Τι σημαίνει όταν κανείς δεν θέλει δωρεάν χρήμα;

Αλήθεια αγαπητέ αναγνώστη, αν σας έδινε κάποιος δωρεάν χρήμα να το αξιοποιήστε όπως μπορείτε με σκοπό να κερδίσετε, 

θα το παίρνατε με σκοπό να προσπαθήστε να κερδίσετε;

Επί της ουσίας, αυτό είναι που έχει κάνει η ΕΚΤ με τις πράξεις με την κωδική ονομασία LTROs (Targeted Long-Term Refinancing Operations). 
Το πακέτο των χρημάτων αυτών είναι 400 δισ. ευρώ. 
Ναι μεν το επιτόκιο δανεισμού είναι το χαμηλότερο στην ιστορία, αλλά για να μπορούν οι τράπεζες να αξιοποιήσουν αυτό το πρόγραμμα, θα πρέπει αυτά τα λεφτά να τα δανείσουν σε επιχειρήσεις εντός της ζώνης του ευρώ....

Σύμφωνα όμως με το Reuters, μόνο 82,6 από τα 400 δισ. ευρώ  προς διάθεση έχουν έως τώρα εκταμιευθεί. Με λίγα λόγια, η μερίδα του λέοντος του προγράμματος έχει μείνει στα αζήτητα.
Αν και οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο ότι έως τον Δεκέμβριο οι τράπεζες θα έχουν απορροφήσει επιπλέον 175 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα, αυτό που έχει σημασία είναι ότι ακόμα και αν τελικά επιβεβαιωθεί αυτό, περίπου το ένα τρίτο του προγράμματος δεν θα εκταμιευθεί.
Για ποιο λόγο όμως οι τράπεζες δεν κάνουν ουρά για να πάρουν αυτά τα χρήματα και για ποιον λόγο δεν υπάρχει υπερκάλυψη;
Η απάντηση νομίζω είναι πολλαπλή. 
Από την μια ίσως οι όροι της ΕΚΤ να είναι τέτοιοι, που μόνο οι πιο αξιόχρεοι δανειστές είναι σε θέση να πάρουν αυτά τα λεφτά. Από την άλλη, ενδεχομένως να ισχύει αυτό που έχω αναφέρει σε αυτή τη στήλη πολλές φορές, το ότι δηλαδή, δεν υπάρχουν αξιόχρεοι δανειστές. Αυτό είναι δεδομένο για την Ελλάδα, και ίσως για πολλές άλλες χώρες όπως Ισπανία, Πορτογαλία Ιταλία κτλ.

Που βασικά σημαίνει ότι ο στόχος της ΕΚΤ που είναι η διοχέτευση ρευστότητας στο σύστημα μέσω επιχειρηματικών δανείων, ίσως να μην πετύχει.

Και δεν θα πετύχει κατά την άποψή μου για άλλον έναν λόγο. Εδώ και πολύ καιρό η ΕΚΤ έχει βάλει στόχο να δημιουργηθεί μια πολύ μεγάλη αγορά ABS (asset backed securities) στην Ευρώπη, με σκοπό να μπορεί να αγοράζει αυτά τα χρεόγραφα για να διοχετεύει ρευστότητα.

Το ερώτημα το δικό μου είναι το εξής: Αν υποθέσουμε ότι η ΕΚΤ καταφέρει και δώσει 1-2 τρισ. ευρώ  σε επιχειρηματικά δάνεια με την μέθοδο των LTROs, γιατί στη συνέχεια οι επιχειρήσεις να εκδώσουν ABSs;; Κατά κάποιο τρόπο δηλαδή τα LTROs και η αγορά  ABS είναι αντικρουόμενων συμφερόντων.

Οι πιστώσεις προς τον ιδιωτικό τομέα στην Ευρώπη είναι αρνητικές εδώ και δυο χρόνια. Οι τελευταίες εκτιμήσεις κάνουν λόγο ότι τα τελευταία στοιχεία από την ΕΚΤ θα δείξουν μια ετήσια μείωση της τάξεως του 1,5% πανευρωπαϊκά.

Με την Ευρώπη στα όρια του αποπληθωρισμού, και χωρίς την δυνατότητα η ΕΚΤ να μπορεί να αγοράσει μαζικά κρατικά χρεόγραφα, η λύση των LTROs δείχνει λίγη.

Και αν επιβεβαιωθεί η εκτίμηση πολλών ότι η Ευρώπη όδευε στα χνάρια της Ιαπωνίας, τότε μάλλον η αγορά έχει δίκιο που δεν θέλει πιστώσεις. 
Διότι σε ένα αποπληθωριστικό περιβάλλον, το χρήμα κερδίζει σε αξία και ένα δάνειο είναι πιο δύσκολο να αποπληρωθεί, σε σχέση με ένα δάνειο σε ένα περιβάλλον πληθωρισμού.

Του Γιώργου Καισάριου
george.kesarios@capital.gr