Μια αλλαγή εποχής σηματοδοτεί ο θάνατος της Ελισάβετ για το Ηνωμένο Βασίλειο.
Αυτό επισημαίνουν όλοι οι αναλυτές, Βρετανοί και μη. Η δεύτερη μακροβιότερη μονάρχης στον κόσμο (πρώτος με 72 έτη στο θρόνο, δύο περισσότερα από την Ελισάβετ, είναι ο γάλλος Λουδοβίκος ΙΔ’) παραδίδει την σκυτάλη στον αδιαμφισβήτητα μακροβιότερο… διάδοχο, το γιο της Κάρολο. Ο Κάρολος Γ’, όπως θα είναι ο βασιλικός τίτλος του, κληρονομεί το θρόνο στα 73 χρόνια του, έχοντας ζήσει ως... διάδοχος από τα 3.
«Ο Κάρολος διαδέχεται την Ελισάβετ δίχως να διαθέτει ούτε την αύρα, ούτε το χάρισμα της βασίλισσας», γράφει ο διεθνής τύπος. Δεν διαθέτει ούτε τη μεγάλη δημοφιλία που απολάμβανε από τους υπηκόους της η εκλιπούσα σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας της.
Είναι σαφές, όμως, ότι ο Κάρολος ήταν έτοιμος από καιρό. Ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια οι παρεπιδημούντες το Μπάκιγχαμ καταμαρτυρούσαν ότι η υγεία της βασίλισσας είχε πάρει την κατιούσα. Ο θάνατος του συζύγου της, Φιλίππου λέγεται ότι είχε καταβάλει πολύ την Ελισάβετ. Έτσι ο Κάρολος είχε εκπροσωπήσει τη βασίλισσα σε πολλές δημόσιες υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένων των πλέον συμβολικών.
Εκείνος εκφώνησε (αντ’ αυτής) την τελευταία «Ομιλία της Βασίλισσας» κατά την τελετή έναρξης των συνεδριάσεων της Βουλής των Κοινοτήτων. Εκείνος επίσης εκπροσώπησε τη μητέρα του στην τελετή έναρξης των Αγώνων της Κοινοπολιτείας στο Μπέρμιγχαμ τον περασμένο Ιούλιο.
Οι ανησυχητικές δημοσκοπήσεις
Δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί αναλυτές που εκτιμούν ότι η διαδοχή της Ελισάβετ από τον Κάρολο θα εξασθενήσει τη βρετανική μοναρχία. Κι αυτό λόγω της πολύ μικρής δημοφιλίας που απολαμβάνει ο Κάρολος ο ίδιος, αλλά και η σύζυγός του, πριγκίπισα της Κορνουάλης Καμίλα.
Μια δημοσκόπηση της εταιρείας Ipsos που δημοσιεύθηκε την επομένη του εορτασμού του πλατινένιου ιωβηλαίου της Ελισάβετ με τη συμπλήρωση 70 χρόνων στο θρόνο, στις αρχές του έτους, έδειχνε ότι οι Βρετανοί που δήλωναν ικανοποιημένοι από τη βασίλισσά τους έφθαναν στο 82%, ενώ μόνο το 61% συμπαθούσε τον Κάρολο. Αντίθετα, ο πρίγκιπας Ουίλιαμ, ο πρωτότοκος γιος του Καρόλου και πλέον διάδοχος του βρετανικού θρόνου, συγκέντρωνε ποσοστό δημοφιλίας 73%.
«Με δεδομένη την επιφυλακτικότητα των Βρετανών για τον πρώτο τη τάξει διάδοχο της Ελισάβετ, το ερώτημα της διαδοχής επανέρχεται στην επικαιρότητα», σημειώνει η ανταποκρίτρια της γαλλικής εφημερίδας «Les Echos» στη Βρετανία Ίνγκριντ Φόιερσταϊν.
Η ανταποκρίτρια σημειώνει ότι το σενάριο της παραίτησης του Καρόλου από το θρόνο υπέρ του Ουίλιαμ δεν είχε ουδέποτε μεγάλη αξιοπιστία. Ωστόσο συμβαίνει κατά καιρούς οι μονάρχες να αποχωρούν εν ζωή από το θρόνο όταν οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν τη δυσαρέσκεια των υπηκόων. Ως παράδειγμα αναφέρει την παραίτηση του ισπανού βασιλιά Χουάν Κάρλος.
Τα χρόνια της Νταϊάνα
Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα της βρετανικής μοναρχίας έχει ανακάμψει από τα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του 1990, με το πέρασμα από το παλάτι της πολυαγαπημένης από όλους (εξαιρουμένου του συζύγου της) πριγκίπισσας Νταϊάνα.
«Η επιθυμία για αλλαγή είναι τώρα μικρότερη από την εποχή του θανάτου της Νταϊάνα, όταν οι έρευνες της κοινής γνώμης κατέγραφαν τη μεγάλη απόσταση που χώριζε τα μέλη της βασιλικής οικογένειας, ακόμα και τη βασίλισσα Ελισάβετ, από το λαό.
Την εποχή εκείνη το 60% των Βρετανών ζητούσαν από τη μοναρχία να εκσυγχρονιστεί. Τώρα μόνο το 42% του βρετανικού λαού ζητεί «εκσυγχρονισμό», ενώ τα κινήματα υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας συγκινούν λιγότερο από το 20% των Βρετανών.
Σκάνδαλα επί σκανδάλων
Και τα τελευταία χρόνια, πάντως, τα πλήγματα στο γόητρο της βρετανικής μοναρχίας δεν έλειψαν. Σκάνδαλα επί σκανδάλων. Η αποχώρηση από το παλάτι του μικρότερου γιου του Καρόλου και της Νταϊάνα, Χάρι μετά της συζύγου του Μέγκαν Μαρκλ, και κυρίως οι καταγγελίες περί ρατσιστικής συμπεριφοράς εκ μέρους μελών της βασιλικής οικογένειας απέναντι στην αμερικανίδα πρώην ηθοποιό λόγω του ότι η μητέρα της είναι μαύρη, δεν αποτέλεσε διαφήμιση για τα ανάκτορα.
Μείζονα προβλήματα δημιούργησε επίσης στο παλάτι η εμπλοκή του ονόματος του μικρότερου αδελφού του Καρόλου, πρίγκιπα Άντριου, στο σκάνδαλο Επστάιν με τη σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι άπασες οι ενοχλητικές μνήμες ή και φημολογίες θα έσβηναν στη λήθη και θα ξεπερνούνταν αν αντί για τον Κάρολο με την Καμίλα στο βρετανικό θρόνο ανέβαιναν ο Ουίλιαμ με την Κέιτ. Γιος της μυθοποιημένης Νταϊάνα, ο εξωστρεφής Ουίλιαμ διαθέτει συν τοις άλλοις μια σύζυγο με πολλά από τα χαρακτηριστικά της αδικοχαμένης πριγκίπισας μητέρας του.
Λαοπρόβλητοι και μη
Ασφαλώς ούτε οι κυβερνήσεις πρέπει να κυβερνούν βάσει των δημοσκοπήσεων, ούτε οι βασιλιάδες να βασιλεύουν βάσει αυτών. Αλλά εν προκειμένω τα ευρήματα είναι συντριπτικά. Στις τελευταίες επίσημες καταγραφές της βρετανικής κοινής γνώμης από το YouGov που αφορούν το δεύτερο τρίμηνο του 2022, η δημοφιλία του Καρόλου βρισκόταν στο 42% και ήταν έβδομος στην κατάταξη που αφορά τα μέλη της βασιλικής οικογένειας.
Ακολουθούσε η Καμίλα με μόλις 40% θετικές γνώμες και… 37% αρνητικές! Πρόκειται παρά ταύτα για τεράστια αύξηση της δημοφιλίας της, αν συγκριθεί το 40% με το 14% που συγκέντρωνε υπέρ της το 2017, που ήταν η επέτειος των 20 χρόνων από το θάνατο της πριγκίπισας Νταϊάνα.
Συγκριτικά ο Ουίλιαμ το δεύτερο τρίμηνο του 2022 απολάμβανε τη συμπάθεια του 66% του βρετανικού λαού και η σύζυγός του Κέιτ του 68%, υπολειπόμενη μόλις 7 εκατοστιαίες μονάδες σε δημοφιλία από εκείνη της βασίλισσας Ελισάβετ!
Take this waltz
Θα παραιτηθεί, άραγε, ο Κάρολος για να δώσει «νέα πνοή» στη βρετανική μοναρχία; Μάλλον απίθανο, εκτιμούν οι ειδικοί. Πρόκειται άλλωστε για έναν άνθρωπο που πολλές από τις δεκαετίες της αναμονής (για τη διαδοχή), εργαζόταν καθημερινά για τα ζητήματα του θρόνου. Πολλές φορές έως τα μεσάνυχτα. Τώρα λέγεται ότι σκοπό έχει να «στρώσει» στη δουλειά και άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας, αναθέτοντάς τους συγκεκριμένα καθήκοντα.
Επίσης πρόθεση του Καρόλου Γ’ είναι να φέρει τον θρόνο πιο κοντά στο λαό, ανοίγοντας τις βασιλικές κατοικίες στο κοινό. Θα επιτραπούν οι δημόσιες επισκέψεις σε ένα διαμέρισμα του παλατιού του Μπάκιγχαμ, ενώ στη θερινή κατοικία του Μπαλμόραλ, στη Σκωτία, όπου τόσο αγαπούσε να περνά τους θερινούς μήνες η Ελισάβετ, ο Κάρολος σκέπτεται να ανοίξει ένα μουσείο μνήμης για τη μητέρα του.
Έχει σχέδια στα σκαριά δηλαδή ο Κάρολος. Και ως εκ τούτου το πιθανότερο είναι τα δημοσιεύματα περί παραίτησής του «αργά ή γρήγορα» υπέρ των νέων, λαμπερών και δημοφιλών Ουίλιαμ και Κέιτ να αποτελούν ευσεβείς πόθους εκείνων που τα γράφουν.
«Ο Κάρολος διαδέχεται την Ελισάβετ δίχως να διαθέτει ούτε την αύρα, ούτε το χάρισμα της βασίλισσας», γράφει ο διεθνής τύπος. Δεν διαθέτει ούτε τη μεγάλη δημοφιλία που απολάμβανε από τους υπηκόους της η εκλιπούσα σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας της.
Είναι σαφές, όμως, ότι ο Κάρολος ήταν έτοιμος από καιρό. Ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια οι παρεπιδημούντες το Μπάκιγχαμ καταμαρτυρούσαν ότι η υγεία της βασίλισσας είχε πάρει την κατιούσα. Ο θάνατος του συζύγου της, Φιλίππου λέγεται ότι είχε καταβάλει πολύ την Ελισάβετ. Έτσι ο Κάρολος είχε εκπροσωπήσει τη βασίλισσα σε πολλές δημόσιες υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένων των πλέον συμβολικών.
Εκείνος εκφώνησε (αντ’ αυτής) την τελευταία «Ομιλία της Βασίλισσας» κατά την τελετή έναρξης των συνεδριάσεων της Βουλής των Κοινοτήτων. Εκείνος επίσης εκπροσώπησε τη μητέρα του στην τελετή έναρξης των Αγώνων της Κοινοπολιτείας στο Μπέρμιγχαμ τον περασμένο Ιούλιο.
Δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί αναλυτές που εκτιμούν ότι η διαδοχή της Ελισάβετ από τον Κάρολο θα εξασθενήσει τη βρετανική μοναρχία. Κι αυτό λόγω της πολύ μικρής δημοφιλίας που απολαμβάνει ο Κάρολος ο ίδιος, αλλά και η σύζυγός του, πριγκίπισα της Κορνουάλης Καμίλα.
Μια δημοσκόπηση της εταιρείας Ipsos που δημοσιεύθηκε την επομένη του εορτασμού του πλατινένιου ιωβηλαίου της Ελισάβετ με τη συμπλήρωση 70 χρόνων στο θρόνο, στις αρχές του έτους, έδειχνε ότι οι Βρετανοί που δήλωναν ικανοποιημένοι από τη βασίλισσά τους έφθαναν στο 82%, ενώ μόνο το 61% συμπαθούσε τον Κάρολο. Αντίθετα, ο πρίγκιπας Ουίλιαμ, ο πρωτότοκος γιος του Καρόλου και πλέον διάδοχος του βρετανικού θρόνου, συγκέντρωνε ποσοστό δημοφιλίας 73%.
«Με δεδομένη την επιφυλακτικότητα των Βρετανών για τον πρώτο τη τάξει διάδοχο της Ελισάβετ, το ερώτημα της διαδοχής επανέρχεται στην επικαιρότητα», σημειώνει η ανταποκρίτρια της γαλλικής εφημερίδας «Les Echos» στη Βρετανία Ίνγκριντ Φόιερσταϊν.
Η ανταποκρίτρια σημειώνει ότι το σενάριο της παραίτησης του Καρόλου από το θρόνο υπέρ του Ουίλιαμ δεν είχε ουδέποτε μεγάλη αξιοπιστία. Ωστόσο συμβαίνει κατά καιρούς οι μονάρχες να αποχωρούν εν ζωή από το θρόνο όταν οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν τη δυσαρέσκεια των υπηκόων. Ως παράδειγμα αναφέρει την παραίτηση του ισπανού βασιλιά Χουάν Κάρλος.
Τα χρόνια της Νταϊάνα
Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα της βρετανικής μοναρχίας έχει ανακάμψει από τα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του 1990, με το πέρασμα από το παλάτι της πολυαγαπημένης από όλους (εξαιρουμένου του συζύγου της) πριγκίπισσας Νταϊάνα.
«Η επιθυμία για αλλαγή είναι τώρα μικρότερη από την εποχή του θανάτου της Νταϊάνα, όταν οι έρευνες της κοινής γνώμης κατέγραφαν τη μεγάλη απόσταση που χώριζε τα μέλη της βασιλικής οικογένειας, ακόμα και τη βασίλισσα Ελισάβετ, από το λαό.
Την εποχή εκείνη το 60% των Βρετανών ζητούσαν από τη μοναρχία να εκσυγχρονιστεί. Τώρα μόνο το 42% του βρετανικού λαού ζητεί «εκσυγχρονισμό», ενώ τα κινήματα υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας συγκινούν λιγότερο από το 20% των Βρετανών.
Και τα τελευταία χρόνια, πάντως, τα πλήγματα στο γόητρο της βρετανικής μοναρχίας δεν έλειψαν. Σκάνδαλα επί σκανδάλων. Η αποχώρηση από το παλάτι του μικρότερου γιου του Καρόλου και της Νταϊάνα, Χάρι μετά της συζύγου του Μέγκαν Μαρκλ, και κυρίως οι καταγγελίες περί ρατσιστικής συμπεριφοράς εκ μέρους μελών της βασιλικής οικογένειας απέναντι στην αμερικανίδα πρώην ηθοποιό λόγω του ότι η μητέρα της είναι μαύρη, δεν αποτέλεσε διαφήμιση για τα ανάκτορα.
Μείζονα προβλήματα δημιούργησε επίσης στο παλάτι η εμπλοκή του ονόματος του μικρότερου αδελφού του Καρόλου, πρίγκιπα Άντριου, στο σκάνδαλο Επστάιν με τη σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι άπασες οι ενοχλητικές μνήμες ή και φημολογίες θα έσβηναν στη λήθη και θα ξεπερνούνταν αν αντί για τον Κάρολο με την Καμίλα στο βρετανικό θρόνο ανέβαιναν ο Ουίλιαμ με την Κέιτ. Γιος της μυθοποιημένης Νταϊάνα, ο εξωστρεφής Ουίλιαμ διαθέτει συν τοις άλλοις μια σύζυγο με πολλά από τα χαρακτηριστικά της αδικοχαμένης πριγκίπισας μητέρας του.
Λαοπρόβλητοι και μη
Ασφαλώς ούτε οι κυβερνήσεις πρέπει να κυβερνούν βάσει των δημοσκοπήσεων, ούτε οι βασιλιάδες να βασιλεύουν βάσει αυτών. Αλλά εν προκειμένω τα ευρήματα είναι συντριπτικά. Στις τελευταίες επίσημες καταγραφές της βρετανικής κοινής γνώμης από το YouGov που αφορούν το δεύτερο τρίμηνο του 2022, η δημοφιλία του Καρόλου βρισκόταν στο 42% και ήταν έβδομος στην κατάταξη που αφορά τα μέλη της βασιλικής οικογένειας.
Ακολουθούσε η Καμίλα με μόλις 40% θετικές γνώμες και… 37% αρνητικές! Πρόκειται παρά ταύτα για τεράστια αύξηση της δημοφιλίας της, αν συγκριθεί το 40% με το 14% που συγκέντρωνε υπέρ της το 2017, που ήταν η επέτειος των 20 χρόνων από το θάνατο της πριγκίπισας Νταϊάνα.
Συγκριτικά ο Ουίλιαμ το δεύτερο τρίμηνο του 2022 απολάμβανε τη συμπάθεια του 66% του βρετανικού λαού και η σύζυγός του Κέιτ του 68%, υπολειπόμενη μόλις 7 εκατοστιαίες μονάδες σε δημοφιλία από εκείνη της βασίλισσας Ελισάβετ!
Θα παραιτηθεί, άραγε, ο Κάρολος για να δώσει «νέα πνοή» στη βρετανική μοναρχία; Μάλλον απίθανο, εκτιμούν οι ειδικοί. Πρόκειται άλλωστε για έναν άνθρωπο που πολλές από τις δεκαετίες της αναμονής (για τη διαδοχή), εργαζόταν καθημερινά για τα ζητήματα του θρόνου. Πολλές φορές έως τα μεσάνυχτα. Τώρα λέγεται ότι σκοπό έχει να «στρώσει» στη δουλειά και άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας, αναθέτοντάς τους συγκεκριμένα καθήκοντα.
Επίσης πρόθεση του Καρόλου Γ’ είναι να φέρει τον θρόνο πιο κοντά στο λαό, ανοίγοντας τις βασιλικές κατοικίες στο κοινό. Θα επιτραπούν οι δημόσιες επισκέψεις σε ένα διαμέρισμα του παλατιού του Μπάκιγχαμ, ενώ στη θερινή κατοικία του Μπαλμόραλ, στη Σκωτία, όπου τόσο αγαπούσε να περνά τους θερινούς μήνες η Ελισάβετ, ο Κάρολος σκέπτεται να ανοίξει ένα μουσείο μνήμης για τη μητέρα του.
Έχει σχέδια στα σκαριά δηλαδή ο Κάρολος. Και ως εκ τούτου το πιθανότερο είναι τα δημοσιεύματα περί παραίτησής του «αργά ή γρήγορα» υπέρ των νέων, λαμπερών και δημοφιλών Ουίλιαμ και Κέιτ να αποτελούν ευσεβείς πόθους εκείνων που τα γράφουν.
Στο κάτω-κάτω περίμενε επτά δεκαετίες ως διάδοχος για να μπει στο χορό. Και θα έχει ίσως κατά νου τους στίχους του αγαπημένου του τροβαδούρου Λέοναρντ Κοέν: Take this waltz, take this waltz, take this waltz it’s been dying for years.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου