Συμφωνία Τουρκίας-ΕΕ για πρόσφυγες και ενταξιακό - Τα γκρίζα σημεία

Συμφωνία για μετανάστευση - επιτάχυνση ενταξιακών διαδικασιών
Δημιουργείται ταμείο με 3 δισ.ευρώ προς την Τουρκία

Τουσκ: Δεν ξαναγράφεται η πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ

Γιούνκερ: Τα πάντα θα εξαρτηθούν από την ίδια την Αγκυρα

Νταβούτογλου: Δεν μπορεί να εγγυηθεί κανείς ότι θα μειωθούν οι ροές προσφύγων

Πού πίεσε και τι πήρε η Αθήνα...

Σε συμφωνία κατέληξαν Τουρκία και ΕΕ για το προσφυγικό αλλά και την επιτάχυνση των διαδικασιών ένταξης της χώρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας, ολοκληρώθηκε λίγο μετά τις 9 το βράδυ (ώρα Ελλάδας).

«Η ΕΕ και η Τουρκία κατέληξαν σε συμφωνία για την μετανάστευση και σε επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ», δήλωσε μετά το πέρας της Έκτακτης Συνόδου ο Ντόναλντ Τουσκ.

Μεταξύ άλλων, ο κ. Τουσκ είπε ότι δεν περιμένουμε από κανέναν να φυλάξει τα σύνορά μας και ότι αυτό θα πρέπει να γίνει από εμάς, ενώ γνωστοποίησε τη δημιουργία ταμείου για τη χορήγηση βοήθειας ύψους 3 δις. ευρώ προς την Τουρκία για την αντιμετώπιση του προσφυγικού. Είπε ότι συμφωνήθηκε να αναζωογονηθεί η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας, τονίζοντας πάντως πως δεν ξαναγράφεται η πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ και πως πρέπει να υπάρχει σεβασμός στους κανόνες, μεταξύ των οποίων και στους κανόνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Προσβλέπουμε στο 2016 ως χρονιά κλειδί για τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας στην οποία καταλήξαμε σήμερα, είπε.

Τι ακριβώς προβλέπει η συμφωνία Τουρκίας-ΕΕ

Η επανενεργοποίηση της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας, η οικονομική βοήθεια ύψους 3 δισ. και η βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας στη διαχείριση των προσφυγικών ροών καταγράφονται στην κοινή δήλωση που δημοσιεύτηκε μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφης ΕΕ-Τουρκίας.

Συγκεκριμένα, η ΕΕ δεσμεύτηκε: 

• Να ενισχύσει οικονομικά την Τουρκία με «αρχική» χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ, υπογραμμίζοντας «τη σημασία της κατανομής των βαρών μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας», καθώς «η Τουρκία φιλοξενεί περισσότερους από 2,2 εκατομμύρια Σύρους και έχει ήδη διαθέσει γι΄αυτό το σκοπό 8 δισεκατομμύρια δολάρια».
• Επιβεβαιώνει τη σύγκληση Διακυβερνητικής Διάσκεψης στις 14 Δεκεμβρίου 2015 για το άνοιγμα του κεφαλαίου 17 της ενταξιακής διαδικασίας, ενώ προβλέπει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ολοκληρώσει, «κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016», τις προπαρασκευαστικές εργασίες για το άνοιγμα «ενός αριθμού κεφαλαίων».
• Σε ό,τι αφορά τo ζήτημα της επιτάχυνσης των διαδικασιών για την απελευθέρωση των θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες, η συμφωνία προβλέπει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα «παρουσιάσει τη δεύτερη έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή από την Τουρκία του χάρτη πορείας για την απελευθέρωση των θεωρήσεων μέχρι τις αρχές Μαρτίου 2016».
• Επιπλέον, αναφέρει πως «η συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας θα αρχίσει να εφαρμόζεται πλήρως από τον Ιούνιο του 2016, προκειμένου η Επιτροπή να είναι σε θέση να παρουσιάσει την τρίτη έκθεση προόδου της το φθινόπωρο του 2016, με σκοπό την ολοκλήρωση της διαδικασίας, δηλαδή την κατάργηση της υποχρεωτικής θεώρησης για τους Τούρκους πολίτες στη ζώνη Σένγκεν τον Οκτώβριο του 2016 εφόσον οι απαιτήσεις του οδικού χάρτη πληρούνται».

Οι δεσμεύσεις της Τουρκίας

• Στον αντίποδα, η Τουρκία συμφωνεί στην εφαρμογή του Κοινού Σχεδίου Δράσης το οποίο «θα βάλει τάξη στα μεταναστευτικά ρεύματα και θα βοηθήσει στην ανάσχεση της παράνομης μετανάστευσης».
• Κατά συνέπεια, σημειώνει η συμφωνία, «οι δύο πλευρές θα εντείνουν την ενεργό συνεργασία τους σχετικά με τους μετανάστες οι οποίοι δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας, αποτρέποντας τα ταξίδια προς την Τουρκία και την ΕΕ, εφαρμόζοντας τις διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής και πραγματοποιώντας επιστροφές των μεταναστών που δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας στις χώρες καταγωγής τους».
• Επιπλέον, η συμφωνία χαιρετίζει την «πρόθεση της Τουρκίας να υιοθετήσει αμέσως μέτρα για την περαιτέρω βελτίωση της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης των Σύρων υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας».
• Τέλος, σύμφωνα με την κοινή δήλωση η συνεργασία των δύο πλευρών θα ενισχυθεί και σε άλλους τομείς, ενώ θα καθιερωθεί η σύγκληση Συνόδων Κορυφής ΕΕ- Τουρκίας δύο φορές το χρόνο.

Γιούνκερ-Τουσκ: Τα πάντα θα εξαρτηθούν από την Τουρκία

Tην ικανοποίησή τους για την επίτευξη συμφωνίας με την Τουρκία σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, εξέφρασαν οι πρόεδροι του Συμβουλίου της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ντόναλντ Τουσκ και Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, τονίζοντας όμως ότι τα πάντα θα εξαρτηθούν από το αν η Άγκυρα θα ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις τις οποίες ανέλαβε.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ ανέφερε χαρακτηριστικά ότι δεν θα υπάρξει επίλυση του προσφυγικού προβλήματος χωρίς τη συνεργασία της ΕΕ με την Τουρκία και ότι προς το σκοπό αυτό η ΕΕ αποφάσισε να δεσμεύσει ένα κονδύλι της τάξεως των 3 δισ. ευρώ για να αντιμετωπίσει η Τουρκία το κόστος υποδοχής των προσφύγων. «Η Τουρκία φιλοξενεί πάνω από 2 εκατομμύρια πρόσφυγες και αυτό είναι αξιοθαύμαστο από όλες τις απόψεις. Θα θέλαμε να στηρίξουμε την Τουρκία να συνεχίσει αυτήν την προσπάθεια», δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής.

Ως προς το θέμα της βίζας, ο πρόεδρος της Επιτροπής ανέφερε ότι θα προωθηθεί η διαδικασία μελέτης του θέματος και ότι μια πρώτη έκθεση της Επιτροπής θα παρουσιαστεί την άνοιξη του 2016 για να μπορέσει ενδεχομένως να τεθεί σε εφαρμογή το φθινόπωρο του 2016. Εμμέσως πλην σαφώς πάντως, κατέστησε σαφές ότι το θέμα της βίζας εξαρτάται από την πολιτική που θα τηρήσει η Τουρκία στην ανάσχεση των προσφυγικών ροών και στην εφαρμογή της συμφωνίας επανεισδοχής με την ΕΕ.

Ο Ζ. Κ. Γιουνκέρ επισήμανε ωστόσο ότι η ΕΕ δεν μπορεί να παραβλέψει τα προβλήματα που υπάρχουν με τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία καθώς επίσης και το ζήτημα της ελευθερίας του Τύπου. Δήλωσε, επίσης, αισιόδοξος ότι μπορεί να υπάρξει βελτίωση των σχέσεων της ΕΕ με την Τουρκία, δεδομένου ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την επίτευξη συμφωνίας που θα οδηγήσει στην επίλυση του Κυπριακού προβλήματος.

Σε γενικές γραμμές, ο Ζ.Κ.Γιουνκέρ χαρακτήρισε τη συνάντηση με τον Τούρκο πρωθυπουργό «παραγωγική», επισημαίνοντας ότι αναβάθμισε και ανανέωσε τις σχέσεις Τουρκίας–ΕΕ.

Σε ότι αφορά την πρωτοβουλία της Γερμανίας για επανεγκατάσταση προσφύγων απευθείας από την Τουρκία, ο Ζ.Κ. Γιουνκέρ ανέφερε ότι η Επιτροπή θα υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις επ΄αυτού πριν τη Σύνοδο Κορυφής της 15ης Δεκεμβρίου.

Εξάλλου, ικανοποιημένος δήλωσε και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλτν Τουσκ, ο οποίος κατέστησε σαφές ότι η ΕΕ επιθυμεί την αναθέρμανση της διαδικασίας προσχώρησης της Τουρκίας στην ΕΕ, σημειώνοντας ωστόσο, ότι «δεν ξαναγράφουμε το πλαίσιο των ευρωτουρκικών διαβουλεύσεων».

Νταβούτογλου: Δεν μπορεί να εγγυηθεί κανείς για τη μείωση των προσφυγικών ροών

Ο Αχμέτ Νταβούτογλου ξεκαθάρισε ότι «τα 3 δισ. ευρώ δεν πάνε στην Τουρκία αλλά στους πρόσφυγες». Ερωτηθείς αν μπορεί να εγγυηθεί για τη μείωση των προσφυγικών ροών ο Τούρκος πρωθυπουργός απάντησε: «Κανείς δε μπορεί να εγγυηθεί τίποτα όσο συνεχίζεται η κατάσταση στη Συρία. Αλλά μπορώ να διαβεβαιώσω ότι θα κάνουμε όσα δεσμευτήκαμε».

Ο κ. Νταβούτογλου, δήλωσε εξαιρετικά ικανοποιημένος από το γεγονός ότι μετά από 11 χρόνια, από την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, πραγματοποιήθηκε εκ νέου Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ με την Τουρκία και εμφανίστηκε βέβαιος ότι η ενταξιακή διαδικασία θα επιταχυνθεί. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι στις 14 Δεκεμβρίου θα ανοίξει το κεφάλαιο 17 που αφορά την οικονομική και νομισματική ένωση.

Ως προς το προσφυγικό ο Αχμέτ Νταβούτογλου τόνισε ότι είναι μια ανθρωπιστική κρίση για την οποία δεν ευθύνεται ούτε η ΕΕ ούτε η Τουρκία, όμως το πρόβλημα είναι κοινό και για τους δύο. Σημείωσε, μάλιστα ότι η Τουρκία φιλοξενεί 2,2 εκατομμύρια πρόσφυγες και έχει ξοδέψει περί τα 8 δις ευρώ μόνο για τα κέντρα υποδοχής.

Σε ό,τι αφορά την ανάσχεση των προσφυγικών ροών, ο Αχμέτ Νταβούτογλου επισήμανε ότι η Τουρκία θα πάρει μέτρα για την πάταξη της παράνομης μεταφοράς προσφύγων προς την Ευρώπη. Ερωτηθείς αν μπορεί να εγγυηθεί ότι η Τουρκία θα μειώσει τις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη, ο Αχμέτ Νταβούτογλου είπε ότι δεν μπορεί να το εγγυηθεί, γιατί αυτό είναι κάτι που θα εξαρτηθεί από την κατάσταση στη Συρία η οποία είναι αβέβαιη. «Μπορώ να εγγυηθώ ότι η Τουρκία θα εκπληρώσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στο πλαίσιο του κοινού σχεδίου δράσης», πρόσθεσε ο ίδιος.

Τέλος, σε ό,τι αφορά την κρίση στη Συρία, ο Αχμέτ Νταβούτογλου επανέλαβε την τουρκική θέση, υπέρ της αποχώρησης του Ασαντ.

Πού πίεσε και τι πήρε η Αθήνα

Στο διπλωματικό μπρα-ντε-φερ που έγινε μεταξύ Τουρκίας και Ε.Ε. στην Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, η Αθήνα έδωσε την δική της μάχη. Την ικανοποίησή τους για το κείμενο συμπερασμάτων, το οποίο συμπεριέλαβε τις ελληνικές θέσεις εξέφρασαν από τις Βρυξέλλες κυβερνητικές πηγές. Σύμφωνα με αυτές, ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επεσήμανε ότι υποστηρίζει σταθερά την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας αλλά απέτρεψε την ύπαρξη οποιασδήποτε ονομαστικής αναφοράς σε κεφάλαια που θα ανοίξουν όπως και στην ύπαρξη χρονοδιαγράμματος.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Αθήνα πίεσε στα εξής σημεία:

1. Επιβεβαίωσε ότι στο πλαίσιο σχέσεων ΕΕ-Τουρκιας παραμένει η ενταξιακή διαδικασία χωρίς παρεκκλίσεις.
2. Η ώθηση που θα δοθεί στην ενταξιακή διαδικασία θα γίνει με βάση το πλαίσιο που εξασφάλισε η Ελλάδα με ξεκάθαρη αναφορά στις αποφάσεις της ΕΕ και το υφιστάμενο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Κάτι που θα αναφέρεται και στο τελικό ανακοινωθέν.
3. Υποστηρίζουμε μεν σταθερά την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας αλλά απέτρεψε την ύπαρξη οποιασδήποτε ονομαστικής αναφοράς σε κεφάλαια που θα ανοίξουν όπως και στην ύπαρξη χρονοδιαγράμματος.

Τι ζήτησε η Αθήνα να μπει στο κείμενο των συμπερασμάτων

• Να υπάρχουν μέσα από το σχέδιο δράσης πιέσεις προς την Τουρκία για την αντιμετώπιση κυκλωμάτων διακίνησης
• Την εφαρμογή της συμφωνίας επανεισδοχής μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, η οποία δεν εφαρμόζοντας ως τώρα.
• Παρακολούθηση των επιστροφών που κάνει η Τουρκία προς χώρες προέλευσης των προσφύγων
• Δέσμευση για μετρήσιμη ανακοπή ροής προσφύγων
• Φιλελευθεροποίηση βίζας και συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας. Και μάλιστα να υπάρχουν δεσμεύσεις με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
• Ρητή αναφορά σε διαδικασίες και μηχανισμούς παρακολούθησης της εφαρμογής των συμφωνηθέντων. Ενεργοποίηση ομάδων εργασίας αναμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία. Για παράδειγμα, «συλλαμβάνονται διακινητές που υποδεικνύουμε;». «Πόσο γρήγορα και με ποιους ρυθμούς ανακόπτονται οι προσφυγικές ροές;»

Πηγή:iefimerida.gr