Διότι αν σκάσει η ΔΕΗ, δεν θα συμπαρασύρει μόνο την ενεργειακή αγορά, αλλά...
και τις τοπικές κοινωνίες σε Μακεδονία και Αρκαδία που ζουν από αυτήν, χιλιάδες επιχειρήσεις και ευάλωτους καταναλωτές που ουδείς άλλος θα τους έδινε ρεύμα, και εντέλει την ίδια την χώρα, όπως συνέβη σε αντίστοιχες περιπτώσεις χρεοκοπίας του ενεργειακού κλάδου, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την Αργεντινή.
Αν υπάρχει ένα κοινό σημείο των δύο χωρών, πέραν του ΔΝΤ, και ένας κίνδυνος να γίνει ποτέ η Ελλάδα Αργεντινή, αυτός είναι να καταρρεύσει η ΔΕΗ, όπως ακριβώς κατέρρευσε το 2004 το σύστημα ηλεκτρισμού της λατινοαμερικάνικης χώρας.
Αντίθετα απ’ ότι στην Ελλάδα, η αγορά ηλεκτρισμού της Αργεντινής έχει απελευθερωθεί πλήρως από την δεκαετία του 1990 όταν ο τότε πρόεδρος Κάρλος Μένεμ, μπροστά στην επερχόμενη κατάρρευση της κρατικής εταιρείας SEGBA, επέλεξε να την σπάσει σε κομμάτια, και να την πουλήσει σε ιδιώτες.
Αν και όταν χρεοκόπησε η χώρα (2001), λειτουργούσαν 40 συνολικά εταιρείες ηλεκτρισμού, το κοινό σημείο της τότε Αργεντινής με την σημερινή Ελλάδα, ήταν η παρατεταμένη καχεξία της οικονομίας, τα απαγορευτικά επιτόκια, το έλλειμμα αξιοπιστίας, η εξάρτηση από τις εισαγωγές, και κυρίως η απουσία επενδύσεων.
Όπως συμβαίνει σήμερα στην ΔΕΗ, έτσι και οι αργεντίνικες εταιρείες το 2004, περνούσαν τον παθών τους τον τάραχο, προκειμένου οι τράπεζες να τους εγκρίνουν κάποιο δάνειο, αποπλήρωναν κατά προτεραιότητα τις υποχρεώσεις τους, και πολύ συχνά οι μονάδες τους ξέμεναν από υλικά απαραίτητα για την λειτουργία τους, και κυρίως από καύσιμο (φυσικό αέριο, και όχι λιγνίτη, όπως στην περίπτωση της ΔΕΗ). Τα προβλήματα, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα σε εμάς, επεκτάθηκαν και στους διαχειριστές των δικτύων διανομής, μέσης και υψηλής τάσης (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ), λόγω των πολλών ανεξόφλητων προς αυτούς οφειλών, και ενώ οι εταιρείες αναζητούσαν μάταια ρευστό για να πληρώσουν τις εισαγωγές ενέργειας από τις γειτονικές χώρες.
Όχι, δεν επιχειρούμε την παραμικρή πρόβλεψη αφού οι εποχές και τα μεγέθη των δύο χωρών είναι διαφορετικά, δεν μπορεί ωστόσο κανείς να παραβλέψει ότι η κατάρρευση του ενεργειακού κλάδου, όπου δεσπόζουσα θέση στην Ελλάδα έχει ακόμη η ΔΕΗ, πυροδότησε στην Αργεντινή το χάος.
Δεκαέξι χρόνια φαγούρας
Στα καθ’ ημάς ωστόσο, η δημόσια κουβέντα αναλώνεται στο αν πρέπει ή όχι να πουληθούν μονάδες της ΔΕΗ, παραγνωρίζοντας ότι η επιχείρηση βρίσκεται στα σχοινιά, όπως επίσης ότι το θέμα δεν θα μας απασχολούσε αν είχαμε εφαρμόσει ένα νόμο που έχει ψηφίσει η ελληνική Βουλή από το μακρινό 2001.
Έχουν περάσει 16 ολόκληρα χρόνια "φαγούρας" από τότε που το Κοινοβούλιο έκανε νόμο του κράτους την κοινοτική οδηγία για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού, η οποία ουδέποτε απελευθερώθηκε στην πραγματικότητα. Με ευθύνη όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων και υπουργών (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ)- με εξαίρεση το δίδυμο Μανιάτη-Παπαγεωργίου που προώθησαν το νόμο της "Μικρής ΔΕΗ"- οι πάντες έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους, προκειμένου η κοινοτική οδηγία να εφαρμόζεται εντελώς τυπικά, και ποτέ στην ουσία. Δεν θα μας πίεζε σήμερα η Κομισιόν, ούτε θα φώναζε ο κ. Σκουρλέτης ότι οι εκπρόσωποί της τρόικας εξυπηρετούν εγχώρια και ξένα συμφέροντα, αν όλα αυτά τα χρόνια οι κυβερνήσεις, και φυσικά και οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, δεν έκαναν τίποτα άλλο από το να κοροϊδεύουν τις κοινοτικές αρχές ότι στην Ελλάδα έχει μειωθεί η δεσπόζουσα θέση της ΔΕΗ.
Τελικά ναι μεν "διασώθηκε" το μονοπώλιο της ΔΕΗ στο λιγνίτη και στα νερά, αυτό ωστόσο γύρισε μπούμερανγκ στην επιχείρηση, όχι μόνο γιατί βρίσκεται πλέον στα σχοινιά, όσο γιατί την έχουν περικυκλώσει από τη μία η τρόικα, και από την άλλη η DG Comp που ερευνά τυχόν χειραγώγηση της αγοράς. Κάπως έτσι, η ΔΕΗ και αφού στο μεταξύ κατάφερε να διώξει όποιους ευρωπαίους στρατηγικούς επενδυτές ενδιαφέρθηκαν να αγοράσουν στο παρελθόν ποσοστό του μετοχικού της κεφαλαίου, βρίσκεται σήμερα σε πολύ χειρότερο σημείο απ’ ότι το 2009, οπότε και εκδόθηκε για πρώτη φορά η καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωδικαστήριο για την απαγόρευση πρόσβασης τρίτων σε λιγνίτη. Ένα θέμα για το οποίο έχουν δοθεί αμέτρητες, και χαμένες, μάχες οπισθοφυλακών από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τους συνδικαλιστές.
Το σήμερα
Σήμερα διανύει την πλέον κρίσιμη περίοδο στην 60χρονη ιστορία της, χρωστά πολλά παντού και της χρωστούν πολλά οι πάντες, ενώ προκειμένου να πείσει τις τράπεζες να της χορηγήσουν νέο δάνειο ύψους 200 εκατ ευρώ (δεν έχει ακόμη υπογραφεί η σύμβαση), δεσμεύθηκε να τους "ενεχυριάσει" τωρινές και μελλοντικές συμβάσεις μεγάλων πελατών της. Σε έναν ακριβώς μήνα, στα τέλη Απριλίου, οφείλει να αποπληρώσει ομόλογο ύψους 200 εκατ. ευρώ, ενώ επειδή τα ληξιπρόθεσμα προς αυτήν χρέη από στρατηγικούς και μη κακοπληρωτές είναι 2,6 δισ ευρώ, αναγκάζεται να πληρώνει τις οφειλές της κατά προτεραιότητα. Χρωστά 900 εκατ. ευρώ σε εργολάβους της Δ. Μακεδονίας, και τις θυγατρικές της που ελέγχουν τα δίκτυα ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ, με αποτέλεσμα έπειτα από αίτημα των δύο τελευταίων που τυγχάνουν θυγατρικές της, να ελέγχεται από την ΡΑΕ για καταχρηστική παρακράτηση χρημάτων. Οι οφειλές αυτές ανακυκλώνονται και λειτουργούν σαν ντόμινο στην ελληνική αγορά ενέργειας, με τους διαχειριστές των δικτύων να χρωστούν χρήματα στους παραγωγούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, και την ΔΕΗ να επικαλείται την ένδεια που αντιμετωπίζει το ταμείο της. Ταυτόχρονα, από την εφαρμογή των αδιέξοδων δημοπρασιών ΝΟΜΕ, που την υποχρεώνουν να πουλά το ρεύμα στον ανταγωνισμό σε τιμές κόστους, η ΔΕΗ αναμένει απώλειες ύψους 300 εκατ. ευρώ στη διετία 2017 - 2018, δίχως να βάλει στο ταμείο της ούτε ευρώ.
Το αύριο
Στο δημόσιο διάλογο, κυβέρνηση και συνδικαλιστές ξορκίζουν ακόμη την πώληση μονάδων, ωστόσο στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, διαπιστώνει κανείς ότι αρκετές συριζαικές εμμονές της πρώιμης περιόδου, έχουν αναθεωρηθεί, όπως αποδεικνύει και η καταρχήν αποδοχή εκ μέρους της κυβέρνησης των θέσεων της τρόικας. Ακόμη και κάποιοι σφοδροί πολέμιοι του σχεδίου της "Μικρής ΔΕΗ" (2014) αναγνωρίζουν σήμερα πως αυτό που κάποτε είχαν πολεμήσει ως τη χειρότερη λύση, ίσως τελικά και να μην ήταν. Ναι μεν, τότε η ΔΕΗ θα μίκραινε κατά 30% σε μονάδες και πελατολόγιο, ωστόσο τα τουλάχιστον 1,5 δισ ευρώ που είχε τότε υπολογιστεί ότι θα έβαζε στο ταμείο της, όταν γύρω στο 2016-2017 ολοκληρωνόταν η διαδικασία, θα ήταν ζεστό χρήμα που τώρα της λείπει. Στον αντίποδα, η ΔΕΗ βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με πωλητήρια μερικών από τις καλύτερες μονάδες της προφανώς σε υποτιμημένες αξίες, αφού η εκποίηση θα γίνει με το πιστόλι στον κρόταφο, σενάριο ωστόσο πολύ πιθανό, καθώς ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι.
Το δια ταύτα είναι ότι ακόμη και αν η κυβέρνηση, μετά από μπόλικο "τζαρτζάρισμα" και σκηνές ροκ, όχι μόνο αποδεχθεί, αλλά και προχωρήσει στην πώληση μονάδων, δεν θα αλλάξει σχεδόν τίποτα για την ΔΕΗ, που ναι μεν θα μικρύνει, δίχως ουσιαστικό αντίκρισμα για το ταμείο της, αφού ο χαμένος χρόνος δεν αναπληρώνεται.
Άλλες οι συνθήκες του 2009 όταν πρωτοεμφανίστηκε εμφατικά η πίεση για πώληση παγίων, άλλες του 2014 όταν τέθηκε το θέμα "Μικρή ΔΕΗ", και εντελώς άλλες σήμερα.
Οι όμορφες εμμονές όμορφα καίγονται, και όσοι κρατιστές ανεξαρτήτως πολιτικού χρώματος, νόμιζαν τόσα χρόνια ότι υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον κρατώντας αλώβητο το "ιερό δισκοπότηρο", ίσως κάποτε συνειδητοποιήσουν ότι τελικά εξυπηρέτησαν τα ακριβώς αντίθετα συμφέροντα από αυτά που κάποτε νόμιζαν ότι εξυπηρετούν.
Του Γιώργου Φιντικάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου