τους εκδήλωση.

Είναι η αρχή που επικαλέστηκε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) ενόψει των Θερινών Αγώνων στο Παρίσι που θα ξεκινήσουν την επόμενη εβδομάδα, όταν ανακοίνωσε ότι αθλητές από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία θα μπορούσαν να αγωνιστούν, παρά τη συμμετοχή των χωρών τους στην εισβολή στην Ουκρανία.

Είναι επίσης πίσω από την απόφαση της ΔΟΕ να αγνοήσει τις εκκλήσεις για να αποτρέψει το Ισραήλ από τη συμμετοχή στους Αγώνες λόγω του πολέμου στη Γάζα.

Η αλήθεια, όμως, είναι ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι πολιτικοί, ήταν πάντα πολιτικοί και θα είναι πάντα πολιτικοί....

Απλά ρωτήστε τον Αδόλφο Χίτλερ, τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Αστερίξ τον Γαλάτη.

Στην επιφάνειά τους, οι Αγώνες είναι μια γιορτή του αθλητισμού. Από κάτω, φουντώνουν από την πολιτική ήδη από τους αρχικούς Ολυμπιακούς Αγώνες στην αρχαία Ελλάδα, όταν οι πόλεις-κράτη χρησιμοποιούσαν την ευκαιρία για πολιτικούς ελιγμούς και οικοδόμηση συμμαχιών.


Ο Αδόλφος Χίτλερ παρακολουθεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Βερολίνο τον Αύγουστο του 1936. | Fox Photos μέσω Getty Images

Οι σύγχρονοι Αγώνες (που διεξήχθησαν για πρώτη φορά, καθόλου τυχαία, στην Ελλάδα στην επέτειο της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας της χώρας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία) μπορεί να βασίστηκαν στις ευγενέστερες πολιτικές αρχές - την προώθηση της διεθνούς καλής θέλησης. Γρήγορα όμως αντιμετωπίστηκαν με εθνικισμό, προπαγάνδα, εξαπάτηση και τελικά ακόμη και τρομοκρατία και φόνο.

Αυτή η σκοτεινή πλευρά των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν το θέμα του «Αστερίξ στους Ολυμπιακούς Αγώνες», το εμβληματικό κόμικ του 1968 από τους Γάλλους σκιτσογράφους Ρενέ Γκοσινί και Αλμπέρ Ουντερζό.

Στο βιβλίο, ο μικροσκοπικός Αστερίξ ταξιδεύει από το πολιορκημένο γαλατικό χωριό του στην Ελλάδα για να ανταγωνιστεί Σπαρτιάτες και εύσωμους Ρωμαίους.


Οι Ρωμαίοι, εξοντωμένοι και ταπεινωμένοι από τους Έλληνες, ξεγελιούνται από τον Αστερίξ για να καταβροχθίσουν το μαγικό φίλτρο του χωριού του (το φάρμακο που βελτιώνει την απόδοση της εποχής του) πριν από τον τελικό αγώνα της Ολυμπιάδας.

Όπως παρατηρεί σοφά ένας Ρωμαίος εκατόνταρχος στη λωρίδα, «Εάν θέλουμε να προαχτούμε, ο Ιούλιος Καίσαρας πρέπει να είναι ευχαριστημένος, και αν ο Ιούλιος Καίσαρας θέλει να είναι ευχαριστημένος, πρέπει να κερδίσεις τον αγώνα και την παλάμη της νίκης».

Αντίθετα, οι Ρωμαίοι καταδικάζονται για εξαπάτηση και ο Αστερίξ ανακηρύσσεται νικητής από προεπιλογή.

Ενώ ήταν μυθοπλασία, το καρτούν του Αστερίξ εμπνεύστηκε από τον πραγματικό κόσμο, στον οποίο μια σειρά από δικτάτορες και εγκληματίες πολέμου χρησιμοποίησαν τους Αγώνες για να εξάψουν λαϊκιστικά συναισθήματα ή να τους στοχοποιήσουν για να κάνουν μια αιματηρή άποψη.

Ο Πρόεδρος της Κίνας Xi Jinping στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου 2022. | Julian Finney/Getty Images

Το πιο διαβόητο, ο ηγέτης των Ναζί Αδόλφος Χίτλερ προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο για να γιορτάσει τις θεωρίες του περί φυλετικής υπεροχής - μόνο για να δει το όνειρό του να γκρεμίζεται από τον μαύρο Αμερικανό ταχύστροφο Τζέσι Όουενς να κερδίζει τέσσερα χρυσά μετάλλια.

Οι Αγώνες του 1972 ήταν ο στόχος της παλαιστινιακής τρομοκρατικής ομάδας του Μαύρου Σεπτέμβρη, η οποία οργάνωσε μια βίαιη ομηρεία στο Ολυμπιακό Χωριό του Μονάχου, σκοτώνοντας 11 Ισραηλινούς και έναν αστυνομικό της Δυτικής Γερμανίας. Οι επόμενοι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Μόντρεαλ μποϊκοτάρησαν 29 χώρες σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη συμμετοχή της Νέας Ζηλανδίας μετά την περιοδεία της ομάδας ράγκμπι στη Νότια Αφρική για το απαρτχάιντ. Τα μποϊκοτάζ της εποχής του Ψυχρού Πολέμου κυριάρχησαν στη συνέχεια στους Αγώνες του 1980 και του 1984 στη Μόσχα και το Λος Άντζελες, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΣΣΔ κράτησαν τους αθλητές τους στα σπίτια τους.



Πιο πρόσφατα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Κινέζος Σι Τζινπίνγκ χρησιμοποίησαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες για να νομιμοποιήσουν και να δοξάσουν τα έθνη τους (και τους εαυτούς τους).

Το Πεκίνο έχει φιλοξενήσει τους Αγώνες δύο φορές αυτόν τον αιώνα, χρησιμοποιώντας τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008 για να ανακοινώσει την άφιξή του ως παγκόσμια δύναμη υπό τους ρυθμούς 2.008 ντράμερ που σφυροκοπούν κατά τη διάρκεια μιας εντυπωσιακής τελετής έναρξης. Οι Χειμερινοί Αγώνες του 2022 της Κίνας επισκιάστηκαν από εκκλήσεις για μποϊκοτάζ λόγω της μεταχείρισης του Πεκίνου στον μειονότητα Ουιγούρων πληθυσμού του. 

Αλλά κανείς δεν έχει χρησιμοποιήσει τους Αγώνες προς το πολιτικό του όφελος όσο ο Πούτιν. Αφού ακολούθησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008 στην Κίνα με μια εισβολή σε περιοχές της γειτονικής Γεωργίας, ο Ρώσος ηγέτης το έκανε ξανά έξι χρόνια αργότερα.


Οι ηγέτες χρησιμοποίησαν τους Αγώνες για να εξάψουν λαϊκιστικά συναισθήματα. | Alexander Zemlianichenko/AFP μέσω Getty Images

Το Κρεμλίνο ενορχήστρωσε για πρώτη φορά μια θρασύδειλη πλοκή ντόπινγκ στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Σότσι το 2014 για να εξασφαλίσει ότι η Ρωσία θα τερμάτισε στην κορυφή του πίνακα μεταλλίων, στη συνέχεια ακολούθησε αυτή την επίδειξη εθνικισμού στέλνοντας «μικρούς πράσινους» στη χερσόνησο της Κριμαίας, ξεκινώντας μια δεκαετία βάναυσης δολοφονίες και μάχες στην Ουκρανία.

Τι θα γίνει λοιπόν στο Παρίσι; Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2024 έχουν ήδη επισκιαστεί από την πολιτική αναταραχή στη Γαλλία, αφού ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προκήρυξε πρόωρες εκλογές τον περασμένο μήνα. Άλλα πολιτικά ζητήματα που θα μπορούσαν να επικεντρωθούν στους Αγώνες περιλαμβάνουν τον πόλεμο στην Ουκρανία, την Ισραηλινο-Παλαιστινιακή σύγκρουση και τους ισχυρισμούς για εξαπάτηση των Κινέζων από τις ΗΠΑ

Ας ξεκινήσει το παιχνίδι; Έχουν ήδη ξεκινήσει.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου