H ευρωπαϊκή ακροδεξιά και τα ελληνικα «παραμάγαζα»

Με τη μετατόπιση που ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφάσισε να κάνει μετά την εκλογή του το 2019 προς εκλογικά κοινά, των οποίων οι επιθυμίες έρχονται σε αντίθεση με αυτές των κοινωνικά συντηρητικών ψηφοφόρων, άφηνε ένα εκλογικό κενό στα λεγόμενα δεξιά της ΝΔ.

Έτσι το 7% των κομμάτων δεξιά της ΝΔ του εκλογών του 2019 διπλασιάστηκε φτάνοντας στο διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό του 14% και για πρώτη φορά αυτός ο χώρος εκπροσωπείται στην ελληνική Βουλή από τρία κόμματα. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με

α) την κατάρρευση του δεύτερου πόλου του πολιτικού μας συστήματος (ΣΥΡΙΖΑ)...

β) την τάση του εκλογικού σώματος της χώρας να αναζητά ασφάλεια (ακολουθώντας ουσιαστικά αυτά της Ευρώπης)

γ) τη δημοσκοπική και εκλογική άνοδο δεξιών αντισυμβατικών και ακροδεξιών κομμάτων ανά την Ευρώπη

δ) την περαιτέρω μετατόπιση του Κυριάκου Μητσοτάκη προς προσέλκυση άλλων εκλογικών κοινών, δίνει την εντύπωση πως τα δεδομένα είναι ευνοϊκά ώστε ο νέο δεύτερος πόλος (ή τουλάχιστον ένας από τους βασικούς πόλους εάν δεν πάμε σε διπολικό πολιτικό σύστημα) θα προέλθει από τα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας. 

Αυτό είναι ένα εύλογο συμπέρασμα στο οποίο μπορεί να οδηγηθεί κάποιος. Είναι όμως στην πραγματικότητά έτσι; Εάν παρατηρήσουμε με περισσότερη λεπτομέρεια τους ψηφοφόρους στα «δεξιά» της ΝΔ θα δούμε πρώτα από όλα πως αυτό το περίπου 15% δεν είναι ομοιογενές. Έχει μέσα ένα σημαντικό ποσοστό ακραίων και αντισυστημικών, ένα ποσοστό κοινωνικά συντηρητικών που δίνουν έμφαση στη θρησκεία, ρωσόφιλους, άτομα που αρέσκονται σε θεωρίες συνομωσίας. Από την άλλη όμως έχουν και κοινά χαρακτηριστικά. Αυτά είναι

α) πως οι περισσότεροι ανήκουν στους χαμένους της παγκοσμιοποίησης και πως, με βάση αυτό,

β) διακατέχονται από χαμηλά επίπεδα πολιτικής εμπιστοσύνης έως και πολιτικό κυνισμό. 

Άρα δηλαδή υπάρχει πάτημα για συγκεκριμένο αφήγημα που θα προσελκύσει τουλάχιστον τους περισσότερους εξ αυτών. 

Για να δημιουργηθεί όμως ένας πόλος στα δεξιά της ΝΔ που θα παίξει σημαντικό ρόλο στο πολιτικό σκηνικό απαιτείται και ποσοστό συντηρητικών ψηφοφόρων που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη ΝΔ. Όμως οι συντηρητικοί αυτοί ψηφοφόροι έχουν άλλα χαρακτηριστικά. 

Πρώτον δεν είναι αντισυστημικοί.

Δεύτερον, σε σημαντικό βαθμό δεν ανήκουν στους χαμένους της παγκοσμιοποίησης. 

Τρίτον είναι, σε πολύ σημαντικό βαθμό, δυτικόφιλοι. 

Τέταρτον είναι μεν παραδοσιακοί αλλά θιασώτες μιας παράδοσης που εξελίσσεται.

Έχουν της ίδιες αγωνίες για το μεταναστευτικό, την εγκληματικότητα, το δημογραφικό αλλά απαιτούν προσεκτική προσέγγιση. 

Εάν τώρα φύγουμε από τους ψηφοφόρους και κοιτάξουμε τους πολιτικούς και τα κόμματα «δεξιά» της ΝΔ θα δούμε πως όλοι τους κοιτούν το πολιτικό σκηνικό όχι με τη ματιά στο μέλλον αλλά μέσα από το πρίσμα του δικού τους «μικρομάγαζου».

Πρώτα από όλα το κόμμα των «Σπαρτιατών», που εισήλθε στη Βουλή μετά από τη στήριξη του Κασιδιάρη, οδεύει ολοταχώς προς διάλυση δίχως να έχουν περάσει ούτε τρεις μήνες από τις εκλογές. Δεν ξέρω εάν ο λόγος είναι τα χρήματα όπως διαβάζω ή το ποιος θα διοικεί το μικρομάγαζο. Σημασία έχει πως δείχνουν στους 250,000 ψηφοφόρους που τους εμπιστεύτηκαν πως δε μπορούν να αναμετρηθούν με το πολιτικό σύστημα (όπως υποσχόταν) αλλά μπορούν άριστα να μαλώνουν μεταξύ τους.

Από την άλλη η «Νίκη», το κόμμα που εισήλθε στη Βουλή πατώντας στο εκλογικό κοινό του κοινωνικού συντηρητισμού αντί να ρίξει το βάρος στην αντιπολίτευση στη διαχείριση των πυρκαγιών και του μεταναστευτικού ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με το να κυνηγά τσιπάκια διεξάγοντας «επιστημονικές ενημερώσεις» σε όλη τη χώρα. Αντί δηλαδή να ανοιχτεί στα συντηρητικά κοινά που ανησυχούν για την ασφάλεια περιορίζεται σε ένα μικρό κοινό (το οποίο ναι μεν τους έβαλε στη Βουλή αλλά σίγουρα δε φτάνει εάν θέλουν να κυριαρχήσουν στο χώρο). Βλέπουν το δέντρο, όχι το δάσος.

Τέλος, ο Κυριάκος Βελόπουλος έχει δείξει θεωρώ πως επιθυμεί ένα κόμμα στο οποίο θα ηγεμονεύει ο ίδιος και δε θα έχει ανταγωνισμό από κανέναν. Ένα αποκλειστικά δικό του «μικρομάγαζο». Το ιστορικό του επίσης (πχ κηραλοιφές, επιστολές Ιησού) αποτρέπει συντηρητικούς ψηφοφόρους άλλης κατεύθυνσης από το να τον ψηφίσουν. 

Η νοοτροπία του μικρομάγαζου καλύπτει όλα τα ευνοϊκά δεδομένα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη δημιουργία ενός πόλου στα δεξιά της ΝΔ. Στην Ευρώπη τα αντισυμβατικά δεξιά κόμματα ασχολούνται με σημαντικά θέματα που απασχολούν όλο και περισσότερους πολίτες/ψηφοφόρους (πχ μεταναστευτικό, ακρίβεια), όχι με θέματα που απασχολούν αποκλειστικά τους λίγους, το κοινό από όπου ξεκίνησαν. Ανοίγονται στην κοινωνία, δεν κλείνονται στον εαυτό τους. Η αντίθετη δηλαδή νοοτροπία από αυτήν που επικρατεί στην Ελλάδα. 

Με λίγα λόγια: Για να δημιουργηθεί ένας πόλος στα δεξιά της ΝΔ θα πρέπει να βρεθεί κάποιος πολιτικός τύπου Μελόνι που θα τοποθετηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ενώσει το 10 από το 15% που βρίσκεται στα δεξιά της ΝΔ με ένα άλλο 10% ψηφοφόρων που βρίσκεται εντός της ΝΔ. Αυτός ο πολιτικός δεν υπάρχει στα δεξιά της ΝΔ. Η νοοτροπία που υπάρχει στο χώρο δεν τον αφήνει να ευδοκιμήσει. Άρα ή θα πρέπει να έρθει εκτός πολιτικού συστήματος (όπως πχ ο Κασσελάκης) είτε μέσα από τη ΝΔ. Το πρώτο είναι πιο δύσκολο να γίνει σε συντηρητικούς ψηφοφόρους καθώς δεν είναι τόσο δεκτικό στο καινούριο όσο οι προοδευτικοί ψηφοφόροι.

Το κοιτούν καχύποπτα. Έτσι, θα πρέπει να είναι κάποιος ήδη γνωστός σε ένα βαθμό. Για το δεύτερο σενάριο θα πρέπει να συμβεί ένα τόσο δυνατό γεγονός σε δεδομένη στιγμή (δυσαρέσκεια για κυβέρνηση σε υψηλά επίπεδα). Δεν το αποκλείω αλλά σίγουρα δεν το θεωρώ το βασικό σενάριο. Άλλωστε, η ΝΔ ξέρει να «μαζεύει» μέσα της ικανούς συντηρητικούς πολιτικούς. Το έχει αποδείξει πολλές φορές. 

Όλα τα παραπάνω είναι και ο λόγος για τον οποίο αναφέρω συχνά πως η κυβέρνηση κινδυνεύει στις ευρωεκλογές από τα δεξιά της, αλλά κινδυνεύει πρωτίστως από την αποχή και δευτερευόντως από διασπορά ψήφων. Όχι από τη δημιουργία ενός πόλου που θα αλλάξει το πολιτικό σκηνικό. Δεν ευδοκιμούν Μελόνι εδώ (τουλάχιστον για την ώρα). 

Απόστολος Πιστόλας

* Ο Απόστολος Πιστόλας είναι πολιτικός αναλυτής