Χώρια που ο χρόνος που θα μεσολαβήσει μέχρι να...
ορισθεί νέος εισαγγελέας και να πιάσει το νήμα της έρευνας από εκεί που το άφησε η κα Ράικου, ενδεχομένως να δώσει πάτημα σε όσους εμπλέκονται στην υπόθεση Novartis να την γλιτώσουν. Αυτός είναι και ο λόγος, που όπως υποστηρίζουν άνθρωποι με γνώση της υπόθεσης, η κα Ράικου όφειλε να παραμείνει στην θέση της, παρά τις πιέσεις και τον πόλεμο που δεχόταν.
Πόσο μάλλον όταν φαίνεται ότι είχε φτάσει κοντά σε κάτι "μεγάλο", κρίνοντας τουλάχιστον από τις καταγγελίες της περί σχεδίου ηθικής της εξόντωσης από μεγάλα συμφέροντα στο χώρο του φαρμάκου, που θίγονται, όπως η ίδια λέει, από τα νέα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί για μια υπόθεση, την οποία χαρακτηρίζει ως "κορωνίδα της διαφθοράς στη χώρα μας”.
Στην πράξη η έρευνα της κα Ράικου φαίνεται ότι είχε αποδώσει τους πρώτους καρπούς, η ίδια είχε πλησιάσει σε αποκαλύψεις, αφού όπως αναφέρει και στην επιστολή παραίτησής της, σύντομα θα αποδεικνύετο ότι μεγάλος αριθμός κρατικών αξιωματούχων (κυρίως γιατρών δημόσιων νοσοκομείων) δωροδοκούνταν απευθείας από λογαριασμό της εταιρείας στην Ελβετία, με εμβάσματα σημαντικών χρηματικών ποσών που κατατίθεντο στους προσωπικούς τους λογαριασμούς. Αποκτά δε ιδιαίτερη σημασία, η αναφορά της περί αντίστοιχων εμβασμάτων από τον ίδιο λογαριασμό, επίσης απευθείας, σε λογαριασμούς νομικών προσώπων, τα οποία πιθανολογούνται πως χρησίμευαν ως οχήματα για να αποδοθεί πολύτιμο "δώρο" σε αποδέκτες - αξιωματούχους. Ένα στοιχείο που ίσως παρέπεμπε και σε εμβάσματα προς πολιτικά πρόσωπα, με το σύνολο των ποσών να ανέρχεται στα 28 εκατ. ευρώ.
Σε αυτή την κρίσιμη χρονική στιγμή για την πορεία της έρευνας παραιτήθηκε από την θέση της η κα Ράικου, καταγγέλλοντας ότι δεν απολαμβάνει της θεσμικής προστασίας που δικαιούται, με άλλα λόγια ότι δεν έχει την πολιτική στήριξη που θα όφειλε. Προφανώς η ίδια ένοιωσε εκτεθειμένη, φοβήθηκε και επέλεξε να παραιτηθεί, έτσι όμως δεν αντιμετωπίζεται η διαφθορά, ειδικά σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, πρωταγωνίστρια στο δείκτη διαφθοράς, όπως κάποτε η Ιταλία.
Πρώτος διδάξας η Ιταλία
Το παράδειγμα της Ιταλίας δεν είναι τυχαίο. Το 1992 μια ομάδα δικαστών με επικεφαλής τον Φραντσέσκο Σαβέριο Μπορέλι, γενικό εισαγγελέα του Μιλάνου, ξεκίνησε την έφοδο κατά του τείχους της διαφθοράς. Έφερε στο φως ένα γιγαντιαίο σύστημα με μίζες μεταξύ πολιτικών και βιομηχάνων, το οποίο στην πορεία πήρε το όνομα "Tangentopoli" (από την λήξη "tangente" που σημαίνει μίζα, και το ελληνικό "πόλις"). Η επιχείρηση κράτησε χρόνια, έγινε γνωστή ως "Mani Pulite", (Επιχείρηση "Καθαρά Χέρια"), και είχε ως αποτέλεσμα να καταδικαστούν επιχειρηματίες, υπουργοί, βουλευτές, γερουσιαστές, ακόμη και ο σοσιαλιστής πρώην Πρωθυπουργός Μπετίνο Κράξι. Ιστορικά πολιτικά κόμματα, όπως η Χριστιανική Δημοκρατία (DC), και το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSI) διαλύθηκαν και σχεδόν εξαφανίστηκαν πολιτικά. Στην χώρα γεννήθηκε για λίγα χρόνια η ελπίδα μιας ανανέωσης της πολιτικής ζωής, παρ’ ότι μετά εμφανίσθηκε στη σκηνή ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι που ξεκίνησε μια συντονισμένη επίθεση κατά του δικαστικού σώματος, διαβρώνοντας την νομιμοποίησή του, προκειμένου να σωθεί ο ίδιος.
Τι συνέβη στην Γαλλία
Το φωτεινό παράδειγμα της Ιταλίας (κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1990) δεν είναι το μοναδικό. Την ίδια πάνω- κάτω χρονική περίοδο, τους τριγμούς των πολιτικό-οικονομικών σκανδάλων βίωσε και η Γαλλία, με πιο γνωστές έρευνες την υπόθεση Urba, και το σκάνδαλο με τις εργατικές πολυκατοικίες στο Δήμο του Παρισιού. Η πρώτη αφορούσε την παράνομη χρηματοδότηση του Σοσιαλιστικού κόμματος (PS) και η δεύτερη την επίσης παράνομη χρηματοδότηση της Κεντροδεξιάς Συνένωσης για τη Δημοκρατία (RPR). Τότε ήταν που η κοινή γνώμη έμαθε για τις έρευνες τεσσάρων Γάλλων δικαστών, των Ρενέ Βαν Ρουιμπέκε, Ερίκ Αλφέν, Εβα Ζολί και Τιερί Ζαν Πιέρ, με πολιτικούς τόσο της δεξιάς, όσο και της αριστεράς να περνούν το κατώφλια των δικαστικών γραφείων.
Η Έκκληση της Γενεύης
Σαν αποκορύφωμα, τόσο της έρευνας "Καθαρά Χέρια", όσο και των αποκαλύψεων που προκάλεσαν οι έρευνες στη Γαλλία, το 1996 επτά δικαστές διαφόρων εθνικοτήτων- μαζί και ο Γάλλος δημοσιογράφος Ντενί Ρομπέρ- υπέγραψαν την "Εκκληση της Γενεύης", που καλεί σε ενίσχυση της ευρωπαϊκής δικαστικής συνεργασίας, ιδιαίτερα σε θέματα καταπολέμησης της διαφθοράς.
Τα παραδείγματα λοιπόν δικαστών που παρ’ ότι ένοιωσαν εκτεθειμένοι και φοβήθηκαν από τις πολιτικές πιέσεις και τον βρώμικο πόλεμο, εντούτοις έμειναν στο πόστο τους, και πάλεψαν μέχρι τέλους κατά της διαφθοράς, φέρνοντας τελικά αποτελέσματα, είναι πολλά.
Το ίδιο χρειάζεται να γίνει στην Ελλάδα, πόσο μάλλον σε μια στιγμή που η χώρα μας, από την 58η θέση που βρισκόταν το 2015, έχει υποχωρήσει στην 69η θέση της διαφθοράς (σε σύνολο 176 χωρών) σύμφωνα με την παγκόσμια λίστα της Διεθνούς Διαφάνειας. Εχει επιστρέψει δηλαδή στα επίπεδα του 2014, ακολουθώντας την διεθνή τάση που καταγράφει παντού αύξηση της διαφθοράς.
Στην πραγματικότητα, και σε μια στιγμή που η Ελένη Ράικου είχε πέσει πάνω σε σημαντικά ευρήματα για κρατικούς λειτουργούς και μεγάλα συμφέροντα στο χώρο του φαρμάκου, η παραίτησή της ενέχει τον κίνδυνο το δικαστικό αποτέλεσμα να αποδειχθεί περιορισμένο. Η έρευνα στην υπόθεση Novartis να χάσει την δυναμική της, και αν απολεσθεί πολύτιμος χρόνος, κάποιοι δεν κρύβουν το φόβο, ότι εφόσον προκύψουν αδικήματα, αυτά να χάσουν την ποινική τους βαρύτητα.
Βέβαια τα ολοένα και μεγαλύτερα συμφέροντα που θίγονται, όπως και η άνοδος του λαϊκισμού σε όλο τον κόσμο υπονομεύουν την μάχη κατά της διαφθοράς.
Τυχαίο δεν είναι ότι η παραίτηση Ράικου συνέπεσε χρονικά (και αιτιολογικά όπως η ίδια κατήγγειλε) με δημοσίευμα της εφημερίδας Documento, υπό τον τίλο "Ανακρίτρια κατηγορεί γνωστή εισαγγελέα για απόκρυψη στοιχείων σε δικογραφίες για Γιάννο Παπαντωνίου και Θωμά Λιακουνάκο". Η δημοσίευση της φωτογραφίας και του ονόματος της κας Ράικου, με καταγγελτικό τρόπο, στην πρώτη σελίδα, βρήκε την παραίτησή της στο συρτάρι της εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένης Δημητρίου.
Τόσο για την μία, όσο και για την άλλη περίπτωση, η κ. Ράικου δήλωσε έτοιμη να παραθέσει σειρά στοιχείων για την απόδειξη του αντιθέτου απ' όσα ισχυρίζεται το δημοσίευμα. Αφενός για τον Θωμά Λιακουνάκο, αναφέρει ότι προφυλακίστηκε και θα δικαστεί ύστερα από ποινική δίωξη της Εισαγγελίας Διαφθοράς. Αφετέρου για την περίπτωση Παπαντωνίου, σημειώνει ότι έχουν αποσταλεί στη Βουλή πλήρη αντίγραφα όλων των σχετικών δικογραφιών, ταυτόχρονα με την άσκηση της ποινικής δίωξης και τη διαβίβαση των σχετικών δικογραφιών στον διευθύνοντα το Πρωτοδικείο Αθηνών.
Του Γιώργου Φιντικάκη
www.liberal.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου