Με την βοήθεια του Θεού με πίστιν στον ΤΙΜΙΟΝ Αγώνα μας
– ΒΙΝΤΕΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ
– Ηχητική προκήρυξη Γεωργίου Γρίβα Διγενή ΕΟΚΑ
Ο γάιδαρος που παραδόθηκε στον Άγγλο κυβερνήτη της Κύπρου, όταν αυτός κάλεσε τους μαχητές της ΕΟΚΑ να παραδοθούν με τα χέρια ψηλά και τη φράση: «I surrender»…
Στις 16 Αυγούστου 1956, η Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών, με προκήρυξη της, ανακοίνωσε την προσωρινή παύση των επιχειρήσεών της εναντίον των Βρετανών, προκειμένου να διευκολύνει την προσπάθεια εξεύρεσης λύσης μέσω της διπλωματικής οδού. Ο Βρετανός κυβερνήτης της Κύπρου, Χάρντιγκ, θεώρησε την προκήρυξη ως δείγμα αδυναμίας της ΕΟΚΑ και απαίτησε τη διάλυση της οργάνωσης εντός 20 ημερών και την παράδοση των Κυπρίων μαχητών. Στις 22 Αυγούστου ανακοινώθηκαν από το ραδιόφωνο οι λεπτομέρειες των βρετανικών προτάσεων, στις οποίες δίνονταν και οδηγίες για τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να παραδοθούν οι «τρομοκράτες».
Οι οδηγίες είχαν ως εξής: «Θα δύνασθε να εκλέξετε: Να αναχωρήσετε διά την Ελλάδαν ή να μείνετε στην Κύπρο και να αντιμετωπίσετε τις συνέπειες των πράξεών σας, ως μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης. Εάν αναχωρήσετε διά Ελλάδαν, θα κυρηχθείτε απαγορευμένος μετανάστης και δεν θα σας επιτραπεί να επανέλθετε εις Κύπρον… Παρουσιασθείτε εις τον πλησιέστερον αστυνομικόν σταθμόν ή την πλησιέστερη στρατιωτική μονάδα. Εάν έχετε όπλο, μεταφέρετέ το κατά τρόπο που δεν δύναται να χρησιμοποιηθεί.
Όταν ο φρουρός σάς καλέσει, σταματήστε, υψώστε τα χέρια υπεράνω της κεφαλής σας και φωνάξτε: I surrender (= παραδίδομαι)». Στην πρόκληση του Χάρντιγκ απάντησε ο αρχηγός Γεώργιος Γρίβας, εκδίδοντας μια από τις πιο εμπνευσμένες προκηρύξεις της ΕΟΚΑ με τίτλο: «Οι νικηταί δεν παραδίδονται». «Εις δύο ιστορικάς καμπάς διά το Ελληνικόν Εθνος, όταν ο ιταμός εισβολεύς εζήτησε την παράδοσιν των όπλων, έλαβεν απάντησιν: εις μεν τας Θερμοπύλας «Μολών Λαβέ», εις δε την Πίνδον «ΟΧΙ».
Ως στρατιωτικός αρχηγός του μαχομένου κυπριακού λαού, απαντώ: Μολών Λαβέ! Παύσις του αγώνος δεν είναι δυνατή πριν επέλθη οριστική συμφωνία». Αμέσως μετά, ο Γρίβας κάλεσε τα μέλη της οργάνωσης σε αγώνα μέχρις εσχάτων: «Εις την ιταμήν απαίτησιν της αγγλικής κυβερνήσεως περί παραδόσεως, απαντώ: Παραμείνατε όλοι ακλόνητοι εις τας θέσεις σας, ως πραγματικοί ήρωες. Θα αγωνισθώμεν όλοι μέχρις εσχάτων, ως Έλληνες. Ο αγών μας δεν πρέπει να αμαυρωθεί, έστω και από μίαν λιποψυχίαν. Σύνθημά μας: Ελευθερία ή θάνατος!»
Ως απάντηση στις αξιώσεις του Βρετανού κυβερνήτη τα μέλη της οργάνωσης εξαπέλυσαν στους δρόμους της Λευκωσίας έναν γάιδαρο ο οποίος έφερε πινακίδα με την επιγραφή «My Marshall, I surrender» (= στρατάρχα μου, παραδίδομαι). Η Βρετανική Αυτοκρατορία ή τέλος πάντων ότι είχε απομείνει απ’ αυτήν, γελοιοποιήθηκε σε όλα τα διεθνή μέσα. Νίκος Γιαννόπουλος ιστορικός…
Οι Θερμοπύλες της Κύπρου και το άγνωστο ολοκαύτωμα, όταν οι Βρετανοί έκαψαν ζωντανούς τέσσερις αγωνιστές. Ο Γρίβας εκτέλεσε αυτόν που τους πρόδωσε, μετά από βασανιστήρια. Ήταν αδελφός ενός εκ των αγωνιστών…
Στις 30 Αυγούστου 1958, τέσσερα έμπειρα στελέχη της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΟΚΑ, οι Ανδρέας Κάρυος, Ηλίας Παπακυριακού, Φώτης Πίττας και Χρήστος Σαμάρας βρέθηκαν στο Λιοπέτρι για να εκπαιδεύσουν τους νέους του χωριού, οι οποίοι ήταν ενταγμένοι στην οργάνωση. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 1ης Σεπτεμβρίου προσέγγισαν το χωριό βρετανικά στρατιωτικά οχήματα, μεταφέροντας ισχυρή δύναμη.
Οι τέσσερις άνδρες αποφάσισαν να απαγκιστρωθούν, προτού οι Βρετανοί αναπτυχθούν στο χωριό και αρχίσουν τις έρευνες. Επιβιβάσθηκαν σε ένα αυτοκίνητο με τα όπλα στα χέρια και ανέπτυξαν ταχύτητα με την ελπίδα να σπάσουν τον κλοιό. Οι στρατιώτες, όμως, τους εντόπισαν και ξέσπασε ανταλλαγή πυρών, κατά την οποία σκοτώθηκε ένας Βρετανός. Το πυρ ωστόσο, που δέχθηκαν οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ υπήρξε καταιγιστικό, αναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν το αυτοκίνητο.
Κατέφυγαν στο κέντρο του χωριού και κρύφτηκαν στον αχυρώνα του Παναγιώτη Καλλή. Μόλις ξημέρωσε, οι Βρετανοί επέβαλαν απαγόρευση κυκλοφορίας σε όλους τους κατοίκους του χωριού. Στη συνέχεια προχώρησαν σε ανακρίσεις και εξονυχιστική έρευνα όλων των σπιτιών. Έψαξαν μάλιστα δύο φορές και τον αχυρώνα, χωρίς όμως να ανακαλύψουν τους τέσσερις αντάρτες. Κατά τα μεσάνυκτα και ενώ ο αποκλεισμός του χωριού συνεχιζόταν, οι Βρετανοί επέστρεψαν στο σπίτι του Καλλή και ανέκριναν τον ιδιοκτήτη χωρίς αποτέλεσμα. Ο Κάλλης γνώριζε αλλά αρνήθηκε πεισματικά να αποκαλύψει την κρυψώνα. Δεν λύγισε ούτε όταν οι Βρετανοί απείλησαν να σκοτώσουν τα μέλη της οικογένειάς του.
Οι στρατιώτες έξαλλοι τον ξυλοκόπησαν και έφυγαν. Όταν ξημέρωσε, ισχυρή βρετανική δύναμη προσέγγισε εκ νέου τον αχυρώνα. O κατεστραμμένος αχυρώνας στο Λιοπέτρι, μετά τις εμπρηστικές βόμβες των Βρετανών. Διακρίνονται τα πτώματα των δύο αγωνιστών της ΕΟΚΑ που επιχείρησαν έξοδο. Οι στρατιώτες περικύκλωσαν τον χώρο, απόδειξη ότι διέθεταν πληροφορίες σχετικά με την παρουσία των αγωνιστών εκεί. Όταν μερικοί απ’ αυτούς πλησίασαν την είσοδο του αχυρώνα, δέχθηκαν τα πυρά των τεσσάρων Ελλήνων, που αγωνίζονταν για την ένωση της Κύπρου με την μητέρα Ελλάδα. Ένας ελληνομαθής αξιωματικός, κάλεσε τους αντάρτες σε παράδοση, αλλά εισέπραξε τη σιωπή τους. Λίγα λεπτά μετά, ξέσπασε σφοδρή ανταλλαγή πυρών.
Ο Βρετανός λοχαγός Τέιλορ, ο οποίος συντόνιζε την επιχείρηση, περιέγραψε την αρχή της συμπλοκής. «Όταν αρκετοί στρατιώτες μας τραυματίστηκαν, διέταξα και ερρίφθησαν εναντίον του αχυρώνα χειροβομβίδες τριών τύπων ως επίσης και 11 βόμβες τύπου «ρουκέτας». Τα αποτελέσματα όμως υπήρξαν περιορισμένα. Κατόπιν διαταγής μου, 14 στρατιώτες όρμησαν για να καταλάβουν τον αχυρώνα. Δεχθήκαμε αρκετούς πυροβολισμούς, τραυματίστηκαν ένας ακόμη στρατιώτης και ένας λοχαγός». Σε μια στιγμή της συμπλοκής ένας από τους αγωνιστές επιχείρησε έξοδο βάλλοντας με το όπλο του, αλλά έπεσε νεκρός, ύστερα από καταιγισμό πυρών εναντίον του.
Λίγο μετά, φονεύθηκε και δεύτερος από τους τέσσερις. Ο Φώτης Πίττας νεκρός από τα θεριστικά πυρά των Βρετανών. Οι Βρετανοί ήταν πολύ κοντά στην νίκη. Ωστόσο οι δύο εναπομείναντες αντάρτες αμύνθηκαν λυσσαλέα για περισσότερες από πέντε ώρες. Τελικά μερικοί Βρετανοί, καλυπτόμενοι από τα πυκνά πυρά των συμπατριωτών τους, ανέβηκαν στη στέγη του αχυρώνα. Άνοιξαν μια τρύπα από την οποία έχυσαν βενζίνη. Ταυτόχρονα, οι υπόλοιποι έριξαν χειροβομβίδες στον αχυρώνα, ενώ βρετανικό ελικόπτερο έριξε εμπρηστικές βόμβες.
Ο αχυρώνας λαμπάδιασε. Μέσα από τις φλόγες πετάχτηκαν οι δύο αγωνιστές βάλλοντας συνεχώς κατά των πολιορκητών. Σχεδόν αμέσως όμως, έπεσαν νεκροί από τα θεριστικά πυρά των τελευταίων. Έτσι έληξε το ολοκαύτωμα του Λιοπετριού. Οι βρετανικές Αρχές δεν ανακοίνωσαν τις απώλειες του στρατού τους.
Ο βρετανικός Τύπος έπλεξε, έστω έμμεσα, το εγκώμιο των ηρώων της ΕΟΚΑ. Οι ανδριάντες των τεσσάρων αγωνιστών της ΕΟΚΑ στο χώρο της θυσίας τους. Ο ανταποκριτής της «Daily Telegraph» έγραψε ότι έμεινε κατάπληκτος από τη δύναμη της αντίστασης των τεσσάρων Κύπριων μαχητών. Ο ίδιος ο Διγενής, σε επιστολή του προς τον Έλληνα πρόξενο στη Λευκωσία, ανέφερε: «Εις το Λιοπέτρι αι απώλειαι των Άγγλων πρέπει να είναι πολύ σοβαραί. Έλλην αστυνομικός είδε επτά νεκρούς και αρκετούς τραυματίας.
Ο Άγγλος ταξίαρχος, μόλις αντίκρισε την σκηνήν, έκλαιεν απροκάλυπτα, ο δε αστυνομικός Διευθυντής Αμμοχώστου, αφιχθείς εκεί, επυροβόλησε με το πιστόλι τα πτώματα των νεκρών από την λύσσαν του». Ωστόσο το δράμα δεν είχε τελειώσει ακόμη. Αυτός τελικά που είχε πληροφορήσει τους Βρετανούς για την κρυψώνα των αγωνιστών ήταν ο αδελφός του Χρήστου Σαμάρα, Ηλίας. Ο τελευταίος δεν άντεξε τα βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκε και πρόδωσε τον αδελφό του. Μετά τη μάχη στο Λιοπέτρι, οι Βρετανοί μετέφεραν τον Ηλία Σαμάρα οικογενειακώς στο Λονδίνο, για να τον προστατέψουν από τα σίγουρα αντίποινα της ΕΟΚΑ. Οι τύψεις όμως κυνηγούσαν τον Ηλία.
Οικειοθελώς επέστρεψε στην Κύπρο και παραδόθηκε στην ΕΟΚΑ. Η ειλικρινή του μεταμέλεια ωστόσο, δεν τον γλύτωσε από τον θάνατο. Ο Γεώργιος Γρίβας, αρχηγός της ΕΟΚΑ, εξέδωσε ο ίδιος τη θανατική καταδίκη με την παρακάτω αιτιολογία. «Δεν βλέπω ελαφρυντικά εις την προδοσίαν του Ηλία Σαμάρα. Ούτος να εκτελεσθή. Η εκτέλεσις θα είναι ένα μάθημα δι’ όλους, ότι δηλαδή δεν μπορεί ο καθένας να προδίδη με την δικαιολογίαν ότι υπέκυψεν εις τα βασανιστήρια και κατόπιν να ζητή συγχώρησιν. Το μεγαλείον του αγωνιστού είναι να μην υποκύπτη». Η εκτέλεση του Ηλία Σαμάρα κατέδειξε σε όλους τους Κυπρίους ότι η ΕΟΚΑ δεν θα δίσταζε μπροστά σε τίποτα προκειμένου να επιτύχει τον πολυπόθητο στόχο της Ένωσης. Νίκος Γιαννόπουλος ιστορικός…
Όταν ο Βρετανός κυβερνήτης στην Κύπρο, κοιμήθηκε με μια βόμβα κάτω από το κρεβάτι του. Η κινηματογραφική παγίδευση από τον θαλαμηπόλο του, που υπήρξε κρυφό μέλος της ΕΟΚΑ…
Στις 20 Μαρτίου 1956 ο θαλαμηπόλος που είχε οριστεί να υπηρετεί τον Βρετανό κυβερνήτη της Κύπρου Τζον Χάρντιγκ, Νεόφυτος Σοφοκλέους, μπήκε στο δωμάτιό του ώστε να ελέγξει την καθημερινή εργασία της καθαρίστριας. Ο Σοφοκλέους έδιωξε την Αρμένια υπηρέτρια από τον χώρο, κλείδωσε και με γρήγορες κινήσεις τοποθέτησε μια ωρολογιακή βόμβα κάτω από το κρεβάτι του κυβερνήτη. Στην πραγματικότητα, ο νεαρός θαλαμηπόλος ήταν μέλος της πατριωτικής Κυπριακής οργάνωσης ΕΟΚΑ που αγωνιζόταν για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα! Χρόνια αργότερα ο τολμηρός μαχητής περιέγραψε εκείνη την απόπειρα: «Πάντοτε επεδίωκα να γίνω μέλος της ΕΟΚΑ για να υπηρετήσω τον αγώνα.
Με πολλές δυσκολίες τα κατάφερα και τον Ιανουάριο του 1956 ορκίστηκα στην εκκλησία του Καϊμακλίου, παρουσία ενός ιερέα. Εν τω μεταξύ, εργαζόμουν κανονικά στο κυβερνείο, προσποιούμενος τον αγαθό και ότι δεν με ένοιαζε για τον αγώνα… Η οργάνωση ετοίμασε το σχέδιο και μου το ανακοίνωσαν. Ο Ιάκωβος Πατάτσος μού δίδαξε την χρήση του ωρολογιακού μηχανισμού της βόμβας. Στις 20 Μαρτίου μου παρέδωσαν την βόμβα…. Η συγκίνηση όλων μας ήταν μεγάλη. Φιληθήκαμε και ξεκίνησα». Ο Σοφοκλέους φόρεσε έναν γυναικείο κορσέ και τοποθέτησε μέσα σ’ αυτόν τη βόμβα.
Ο εικοσάχρονος μαχητής της ΕΟΚΑ Νεόφυτος Σοφοκλέους Πέρασε, χωρίς να ελεγχθεί, από την είσοδο του κυβερνείου. Άλλωστε πως ήταν δυνατόν να κινήσει υποψίες ο άνθρωπος που μπαινόβγαινε στα διαμερίσματα του κυβερνήτη. Στη συνέχεια έβγαλε τη βόμβα, την έκρυψε σε ένα σωρό με βρώμικα σεντόνια και έφτασε μέχρι το δωμάτιο του κυβερνήτη. Αφού την τοποθέτησε κάτω από το κρεβάτι, ενεργοποίησε τον ωρολογιακό μηχανισμό και άναψε τη θέρμανση του δωματίου ώστε να διατηρηθεί η απαραίτητη για τη λειτουργία της βόμβας, θερμοκρασία.
Μετά από λίγη ώρα βγήκε από το κυβερνείο και απομακρύνθηκε περπατώντας. Λίγες εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα επιβιβάστηκε σε ένα αυτοκίνητο της οργάνωσης. Για κάθε ενδεχόμενο άλλαξε άλλα δύο αυτοκίνητα και με τη βοήθεια συνδέσμων της ΕΟΚΑ, οδηγήθηκε στην περιοχή του χωριού Μηλικούρι, όπου έδρευε η αντάρτικη ομάδα του Αντώνη Γεωργιάδη. Ο Αγγλος κυβερνήτης κοιμήθηκε με μια βόμβα Το ίδιο βράδυ ο Χάρντιγκ επέστρεψε στο κυβερνείο και έπεσε να κοιμηθεί, στην κυριολεξία, πάνω σε μια βόμβα! Στάθηκε ωστόσο υπερβολικά τυχερός, καθώς η βόμβα δεν εξερράγη.
Ο Βρετανός αξιωματούχος συνήθιζε να κοιμάται με ανοικτά τα παράθυρα. Ίσως λοιπόν η θερμοκρασία του δωματίου να μην έφτασε στο επιθυμητό επίπεδο, ώστε να ενεργοποιήσει τον μηχανισμό πυροδότησης. Την επόμενη ημέρα η βόμβα ανακαλύφθηκε. Οι υποψίες έπεσαν αμέσως στον Σοφοκλέους. Διατάχθηκε η άμεση σύλληψη του, ήταν όμως πολύ αργά. Το «Associated Press» μετέδωσε την απόπειρα «Ωρολογιακή βόμβα ανευρέθη σήμερον εις το υπνοδωμάτιον του σερ Τζον Χάρντιγκ, ο οποίος κατά πάσαν πιθανότητα, εκοιμήθη επ’ αυτής χθες την νύκτα. Διεπιστώθη η εξαφάνισις νεαρού Κυπρίου υπηρέτου, ο οποίος είχε προσληφθεί προ εξαμήνου.
Ο νεαρός δεν προσήλθε σήμερον την πρωίαν εις την εργασίαν του και θεωρείται πράκτωρ της ΕΟΚΑ και δράστης της δολοφονικής απόπειρας». Μπορεί η απόπειρα να απέτυχε, ωστόσο κατέδειξε τη δυναμική της ΕΟΚΑ. Αν μπορούσε να τοποθετήσει βόμβα κάτω από το κρεβάτι του κυβερνήτη, τότε κανείς Βρετανός δεν θα έπρεπε να αισθάνεται ασφαλής. Ο Χάρντιγκ πάντως από τότε θα έπρεπε να είχε ιδιαίτερα ανήσυχο ύπνο και να λάμβανε σοβαρά υπόψη του τις προκηρύξεις που είχαν ριφθεί λίγες ημέρες πριν στους δρόμους της Λευκωσίας, από μέλη της ΕΟΚΑ. Σ’ αυτές τις προκηρύξεις ο αρχηγός της οργάνωσης Γεώργιος Γρίβας απειλούσε ανοικτά τον Χάρντιγκ με τα εξής λόγια: «Θα σας τσακώσουμε ακόμη και αν είστε στο κρεβάτι σας». Νίκος Γιαννόπουλος ιστορικός…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου