Μπαμπινιώτης: Πικρές αλήθειες για τη γλώσσα, την παιδεία και τον πολιτισμό

Ο καθηγητής Γλωσσολογίας Γεώργιος Μπαμπινιώτης συνομιλεί με τον δημοσιογράφο Γιάννη Ν. Μπασκόζο για θέματα που απασχολούν διαχρονικά την ελληνική κοινωνία, όπως η γλώσσα, η σχολική εκπαίδευση, η παιδεία και η αξία του πολιτισμού.

Ο Γ. Μπαμπινιώτης είναι η χαρακτηριστική περίπτωση καθηγητή Πανεπιστημίου που μέσα από το πολύ πλούσιο συγγραφικό και διδακτικό του έργο έχει καταφέρει να συνδέσει το όνομά του με το αντικείμενο της διδασκαλίας του... 

Η συζήτηση με τον δημοσιογράφο Γιάννη Μπασκόζο δεν θα μπορούσε, λοιπόν, παρά να ξεκινήσει με τα ζητήματα της γλώσσας.
Ο καθηγητής γλωσσολογίας δίνει απαντήσεις σχετικά με το στίγμα της ελληνικής γλώσσας, την ποιότητά της, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάπτυξη της φιλοσοφικής σκέψης και της πνευματικής δημιουργίας, την εξέλιξή της στο βάθος των αιώνων, αλλά και τη σημερινή απλοποίησή της, ένα φαινόμενο που παρατηρείται και σε άλλες γλώσσες.
Στην ερώτηση σχετικά με τη χρήση των greeklish ο Γ. Μπαμπινιώτης απαντάει: «Εν ονόματι του γρήγορου λόγου, της ήσσονος προσπάθειας και της χρηστικής ευκολίας καταργείται κάθε όριο στη γλώσσα. Νομίζω ότι εκεί πρέπει κανείς να αντισταθεί, Γιατί; Γιατί αν μειώνεις την αξία αυτού του χαρίσματος, του προνομίου που έχει ο άνθρωπος, μειώνεις τη σχέση σου με τον κόσμο. Διότι γλώσσα αναπτυγμένη έχει μόνο ο άνθρωπος. Και γιατί την έχει; Γιατί έχει τον νου τη, τη νόηση. Και τι μπορεί να κάνει με τη γλώσσα και τη νόηση; Να έχει μια άλλη αντίληψη και σχέση με τον κόσμο του. Τελικά όλα αυτά υπηρετούν τη σχέση μας με τον κόσμο».

«Το ελληνικό σχολείο είναι ένα καλό σχολείο»

Ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στο θέμα σχολείο και εκπαίδευση –ας μην ξεχνάμε ότι ο καθηγητής έχει διατελέσει Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά και Υπουργός Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Ο Γ. Μπαμπινιώτης υποστηρίζει ότι το ελληνικό σχολείο στοχεύει στην ευρύτερη μόρφωση των μαθητών –πρόκειται για το είδος της εκπαίδευσης που έχει ουσιαστικά μορφωτικό ρόλο και δεν επικεντρώνεται σε πρακτικά ή τεχνικά ζητήματα. Ωστόσο, το σύστημα της ελληνικής εκπαίδευσης υποφέρει από τις πρόχειρες, βιαστικές και ασυνεχείς μεταρρυθμίσεις. Εκείνο που χρειάζεται είναι μια διακομματική συμφωνία σε βασικούς άξονες της εκπαίδευσης και η δέσμευση για την εφαρμογή και τη συνέχισή τους.

Ο Γιάννης Μπασκόζος θέτει ερωτήματα και για θέματα πιο ειδικά, που έχουν κατά καιρούς προκαλέσει ποικίλες συζητήσεις και αντιδράσεις: η λειτουργία των ολοήμερων σχολείων, η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών, της ιστορίας και των θρησκευτικών, οι εξετάσεις και η κοινωνική πίεση για εύκολους βαθμούς, η ελλιπής κατάρτιση των εκπαιδευτικών, οι εξετάσεις, τα πρότυπα σχολεία, αλλά και η πρόταση για δημιουργία προγράμματος IB στα δημόσια σχολεία. Ο δυο συνομιλητές δεν παραλείπουν να αναφερθούν και σε «καυτά» θέματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως οι πανελλήνιες εξετάσεις, οι αιώνιοι φοιτητές, η δωρεάν παιδεία και η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Η πολύ ενδιαφέρουσα συνομιλία καταλήγει σε ευρύτερα ζητήματα του πολιτισμού όπου ο Γ. Μπαμπινιώτης δίνει απαντήσεις σχετικά με τα θέματα της χρήσης του διαδικτύου, τις νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση, την τεχνητή νοημοσύνη αλλά και τον ρόλο των ανθρωπιστικών επιστημών στη σημερινή κοινωνία.

Οι «Πικρές αλήθειες της γλώσσας μου» είναι ένα βιβλίο που περιλαμβάνει σημαντικά ζητήματα που απασχολούν τους σημερινούς πολίτες. Σύντομες ερωτήσεις, λιγότερο σύντομες απαντήσεις, ένας λόγος καθαρός και περιεκτικός που δεν διστάζει να πει τα πράγματα όπως είναι, να θέσει προβληματισμούς και να προτείνει κατάλληλους χειρισμούς και εφικτές λύσεις. Εξάλλου, όπως συνηθίζουμε να λέμε, όλα είναι θέμα παιδείας: «Η γενικότερη έννοια της παιδείας, όταν δεν υποστηρίζεται εντός της χώρας, χαλαρώνει το αίσθημα και τη συγκρότηση των πολιτών. Διότι αν σε μια χώρα δεν έχεις στοιχειωδώς καλλιεργημένους πολίτες, μια κρίσιμη μάζα καλλιεργημένων πολιτών που θα είναι αυτοί που θα βγαίνουν από τα σχολεία, τα πανεπιστήμια και θα παίζουν έναν πρωτοποριακό ρόλο στην πόλη ή την επαρχία, πώς θα σταθείς ως λαός, ως χώρα;» καταλήγει ο Γ. Μπαμπινιώτης.

INFO

Οι πικρές αλήθειες της γλώσσας μου

Συγγραφέας: Γεώργιος Μπαμπινιώτης -σε συνεργασία με τον Γιάννη Ν. Μπασκόζο

Εκδόσεις Μεταίχμιο

Πηγή: iefimerida.gr