Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έκρυψε ούτε αυτή τη φορά πόσο τον έχει «πονέσει» η ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου και ηγετικού στελέχους των Αδελφών Μουσουλάνων της Αιγύπτου, Μοχάμεντ Μόρσι, το 2013, η οποία του χάλασε τα σχέδια για τη συγκρότηση ενός πανίσχυρου «άξονα» στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Το κατέστησε σαφές προαναγγέλλοντας την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στον εμφύλιο της Λιβύης, στο πλευρό της κυβέρνησης με έδρα την Τρίπολη της οποίας ηγείται ο Φαγέζ αλ-Σάρατζ...
«Αυτοί βοηθούν έναν πολέμαρχο. Εμείς αποδεχόμαστε μια πρόσκληση από την νόμιμη κυβέρνηση της χώρας. Αυτή είναι η διαφορά μας», είπε ο Τούρκος πρόεδρος αναφερόμενος σε όσους στηρίζουν τις δυνάμεις του Χαλίφα Χαφτάρ. Και συνέχισε: «Θυμηθείτε, είχαν στηρίξει και ένα πραξικοπηματία στην Αίγυπτο αντί της νόμιμης κυβέρνησής της. Θεού θέλοντος, δεν θα επιτρέψουμε να επαναληφθούν τέτοιες ενέργειες χωρίς αρχές, μια παρόμοια προσβολή της δημοκρατίας και της έννομης τάξης».
Βεβαίως, όσον αφορά στην Αίγυπτο, ισχύει το «ο γέγονε, γέγονε». Το Κάιρο βρίσκεται απέναντι στην Τουρκία του Ερντογάν και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει, τουλάχιστον όχι άμεσα ή στο ορατό μέλλον. Έτσι, ο «σουλτάνος» οφείλει να προωθήσει τα φιλόδοξα σχέδιά του αναζητώντας άλλες συμμαχίες στην περιοχή – κάνοντας την αρχή με τον αλ-Σάρατζ και επιχειρώντας να συνεχίσει με την Τυνησία, την οποία επισκέφθηκε χθες.
«Η επιβίωση της Κυβέρνησης Εθνκής Συμφωνίας (GNA) είναι ζωτικής σημασίας για την Άγκυρα προκειμένου να έχει τη δυνατότητα να εφαρμόσει την συμφωνία της με τη Λιβύη για τη δικαιοδοσία στη θάλασσα, απέναντι στην Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Ελληνική Κύπρο», σημείωνε χαρακτηριστικά το κεντρικό άρθρο στην ιστοσελίδα της εφημερίδας Hurriyet η οποία, όπως όλα σχεδόν τα τουρκικά ΜΜΕ, ελέγχονται εμμέσως ή αμέσως από το καθεστώς Ερντογάν.
Ανοησίες τα περί νομιμότητας
Εάν έτσι έχουν τα πράγματα, προφανώς και τα περί «νομιμότητας» και «αιτιολογημένης επέμβασης» αποτελούν απλώς την αναγκαία δικαιολογία που προβάλλεται για... τα μάτια του κόσμου. Μια δικαιολογία, μάλιστα, η οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι εξαιρετικά σαθρή, καθώς ο αλ-Σάρατζ δεν ελέγχει παρά μόνο την Τρίπολη και ένα πολύ μικρό τμήμα της Λιβύης, ενώ δεν διαθέτει ούτε τη στήριξη του κοινοβουλίου.
Σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα που τίθεται είναι εάν ο Ερντογάν μπλοφάρει ή είναι πράγματι αποφασισμένος να στείλει στρατό στη Λιβύη. Εάν ισχύει το πρώτο σενάριο, τότε είναι προφανές ότι αυτό που θέλει να πετύχει είναι μια συνολική διαπραγμάτευση, όπου όλα θα μπουν στο τραπέζι, ακόμη και τα μνημόνια που υπέγραψε με τον εταίρο του. Θα το επιδιώξει δε εκμεταλλευόμενος τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα ΗΠΑ και Ρωσίας – αφενός πείθοντας τους Αμερικανούς ότι μετά την Συρία, δεν πρέπει να επιτρέψουν στους Ρώσους να κυριαρχήσουν και στη Λιβύη, καθώς στηρίζουν ανοιχτά τον Χαφτάρ και, αφετέρου, καλοπιάνοντας τον Πούτιν (τον οποίο θα υποδεχτεί στις 8 Ιανουαρίου στην Κωνσταντινούπολη) ότι έχει πολύ περισσότερα να κερδίσει εάν του αφήσει χώρο για να κάνει παιχνίδι στη συγκεκριμένη χώρα.
Από την άλλη, διόλου δεν αποκλείεται ο Ερντογάν να εννοεί όσα λέει και να είναι αποφασισμένος να ανοίξει ένα ακόμη πολεμικό μέτωπο. Άλλωστε τα περί «Γαλάζιας Πατρίδας» πρέπει κάπου να βασιστούν, όμως μια τέτοια εξέλιξη ο στρατός του δύσκολα μπορεί να αντέξει. Κι αυτό διότι είναι βέβαιο ότι θα ανακαλύψει με δυσάρεστο τρόπο πως οι συνθήκες που θα αντιμετωπίσει στη Λιβύη είναι πολύ πιο δύσκολες σε σύγκριση με εκείνες στη Συρία. Εκτός όλων των άλλων, επειδή η Τουρκία δεν διαθέτει σύνορα με την Λιβύη – σε αντίθεση με την Αίγυπτο που είναι δίπλα, αλλά και τις ευρωπαϊκές χώρες που είναι πιο κοντά της.
Πόλεμος και... αυξήσεις μισθών!
Αυτό που θα επιδιώξει ο Ερντογάν είναι να διασφαλίσει πως δεν θα πέσει στα χέρια του Χαφτάρ η Τρίπολη, έτσι ώστε αργά ή γρήγορα να έρθει η ώρα του παζαριού που επιδιώκει.
Όλα αυτά, βεβαίως, είναι σχέδια επί χάρτου και μάλιστα πολύ επικίνδυνα. Ειδικά καθώς η τουρκική κοινωνία δεν είναι βέβαιο ότι θα σταθεί στο πλευρό του καθώς, σε αντίθεση με τη Συρία όπου το επιχείρημα της «κουρδικής απειλής» πιάνει τόπο, δεν κατανοεί για ποιον ακριβώς λόγο πρέπει να θυσιαστούν ζωές Τούρκων στρατιωτών στη Λιβύη. Ίσως αυτός είναι και ο λόγος – για να αποφύγει εσωτερικές αντιδράσεις – που η κυβέρνηση Ερντογάν ανακοίνωσε την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 15% την ίδια στιγμή που ο πρόεδρος σήμανε για μια ακόμη φορά το πολεμικό εμβατήριο...
Kayhan Ozer/Pool Photo via AP
Του Γιώργου Παυλόπουλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου