Σε τέσσερα διαφορετικά μνημονιακά κείμενα που δεσμεύουν τη χώρα σε πολυετή πρωτογενή πλεονάσματα έχει βάλει ήδη την υπογραφή της η κυβέρνηση Τσίπρα.
Σε ένα από αυτά μάλιστα υπάρχει σαφής αναφορά στην υποχρέωση της χώρας να εμφανίζει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% για δέκα χρόνια.
Συγκεκριμένα στην...
Έκθεση Συμμόρφωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την 1η αξιολόγηση που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο, αναφέρεται πολύ αναλυτικά ότι το βασικό σενάριο στο οποίο έχει στηριχθεί όλη η ανάλυση βιωσιμότητας χρέους (DSA) και το οποίο έχει αποδεχθεί πλήρως η κυβέρνηση, προβλέπει ότι από το 2018 και μετά «η Ελλάδα αναμένεται να διατηρήσει τα πρωτογενή πλεονάσματα του 3,5% για μια περίοδο 10 ετών, μετά την οποία θα αρχίσουν να μειώνονται βαθμιαία στο 1,5% μέχρι το 2040».
Τώρα που όλα δείχνουν ότι έχει έρθει η ώρα του λογαριασμού και της λήψης συγκεκριμένων τα οποία ζητά να νομοθετηθούν εκ των προτέρων το ΔΝΤ από τη στιγμή που η Ελλάδα και η ευρωζώνη έχουν αποδεχθεί τον συγκεκριμένο στόχο, τα κείμενά αυτά κάνει ότι δεν τα ξέρει.
Αμφισβητεί έτσι την ίδια της την υπογραφή και κάνει αντιπολίτευση στον εαυτό της, άλλοτε με τον Πρωθυπουργό να λέει ότι δεν αναγνωρίζει τη δέσμευση για τον στόχο των πρωτογενών πλεονασμάτων και άλλοτε τον υπουργό Οικονομικών να υποστηρίζει η Ελλάδα δεν δέχεται πρωτογενή πλεονάσματα για 10 χρόνια.
Όσο δίκιο έχει η κυβέρνηση να επιχειρηματολογεί υπέρ της ανάγκης για ταχεία μείωση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων προκειμένου να μην στραγγαλιστεί η οικονομία, η πραγματικότητα είναι ότι τα έχει αποδεχθεί, ανοίγοντας την όρεξη στους δανειστές να επιμένουν όχι μόνο στην καθιέρωσή τους αλλά και στην νομοθέτηση πρόσθετων μέτρων που θα τα εξασφαλίζουν.
Ο στόχος της ευρωζώνης είναι από οικονομικής πλευράς τουλάχιστον πολύ συγκεκριμένος: να μην προχωρήσει οποιαδήποτε μορφής μείωση της ονομαστικής αξίας του ελληνικού δημόσιου χρέους στο μέλλον. Θυμίζουμε ότι η ίδια η κυβέρνηση έχει παραδεχθεί ότι το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων είναι άμεσο συνδεδεμένο με τη ρύθμιση του χρέους γιατί όσο μεγαλύτερα και για περισσότερο χρονικό διάστημα διαρκούν τα υψηλά πλεονάσματα, τόσο μικρότερη είναι η ανάγκη για πρόσθετες παρεμβάσεις στο χρέος πέραν των βραχυπρόθεσμων μέτρων που αποφάσισε ο ESM. Στην ουσία το ελληνικό χρέος καθίσταται… «βιώσιμο» μόνο και μόνο από το γεγονός ότι ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα τίθεται στο 3,5% για δέκα χρόνια.
Η γερμανίδα Καγκελάριος, την οποία θα συναντήσει ο πρωθυπουργός την Παρασκευή, δεν μπορεί να παρέμβει στο συγκεκριμένο θέμα. Υπάρχουν γραπτές δεσμεύσεις σε επίπεδο Eurogroup και σε αυτές θα παραπέμψει τον Αλέξη Τσίπρα για μια ακόμη φορά, ακόμη και αν όλες οι πλευρές γνωρίζουν καλά πως το πρόγραμμα δεν βγαίνει με τέτοια νούμερα.
Στην καλύτερη περίπτωση αυτό που μπορεί να αποσπάσει ο Αλέξης Τσίπρας είναι μια υπόσχεση ότι η Γερμανία θα βοηθήσει να ξανανοίξει το θέμα των πρωτογενών πλεονασμάτων το 2018, αφού πρώτα, όμως, ληφθούν τα απαιτούμενα μέτρα.
Η κυβέρνηση ήλπιζε ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα ασκούσε ικανές πιέσεις στην ευρωζώνη να προσδιορίσει συγκεκριμένες παρεμβάσεις για μεγαλύτερη μείωση του χρέους (μεσοπρόθεσμα μέτρα) και στο πλαίσιο αυτό να συνδέσει την μεγάλη μείωση του στόχου για τα πρωτογενή πλεονάσματα κάτω από το 3,5% άμεσα. Αντίθετα από τις προσδοκίες της, όπως, το ΔΝΤ συναινεί στα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα υπό τον όρο της λήψης πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων. Η κυβέρνηση έχει πλέον εγκλωβιστεί σε παγίδα και με την υπογραφή της, έχει εγκλωβίσει και την οικονομία σε λιτότητα διαρκείας.
Προφανώς και ο στόχος για τα πρωτογενή πλεονάσματα δεν είναι γραμμένος στις πέτρες του Μωυσή και θα αποτελεί για χρόνια αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο, όμως, η καθιέρωσή τους και η ενσωμάτωση των στόχων στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που θα πρέπει να ψηφιστεί στη Βουλή, μοιάζει αναπόφευκτη.
Η κυβέρνηση έχει αποδεχθεί τον στόχο των πολυετών πρωτογενών πλεονασμάτων του 3,5% ήδη από την περίοδο υπογραφής του τρίτου μνημονίου, όταν τότε επιτυχώς και μετά τον εκτροχιασμό της οικονομίας, κατάφερε να αναθεωρηθούν οι στόχοι βραχυπρόθεσμα σε χαμηλότερα επίπεδα αλλά να «κλειδώσουν» μεσοπρόθεσμα σε υψηλότερες τιμές.
Στο 3ο Μνημόνιο
- Στο 3ο μνημόνιο τον Αύγουστο του 2015 (ν. 4336/2015), αναφέρεται ότι «οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να διασφαλίζουν τον βιώσιμο χαρακτήρα των δημόσιων οικονομικών και να επιτυγχάνουν σημαντικά και βιώσιμα πρωτογενή πλεονάσματα μεσοπρόθεσμα, τα οποία θα μειώνουν σταθερά το λόγο δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ. Οι αρχές θα συνεχίσουν, αντίστοιχα, να ακολουθούν μια νέα δημοσιονομική πορεία, βασισμένη στην επίτευξη στόχων πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους -1/4, 0,5, 1 3/4 και 3,5% του ΑΕΠ το 2015, το 2016, το 2017 και το 2018 και μετέπειτα, αντιστοίχως».
Στο κείμενο αυτό ξεκίνησε η προσπάθεια να συνοδευτεί ο στόχος για τα πρωτογενή πλεονάσματα με «αριθμητική ασάφεια» καθώς ο μακρύς χρόνος διατήρησης του 3,5% υπονοήθηκε αλλά δεν περιγράφηκε με σαφήνεια.
Eurogroup Μαΐου
- Στο Eurogroup της 25ης Μαΐου ο στόχος για πολυετή πρωτογενή πλεονάσματα επαναλαμβάνεται αλλά χρησιμοποιείται για πρώτη φορά ο ασαφής όρος «μεσοπρόθεσμα».
Στην ανακοίνωση της Ευρωομάδας αναφέρεται (σε μετάφραση) ότι η συμφωνία «παρέχει περαιτέρω διαβεβαιώσεις ότι η Ελλάδα θα εκπληρώσει τους πρωταρχικούς στόχους του πλεονάσματος του προγράμματος ΕΜΣ (3,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα), με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων της Ελλάδας στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και του Δημοσιονομικού συμφώνου».
- Στο Συμπληρωματικό Μνημόνιο και την Έκθεση Συμμόρφωσης για την πρώτη αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ιούνιος 2016) η δεκαετής διάρκεια των πρωτογενών πλεονασμάτων εμφανίστηκε για πρώτη φορά επίσημα. Αναφέρεται συγκεκριμένα στο βασικό σενάριο του DSA ότι «σε όρους πρωτογενών πλεονασμάτων, η Ελλάδα αναμένεται να επιτύχει πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ το 2016, 1,75% το 2017 και 3,5% το 2018. Από τότε και μετά, η Ελλάδα αναμένεται να διατηρήσει το πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5% για μια περίοδο 10 ετών, μετά την οποία θα αρχίσει να μειώνεται σταδιακά στο 1,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2040».
Αυτό είναι το βασικό σενάριο που έχει αποδεχθεί και η Ελλάδα και καταλήγει ότι το ελληνικό χρέος θα έχει μειωθεί στο 145,5% του ΑΕΠ το 2022 και στο 100,8% του ΑΕΠ το 2060. Είναι το ίδιο σενάριο στο οποίο προβλέπονται ρυθμοί ανάπτυξης του ΑΕΠ κατά 2,7% το 2017 κατά 3,1% το 2018 και μέσο ρυθμό 1,5% μακροπρόθεσμα μετά το 2021 και στόχο για έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις 18 δισ. ευρώ.
Στο DSA αναφέρονται ωστόσο και άλλα σενάρια τα οποία λαμβάνουν υπόψη την επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών. Ένα από αυτά προβλέπει ότι ο στόχος των πρωτογενών πλεονασμάτων θα μειωθεί κάτω από το 3,5% πέντε χρόνια μετά την ολοκλήρωση του μνημονίου (από το 2024) και ένα άλλο ότι οι στόχοι θα μειωθούν αμέσως μετά το 2018.
Eurogroup Δεκεμβρίου
- Στη δήλωση συμπερασμάτων του Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου 2016 οι στόχοι για μεσοπρόθεσμα πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% επαναλαμβάνονται, αλλά πλέον μπαίνει στο τραπέζι και η υποχρέωση της Ελλάδας να λάβει μέτρα που να διασφαλίζουν την επίτευξη του στόχου.
Αναφέρεται συγκεκριμένα ότι:
«Το Eurogroup υπενθύμισε ότι ο πρωταρχικός στόχος επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ το 2018 θα πρέπει να διατηρηθεί σε μεσοπρόθεσμο διάστημα. Υπενθυμίσαμε επίσης την σημασία μιας δημοσιονομικής πορείας που να είναι συνεπής με τις φορολογικές υποχρεώσεις στο πλαίσιο της ΕΕ. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς στόχους με βιώσιμο τρόπο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να συμφωνήσουν με τα θεσμικά όργανα σε ένα μηχανισμό και διαρθρωτικά μέτρα που θα εξασφαλίσουν αυτό τον στόχο».
Του Βασίλη Γεώργα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου